Στην απόσυρση των άρθρων για τις περιοχές Natura και τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), καθώς και δύο ρυθμίσεων για τα όρια των παραδοσιακών οικισμών και την «αναγνώριση» των οδών θα προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Στο πολυνομοσχέδιο, που ψηφίζεται σήμερα, προστέθηκαν και ορισμένες νέες τροπολογίες που αφορούν μεταξύ άλλων την αναστολή της εκτός σχεδίου δόμησης στη Μύκονο και τους προσεισμικούς ελέγχους κτιρίων.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η απόσυρση των συγκεκριμένων άρθρων –όπως και η αναστολή δόμησης στη Μύκονο– έγινε με παρέμβαση του πρωθυπουργού.

Τα άρθρα που αποσύρθηκαν:

• Καταργούσαν την υποχρέωση οι ΕΠΜ να καταλήγουν στον ορισμό χρήσεων γης (σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, πρόκειται για «αποδέσμευση των ζωνών προστασίας από τις γενικές χρήσεις του πολεοδομικού σχεδιασμού»).

• Οριζαν ότι οι υφιστάμενες δραστηριότητες μένουν ως έχουν και όσες έχουν αδειοδοτηθεί μπορεί να υλοποιηθούν, ανεξάρτητα με το αν έχουν επιπτώσεις στην ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.

• Εδιναν τη δυνατότητα οι ζώνες στις οποίες θα χωρίζεται μια προστατευόμενη περιοχή (λ.χ. απόλυτης προστασίας, προστασίας της φύσης) να χωρίζονται σε «υπο-ζώνες».

• Υποχρέωναν τον μελετητή των ΕΠΜ να λαμβάνει υπόψη τις υφιστάμενες δραστηριότητες, την εξυπηρέτηση των λειτουργιών που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον πολεοδομικό ή οικιστικό χαρακτήρα περιοχών, τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια, καθώς και «τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, και τις περιφερειακές και τοπικές ιδιομορφίες». Ολοι αυτοί οι παράγοντες δεν σχετίζονται με την προστασία ειδών και οικοτόπων.

• Εδιναν δικαίωμα στον υπουργό Περιβάλλοντος με απόφασή του (αντί για προεδρικό διάταγμα) να «διορθώνει» τα όρια οικισμών. Επρόκειτο για μια ρύθμιση, η οποία «φωτογράφιζε» τη γνωστή υπόθεση στο Πάπιγκο.

Οσον αφορά τις νέες ρυθμίσεις, που κατατέθηκαν την Παρασκευή:

• Αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές της Μυκόνου έως το τέλος του έτους. Εξαιρείται η έκδοση αδειών μικρής κλίμακας, η μεγάλη τουριστική επένδυση (ΕΣΧΑΣΕ) που αδειοδοτήθηκε προ διετίας και η αναθεώρηση οικοδομικών αδειών (αλλά χωρίς αύξηση συντελεστή). Στις περιπτώσεις αυτές τις άδειες θα εκδίδει η κεντρική υπηρεσία του ΥΠΕΝ (ΔΑΟΚΑ). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η αναστολή επιβάλλεται λόγω της εκπόνησης Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) στο νησί. Το επιχείρημα αυτό θα είχε λογική αν ίσχυε κάτι ανάλογο και για τη Σαντορίνη και την Ελαφόνησο (όπου επίσης βρίσκονται υπό εκπόνηση ΕΠΣ) ή αν η αναστολή επιβαλλόταν αμέσως μόλις ανακοινώθηκε η πρόθεση εκπόνησης ΕΠΣ από το ΥΠΕΝ (η σύμβαση υπεγράφη τον Αύγουστο του 2022 και η υλοποίησή της ήδη βρίσκεται εκτός χρονοδιαγράμματος). Είναι πιθανό η ρύθμιση να συνδέεται με την (πολλάκις εξαγγελθείσα αλλά ουδέποτε υλοποιηθείσα) πραγματοποίηση πολεοδομικών ελέγχων στο νησί, μετά τον ξυλοδαρμό υπαλλήλου της Εφορείας Αρχαιοτήτων.

• Ανατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο (και) η διενέργεια πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων προσεισμικών ελέγχων. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν αφορά μόνο κτίρια του Δημοσίου αλλά και «κρίσιμες λειτουργίες του ιδιωτικού τομέα». Ολο το πλαίσιο διενέργειας των ελέγχων, από την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων έως την αμοιβή των μηχανικών και του ΤΕΕ θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση.

• Δίνεται η δυνατότητα (με υπουργική απόφαση) απαγόρευσης της πρόσβασης στη χερσαία και θαλάσσια περιοχή του Ναυαγίου στη Ζάκυνθο. Επιτρέπεται στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων να αναθέσει απευθείας σε ιδιώτη τη φύλαξη της περιοχής έως και το τέλος Οκτωβρίου.

• Παρατείνεται για ακόμα μια φορά (έως τον Σεπτέμβριο) η έναρξη λειτουργίας του συστήματος επιστροφής – εγγύησης πλαστικών και γυάλινων φιαλών (γνωστό ως DRS).

• Ορίζεται ότι το Δημόσιο δεν θα προβάλλει δικαιώματα κυριότητας για δασικές εκτάσεις που περιήλθαν στην κυριότητα μοναστηριών με διάταγμα του 1930. Επ’ αυτού είχε εκδοθεί και απόφαση του Αρείου Πάγου (6/2020) που δικαίωσε μοναστήρι στη Θεσσαλία, το οποίο ζήτησε να αναγνωριστεί η κυριότητά του σε έκταση 13.800 στρεμμάτων. Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι βάσει νόμου του 2014 (Ν. 4301) τα μοναστήρια εξακολουθούν να μην έχουν υποχρέωση να δηλώνουν στο κτηματολόγιο τέτοιες ιδιοκτησίες, ρύθμιση που υπονομεύει τον ρόλο του κτηματολογίου αφού αφήνει ιδιοκτησιακά «κενά» στη βάση δεδομένων.

• Επιτρέπεται κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας η επέκταση υφιστάμενων βιομηχανιών σε εκτός σχεδίου περιοχές του Πηλίου. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, αφορά εγκαταστάσεις συσκευασίας και μεταποίησης αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, κάτι που ωστόσο δεν προκύπτει από τη (γενική) ρύθμιση.

Εκθεση
Κατά τα λοιπά, χθες δημοσιεύθηκε και η έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής. Η επιτροπή επεσήμανε αρκετά προβληματικά σημεία: τη μεταβίβαση της ελεγκτικής αρμοδιότητας για τα ύδατα στη ΡΑΕ (αντίκειται στη νομολογία), την ακύρωση της μετεγκατάστασης του χωριού Ακρινή (υφίστανται δικαστικές αποφάσεις), ορισμένες από τις ρυθμίσεις για τις προστατευόμενες περιοχές και τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, τη «διόρθωση» των ορίων προστατευόμενων οικισμών με υπουργική απόφαση αντί προεδρικού διατάγματος, τη «νομιμοποίηση» των εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων («ενισχύεται η πεποίθηση στους καλλιεργητές ως προς το σύννομο της εκμετάλλευσης») κ.ά. Τέλος, με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις εξέφρασαν χθες την απογοήτευσή τους για το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου.