Η ανάμνηση της σπουδαίας εγκατάστασης στις Κουκουναριές φαίνεται ότι διατηρείται στους κατοίκους της Πάρου, φέρνοντάς τους σε επαφή με το απώτατο παρελθόν τους. Με τον ίδιο τρόπο, που και στην εποχή μας οι Κουκουναριές αποτελούν ένα εξέχον μνημείο και ένα σπάνιο ιστορικό ορόσημο για το Αιγαίο
«Κουκουναριές Πάρου, οι ανασκαφές και η ιστορία μιας πανάρχαιης ακρόπολης του Αιγαίου» είναι ο τίτλος του βιβλίου του αρχαιολόγου δρος Δημητρίου Σκιλάρντι που παρουσιάζεται σήμερα Πέμπτη 21 Ιουνίου στην αίθουσα διαλέξεων του Μουσείου Μπενάκη. Πρόκειται για μια καταγραφή αιώνων καθώς από την 5η χιλιετία π.Χ. ως την εποχή του λυρικού ποιητή της Πάρου Αρχιλόχου (7ος αιώνας π.Χ.) ο λόφος στις Κουκουναριές κατοικήθηκε με οικισμούς, που κατά περιόδους άνθησαν και επικράτησαν στη γύρω περιοχή. Οι ανασκαφές και η ιστορία της πανάρχαιης ακρόπολης του Αιγαίου εκδόθηκε από τις Ανασκαφές Πάρου – Κέντρο Ιστορικών και Αρχαιολογικών Σπουδών σε μια προσπάθεια ανάδειξης της διαχρονικότητας της θέσης μέσω των ανασκαφών που διενήργησε ο ίδιος ο δρ Σκιλάρντι υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Σύμφωνα με τη μελέτη του δρος Σκιλάρντι, η ακρόπολη στις Κουκουναριές εκτείνεται σε 250 στρέμματα ενώ η κατοικημένη έκταση σε 50 περίπου στρέμματα. Εδώ ο λόφος διατηρεί εννέα επάλληλα στρώματα κατοίκησης σε βαθμιδωτή διάταξη, με τα παλαιότερα να ανάγονται στη Νεολιθική και στην Πρωτοκυκλαδική εποχή. Στη συνέχεια οι ανασκαφές έφεραν στο φως την οχυρωμένη έδρα μυκηναίου ηγεμόνα (πρώιμος 12ος αιώνας π.Χ.) που ιδρύθηκε από Μυκηναίους οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Πάρο αμέσως μετά την καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτόρων της ηπειρωτικής Ελλάδας (περί το 1200 π.Χ.). Πυρκαγιά κατέστρεψε ωστόσο αυτή την εγκατάσταση περί το 1150 π.Χ.
Ακολούθως αποκαλύφθηκε ο οικισμός του 8ου π.Χ. – πάνω στα ερείπια του προηγούμενου – με λιθόκτιστες και αυτοτελείς κατοικίες αριστοκρατών, που καταστράφηκαν όμως από σεισμό περί το 700 π.Χ. Και τέλος ο αρχαϊκός οικισμός του 7ου αιώνα π.Χ. στα νότια πρανή του λόφου, με χαρακτηριστικά μικρής οργανωμένης πόλης: κατοικίες που περιέβαλλαν το ιερό της θεάς Αθηνάς με τον ναό, το τέμενος και τον βωμό αλλά και ευρήματα που αποτελούν ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαίας αγοράς και ενός αρχαϊκού κτιρίου, που ταυτίζεται με πρώιμο Πρυτανείο.
Η κατοίκηση στις Κουκουναριές σταματά γύρω στο 650 π.Χ, όταν οι άνθρωποι μετακινούνται ειρηνικά προς την οχυρωμένη πρωτεύουσα του νησιού. Η λατρεία της Αθηνάς όμως συνεχίζεται αδιάκοπα ως τον 3ο αιώνα π.Χ., όπως δείχνουν τα πλούσια αφιερώματα των πιστών. Αλλά και η ανάμνηση της σπουδαίας εγκατάστασης στις Κουκουναριές φαίνεται ότι διατηρείται στους κατοίκους της Πάρου, φέρνοντάς τους σε επαφή με το απώτατο παρελθόν τους. Με τον ίδιο τρόπο, που και στην εποχή μας οι Κουκουναριές αποτελούν ένα εξέχον μνημείο και ένα σπάνιο ιστορικό ορόσημο για το Αιγαίο.
Να σημειωθεί ότι σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, κατ’ αρχάς με την ολοκλήρωση μελετών οι οποίες πραγματοποιούνται με χορηγία του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη. Στην εκδήλωση στο Μπενάκη χαιρετισμό θα απευθύνει ο δρ Γ. Κακαβάς, διευθυντής του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών, και το βιβλίο θα παρουσιάσουν η κυρία Εύα Σημαντώνη-Μπουρνιά, αρχαιολόγος, ομότιμη καθηγήτρια του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και η δρ Αναστ. Γκαδόλου, προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Αρχαιολογικών Εργων της Δ/νσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Συντονισμός, κυρία Κωνσταντίνα Τσαρούχα, μέλος Ομοσπονδίας Παριανών Συλλόγων.
Tην εκδήλωση στηρίζει τo Κέντρο Ιστορικών και Αρχαιολογικών Σπουδών «Ανασκαφές Πάρου, Κέντρο Ιστορικών και Αρχαιολογικών Σπουδών».
Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, Κολωνάκι, 6.30 μ.μ.
Πληροφορίες 6947048395.
