Αρθρο της ψυχιάτρου Ευαγγελίας Μπέλου – Μπαρότση (εργάζεται στη Νάξο) με αφορμή την σημερινή ημέρα (Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας) που είναι αφιερωμένη στην πρόληψη της αυτοκτονίας
Η πρόληψη της αυτοκτονίας αποτελεί το κύριο θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας για το 2019. Αυτοκτονική συμπεριφορά υπήρχε ανέκαθεν στην ιστορία του ανθρώπου, αλλά προοδευτικά έχει αυξηθεί παγκοσμίως και τις τελευταίες δεκαετίες έχει αγγίξει επίπεδα συναγερμού. Σε αυτό μπορεί να συμβάλουν πλήθος παραγόντων, όπως ψυχικές διαταραχές, ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, προβληματική χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, κρίση οικονομική, αξιών, οικογένειας.
Αρθρο της Ευαγγελίας Μπέλλου – Μπαρότση (*)
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι πεθαίνουν αυτοκτονώντας ετησίως. Αυτό ισοδυναμεί με ένα άτομο κάθε 40 δευτερόλεπτα, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι για κάθε μία αυτοκτονία υπάρχουν ίσως περισσότερες από 20 απόπειρες αυτοκτονίας.
Η αυτοκτονία κατατάσσεται ως η πρώτη αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας 15-29 ετών. Συχνά πιστεύεται ότι μόνο ενήλικες παρουσιάζουν αυτοκτονική συμπεριφορά.
Ωστόσο πολλά παιδιά και νέοι άνθρωποι επίσης εκδηλώνουν τέτοια συμπεριφορά, συχνά ως αποτέλεσμα κακοποίησης, εκφοβισμού, αισθήματος ανικανοποίητου από τη ζωή ή εξαιτίας κάποιας ψυχικής διαταραχής, όπως κατάθλιψης ή χρόνιου άγχους.
Αν και πρόκειται για μια προσωπική διαδικασία, συχνά κρυφή, πάντα υπάρχουν ενδείξεις. Μερικά συμπτώματα και σημεία συναγερμού μπορεί να είναι τα ακόλουθα: διατάραξη στις συνήθειες ύπνου ή πρόσληψης τροφής, παραμέληση προσωπικής εμφάνισης, απώλεια ενδιαφερόντων, απόσυρση από οικογένεια, φίλους ή καθημερινές δραστηριότητες, έκπτωση συγκέντρωσης/προσοχής και ακαδημαϊκής/επαγγελματικής επίδοσης, κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, επεισόδια διέγερσης/ βίας ή φυγές από την οικία, ψυχωτικά συμπτώματα (πχ ψευδαισθήσεις). Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι όταν ένα άτομο νιώθει ή λέει ότι δε θέλει πια να ζει ή ότι θα σκοτωθεί δεν το λέει απλά για να τραβήξει την προσοχή! Ακόμη κι εάν πραγματικά δεν το επιθυμεί αναμφίβολα χρειάζεται βοήθεια από το κοινωνικό του δίκτυο γενικά κι από έναν ψυχίατρο ειδικότερα.
Αυτοκτονικός ιδεασμός ή συμπεριφορά καθώς και ψυχικά νοσήματα, όπως κατάθλιψη αποτελούν προβλήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν. Γι΄ αυτόν το λόγο είναι σημαντική η αναγνώριση τέτοιων καταστάσεων και παθήσεων. Όταν διαγιγνώσκονται κι ορίζεται το κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να μειωθεί ή και να εξαλειφθεί ο κίνδυνος για μια θανατηφόρο κατάληξη. Καταλήγοντας, η αυτοκτονία αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας που αξίζει την προσοχή όλων, διότι προλαμβάνεται και μπορεί να αποφευχθεί!
(*) Η Ευαγγελία Μπέλλου – Μπαρότση είναι ψυχιάτρος, εργάζεται στην Χώρα Νάξου (τηλ. επικοινωνίας 2285025410 και 6971897475)
