Τετάρτη, 2 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΜαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του...

Μαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του ίδιου του κου Λεβογιάννη

|

Θα αρκούσαν ΜΟΝΟΝ τα ίδια τα λόγια του κ. Λεβογιάννη ως απάντηση στην (αγωνιώδη του αλλά μάταιαη όπως θα σας αποδείξω) προσπάθεια να μάς πείσει ότι αγνόησα την μέχρι σήμερα συνεισφορά του κ. Λεβογιάννη στη μελέτη του Λαϊκού Αλφαβηταρίου που παρουσίασα.

Κείμενο του Μανώλη Σέργη, Ομότιμου καθηγητή Λαογραφίας

Τα λόγια του επιστολογράφου σας είναι τα εξής, ως απόδειξη τού ότι το δικό μου κείμενο δεν είναι αδημοσίευτο: «Αλλά εκείνο που δημοσιεύεται για πρώτη φορά είναι το συγκεκριμένο χειρόγραφο που το περιέχει».

Συλλαμβάνει δηλαδή ο κ. επιστολογράφος σας επακριβώς τη δική μου σκέψη, την οποία οφείλω να ομολογήσω ότι έπρεπε να την έχω εξ αρχής ξεδιαλύνει, για να μην είναι αναγκασμένος τώρα ο κ. Λεβογιάννης να ασχολείται με πράγματα που γνώριζα, αλλά δεν τα είχα ανάγκη στην εξυπηρέτηση του ΣΚΟΠΟΥ του άρθρου μου. Άρα, ως επιστήμων οφείλω να παραδεχθώ ότι δεν διευκρίνισα ότι όταν έγραφα στον τίτλο του άρθρου μου ανέκδοτο/αδημοσίευτο εννοούσα το χειρόγραφο ΠΟΥ ΕΓΩ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΑ, ως ΠΡΩΤΗ, όπως πιστεύω, μορφή του πασίγνωστου αργότερα (μετά το 1879) στην Κωμιακή τραγουδιού.

Αναλυτικότερα:

Όταν δημοσίευσα το Αλφαβητάρι είχα στο νου μου έναν σκοπό: Να καταστήσω στο ναξιακό και το ελληνικό κοινό, με επιστημονικόν τρόπο προσαρμοσμένον στις απαιτήσεις του κοινού μου, το θέμα των Λαϊκών Αλφαβηταρίων. Αυτό επιδιώκω με όλες τις αναρτήσεις μου στο NaxosPress.

Αντί για άλλο παράδειγμα (λοιπόν) Αλφαβηταρίου, από τα δεκάδες του Αρχείου μου, επέλεξα να χρησιμοποιήσω την ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ(επαναλαμβάνω), κατά την άποψή μου, γραφή, αυτήν του Νικ. Χωριανόπουλου, του 1879. Εννοείται πως η πρώτη πηγή μου για να γνωρίσω τον συντάκτη του ήταν τα βιβλία του κ. Λεβογιάννη για την Κωμιακή, ο τόμοςΑ΄ συγκεκριμένα, όπου φυσικά είχα εντοπίσει ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ του δικού μου κειμένου, όχι όμως ως ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΥ, αλλά ωςδημοτικού αποκριάτικου τραγουδιού, γεγονός που με εξέπληξε, όπως θα διαβάσετε εδώ παρακάτω. Άρα, το δημοσιευμένο από μένα κείμενο είναι το ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ, συνεπώς μπορεί να χαρακτηρισθεί ΠΡΩΤΟΔΗΜΟΣΙΕΥΟΜΕΝΟ. Συνεπώς, ουδόλως με ενδιέφεραν,ως βιβλιογραφία, οι εργασίες του κ. Λεβογιάννη, ως μεταγενέστερες και ως αναφερόμενες σε άλλο πλέον είδος δημοτικού τραγουδιού.

Και μια που μού έδωσε την ευκαιρία ο κ. Λεβογιάννης, θα σάς μεταφέρω τι έχω γράψει ήδη στον υπό έκδοσιν τόμο 6 της σειράς μου ΜΕΛΕΤΕΣ ΝΑΞΙΑΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ, όπως ανέφερα σε μια υποσημείωση του άρθρου μου στο NaxosPress. Θα σας αποδείξω με τι ασχολείται ο λαογράφος επιστήμονας, ή αν θέλετε, θα σας κάνω, αγαπητοί μου αναγνώστες, ένα ακόμη μάθημα, μιας και δεν μπορώ πλέον να διδάσκω στην τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί μέρος των κειμένων που έχω ήδη συντάξει για τον τόμο μουαυτόν (θα έχει ως ειδικό του θέμα το ναξιακό λαϊκό θέατρο και τη λαϊκή ποίηση):

