Παρασκευή, 16 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοTo ...μηδέν είναι κατά πέντε μήνες αρχαιότερο

To …μηδέν είναι κατά πέντε μήνες αρχαιότερο

|

Το χειρόγραφο του Μπασκάλι χρονολογήθηκε ανάμεσα στο 224 και το 383 μ.Χ. κάνοντας το μηδέν κατά 500 χρόνια αρχαιότερο

Αλήθεια τι ξέρουμε για το «μηδέν»; Μπορεί να στηρίζει την ψηφιακή μας εποχή αλλά η ιστορία του είναι άγνωστη επί της ουσίας. Και η ραδιοχρονολόγηση ενός ινδικού χειρογράφου όπως όλα δείχνουν αλλάζει την ιστορία του γνωστού μαθηματικού συμβόλου…

Της Λαλ. Φαφούτη (ιστοσελίδα tovima.gr

Το μηδέν γίνεται 500 χρόνια αρχαιότερο – και για ορισμένους η ιστορία των μαθηματικών αλλάζει – χάρη σε ένα σανσκριτικό χειρόγραφο που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Μέχρι τώρα οι ειδικοί θεωρούσαν ότι το χειρόγραφο, στο οποίο υπάρχουν εκατοντάδες μηδενικά, είναι κατά πολύ μεταγενέστερο, όμως η ραδιοχρονολόγησή του έδειξε ότι ανάγεται στον 3ο ή 4ο αιώνα μ.Χ.. Ετσι αποτελεί την αρχαιότερη καταγραφή του συμβόλου του μηδενός που γνωρίζουμε ως σήμερα.

Άγνωστες ρίζες

Αν και σήμερα το σύμβολο «0» είναι για μας πανταχού παρόν, η ιστορία του δεν είναι και τόσο ξεκάθαρη. Παρά το γεγονός πως υπάρχουν ενδείξεις ότι χρησιμοποιήθηκε από τους Μάγια ή ακόμη και τους Βαβυλώνιους, δεν ξέρουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε η έννοια του μηδενός.  Όπως επίσης δεν ξέρουμε πότε το μηδέν απέκτησε το μαθηματικό σύμβολό του. Η αρχαιότερη γνωστή καταγραφή του εθεωρείτο ως σήμερα ένα μηδενικό που χαράχθηκε τον 9ο αιώνα στον τοίχο ενός ναού στο Γκουαλιόρ της Ινδίας.

Το χειρόγραφο του Μπακσάλι, όπως λέγεται από το χωριό όπου ανακαλύφθηκε, στο σημερινό Πακιστάν, αλλάζει τώρα τα δεδομένα. Πρόκειται για ένα «βιβλίο» που αποτελείται από 70 φύλλα από φλοιό σημύδας στα οποία είναι γραμμένα στα σανσκριτικά μαθηματικά κείμενα και σύμβολα. Το μηδέν αναγράφεται εκατοντάδες φορές ως κουκίδα – αυτή η κουκίδα, η οποία στο αρχαίο ινδικό σύστημα χρησίμευε αρχικά για να δηλώσει τάξεις μεγέθους (π.χ. δεκάδες, εκατοντάδες ή χιλιάδες) εξελίχθηκε αργότερο στο στρογγυλό μηδενικό με το κενό στο κέντρο που γνωρίζουμε σήμερα.

Η πρώτη ραδιοχρονολόγηση

Με βάση τα στυλ της γραφής και το μαθηματικό περιεχόμενό του το χειρόγραφο του Μπακσάλι είχε εκτιμηθεί ότι συντάχθηκε ανάμεσα στον 6ο και τον 12ο αιώνα μ.Χ., και άρα εθεωρείτο μεταγενέστερο του μηδενικού του ναού της Γουαλιόρ. Η πρώτη ραδιοχρονολόγησή του, στην οποία προέβησαν ερευνητές των Bodleian Libraries του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, έδειξε ωστόσο ότι είναι κατά πολύ αρχαιότερο τοποθετώντας το ανάμεσα στο 224 και το 383 μ.Χ., πέντε αιώνες νωρίτερα από εκείνο του Γκουαλιόρ.

