Εντονο προβληματισμό προκαλούν τα στοιχεία για τις διαστάσεις του δημογραφικού προβλήματος στη νησιωτική Ελλάδα, καθώς με βάση τα συγκριτικά στοιχεία μεταξύ της απογραφής πληθυσμού το 1951 και της απογραφής του 2021, καθώς σε περισσότερα από 100 κατοικημένα νησιά παρατηρήθηκε είτε τεράστια μείωση μόνιμου πληθυσμού, είτε απόλυτος μηδενισμός, δηλαδή έπαψαν εντελώς να κατοικούνται!

Μάλιστα, οι ηλικιωμένοι αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, με πολλά νησιά να έχουν πάνω από το 30% των κατοίκων τους, σε ηλικίες που ξεπερνούν τα 65 έτη.

Από την απογραφή του 1951 μέχρι και εκείνη του 2021, μόλις 19 κατοικημένα νησιά αύξησαν τον πληθυσμό τους, ανάμεσα στα οποία η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Εύβοια.

Τα στοιχεία αυτά, που παρουσίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Νήσων & Πολιτικής Συνοχής, δήμαρχος Κυθήρων Ευστράτιος Χαρχαλάκης κατά την προσυνεδριακή διαδικασία της ΚΕΔΕ με τη συμμετοχή των ΠΕΔ Νοτίου και Βορείου Αιγαίου, προκαλούν έντονο προβληματισμό για το μέλλον των νησιών αλλά και για τις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν όχι μόνο από τους δημάρχους αλλά κυρίως από το κράτος προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο στήριξης και υποστήριξης των κατοίκων.

«Δυστυχώς, οι αριθμοί δεν είναι με το μέρος μας. Ακόμα και αν όλες αυτές οι προτάσεις αρχίσουν να υλοποιούνται σήμερα, η πιθανότητα ανάσχεσης της δημογραφικής κατάρρευσης της χώρας, δεν θα αποδώσει πριν από το 2035-40! Από την πρόχειρη έρευνα που έχω κάνει, ειδικά για τα νησιά, προκύπτουν τα εξής: από την απογραφή του 1951 μέχρι και εκείνη του 2021 (με όποιο – σωστό ή λάθος τρόπο – έγινε), μόλις 19 κατοικημένα νησιά αύξησαν τον πληθυσμό τους, ανάμεσα στα οποία η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Εύβοια.

Αντίθετα, σε περισσότερα από 100 κατοικημένα κατά το 1951 νησιά, παρατηρήθηκε είτε τεράστια μείωση μόνιμου πληθυσμού, είτε απόλυτος μηδενισμός, δηλαδή έπαψαν εντελώς να κατοικούνται! Η ΚΕΔΕ πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή των εθνικών ενεργειών για το δημογραφικό. Γι’ αυτό πρέπει να επιμείνουμε στην ανάγκη σύστασης εθνικής επιτροπής δημογραφικού, με επικεφαλής τον ίδιο τον πρωθυπουργό και ενεργό συμμετοχή τόσο της ΚΕΔΕ όσο και της ΕΝΑΕ.

Οι Δήμοι θέλουν να εφαρμόσουν πολιτικές, όπως για παράδειγμα η κοινωνική στέγαση ή το επίδομα γέννας. Δυστυχώς, η κείμενη νομοθεσία όχι μόνο δημιουργεί σκιές αναφορικά με τη νομιμότητα της άσκησης αυτών των πολιτικών από τους Δήμους, αλλά ουσιαστικά τις παρεμποδίζει, καθώς έχουμε σειρά αποφάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκριναν π.χ. την επιδότηση ενοικίου στους γιατρούς ή τους εκπαιδευτικούς παράνομη. Γι΄ αυτό έχουμε προτείνει ως Επιτροπή την ψήφιση τροπολογίας που με ρητό και κατηγορηματικό τρόπο θα δίνει το δικαίωμα στους Δήμους να εφαρμόζουν άφοβα τέτοιες κοινωνικές πολιτικές, όπως το επίδομα γέννησης, χωρίς τον κίνδυνο μελλοντικού καταλογισμού για αιρετούς και υπαλλήλους», ανέφερε ο πρόεδρος της Επιτροπής Νήσων & Πολιτικής Συνοχής.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση την απογραφή το 2021, η Περιφερειακή Ενότητα Κω καταγράφει την μεγαλύτερη αύξηση στα Δωδεκάνησα έπειτα από την απογραφή πληθυσμού με 10,6% και ακολουθούν η Περιφερειακή Ενότητα Ρόδου με +7,8%, η Περιφερειακή Ενότητα Καλύμνου με +6,6% και η Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου – Ηρωικής νήσου Κάσου με αύξηση 4,5%.

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι η μοναδική στην Ελλάδα που κατέγραψε αύξηση πληθυσμού από 309.000 κατοίκους σε 324.000, όταν ο πληθυσμός της Ελλάδας παρουσιάζει μείωση 3,5% σε σχέση με την απογραφή του 2011, οπότε και είχαν καταγραφεί 10.816.286 άτομα στην Ελλάδα.

«Η διαρκής όδευση του οικονομικά ενεργού και παραγωγικού πληθυσμού προς τις πόλεις, σε συνδυασμό με το πανευρωπαϊκό πρόβλημα της ραγδαίας μείωσης των γεννήσεων, οδηγούν στο σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα ο νησιωτικός χώρος, που δεν είναι άλλο από το δημογραφικό.

Παχιά λόγια έχουν ακουστεί πολλά. Για ακόμα μια φορά, όμως, η Αυτοδιοίκηση είναι εκείνη που παρουσίασε πριν λίγες μέρες στην Ξάνθη, την τόσο εμπεριστατωμένη μελέτη για το δημογραφικό που εκπονήθηκε από την επιστημονική ομάδα του καθηγητή κ. Ψυχάρη, εκ μέρους του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ, στο ΔΣ του οποίου είχα την τιμή να συμμετέχω στην προηγούμενη δημοτική θητεία.

Εκτιμώ ότι για πρώτη φορά έγινε τόσο σημαντική εις βάθος πρωτογενής έρευνα και ανάλυση σειράς επιστημονικών και κοινωνικών δεδομένων, σε επίπεδο Δήμου, με αποτέλεσμα να διαθέτουμε πλέον στα χέρια μας ένα σημαντικό επιστημονικό εργαλείο, που δεν εξαντλείται απλά στη στεγνή εξαγωγή συμπερασμάτων, αλλά προχωρά ακόμα πιο πέρα προτείνοντας συγκεκριμένες και κυρίως εφαρμόσιμες πολιτικές για την ανάσχεση του προβλήματος», ανέφερε ο κ. Ευστράτιος Χαρχαλάκης, σημειώνοντας ότι η περαιτέρω ανάπτυξη του θέματος θα γίνει στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο.