Πόσο και πού αξιοποιούνται τα χρήματα που δίνει η εκάστοτε κυβέρνηση στην τοπική αυτοδιοίκηση; Πρόκειται για ένα ερώτημα που έχει «βασανίσει» σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις της χώρας αλλά και εκατομμύρια πολίτες διαχρονικά, που δεν ξέρουν με ποιο τρόπο και σε ποιους τομείς οι τοπικοί άρχοντες αξιοποιούν το δημόσιο χρήμα ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων ενός δήμου. Η κυβέρνηση πριν από λίγες ημέρες, με πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου και σε συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαστεργίου, υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης και πρώην δήμαρχο, θεσμοθέτησε ένα νέο σύστημα με το οποίο θα υπάρχει αναλυτική καταγραφή των πεπραγμένων δήμων και περιφερειών, με διπλό όφελος:

Πρώτον, η καταγραφή θα καταλήγει σε αξιολόγηση, βάσει της οποίας θα δίνονται έξτρα χρήματα σε αυτούς που καταφέρνουν και «πιάνουν τους στόχους» και, δεύτερον, αλλά καθόλου ήσσονος σημασίας, οι πολίτες μέσω της πλατφόρμας στην οποία θα αναρτώνται τα στοιχεία θα μπορούν να δουν αναλυτικά τι έχει κάνει ο δήμος τους ανά τομέα, κάτι που δίνει στη μεταρρύθμιση πολιτικές προεκτάσεις, καθώς οι δήμοι που δεν έπιασαν τους στόχους θα είναι δημόσια πλέον υπόλογοι στους πολίτες.

Γιατί, για παράδειγμα, ο όμορος δήμος έχει τόσες παιδικές χαρές και ο δικός τους έχει μείνει τόσο πίσω; Πόσοι εργάζονται σε κάθε δήμο και τι αποτελέσματα φέρνουν; Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το ποσό που θα μοιράζεται στους δήμους και στις περιφέρειες που έχουν καταφέρει να πιάσουν τους στόχους θα ανέρχεται στα 50 εκατ. ευρώ.

Η πλατφόρμα, που είναι ήδη στον «αέρα» και αρχίζει να γεμίζει με στοιχεία, καλεί τους δήμους να αναρτήσουν δεδομένα στους εξής 12 τομείς:

1. Τα οικονομικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα πόσο επί τοις εκατό αξιοποιείται ο προϋπολογισμός, πόσοι διαγωνισμοί γίνονται και πόσες είναι οι απευθείας αναθέσεις, αν αποπληρώνονται τα δάνεια, πόσα είναι τα χρέη κ.ά.

2. Τη δημόσια ακίνητη περιουσία και πώς αξιοποιείται.

3. Την ποιότητα ζωής, δηλαδή πόσα πάρκα, γήπεδα, πισίνες ή ποδηλατοδρόμους έχει ο δήμος.

4. Την περιβαλλοντική δραστηριότητα, δηλαδή πόσο πράσινο υπάρχει ή πόσα απορριμματοφόρα διατίθενται.

5. Την εκπαίδευση και προσχολική αγωγή, δηλαδή πόσα σχολεία και παιδικούς σταθμούς έχει και αν πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

6. Την προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία.

Οι πολίτες, μέσω της πλατφόρμας στην οποία θα αναρτώνται τα στοιχεία, θα μπορούν να βλέπουν αναλυτικά τι έχει κάνει ο δήμος τους ανά τομέα.

7. Την πολιτική προστασία, έναν κρίσιμο τομέα όπου θα μετρώνται διάφοροι δείκτες, όπως για παράδειγμα πόσα οικόπεδα καθαρίστηκαν, τι πρόστιμα μπήκαν και πόσο εξοπλισμένος είναι ένας δήμος σε αλατιέρες ή εκχιονιστικά.

8. Τη διαχείριση αδέσποτων ζώων συντροφιάς.

9. Τη συντήρηση υποδομών και την ενεργειακή κατανάλωση.

10. Το ανθρώπινο δυναμικό. Δηλαδή, θα υπάρχει αναλυτική καταμέτρηση των υπαλλήλων του κάθε δήμου και τι ειδικότητα έχουν.

11. Τις «έξυπνες» πόλεις. Θα μετρείται τι έχει κάνει ο δήμος σε διάφορους τομείς, όπως η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών.

12. Θα υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για τη δημογραφία του δήμου, όπως η αναλογία ανδρών – γυναικών, οι ηλικίες, το βιοτικό επίπεδο και τα επαγγέλματα.

Οι δήμοι καλούνται να φτιάξουν το προφίλ τους

Οι περιφέρειες

Αντιστοίχως για τις περιφέρειες θα υπάρχουν οκτώ τομείς αξιολόγησης: οικονομικά στοιχεία, επενδύσεις και αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, πολιτική προστασία, υποδομές, εκπαίδευση, ανθρώπινο δυναμικό, «έξυπνες» πόλεις και, τέλος, δημογραφία, βιοτικό επίπεδο, τοπική δραστηριότητα.

Το υπουργείο Εσωτερικών για να καταλήξει στο τελικό «σκορ» με το οποίο θα βαθμολογεί δήμους και περιφέρειες εισάγει δείκτες βαρύτητας. Τα οικονομικά δεδομένα θα έχουν βαρύτητα 10%, όπως και η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, 8% τα έργα που υλοποιούνται, η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας 7% και όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες από 5%. Αντιστοίχως για τις περιφέρειες οι δείκτες βαρύτητας θα είναι: 20% για τα οικονομικά δεδομένα, 20% για τα έργα, την πολιτική προστασία και τις υποδομές και από 10% για την ακίνητη περιουσία και τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Οι δείκτες αυτοί θα έχουν υποσύνολα και θα βαθμολογούνται από το 0 έως το 1. Για παράδειγμα, εάν έχει εκτελεστεί ο μισός προϋπολογισμός, θα παίρνει 0,5. Με τους δείκτες βαρύτητας βγαίνει το τελικό σκορ επί τοις εκατό.

Οι δήμοι που θα κερδίζουν το μπόνους θα είναι 6 κατηγοριών και σε καθεμία κατηγορία θα το κερδίζουν οι τρεις δήμοι με το καλύτερο σκορ. Οι κατηγορίες: 1) Οι μητροπολιτικοί δήμοι που είναι στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη. 2) Μεγάλοι ηπειρωτικοί δήμοι και δήμοι που είναι πρωτεύουσες νομών. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι ηπειρωτικοί δήμοι, καθώς και οι δήμοι της Περιφέρειας Κρήτης και της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων. 3) Οι μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι, με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων. 4) Οι μικροί ηπειρωτικοί και μικροί ορεινοί δήμοι κάτω των 10.000 κατοίκων. 5) Οι μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων. 6) Οι μικροί νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους.

Πηγή: Kathimerini.gr