Δευτέρα, 4 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΣύρος: Οταν η τοπική κοινωνία δέχθηκε χιλιάδες ορφανά προσφυγόπουλα

Σύρος: Οταν η τοπική κοινωνία δέχθηκε χιλιάδες ορφανά προσφυγόπουλα

|

Αλλος θα προσπερνούσε το εύρημα δίχως να του ρίξει δεύτερη ματιά. Ομως ο Λευτέρης Ζώρζος, αρχαιολόγος, συνεπώς παθιασμένος με την έρευνα, έσκυψε να μαζέψει μια σφαίρα από το δάπεδο ενός άδειου κτιρίου στο Στρατόπεδο Λοχαγού Ζαφείρη Αποστόλου στη Σύρο, όπου υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του το 2014.

Γρήγορα διαπίστωσε ότι το αντικείμενο δεν βρέθηκε τυχαία εκεί. Είχε πέσει από μια χαραμάδα στις σανίδες του επάνω πατώματος. Με άδεια τού τότε διοικητή του στρατοπέδου, Δημήτρη Μπούνταλη, άρχισε να ψάχνει ανάμεσα στα μαδέρια για να ανακαλύψει έκπληκτος γράμματα, παιχνίδια, φωτογραφίες, κομμάτια ρουχισμού.

Τι ήταν όλα αυτά τα αλλόκοτα πράγματα μέσα στους στρατώνες; Επρόκειτο για τεκμήρια από την προηγούμενη ζωή του κτιρίου αυτού, ενός τεράστιου ορφανοτροφείου που κτίστηκε από τους Αμερικανούς στη Σύρο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή με το όνομα Near East Relief. Απομεινάρια που θεωρήθηκαν άχρηστα και αποτέθηκαν κάποια στιγμή ως απορρίμματα μέσα στο πάτωμα είτε από τους τροφίμους είτε αργότερα από τους στρατιώτες.

Δίχως να το ξέρει, ο Ζώρζος είχε βρει σπαράγματα από τη λειτουργία του μεγαλύτερου ορφανοτροφείου της Μεσογείου, που ανοικοδομήθηκε για να υποδεχθεί τα ξεριζωμένα αγόρια και κορίτσια, ελληνικής και αρμενικής καταγωγής, που έχασαν τους γονείς τους. Το 2014 στήθηκε μια μικρή έκθεση στην είσοδο του στρατοπέδου για να τιμήσει τα χιλιάδες παιδιά που πέρασαν από το οικοδόμημα αναζητώντας καλύτερη τύχη. Περίπου μία δεκαετία μετά την απρόσμενη ανακάλυψη και με αφορμή τα 100 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του ιδρύματος οργανώθηκε ένα εξαιρετικό αφιέρωμα, που μόλις ολοκληρώθηκε, προβλήθηκαν ντοκιμαντέρ, προσκλήθηκαν ειδικοί, ενώ εκδόθηκε ένα λεύκωμα με φωτογραφίες και ντοκουμέντα.

Η ιστορία που ξεκίνησε από μια σφαίρα μάς γύρισε πίσω σε μια εποχή ταραγμένη, σε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση που απλώθηκε από την Τουρκία στην Ελλάδα. Η φιλανθρωπική οργάνωση Near East Relief είχε άλλωστε ξεκινήσει τη δράση της από το 1915 με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, αλλά συνέχισε και τα επόμενα έτη, με κορύφωση τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Η έκθεση στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, που έγινε με πρωτοβουλία του Ζώρζου και υλοποιήθηκε χάρη σε εθελοντική ομαδική δουλειά, παρουσίασε την ιστορία της Near East Relief (για τα έτη 1915-1930) και τη δημιουργία αυτού του μοναδικού πολυπολιτισμικού ζωντανού μνημείου που ιδρύθηκε πριν από έναν αιώνα στην Ερμούπολη.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη δημιουργία του μεγαλύτερου ορφανοτροφείου της Ανατολικής Μεσογείου, παρουσιάστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου-17 Οκτωβρίου 2023, στη Σύρο, η έκθεση “1923-2023 – Το ορφανοτροφείο της Near East Relief”.

Τα πρωτότυπα αντικείμενα που βρέθηκαν κάτω από τα ξύλινα πατώματα του ορφανοτροφείου παρουσιάστηκαν μαζί με άλλα τεκμήρια από εκείνη την περίοδο.

Εμφαση βέβαια δόθηκε στο εκπαιδευτικό σύστημα και στο πρόγραμμα εργασίας που ήταν αφιερωμένο στην καλλιέργεια των επαγγελματικών δεξιοτήτων που θα προετοίμαζαν τα 7.000 ορφανά για τη ζωή μετά το ορφανοτροφείο.

Η κεντρική ομάδα N.E.R.O.S. αποτελείται από τους Λευτέρη Ζώρζο (αρχαιολόγο), Νίκο Κορακάκη (γραφίστα / κινηματογραφιστή), Κώστα Ζαχαρίου (συντηρητή) και Νίνα Γεωργιάδου (αρχιτέκτονα).

