Δευτέρα, 25 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΣύρος: Οταν η τοπική κοινωνία δέχθηκε χιλιάδες ορφανά προσφυγόπουλα

Σύρος: Οταν η τοπική κοινωνία δέχθηκε χιλιάδες ορφανά προσφυγόπουλα

|

Αλλος θα προσπερνούσε το εύρημα δίχως να του ρίξει δεύτερη ματιά. Ομως ο Λευτέρης Ζώρζος, αρχαιολόγος, συνεπώς παθιασμένος με την έρευνα, έσκυψε να μαζέψει μια σφαίρα από το δάπεδο ενός άδειου κτιρίου στο Στρατόπεδο Λοχαγού Ζαφείρη Αποστόλου στη Σύρο, όπου υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του το 2014.

Γρήγορα διαπίστωσε ότι το αντικείμενο δεν βρέθηκε τυχαία εκεί. Είχε πέσει από μια χαραμάδα στις σανίδες του επάνω πατώματος. Με άδεια τού τότε διοικητή του στρατοπέδου, Δημήτρη Μπούνταλη, άρχισε να ψάχνει ανάμεσα στα μαδέρια για να ανακαλύψει έκπληκτος γράμματα, παιχνίδια, φωτογραφίες, κομμάτια ρουχισμού.

Τι ήταν όλα αυτά τα αλλόκοτα πράγματα μέσα στους στρατώνες; Επρόκειτο για τεκμήρια από την προηγούμενη ζωή του κτιρίου αυτού, ενός τεράστιου ορφανοτροφείου που κτίστηκε από τους Αμερικανούς στη Σύρο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή με το όνομα Near East Relief. Απομεινάρια που θεωρήθηκαν άχρηστα και αποτέθηκαν κάποια στιγμή ως απορρίμματα μέσα στο πάτωμα είτε από τους τροφίμους είτε αργότερα από τους στρατιώτες.

Δίχως να το ξέρει, ο Ζώρζος είχε βρει σπαράγματα από τη λειτουργία του μεγαλύτερου ορφανοτροφείου της Μεσογείου, που ανοικοδομήθηκε για να υποδεχθεί τα ξεριζωμένα αγόρια και κορίτσια, ελληνικής και αρμενικής καταγωγής, που έχασαν τους γονείς τους. Το 2014 στήθηκε μια μικρή έκθεση στην είσοδο του στρατοπέδου για να τιμήσει τα χιλιάδες παιδιά που πέρασαν από το οικοδόμημα αναζητώντας καλύτερη τύχη. Περίπου μία δεκαετία μετά την απρόσμενη ανακάλυψη και με αφορμή τα 100 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του ιδρύματος οργανώθηκε ένα εξαιρετικό αφιέρωμα, που μόλις ολοκληρώθηκε, προβλήθηκαν ντοκιμαντέρ, προσκλήθηκαν ειδικοί, ενώ εκδόθηκε ένα λεύκωμα με φωτογραφίες και ντοκουμέντα.

Η ιστορία που ξεκίνησε από μια σφαίρα μάς γύρισε πίσω σε μια εποχή ταραγμένη, σε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση που απλώθηκε από την Τουρκία στην Ελλάδα. Η φιλανθρωπική οργάνωση Near East Relief είχε άλλωστε ξεκινήσει τη δράση της από το 1915 με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, αλλά συνέχισε και τα επόμενα έτη, με κορύφωση τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Η έκθεση στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, που έγινε με πρωτοβουλία του Ζώρζου και υλοποιήθηκε χάρη σε εθελοντική ομαδική δουλειά, παρουσίασε την ιστορία της Near East Relief (για τα έτη 1915-1930) και τη δημιουργία αυτού του μοναδικού πολυπολιτισμικού ζωντανού μνημείου που ιδρύθηκε πριν από έναν αιώνα στην Ερμούπολη.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη δημιουργία του μεγαλύτερου ορφανοτροφείου της Ανατολικής Μεσογείου, παρουσιάστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου-17 Οκτωβρίου 2023, στη Σύρο, η έκθεση “1923-2023 – Το ορφανοτροφείο της Near East Relief”.

Τα πρωτότυπα αντικείμενα που βρέθηκαν κάτω από τα ξύλινα πατώματα του ορφανοτροφείου παρουσιάστηκαν μαζί με άλλα τεκμήρια από εκείνη την περίοδο.

Εμφαση βέβαια δόθηκε στο εκπαιδευτικό σύστημα και στο πρόγραμμα εργασίας που ήταν αφιερωμένο στην καλλιέργεια των επαγγελματικών δεξιοτήτων που θα προετοίμαζαν τα 7.000 ορφανά για τη ζωή μετά το ορφανοτροφείο.

Η κεντρική ομάδα N.E.R.O.S. αποτελείται από τους Λευτέρη Ζώρζο (αρχαιολόγο), Νίκο Κορακάκη (γραφίστα / κινηματογραφιστή), Κώστα Ζαχαρίου (συντηρητή) και Νίνα Γεωργιάδου (αρχιτέκτονα).

