Πλούσια ύλη, νέα έρευνα για τη γυναικεία ποίηση στην Απείρανθο και μελέτες για την ιστορία, τη λαογραφία και την αγροτική κληρονομιά της Νάξου
Το νέο, 54ο τεύχος του περιοδικού Ναξιακά Γράμματα (Ιανουάριος–Μάρτιος 2025) σηματοδοτεί την είσοδο στο 15ο έτος ζωής του καθιερωμένου τριμηνιαίου επιστημονικού και λογοτεχνικού εντύπου. Με σταθερή παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα της Νάξου και όχι μόνο, το περιοδικό παραμένει σημείο αναφοράς για τους φίλους της ιστορίας, της ποίησης και της τοπικής μελέτης.
Το νέο τεύχος φιλοξενεί πρωτότυπες, όπως πάντα, μελέτες και λογοτεχνικά κείμενα, ενώ εγκαινιάζει μια σημαντική έρευνα για τη γυναικεία ποίηση στη σημερινή Απείρανθο.
Στην ενότητα Μελετήματα δημοσιεύονται οι εξής εργασίες:
# Στέλιος Λεκάκης, «Ιστορία του τοπίου. Η αγροτική κληρονομιά της Νάξου και οι αναβαθμίδες της».
Ο συγγραφέας, Επίκ. Καθηγητής του Ιόνιου Πανεπιστημίου συμπυκνώνει δεδομένα που προέκυψαν από μακροχρόνια έρευνα (2007 μέχρι σήμερα) για την αγροτική πολιτιστική κληρονομιά της Νάξου, τα νεότερα μνημεία τής υπαίθρου της, των φυσικών, πολιτιστικών και κοινωνικών πόρων της, που εγκλείουν και μεταδίδουν γνώση, παράδοση και ταυτότητα.
# Ελένη Γιανούλη, «Η διαμεσολάβηση του ενδύματος σε απεραθίτικα μοιρολόγια».
Η Εκπαιδευτικός και Λαογράφος πραγματεύεται τον ρόλο του ενδύματος σε απεραθίτικα μοιρολόγια, η ανθρωποποίηση του ρούχου «σ’ ένα πλαίσιο που ορίζεται από τις κοινωνικές σχέσεις».
# Δημήτρης Πρόκος, «Τα κομμένα απεραθίτικα κοτσάκια στη συλλογή Νοτόπουλου».
Ο υποψ. Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ανασυνθέτει το ποιητικό αυτό φαινόμενο, μελετώντας τη συλλογή ηχογραφήσεων απεραθίτικων κοτσακιών που είχε δημιουργήσει στις αρχές του 1953 ο James Notopoulos, δεύτερης γενιάς ελληνοαμερικανός, ύστερα από επιτόπια έρευνα και έχει καταθέσει στο Πανεπιστήμιο του Harvard.
# Γιάννης Λογαράς, «Μικρασιάτες και απόγονοί τους στη Νάξο».
Ο Φιλόλογος και Ιστορικός Ερευνητής ασχολείται ξανά με ένα προσφιλές του θέμα, τις μαρτυρίες των ελλήνων Μικρασιατών που πήγαν στη Νάξο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς και με τη ζωή τους στη νέα τους πατρίδα. Οι αδημοσίευτες αυτές μαρτυρίες μεταφέρονται διά στόματος των απογόνων τους που έζησαν και μεγάλωσαν, ξεριζωμένοι, σε ένα νέο περιβάλλον.
Στην ενότητα Λόγος και Τέχνη δημοσιεύονται οι εξής συμβολές:
Η Τασία Δεουδέ (Εκπαιδευτικός- Γεωπόνος) και ο Αντώνης Τζιώτης (Φιλόλογος) επιμελούνται μια νέα λογοτεχνική έρευνα που θα αναδείξει τη «γυναικεία ποίηση στην Απείρανθο του σήμερα» και θα θεωρητικοποιήσει το φαινόμενο στις σύγχρονες εκβλαστήσεις και εκβολές του. Στο παρόν τεύχος παρουσιάζεται η Μαρία Ζαζάνη-Κατεινά με πέντε ποιήματά της.