Αυτή η μετάθεση προς τα πίσω στο παρελθόν θεωρείται πολύ σημαντική, καθώς το μηδέν – ως έννοια και ως σύμβολο – αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των μαθηματικών. «Σήμερα θεωρούμε δεδομένο ότι η έννοια του μηδενός χρησιμοποιείται σε όλο τον πλανήτη και αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο του ψηφιακού κόσμου μας» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Μάρκους ντι Σότοϊ, καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Ωστόσο η δημιουργία του μηδενός ως μεμονωμένου αριθμού, ο οποίος εξελίχθηκε από το δηλωτικό της τάξης μεγέθους σύμβολο που βρίσκουμε στο χειρόγραφο του Μπακσάλι, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην ιστορία των μαθηματικών».


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πρόταση Ημέρας: Μαγειριά με πατάτες, αγκινάρες και μανιτάρια

Φουρνιστά λαχανικά μπαίνουν στο τηγάνι μαζί με σοταρισμένα μανιτάρια και μαυροδάφνη, για μια εύκολη και απίθανα γευστική μαγειριά

Σαντορίνη: “Ρήγμα” στην τουριστική κίνηση, ξεπερνά το 30% η πτώση

Σαντορίνη: «Ρήγμα» στην τουριστική κίνηση, ξεπερνά το 30% η πτώση – «Για ευθύνες της κυβέρνησης» μιλούν οι επιχειρηματίες

Β. Φλεριανός: “Το Γεωλογικό Μουσείο Απειράθου πρωτοπορεί με καινοτομία και γνώση σε κίνηση”

Ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Βασίλης Φλεριανός για την τεχνολογική αναβάθμιση του Μουσείου και το όραμα για έναν ενιαίο πολιτιστικό κόμβο στην Απείρανθο

Γιατί οι Ιταλοί δεν παχαίνουν τρώγοντας μακαρόνια;

Το εξηγεί ένας χειρουργός βαριατρικής και η απάντηση είναι απίστευτη

Ακυρώσεις δρομολογίων του HIGHSPEED 3 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ανακοίνωσε την ακύρωση των προγραμματισμένων δρομολογίων 16 και 17 Μαΐου του HIGHSPEED 3 λόγω πρόβλεψης δυσμενών καιρικών συνθηκών στο Αιγαίο

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Π.: Αναβολή δρομολογίου λόγω καιρού, νέο δρομολόγιο το Σάββατο (17/05)

Το προγραμματισμένο δρομολόγιο της Παρασκευής 16 Μαΐου προς Σέριφο, Σίφνο, Φολέγανδρο, Σίκινο, Ίο και Θήρα μεταφέρεται λόγω πρόβλεψης δυσμενών καιρικών συνθηκών

Β. Βρούτσης για τα Τέλη Υδρευσης: “Τώρα είναι αργά για δάκρυα”

Με σκληρή γλώσσα και σαφή αιχμή προς τη δημοτική αρχή, ο Βασίλης Βρούτσης παρεμβαίνει δημόσια για το ζήτημα των αυξημένων τελών ύδρευσης, καταλογίζοντας διαχρονική αδιαφορία και ανοχή από φορείς και κοινωνία.

«Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου”: Ερχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Με αφορμή τα 200 χρόνια από την Έξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων, το εμβληματικό έργο του Ευγένιου Ντελακρουά θα εκτεθεί στο Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου – Ιστορικής σημασίας πολιτιστικό γεγονός

Κώστας Ζουγανέλης: Έφυγε από τη ζωή ο «άρχοντας» της νυχτερινής Μυκόνου

Πένθος στη Μύκονο για την απώλεια του Κώστα Ζουγανέλη, του οραματιστή επιχειρηματία που άνοιξε τον δρόμο για τη διεθνή ακτινοβολία του νησιού