Παράλληλα με τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Σύρο, έχει εκδοθεί ένας πολύ αξιόλογος δίγλωσσος (αγγλικά – ελληνικά) τόμος με θέμα το ορφανοτροφείο της Near East Relief από τις Εκδόσεις “Διπλογραφία” και με συμμετοχή από ιστορικούς, αρχιτέκτονες, αρχαιολόγους και άλλους ερευνητές.

Η έκθεση πιθανότατα να παρουσιαστεί στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στη Νέα Υόρκη, ενώ το λεύκωμα με τη γραφιστική επιμέλεια του Νίκου Κορακάκη βρίσκεται σε βιβλιοπωλεία και διαδικτυακά στο Atlantea e-shop.

Η έκθεση πραγματοποιήθηκε από την εθελοντική ομάδα N.E.R.O.S. σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης και σε συνεργασία με σπουδαίους φορείς και συλλόγους, όπως την Near East Foundation, την Near East Relief Historical Society, τον Σύλλογο Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου, την Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος, το Hermoupolis Heritage, την Εστία Πύργου Καλλίστης και τη Θηραϊκή Εταιρεία Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών.

Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος – Κατερίνα Καμπανέλλη: «Στόχος η δημιουργία φεστιβάλ στη Νάξο με επίκεντρο το έργο του πατέρα μου» (video)

Συγκινητική συνέντευξη της κόρης του Ιάκωβου Καμπανέλλη για το Θεατρικό Μουσείο στη Νάξο και τα σχέδια για ένα ετήσιο φεστιβάλ.

Γιάννης Βλασσερός: «Η Κόρωνος δεν μπορεί να είναι μόνο καλοκαιρινό χωριό»

Στη γενική συνέλευση της Κορώνου, ο γιατρός και πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ ζήτησε μέτρα στήριξης, καλύτερη συγκοινωνία και σταθερή υγειονομική κάλυψη.

Σαντορίνη: Αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο στο «8ο Φεστιβάλ Στρογγύλη» (αφίσα)

Γιάννης Ζουγανέλης, Λευτέρης Ελευθερίου, Ελένη Καρακάση και Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος παρουσιάζουν τα τραγούδια του μεγάλου συνθέτη στις 26 Αυγούστου.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Σαντορίνη – Γ. Βρούτσης: Ανακατασκευή τεσσάρων γηπέδων, έρχεται νέο στάδιο το 2026 (video)

Με προϋπολογισμό 326.000 ευρώ ξεκινά η αναβάθμιση των γηπέδων σε Εμπορείο, Ακρωτήρι, Βόθωνα και Θηρασιά, ενώ προχωρά το σχέδιο για σύγχρονο στάδιο στη Σαντορίνη.

Θεατρική Παράσταση στο Φιλώτι: «Ο Επιθεωρητής Ντρέικ και η Μαύρη Χήρα» (αφίσα)

Μια κωμωδία μυστηρίου του David Tristram ζωντανεύει στο Αθλοθέατρο Φιλωτίου, με τους Μάριο Αθανασίου, Βαλέρια Κουρούπη και Σπύρο Πούλη.

Αλλαγές στο ΕΚΑΒ: Νέα ασθενοφόρα και ελικόπτερα – Παραμένει το πρόβλημα του προσωπικού

Το υπουργείο Υγείας σχεδιάζει ενίσχυση στόλου και καλύτερο συντονισμό, όμως η έλλειψη διασωστών παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο.

Αεροδρόμια: Επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε Αθήνα, Κρήτη, Καλαμάτα και 22 περιφερειακά

Από το φιλόδοξο σχέδιο των 1,28 δισ. ευρώ στο «Ελ. Βενιζέλος» έως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι και τις παραχωρήσεις στην Καλαμάτα και σε 22 περιφερειακά, η Ελλάδα επενδύει στρατηγικά για να στηρίξει την άνοδο του τουρισμού.

Νάξος – AlteR riTmo: Γιορτάζει 10 χρόνια χορού και δημιουργίας με νέο πρόγραμμα εκπαίδευσης (αφίσα)

Με αφορμή τα 10 χρόνια επιτυχημένης πορείας, το Κέντρο Χοροκινητικής Έκφρασης AlteR riTmo ανανεώνει τα μαθήματά του, εγκαινιάζει νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και προσφέρει 50% έκπτωση στα ετήσια δίδακτρα για νέες εγγραφές.

Ρωγμές στο ελληνικό τουριστικό θαύμα: Η Σαντορίνη χάνει έδαφος, η κλιματική κρίση πιέζει

Μετά τα 21,7 δισ. ευρώ που απέφερε ο τουρισμός το 2024, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με υπερφόρτωση υποδομών, λειψυδρία, στεγαστικό χάος και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Ανησυχία στην Τζια: Έξαρση κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας με δεκάδες περιστατικά καθημερινά

Περισσότερα από 80 περιστατικά την ημέρα στο Περιφερειακό Ιατρείο – Έχουν ενημερωθεί ΥΠΕ και ΕΟΔΥ.