Πέμπτη, 21 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΓαστρονομίαΦασολάδα: Με τι ...φασούλια φτιάχνεται το εθνικό μας φαγητό

Φασολάδα: Με τι …φασούλια φτιάχνεται το εθνικό μας φαγητό

|

“Η φακή Εγκλουβής Λευκάδας είναι ψιλή, πιο ανοιχτόχρωμη από την κανονική, λεπτόφλουδη και –πάνω απ’ όλα– αμετάλλακτη. Καλλιεργείται σ’ ένα οροπέδιο στο χωριό Εγκλουβή που οι ντόπιοι αποκαλούν Λειβάδι ή Βουνί. Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με τις λιθιές, που συγκρατούν τις αναβαθμίδες στην πλαγιά του Σταυρωτά. Τα αλωνάκια της φακής, τριγυρισμένα κι αυτά από λιθιές και τους Βόλτους, πέτρινα θολωτά κτίσματα με έναν, δύο ή τρεις χώρους-δωμάτια, και το εκκλησάκι του Αϊ-Δονάτου, στη γιορτή του οποίου οι κάτοικοι της Εγκλουβής μαγειρεύουν φακή σε καζάνια για τους επισκέπτες.

Φαίνεται ότι η φακή καλλιεργείται στο ίδιο μέρος από πάρα πολλούς αιώνες. Το οροπέδιο ήταν στα προϊστορικά χρόνια υδροβιότοπος που αποξηράνθηκε και υπέστη πολλαπλές αποθέσεις με τους αιώνες. Η αρχαιολογική έρευνα εντόπισε θραύσματα προϊστορικών εργαλείων, από πυριτόλιθο κυρίως, που χρησιμοποιούνταν μέχρι τον περασμένο αιώνα ως αιχμές στα δοκάνια με τα οποία αλώνιζαν τη φακή.

«Η όψη της φακής μπορεί να μας ξεγελάσει. Αν είναι ψιλή και άσπρη, την παίρνουμε για Εγκλουβής. Τη γεύση της, όμως, είναι αδύνατον να τη λαθέψεις. Είναι ένα συνολικό γεγονός στο στόμα. Η βελούδινη αφή της στη γλώσσα σαν να έχει μέσα τη γεύση της πέτρας και της γης, και το άρωμα του τριανταφυλλόξιδου είναι σαν χρυσό στεφάνι στον ουρανίσκο. Συγγνώμη αν ακούγεται υπερβολικό• είναι μόνο η αίσθησή μου». Εύη Βουτσινά, Γαστρονόμος, Δεκ. ‘13

Σκέψου, λέει, να φτιάχναμε κάποτε στο μέλλον φασουλάδες και ροβιθάδες και φακές μόνο με ντόπια φασούλια και ντόπια ροβύθια και φακές. Που ’χουν γεύση δυνατή, γλυκιά και ντρίτα, ανώτερη από αυτήν των Καναδάδων του κόσμου, με τις απέραντες, ψυχρές και άψυχες πεδιάδες.

Τούτα τα όσπρια τα δικά μας έχουν ένα σωρό ιστορίες να πουν. Για πιασμένες μέσες και για χέρια που σκίζονται, για χώματα δύσκολα και απάνθρωπα, που όμως είναι γεμάτα νοστιμιά.

Σκέψου τώρα να ’ταν αυτά ο κανόνας, να ’ταν πλημμυρισμένα τα μαγαζιά με ντόπια φασούλια και ντόπια ροβύθια και φακές. Από φακοτόπια μικρά και ίσια, και φασουλοχώραφα ορεινά. Από τη Λάιστα έως τη Ρόδο, από τις Πρέσπες έως τον Φενεό, από τον μεγάλο Κάμπο μέχρι τη Σκύρο και πιο πέρα την Αμοργό. Από την Εγκλουβή έως τη Λήμνο, μια γαβάθα φασουλάδα, ένα πινάκιο φακής και ένα αγγειό ροβύθια ή φάβα, ταξίδια στον χρόνο και στον χώρο της χώρας μας. Είναι, βλέπετε, τα ταπεινά όσπρια πολύτιμα συστατικά του τόπου μας. Κομματάκια του αγροτικού μας πολιτισμού, λένε με τον τρόπο τους την ιστορία μας.