Επίσης, ο Δημήτρης Σιδερής, Ομότιμος καθηγητή Καρδιολογίας, στις «Ιστορίες του Σιδεράκη» αναξέει τη μνήμη του και αποτυπώνει τους απόηχους των διηγήσεων του δασκάλου παππού του στην Κόρωνο.
Στο κυκλοφορούν τεύχος δημοσιεύονται, επιπρόσθετα, ποιήματα του Μιχάλη Δ. Δέτση (του Δασκάλου), Αντιπροέδρου του Α.Π. ε. τ. και της Άννας Μπαρδάνη- Ζαβιτσάνου, Λογοτέχνη και Συγγραφέα.
# Στην ενότητα Ναξ-Αρχείον, ο Αρχειώτης παραθέτει και σχολιάζει ένα ανέκδοτο έγγραφο του 1825 της Προσωρινής Διοίκησης προς το Επαρχείο Νάξο, με το οποίο διατάσσεται ο Έπαρχος να υποχρεώσει τους εκεί δράσαντες Κρήτες να αποζημιώσουν κατοίκους της Κωμιακής.
Στο in memoriam η Σοφία Κατσουρού εκπέμπει ένα ταπεινό θυμίαμα στη μνήμη του προσφάτως θανόντος Κώστα Κατσουρού, διακεκριμένου ναξιώτη διανοούμενου.
# Οι Επισημάνσεις, το κύριο άρθρο του Περιοδικού, υπογράφεται από τον Νομικό και Οικονομολόγο Βασίλη Φραγκουλόπουλο, ο οποίος αναφέρεται στις ειδήσεις, που αφορούν στη Νάξο κατά τα επαναστατικά έτη 1824-1825, της εφημερίδας Ελληνικά Χρονικά του Ιωάννη- Ιάκωβου Μάγερ.
# Το θέμα του Εξωφύλλου, μία φωτογραφία της «βορινής βάρκας», όπως την ονομάζει ο σχολιαστής της Γιάννης Παπακωνσταντής, Φιλόλογος, δίνει αφορμή για ανάλυση της «ιδιοπροσωπείας» της, της δημιουργίας, της λειτουργίας και κοινωνικής ζωής της στον Λυώνα της Νάξου, αρμονικά συμπλέκοντας τεχνικά και λαογραφικά στοιχεία, υλικά τεκμήρια και άυλες κληρονομιές, μαζί με προσωπικά και συλλογικά βιώματα που συνδέουν ποικιλότροπα τη βάρκα με τον απόμακρο αυτόν ορμίσκο της Νάξου.
# Η στήλη Ήτανε στιγμές… του Ευάγγελου Μανωλά ασχολείται με το επάγγελμα των βαρκάρηδων της Χώρας στα μέσα της δεκαετίας του 1950, τότε που τα πλοία άραζαν στ’ ανοιχτά και οι βαρκάρηδες ήταν η γέφυρα, ο ιμάντας μετάβασης επιβατών και μεταφοράς εμπορευμάτων στη και από τη Νάξο. «Έπιασε τα κουπιά, αλαργάρησε λιγάκι και φουντάρησε αρόδου», όπως έγραφε ο Παύλος Νιρβάνας.
📌 Πώς να προμηθευτείτε το τεύχος
Το περιοδικό διατίθεται:
-
Από τον εκδότη Ιωάννη Στυλ. Βερώνη (τηλ. 6944290450, email: info@veronis.net)
-
Από το τυπογραφείο Ι. Γκαντήραγας, Γερανίου 7, Αθήνα (τηλ. 210 5244309)
-
Από το πρακτορείο εφημερίδων Zoom στη Νάξο
-
Με ετήσια συνδρομή μέσω της συντακτικής επιτροπής
Τα “Ναξιακά Γράμματα” συνεχίζουν να εμπλουτίζουν το πνευματικό αποτύπωμα της Νάξου με συνέπεια, πολυφωνία και ερευνητικό βάθος. Ένα τεύχος-σταθμός που ενδυναμώνει το διάλογο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν του νησιού μας.
Περιεχόμενα (2)Ένα τεύχος-σταθμός που ενδυναμώνει το διάλογο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν του νησιού μας.