Σέριφος: Ημερίδα για την ανεξέλεγκτη δόμηση και την τουριστική ανάπτυξη

Το Σάββατο 17 Μαΐου η τοπική κοινωνία καλείται να συμμετάσχει σε μια κρίσιμη συζήτηση για τις πιέσεις που δέχεται το νησί από τον τουρισμό και την οικοδομική υπερφόρτιση

Μια δεύτερη ζωή για το “Πρέβελης”; Μετατρέπεται σε πλωτό ξενοδοχείο;

Το ιστορικό πλοίο της ΑΝΕΚ ίσως μετατραπεί σε πλωτό ξενοδοχείο στη Σάμο, χαρίζοντας του έναν νέο ρόλο γεμάτο μνήμες και φιλοξενία.

Νότιο Αιγαίο: Μήνυμα από το 112 για κίνδυνο εκδήλωσης τσουνάμι

Σεισμός 6 Ρίχτερ στα ανοιχτά της Κάσου - Μήνυμα από το 112 για κίνδυνο εκδήλωσης τσουνάμι

Θλίψη στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την απώλεια του Κώστα Αρτσάνου, το “αντίο” από τον Δήμαρχο Δημήτρη Λιανό

Συγκλονισμένος ο Δήμαρχος Δημήτρης Λιανός αποχαιρετά τον ακούραστο υπάλληλο του Δήμου και αγαπητό συμπολίτη

Εκτακτο: Τέλος στα σουβλάκια της θείας Τασίας, ήρθε ο νόμος, πάει το πανηγύρι

Ήρθε ο νόμος, πάει το πανηγύρι Με catering και τιμολόγιο, το κοψίδι πλέον θα έχει και ΦΠΑ...

Έκτακτα δρομολόγια του Blue Star 1 από Πειραιά προς Κυκλάδες στις 13 και 15 Μαΐου

Διπλές προσεγγίσεις σε Πάρο και Νάξο, αλλά και σύνδεση με Χίο και Μυτιλήνη περιλαμβάνει το πρόγραμμα του ταχύπλοου πλοίου για τις ημέρες Τρίτη και Πέμπτη.

Νάξος – Κυρ. Σκληράκη: “Οι καθηγητές να νιώθουν αγάπη για τα παιδιά” (video)

«Θα ήθελα να πω στους καθηγητές πως πρέπει να νιώθουν αγάπη για τα παιδιά και να δουλεύει το μυαλό τους για το τι θα τους προσφέρουν» είναι η συμβουλή της κυρίας Κυριακής Σκληράκη προς τους νέους συναδέλφους της.

Πάνος Βαλαβάνης: Εφυγε από τη ζωή ο άνθρωπος που κοιμήθηκε δίπλα στη “Βασίλισσα των Απλωμάτων”

Έφυγε από τη ζωή ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχαιολόγος και καθηγητής Πάνος Βαλαβάνης – Στενή η σχέση του με τη Νάξο και τους Δελφούς, πλούσιο το επιστημονικό του αποτύπωμα.

Ηλιοβασίλεμα στη Νάξο: Μοναδική AI φωτογραφία

Ανακαλύψτε την απόλυτη ομορφιά του Κυκλαδίτικου ηλιοβασιλέματος μέσα από μια μαγευτική AI εικόνα από τη Νάξο — με φόντο την Πορτάρα, τη θάλασσα και τα παραδοσιακά λευκά σπίτια της Χώρας.

Ιωνικός Ν – Πανναξιακός ΑΟΚ: Τελικός ανόδου κεκλεισμένων των θυρών;

Την Κυριακή 18 Μαΐου ο 5ος και τελευταίος τελικός της National League 2 στη Νίκαια, χωρίς την παρουσία φιλάθλων, μετά από απόφαση της ΔΕΑΒ για άναμμα πυρσού στον 3ο αγώνα.

Κουφονήσια – Γιορτή του Ψαρρά: Μια βραδιά γεμάτη άρωμα θάλασσας και παράδοσης

Το Σάββατο 31 Μαΐου 2025 το νησί τιμά τους ανθρώπους της θάλασσας με ένα μεγάλο πανηγύρι γιορτής, μουσικής και πολιτισμού