Με αυτά στερεώθηκαν οι Ελληνες στα δύσκολα, στα κρύα, στις νηστείες. Το κρεατάκι του φτωχού ήταν, και ήταν, ξέρετε, φτωχή όλη η Ελλάδα, περήφανη πλύστρα Ψωροκώσταινα. Την περηφάνια της την κράτησε στα σκούρα με το ψωμί, με τις ελιές, με τα φασούλια.

Σκέψου, λοιπόν, να τα μαγειρεύαμε με γνώση και σεβασμό και με επίγνωση του μεγαλείου τους. Να τα βάζαμε συχνότερα στο καθημερινό, να τα βγάζαμε και στο καλό τραπέζι μας. Και η ζήτηση αυτή να δυνάμωνε την προσφορά.

Και στα εστιατόριά μας να τα βάζαμε, στα νησιά, στα βουνά, το καλοκαίρι και τον χειμώνα, σε παλιές και νέες συνταγές, τώρα που η διατροφική τους μοναδικότητα είναι στο επίκεντρο της γαστρονομικής αναζήτησης. Να τα μαγειρεύαμε με τη φλογερή αυτοπεποίθηση που τα μοστράρουν οι Ιταλοί στα μαγαζιά τους και στα αρχοντικότερα καλέσματά τους (δεν θα ξεχάσω εκείνο το μυστικό γεύμα στο σπίτι της οικογένειας Nonino στο Udine, των δημιουργών της περίφημης γκράπα, που μας έβγαλαν πρώτο πιάτο μια θεϊκή μισολιωμένη φασολάδα, σκορδάτη, με φασκόμηλο και ωραίο λάδι).

Σκέψου, λέει, να τα φυλάγαμε, μαζί και με άλλα ελληνικά τρόφιμα, ως κόρην οφθαλμού.

Να καταλαβαίναμε πως είναι κι αυτά, τα ντόπια φασούλια και τα ντόπια ροβύθια και οι φακές, μια σημαία μας.

# Καθιερώθηκε ως το εθνικό φαγητό των Ελλήνων, την εποχή της δικτατορίας Μεταξά. Στην Ελλάδα ανάλογο φαγητό συναντάμε από την αρχαιότητα. Ως φαγητό και θυσία στον θεό Απόλλωνα ήταν βασικό στοιχείο του εθίμου των πυανοψίων (που σήμαινε κυριολεκτικά «ημέρα της φασολάδας») και είχε δώσει το όνομα στον αντίστοιχο μήνα του αττικού ημερολογίου.

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 215.

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” κάθε Τρίτη θα ενώνει τη Σύρο με τη Παροναξία και τη Σαντορίνη

Αλλαγή στο δρομολόγιο του "Αρτεμις"... Δείτε πως θα κινείται κάθε Τρίτη

Μητσοτάκης σε Λιανό “Είναι δέσμευσή μου το φράγμα αυτό επιτέλους να ολοκληρωθεί “

Τι είπε ο Μητσοτάκης για τα προβλήματα που υπάρχουν στα νησιά και δη στη Νάξο - Φθηνό ρεύμα και καλό, ποιοτικό, καθαρό νερό για τα νησιά μας

Μονογυιού: “Σημαντική η δέσμευση του Πρωθυπουργού για την ολοκλήρωση του φράγματος Τσικαλαριού”

Κατερίνα Μονογυιού: Στην εκδήλωση για την υπογραφή σύμβασης για τη σύσταση του Ταμείου Απανθρακοποίησης Ελληνικών Νησιών

Νάξος: Ο Γ. Λεονταρίτης στην τελετή υπογραφής της σύμβασης σύστασης Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών

Η συμφωνία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απεξάρτησης των ελληνικών νησιών από τις εκπομπές άνθρακα κάνοντας πράξη την πράσινη μετάβαση και κλιματική προσαρμογή τους.

