Πέμπτη, 3 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΜαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του...

Μαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του ίδιου του κου Λεβογιάννη

|

Θα αρκούσαν ΜΟΝΟΝ τα ίδια τα λόγια του κ. Λεβογιάννη ως απάντηση στην (αγωνιώδη του αλλά μάταιαη όπως θα σας αποδείξω) προσπάθεια να μάς πείσει ότι αγνόησα την μέχρι σήμερα συνεισφορά του κ. Λεβογιάννη στη μελέτη του Λαϊκού Αλφαβηταρίου που παρουσίασα.

Κείμενο του Μανώλη Σέργη, Ομότιμου καθηγητή Λαογραφίας

Τα λόγια του επιστολογράφου σας είναι τα εξής, ως απόδειξη τού ότι το δικό μου κείμενο δεν είναι αδημοσίευτο: «Αλλά εκείνο που δημοσιεύεται για πρώτη φορά είναι το συγκεκριμένο χειρόγραφο που το περιέχει».

Συλλαμβάνει δηλαδή ο κ. επιστολογράφος σας επακριβώς τη δική μου σκέψη, την οποία οφείλω να ομολογήσω ότι έπρεπε να την έχω εξ αρχής ξεδιαλύνει, για να μην είναι αναγκασμένος τώρα ο κ. Λεβογιάννης να ασχολείται με πράγματα που γνώριζα, αλλά δεν τα είχα ανάγκη στην εξυπηρέτηση του ΣΚΟΠΟΥ του άρθρου μου. Άρα, ως επιστήμων οφείλω να παραδεχθώ ότι δεν διευκρίνισα ότι όταν έγραφα στον τίτλο του άρθρου μου ανέκδοτο/αδημοσίευτο εννοούσα το χειρόγραφο ΠΟΥ ΕΓΩ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΑ, ως ΠΡΩΤΗ, όπως πιστεύω, μορφή του πασίγνωστου αργότερα (μετά το 1879) στην Κωμιακή τραγουδιού.

Αναλυτικότερα:

Όταν δημοσίευσα το Αλφαβητάρι είχα στο νου μου έναν σκοπό: Να καταστήσω στο ναξιακό και το ελληνικό κοινό, με επιστημονικόν τρόπο προσαρμοσμένον στις απαιτήσεις του κοινού μου, το θέμα των Λαϊκών Αλφαβηταρίων. Αυτό επιδιώκω με όλες τις αναρτήσεις μου στο NaxosPress.

Αντί για άλλο παράδειγμα (λοιπόν) Αλφαβηταρίου, από τα δεκάδες του Αρχείου μου, επέλεξα να χρησιμοποιήσω την ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ(επαναλαμβάνω), κατά την άποψή μου, γραφή, αυτήν του Νικ. Χωριανόπουλου, του 1879. Εννοείται πως η πρώτη πηγή μου για να γνωρίσω τον συντάκτη του ήταν τα βιβλία του κ. Λεβογιάννη για την Κωμιακή, ο τόμοςΑ΄ συγκεκριμένα, όπου φυσικά είχα εντοπίσει ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ του δικού μου κειμένου, όχι όμως ως ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΥ, αλλά ωςδημοτικού αποκριάτικου τραγουδιού, γεγονός που με εξέπληξε, όπως θα διαβάσετε εδώ παρακάτω. Άρα, το δημοσιευμένο από μένα κείμενο είναι το ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ, συνεπώς μπορεί να χαρακτηρισθεί ΠΡΩΤΟΔΗΜΟΣΙΕΥΟΜΕΝΟ. Συνεπώς, ουδόλως με ενδιέφεραν,ως βιβλιογραφία, οι εργασίες του κ. Λεβογιάννη, ως μεταγενέστερες και ως αναφερόμενες σε άλλο πλέον είδος δημοτικού τραγουδιού.

Και μια που μού έδωσε την ευκαιρία ο κ. Λεβογιάννης, θα σάς μεταφέρω τι έχω γράψει ήδη στον υπό έκδοσιν τόμο 6 της σειράς μου ΜΕΛΕΤΕΣ ΝΑΞΙΑΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ, όπως ανέφερα σε μια υποσημείωση του άρθρου μου στο NaxosPress. Θα σας αποδείξω με τι ασχολείται ο λαογράφος επιστήμονας, ή αν θέλετε, θα σας κάνω, αγαπητοί μου αναγνώστες, ένα ακόμη μάθημα, μιας και δεν μπορώ πλέον να διδάσκω στην τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί μέρος των κειμένων που έχω ήδη συντάξει για τον τόμο μουαυτόν (θα έχει ως ειδικό του θέμα το ναξιακό λαϊκό θέατρο και τη λαϊκή ποίηση):

