Ο Πάπας Φραγκίσκος, κατά τη διάρκεια πρόσφατης ομιλίας του, εξέφρασε την ανησυχία για την κρίση υπογεννητικότητας στην Ιταλία, δηλώνοντας ότι υπάρχει μια κουλτούρα όπου «προτιμώνται τα κατοικίδια ζώα, όπως σκυλάκια και γατάκια, αντί για παιδιά».
Του Γιώργου Μαζιά (in.gr)
Η τοποθέτηση του Πάπα προκάλεσε συζητήσεις και αντιδράσεις, με αρκετούς να επισημαίνουν ότι οι κύριες αιτίες της υπογεννητικότητας είναι οικονομικές. Η έλλειψη σταθερών εισοδημάτων, η αβεβαιότητα στην αγορά εργασίας και η έλλειψη υποστήριξης για τις οικογένειες θεωρούνται από πολλούς τα πραγματικά εμπόδια για τη δημιουργία οικογένειας, και όχι η αυξημένη προτίμηση προς τα κατοικίδια ζώα.
Συγκεκριμένα, ο Ποντίφικας έκανε δηλώσεις σχετικά με την υπογεννητικότητα και την προτίμηση των ανθρώπων στα κατοικίδια ζώα αντί για παιδιά, κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε συνάντηση με τη διεθνή πρωτοβουλία «The Economy of Francesco». Εκεί, αναφέρθηκε στο φαινόμενο της προτίμησης προς τα κατοικίδια, όπως σκυλιά και γατιά, εις βάρος της γέννησης παιδιών, τονίζοντας πως η Ιταλία βρίσκεται σε μια κρίση υπογεννητικότητας και ότι «πρέπει να διορθωθεί». Συγκεκριμένα είπε: «Βλέπω ότι υπάρχουν μερικά παιδιά εκεί. Είναι ωραίο αυτό, σε μια κουλτούρα όπου προτιμούν να έχουν σκυλάκια ή γατάκια αντί για παιδιά».
Θύελλα αντιδράσεων
Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν συζητήσεις στην Ιταλία, όπου η υπογεννητικότητα έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Το 2023, η χώρα κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων εδώ και δεκαετίες, με μόνο 379.000 νέες γεννήσεις, και οι λόγοι πίσω από αυτό το φαινόμενο είναι κυρίως οικονομικοί και κοινωνικοί.
Όπως έγραψε η «Nazione»: «Μια κουλτούρα όπου είναι προνομιακό να έχεις σκύλους ή γάτες και όχι παιδιά. Πρέπει να διορθώσουμε λίγο την Ιταλία». Μετά τις αμφισβητούμενες δηλώσεις για τις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους, ο Πάπας επέστρεψε για να πυροδοτήσει συζητήσεις μιλώντας για τα ποσοστά γεννήσεων. Το έκανε κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στην αντιπροσωπεία της «Οικονομίας του Φραγκίσκου» στην αίθουσα Παύλου VI του Βατικανού. Η φράση δεν πέρασε απαρατήρητη και δεν χρειάζεται να αναρωτηθούμε γιατί, δεδομένου ότι υπάρχουν τόσα πολλά ζευγάρια που είτε απλά δεν θέλουν να κάνουν παιδιά είτε δεν μπορούν να τα κάνουν. Άλλοι, ωστόσο, δεν είναι σε θέση να αναλάβουν το κόστος που προκύπτει από το MAP (Ιατρικά Υποβοηθούμενη Τεκνοποίηση) ή την υιοθεσία.
Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο, διαβάζοντας τις δηλώσεις του Πάπα, είναι γιατί τα ζώα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εναλλακτική λύση στα παιδιά. Η σχέση μεταξύ των δύο πραγμάτων είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Ίσως θα πρέπει να σκεφτούμε γιατί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα μείωσης των ποσοστών γεννήσεων στην Ιταλία και σίγουρα όχι επειδή οι άνθρωποι προτιμούν να έχουν σκύλους και γάτες, κάτι που σε κάθε περίπτωση από μόνο του δεν αποτελεί απολύτως πρόβλημα.
Τα αίτια της μείωσης του ποσοστού γεννήσεων θα πρέπει να αναζητηθούν στην αύξηση του κόστους ζωής, στους ολοένα και χαμηλότερους μισθούς που σε πολλές περιπτώσεις δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να μπορούν να συντηρήσουν ένα παιδί, στην έλλειψη δημόσιας στήριξης για το κόστος αντιμετωπίζει στην ανατροφή των παιδιών, στην έλλειψη οικογενειακών υπηρεσιών που είναι ευρέως διαδεδομένες και προσβάσιμες σε όλους και στον φόβο, όσον αφορά τις γυναίκες, να χάσουν τη δουλειά τους. Τα ζώα, είτε σκύλοι είτε γάτες, είναι πραγματικά το λιγότερο από τα προβλήματα σε αυτό το σενάριο».
Ο Κωνσταντίνος Φουντάς είναι καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο ίδιο τμήμα που σήμερα υπηρετεί. Για επτά χρόνια, από το 2000 μέχρι το 2007 δίδαξε στο Imperial College του Λονδίνου