Νάξος – Στ. Γκίκας: “Θα αλλάξει η εικόνα των νησιών μας, στο σύνολό τους”

Μιλώντας για «το μοντέλο των “έξυπνων” και ”πράσινων” νησιών» ο Στέφανος Γκίκας δήλωσε πως «δημιουργεί σημαντική προστιθέμενη αξία για τα νησιά μας»

Νάξος – Μητσοτάκης: “Στεκόμαστε δίπλα στους νησιώτες” (video)

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η νησιωτικότητα απαιτεί ξεχωριστή φροντίδα από το κράτος και πως η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι κοντά στους νησιώτες

Blue Star Ferries: Δίωρη καθυστέρηση στην αναχώρηση του “Paros”

Στις 7.30 το απόγευμα θα αναχωρήσει σήμερα (21/11) το Blue Star Paros από τον Πειραιά για το ταξίδι στις Κυκλάδες

Νάξος – Μητσοτάκης: Συμμετοχή στη λιτανεία και καφέ για χαλάρωση

Στη Νάξο βρίσκεται από το πρωί ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης

Μ. Ψαράκης: Ενας 81χρονος μαραθωνοδρόμος εξομολογείται …

Ο Μανούσος Ψαράκης μιλάει για την εμπειρία του ως μαραθωνοδρόμος ... Και δηλώνει "Έτρεχα μαραθώνιο και τραγουδούσα Βέρντι"

ΣΥΡΙΖΑ: Ανεξαρτητοποιήθηκαν οι βουλευτές Τζάκρη και Πούλου

Ανεξαρτητοποιήθηκαν Τζάκρη και Πούλου - Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ και αξιωματική αντιπολίτευση το ΠΑΣΟΚ

The Voice: Ο Ναξιώτης Κουτελιέρης και η συγκίνηση της Παπαρίζου (video)

Μπορεί ο Μιχάλης Κουτελιέρης να μην πέρασε στον επόμενο γύρο του The Voice όμως η σχέση του με την Κλαύδια έφερε δάκρυα στα μάτια της; Παπαρίζου (video)

Νάξος – Μητσοτάκης: Συμμετοχή στη λιτανεία και καφέ για χαλάρωση

Στη Νάξο βρίσκεται από το πρωί ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης

Blue Star Ferries – Απεργία: Αλλαγές στα δρομολόγια, τι ώρα αναχωρούν Blue Star Paros και Αρτεμις

Τα δρομολόγια των πλοίων της Blue Star Ferries όπως διαμορφώνονται με βάση την απεργία της 20ης Νοεμβρίου

Ινδία: Ποιο νησί των Κυκλάδων δίνει το όνομά του σε αυτοκίνητο; (video)

Το ελληνικό κυκλαδίτικο νησί που θα δώσει το όνομά του στο νέο SUV (εικόνες & βίντεο)

Αμοργός: Εννέα μέτρα μετακινήθηκε ο υποθαλάσσιος πυθμένας και έδωσε τον σεισμό του 1956

Διεθνής ερευνητική ομάδα ρίχνει «φως» στις αιτίες του καταστροφικού σεισμού του 1956 στην Αμοργό - Τι λέει η Εύη Νομικού

Αμοργός: Ποια δώρισε 198.000 ευρώ στο Δήμο για κατασκευή σχολείου στην Αρκεσίνη;

Δωρεά από Σοφία Κέλερη στον Δήμο Αμοργού για την κατασκευή σχολείου ή άλλου έργου στην Αρκεσίνη

Πάρος: Ο καπετάν – Χρήστος Τζουάνης “έφυγε” από την ζωή

Στα 42 του χρόνου ο cpt Χρήστος Τζουάνης έφυγε από τη ζωή ...

Δονούσα: Ανεμογεννήτριες καλύπτουν την Καλοταρίτισσα

φωτορεαλιστικές απεικονίσεις για το πώς θα φαίνεται το συγκεκριμένο έργο στην πλήρη του ανάπτυξη (60 ανεμογεννήτριες) στη Δονούσα

Νάξος: Επίσκεψη εξπρές του Μητσοτάκη με συνοδεία αξιωματούχων σε τρία αεροπλάνα (!!!)

Τρία αεροσκάφη της Olympic Air θα μεταφέρουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συνοδούς του στη Νάξο – Η ώρα άφιξης και αναχώρησης