«… Η επιστημονική πρόταση που καταθέτω στη λαογραφική κοινότητα είναι αυτή: Θεωρώ ότι το χ/φο που παρουσιάζω εδώ [ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑ στο NaxosPress] και φέρει την «υπογραφή» του Νικολάου Στεφ. Χωριανοπούλου αποτελεί την ‘πρώτη γραφή’για τη Νάξοκαι μάλιστα για την Κωμιακή, τού μετέπειτα πασίγνωστου στο νησί δημοτικού πλέον τραγουδιού που ο Ν. Λεβογιάννης έχει τιτλοφορήσει παλαιότερα ως ‘‘Άρχοντες και μεγιστάνοι’’.[1] Έχουμε λοιπόν ενώπιόν μας μια ακόμη θαυμαστή ευκαιρία να συμπληρώσουμε τον κατάλογο των ‘επωνύμων’ εκείνων δεκάδων ποιητών που είχε υπ’ όψιν του ο Νικόλαος Πολίτης στο έργο του ‘Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων’.[2] Σ’ αυτό που καταδείκνυε ότι τα πλείστα των δημοτικών μας τραγουδιών δεν είναι δημιουργία του λαού (γενικά) μιας κοινότητας, αλλά ενός ατόμου, προικισμένου…».[3]

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου: «Ποιο είναι λοιπόν το εκπληκτικό με αυτό το Αλφαβητάρι; Ότι μάς αποδεικνύει άλλη μια φορά τι σημαίνει ο όρος κινητικότητα των δημοτικών μας τραγουδιών. Τι σημαίνει δηλαδή κάποιοι στίχοι ενός τραγουδιούή και ολόκληρο το τραγούδι να έχει περισσότερες της μιας χρήσης. Π.χ., μοιρολόγια τραγουδούσαν και σε γάμους, παραλογές τις ημέρες της Λαμπρής και σε γάμους, κ.λπ.[4] Ας θυμηθούμε ότι το πασίγνωστο ‘Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα’ της Μ. Παρασκευής ακουγόταν σε γαμήλια άσματα. Γράφει ο Ν. Λεβογιάννης: ‘‘Παλιότερα το τραγούδι αυτό το έλεγαν τις απόκριες χορεύοντάς το στο ρυθμό της ‘βλάχας’ πάνω στα δώματα’’.[5] Αυτό μού προξένησε τη μεγαλύτερη εντύπωση: Να χορεύεται τις Απόκριες, σε μια περίοδο της αντιστροφής των πάντων, σε μια περίοδο ‘ανάποδου κόσμου’ όπως τη χαρακτηρίζει η Λαογραφία, σε μια περίοδο που το σωματικό κάτω (γεννητικά όργανα) θέτει εκποδών το σωματικό άνω (νου, ψυχή) ένα κείμενο γραμμένο για την σωτηρία της ψυχής, για τις στερήσεις του σώματος, για τη διαρκή στέρηση και την συνεχή προσευχή, από ένα θρησκεύον υποψιάζομαι άτομο, τον Ν. Χωριανόπουλο, ...». Εξηγώ στα επόμενα γιατί μπορεί να συμβεί αυτή η παράλογη εκ πρώτης απόψεως κινητικότητα/μεταβολή.

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου για το ίδιο φυσικά θέμα γράφω: «… Τελικά, όπως οφείλω να σημειώσω, το θέμα [της πρώτης πηγής του Αλφαβηταρίου, όσον αφορά στη Νάξο, και δη στην Κωμιακή, διότι δεν το συναντώ να επιχωριάζει αλλού στο νησί] δεν ισχυρίζομαι ότι λύθηκε με την επιστημονική πρόταση που κατέθεσα. Γνωρίζω ότι ‘παίζω με τη φωτιά’ όταν προσπαθώ να εντοπίσω την αρχική μορφή ή τις πηγές ενός τραγουδιού, ακόμη κι αν περιορίζω την έρευνά μου σε ένα νησί, τη Νάξο ή ακόμη και σε ένα χωριό της.Γιατί, αυτονοήτως, με την πρότασή μου αποκλείω την έξωθεν εισαγωγή του στιχουργήματος. Χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω εντοπίσει παραλλαγές από άλλο διαμέρισμα του ελληνικού χώρου. Άρα, όπως συμβαίνει στην έρευνα, θα θεωρήσω προς το παρόν τη δική μου ως εν εξελίξει….».

Ο κ. Λεβογιάννης παρέθεσε έναν σύνδεσμο με παραλλαγή του τραγουδιού από τον κυκλαδικό χώρο. Μού έδωσε μια ακόμη πηγή δηλαδή, την οποία δεν γνώριζα, και θα προσπαθήσω να εντοπίσω ποια είναι αυτή. Όμως, από τα ολίγα που κατέχω περί μουσικής, δεν μού μοιάζει για αποκριάτικος χορός και αντίστοιχη μουσική. Μού φαίνεται αντιθέτως πως η παραλλαγή παραπέμπει στην πρώτη λειτουργία του Αλφαβηταρίου, την παραινετική προς σωτηρίαν της ψυχής. Τον ευχαριστώ πάντως. Αν κάποιος/-α μπορεί να με βοηθήσει με το θέμα των ανά τον ελληνισμό παραλλαγών του Αλφαβηταρίου, τον παρακαλώ να το πράξει !

