Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Μανόλης Μαργαρίτης παρέδωσε σήμερα στο Τοπικό Αρχείο Νάξου ψηφιακό αρχειακό υλικό που αφορά στη Νάξο και φυλάσσεται στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Ιστορικό Αρχείο Νάξου, ή Τοπικό Αρχείο Νάξου. Οπως κι εάν το ονομάσει κανείς, όταν περάσει την πόρτα του, στην Σχολή Ουρσουλινών στο Κάστρο της Νάξου διαπιστώνει την σπουδαιότητά του. Και το κυριότερο; Τον πλούτο που κρύβει στην τεράστια αγκαλιά του… Και σήμερα, όπως διαβάζουμε στο σχετικό δελτίο Ενημέρωσης από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων απέκτησε ένα ακόμη κομμάτι, σημαντικό για την εν γένει παρουσία του στη Νάξο..
“Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Μανόλης Μαργαρίτης παρέδωσε σήμερα στο Τοπικό Αρχείο Νάξου ψηφιακό αρχειακό υλικό που αφορά στη Νάξο και φυλάσσεται στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος. Πρόκειται για 4300 έγγραφα, τα οποία εκτείνονται χρονικά μεταξύ των ετών 1533-1849, του Αρχείου Ιστορικών Εγγράφων της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. Το σπουδαίο αυτό αρχείο, το οποίο αποτελεί αντικείμενο συνεχούς ενδιαφέροντος εκ μέρους των ιστορικών ερευνητών και περιήλθε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος κατόπιν δωρεάς του Υπουργείου Δικαιοσύνης, βρίσκεται πλέον στη διάθεση όλων των ενδιαφερομένων, μέσω του Τοπικού Αρχείου Νάξου, προς διευκόλυνση της τοπικής ερευνητικής κοινότητας”.
Και σε όσους αρέσει μία βουτιά στο παρελθόν, να αναφέρουμε ότι ιδρύθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα της 14-11-1945 (ΦΕΚ 35Α/1946), που συνέστησε στη Νάξο «Μόνιμο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο». Ιδιαίτερο ρόλο ως προς αυτό είχε ο τότε Διευθυντής των Γ.Α.Κ., Διονύσιος Ζακυνθηνός καθώς και σημαίνουσες προσωπικότητες του νησιού όπως ο πρόεδρός του Προοδευτικού Ομίλου Νάξου, ο φαρμακοποιός και ιστοριοδίφης Ιωάννης Δελλαρόκκας (1909-1994), που χάρισε στο Αρχείο την σημαντική ιδιωτική συλλογή του. Μετά την ψήφιση του νόμου 1946/1991 η Υπηρεσία μετονομάζεται σε Γ.Α.Κ. – Τοπικό Αρχείο Νάξου και είναι περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Ο νόμος αυτός καθορίζει και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γ.Α.Κ., ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Αρχικά το Αρχείο στεγάστηκε σε ένα χώρο του Γυμνασίου Νάξου και το 1970 μετακόμισε στον τελευταίο όροφο του Αρχαιολογικού Μουσείου στο Κάστρο, όπου ήταν άλλοτε η Καθολική Μονή των Ιησουιτών και η Ελληνογαλλική Εμπορική Σχολή. Αντιμετωπίστηκε όμως σημαντικό πρόβλημα πληρότητας χώρου και έτσι στις αρχές του 2010 το Αρχείο μεταφέρθηκε στον 1ο όροφο της πρώην Σχολής Ουρσουλινών. Πρόκειται για ένα τριώροφο κτίριο το οποίο χτίστηκε το 1930 ως επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων που υπήρχαν από το 1739, και επισκευάστηκε το 2008 με τη φροντίδα του Δήμου Νάξου. Οι δύο αίθουσες, συνολικού εμβαδού περίπου 100 τ.μ., που παραχωρήθηκαν στο Τοπικό Αρχείο Νάξου και φιλοξενούν το αναγνωστήριο και το αρχειοστάσιο.
Και τέλος; Τι μπορεί να βρει κανείς στο Τοπικό Αρχείο Νάξου; Ιδιωτικές και μη συλλογές, περιλαμβάνεται ανάμεσά τους η Συλλογή του Ιωάννη Δελλαρόκκα, η οποία περιέχει 21 κώδικες και περίπου 3.000 έγγραφα του 16 – 20 αι. Εχουν κατατεθεί έως τώρα φάκελοι και κατάστιχα του Δήμου και της Κοινότητας Νάξου (1836-1960), του Δήμου Βίβλου (1869-1914), των Κοινοτήτων Δαμαριώνα, Γλυνάδου, Κεραμωτής, Απειράνθου, Δανακού και Σκαδού, του Ελληνικού Σχολείου και Γυμνασίου Νάξου (1889-1949), των Ειρηνοδικείων Νάξου, Τραγαίας και Αμοργού (1830-1980) και του Προοδευτικού Ομίλου Νάξου (1944-1952). Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατοχή του βρίσκεται και το Αρχείο Σμύριδας (1924-1974), το οποίο ταξινομήθηκε πέρυσι από τον ιστορικό Χρήστο Λούκο και την ομάδα των μεταπτυχιακών φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιπλέον, το αρχείο κατέχει περίπου 300.000 συμβολαιογραφικές πράξεις, που προέρχονται από 44 συμβολαιογράφους της Νάξου, δεκάδες εφημερίδες και περιοδικά του νησιού από το 1890 ως σήμερα, όπως οι εφημερίδες “Νάξος”, “Φωνή Νάξου – Πάρου” και “Ναξιακή Πρόοδος”, καθώς και δείγμα εντύπων από τη Σύρο και άλλα Κυκλαδονήσια. Στη βιβλιοθήκη του φυλάσσονται μονογραφίες και άρθρα για την ιστορία της Νάξου, παλαίτυπα, χάρτες και αφίσες, ενώ το παλαιότερο βιβλίο του Αρχείου χρονολογείται στα 1607.
Με πληροφορίες από την εφημερίδα “Κυκλαδική”