Παράλληλα με τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Σύρο, έχει εκδοθεί ένας πολύ αξιόλογος δίγλωσσος (αγγλικά – ελληνικά) τόμος με θέμα το ορφανοτροφείο της Near East Relief από τις Εκδόσεις “Διπλογραφία” και με συμμετοχή από ιστορικούς, αρχιτέκτονες, αρχαιολόγους και άλλους ερευνητές.

Η έκθεση πιθανότατα να παρουσιαστεί στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στη Νέα Υόρκη, ενώ το λεύκωμα με τη γραφιστική επιμέλεια του Νίκου Κορακάκη βρίσκεται σε βιβλιοπωλεία και διαδικτυακά στο Atlantea e-shop.

Η έκθεση πραγματοποιήθηκε από την εθελοντική ομάδα N.E.R.O.S. σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης και σε συνεργασία με σπουδαίους φορείς και συλλόγους, όπως την Near East Foundation, την Near East Relief Historical Society, τον Σύλλογο Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου, την Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος, το Hermoupolis Heritage, την Εστία Πύργου Καλλίστης και τη Θηραϊκή Εταιρεία Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών.

Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πορτάρα Νάξου: Ανάγκη προστασίας ή αλλοίωση της ταυτότητας;

Έντονες αντιδράσεις από πολίτες και επισκέπτες για την τοποθέτηση συρματοπλέγματος – Η απάντηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και τα επόμενα βήματα

Κατερίνα Γιαννακά: “Το κοτετσόσυρμα στην Πορτάρα της Νάξου”

Η εικόνα της Πορτάρας πίσω από κοτετσόσυρμα εκθέτει την πολιτεία – Δεν χρειάζονται φράχτες, αλλά στρατηγική, επιτήρηση και παιδεία

Γιάννης Λιγνός: «Η δραματοποίηση της μοριοδότησης ήταν ένας πολιτικός εμπαιγμός»

Παρέμβαση του Γ. Λιγνού για τον τρόπο που χειρίστηκαν οι κυβερνητικοί βουλευτές το θέμα της μοριοδότησης – Έμφαση στην ουσία και όχι στην επικοινωνία ζητά το ΠΑΣΟΚ.

ΓΕΩΘΗΡΑ Μ.Α.Ε.: Ανάσα για τη Θηρασιά. Ξεκίνησε η λειτουργία του ανακαινισμένου πρατηρίου καυσίμων

Μετά από χρόνια ταλαιπωρίας, οι κάτοικοι και επισκέπτες της Θηρασίας αποκτούν ξανά πρόσβαση σε βασική υποδομή, χάρη στην πρωτοβουλία της ΓΕΩΘΗΡΑ Μ.Α.Ε. και τη συνεργασία με την τοπική κοινότητα

Μάρκος Καφούρος: “Δικαιωμένοι οι μαθητές της Αμοργού, της Ανάφης της Ίου, της Θηρασιάς και της Σαντορίνης”

Έμπρακτη στήριξη στους μαθητές των σεισμόπληκτων νησιών – Ειδική ποσόστωση για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ ως αναγνώριση των δυσκολιών που βίωσαν

Παρέμβαση Φίλιππου Φόρτωμα για την προστασία της Πορτάρας Νάξου – Συνάντηση με Δ. Αθανασούλη

Ο Βουλευτής Κυκλάδων Φίλιππος Φόρτωμας συναντήθηκε με τον Δημήτρη Αθανασούλη και κατέθεσε προτάσεις για την ενίσχυση της φύλαξης και της ενημέρωσης των επισκεπτών

Κατερίνα Μονογυιού: Θεσμοθετήθηκε η ποσόστωση για τους μαθητές των σεισμόπληκτων νησιών

Μετά από παρέμβαση της Κατερίνας Μονογυιού και σε συνεργασία με την Υπουργό Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, θεσπίζεται ειδικό ποσοστό 2% για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Γιώργος Λεονταρίτης: Στήριξη στην παράδοση και τις υποδομές της Σαντορίνης

Από τη γιορτή του τρύγου στο SantoWines, στις επαφές για τη βελτίωση του οδικού δικτύου

Σαντορίνη: Ειδικό ποσοστό εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για τους υποψηφίους από πληγείσες περιοχές

Ειδικό ποσοστό 2% στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για τους υποψηφίους που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές

Β. Κικίλιας: “Στόχος η επιπλέον μείωση των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων”

Β. Κικίλιας: «Στηρίζουμε με κάθε τρόπο την νησιωτικότητά μας- Στόχος η επιπλέον μείωση των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων»

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Προς Πώληση: Παραδοσιακή Κατοικία – Ανεμόμυλος στον Άγιο Αρσένιο Νάξου

Χαρακτηριστική κατοικία σε μοναδική τοποθεσία, με ανεξάρτητο ξενώνα, άμεση πρόσβαση σε παραλίες και εντυπωσιακή θέα προς θάλασσα και Χώρα Νάξου.

Η αλήθεια πίσω από μία φωτογραφία – Όταν το χιούμορ δεν φτάνει στην καρδιά της ιστορίας

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις… αλλά μερικές φορές οι πιο σημαντικές λέξεις είναι αυτές που δεν ειπώθηκαν.