Αυτά τα ολίγα. Εννοείται πως δεν θα επανέλθω…

[1] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, τ. 1, ό.π., 108-109.

[2] Ν. Πολίτης, Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων, Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1992.

[3] Στο Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 338.

[4] Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 345.

[5] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, ό.π., 109.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Γεύσεις Ναξιώτικες, Μουσικές Αυθεντικές, κάθε Σάββατο στο “Φάρος του Αλυκού”

Ζήστε τη μοναδική εμπειρία φιλοξενίας με ζωντανή ελληνική μουσική, τοπικά προϊόντα και παραδοσιακές συνταγές φτιαγμένες με μεράκι, σε ένα φιλόξενο περιβάλλον δίπλα στη θάλασσα.

Νέοι κανόνες για τις κολυμβητικές δεξαμενές σε τουριστικά καταλύματα – Τι αλλάζει από εδώ και πέρα

Με κοινή υπουργική απόφαση καθορίζεται η διαδικασία γνωστοποίησης λειτουργίας για πισίνες εντός τουριστικών μονάδων και υποδομών. Παραβόλο 300€, διοικητικά πρόστιμα για παραβάσεις και περιθώριο 90 ημερών για συμμόρφωση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων.

Δήμος Θήρας: Σχέδιο ελάφρυνσης για επαγγελματίες με μείωση τελών χρήσης

Αναμένεται εισήγηση για τη μείωση τελών κοινόχρηστων χώρων για τα έτη 2025-2026, με στόχο την ενίσχυση της τοπικής αγοράς μετά τη σεισμική κρίση.

Νάξος: Ο 11χρονος Παναγιώτης ξεναγεί τουρίστες στα σοκάκια του Φασολά (video)

Ένα παιδί μεγαλώνει μέσα στον πολιτισμό και μεταφέρει με αγάπη και γνώσεις την ιστορία του Φιλοτίου και της γειτονιάς του, σε ξένους επισκέπτες.

Ξεμπλοκάρει το έργο του Βιολογικού Καθαρισμού στο Άνω Κουφονήσι, έγκριση της νέας ΜΠΕ από το ΚΑΣ

"Πράσινο" φως από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την περιβαλλοντική μελέτη που ανοίγει τον δρόμο για την αναβάθμιση του Βιολογικού και του αποχετευτικού δικτύου στα Κουφονήσια

Σε ισχύ από 21 Ιουλίου το νέο τέλος αποβίβασης για την κρουαζιέρα, στα 20 ευρώ για Μύκονο και Σαντορίνη

Αυξήσεις στο τέλος επιβατών κρουαζιέρας ανά περίοδο και λιμένα – Στόχος ο περιορισμός του υπερτουρισμού και η στροφή σε περιόδους χαμηλής ζήτησης - Αντιδράσεις από τα βρετανικά ΜΜΕ

Απείρανθος: Βραδιά περιΠοίησης στον «Καπετάνιο» με μελοποιημένη ποίηση και ρακή

Παρασκευή 4 Ιουλίου, το βιβλιοπωλείο «Ο Καπετάνιος» μετατρέπεται σε ποιητική σκηνή γεμάτη λέξεις, μουσικές και εκπλήξεις

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Αποκτήστε παθητικό εισόδημα μέσω της εξόρυξης cloud της LET Mining, κερδίστε 7.563 $ την ημέρα

Νέες ευκαιρίες στην εξόρυξη κρυπτονομισμάτων: Μπορείτε να βγάλετε χρήματα ενώ ξαπλώνετε στο σπίτι;

«Εκεί που η θάλασσα είναι ζωή» – Φόρος τιμής στους ναυτικούς της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων (video)

Με αφορμή τη Ναυτική Εβδομάδα, ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων τιμά με συγκίνηση τους ανθρώπους που ζουν, εργάζονται και αγαπούν τη θάλασσα (video)

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

Πάρος: Αποχαιρετισμός με δάκρυα για την Πρεσβυτέρα Ευαγγελία Βιώνη – Ανουσάκη

Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νάουσα – Συγκλονιστικά λόγια από τον Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.

BLUE STAR 1: Με καθυστέρηση και αλλαγές το αποψινό δρομολόγιο, χωρίς προσέγγιση στην Ανάφη

Λόγω του απαγορευτικού απόπλου, το πλοίο αναχωρεί τελικά στις 22:00 από Πειραιά, με τροποποιημένες ώρες άφιξης και χωρίς στάση στην Ανάφη

Fast Ferries: Λόγω καιρικών συνθηκών “δεμένα” αύριο τα πλοία…

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθηλώνουν τα πλοία της Fast Ferries και το ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ – Αναλυτικά τα ακυρωμένα δρομολόγια για την Κυριακή 29 Ιουνίου