«… Η επιστημονική πρόταση που καταθέτω στη λαογραφική κοινότητα είναι αυτή: Θεωρώ ότι το χ/φο που παρουσιάζω εδώ [ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑ στο NaxosPress] και φέρει την «υπογραφή» του Νικολάου Στεφ. Χωριανοπούλου αποτελεί την ‘πρώτη γραφή’για τη Νάξοκαι μάλιστα για την Κωμιακή, τού μετέπειτα πασίγνωστου στο νησί δημοτικού πλέον τραγουδιού που ο Ν. Λεβογιάννης έχει τιτλοφορήσει παλαιότερα ως ‘‘Άρχοντες και μεγιστάνοι’’.[1] Έχουμε λοιπόν ενώπιόν μας μια ακόμη θαυμαστή ευκαιρία να συμπληρώσουμε τον κατάλογο των ‘επωνύμων’ εκείνων δεκάδων ποιητών που είχε υπ’ όψιν του ο Νικόλαος Πολίτης στο έργο του ‘Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων’.[2] Σ’ αυτό που καταδείκνυε ότι τα πλείστα των δημοτικών μας τραγουδιών δεν είναι δημιουργία του λαού (γενικά) μιας κοινότητας, αλλά ενός ατόμου, προικισμένου…».[3]

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου: «Ποιο είναι λοιπόν το εκπληκτικό με αυτό το Αλφαβητάρι; Ότι μάς αποδεικνύει άλλη μια φορά τι σημαίνει ο όρος κινητικότητα των δημοτικών μας τραγουδιών. Τι σημαίνει δηλαδή κάποιοι στίχοι ενός τραγουδιούή και ολόκληρο το τραγούδι να έχει περισσότερες της μιας χρήσης. Π.χ., μοιρολόγια τραγουδούσαν και σε γάμους, παραλογές τις ημέρες της Λαμπρής και σε γάμους, κ.λπ.[4] Ας θυμηθούμε ότι το πασίγνωστο ‘Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα’ της Μ. Παρασκευής ακουγόταν σε γαμήλια άσματα. Γράφει ο Ν. Λεβογιάννης: ‘‘Παλιότερα το τραγούδι αυτό το έλεγαν τις απόκριες χορεύοντάς το στο ρυθμό της ‘βλάχας’ πάνω στα δώματα’’.[5] Αυτό μού προξένησε τη μεγαλύτερη εντύπωση: Να χορεύεται τις Απόκριες, σε μια περίοδο της αντιστροφής των πάντων, σε μια περίοδο ‘ανάποδου κόσμου’ όπως τη χαρακτηρίζει η Λαογραφία, σε μια περίοδο που το σωματικό κάτω (γεννητικά όργανα) θέτει εκποδών το σωματικό άνω (νου, ψυχή) ένα κείμενο γραμμένο για την σωτηρία της ψυχής, για τις στερήσεις του σώματος, για τη διαρκή στέρηση και την συνεχή προσευχή, από ένα θρησκεύον υποψιάζομαι άτομο, τον Ν. Χωριανόπουλο, ...». Εξηγώ στα επόμενα γιατί μπορεί να συμβεί αυτή η παράλογη εκ πρώτης απόψεως κινητικότητα/μεταβολή.

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου για το ίδιο φυσικά θέμα γράφω: «… Τελικά, όπως οφείλω να σημειώσω, το θέμα [της πρώτης πηγής του Αλφαβηταρίου, όσον αφορά στη Νάξο, και δη στην Κωμιακή, διότι δεν το συναντώ να επιχωριάζει αλλού στο νησί] δεν ισχυρίζομαι ότι λύθηκε με την επιστημονική πρόταση που κατέθεσα. Γνωρίζω ότι ‘παίζω με τη φωτιά’ όταν προσπαθώ να εντοπίσω την αρχική μορφή ή τις πηγές ενός τραγουδιού, ακόμη κι αν περιορίζω την έρευνά μου σε ένα νησί, τη Νάξο ή ακόμη και σε ένα χωριό της.Γιατί, αυτονοήτως, με την πρότασή μου αποκλείω την έξωθεν εισαγωγή του στιχουργήματος. Χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω εντοπίσει παραλλαγές από άλλο διαμέρισμα του ελληνικού χώρου. Άρα, όπως συμβαίνει στην έρευνα, θα θεωρήσω προς το παρόν τη δική μου ως εν εξελίξει….».

Ο κ. Λεβογιάννης παρέθεσε έναν σύνδεσμο με παραλλαγή του τραγουδιού από τον κυκλαδικό χώρο. Μού έδωσε μια ακόμη πηγή δηλαδή, την οποία δεν γνώριζα, και θα προσπαθήσω να εντοπίσω ποια είναι αυτή. Όμως, από τα ολίγα που κατέχω περί μουσικής, δεν μού μοιάζει για αποκριάτικος χορός και αντίστοιχη μουσική. Μού φαίνεται αντιθέτως πως η παραλλαγή παραπέμπει στην πρώτη λειτουργία του Αλφαβηταρίου, την παραινετική προς σωτηρίαν της ψυχής. Τον ευχαριστώ πάντως. Αν κάποιος/-α μπορεί να με βοηθήσει με το θέμα των ανά τον ελληνισμό παραλλαγών του Αλφαβηταρίου, τον παρακαλώ να το πράξει !

Αυτά τα ολίγα. Εννοείται πως δεν θα επανέλθω…

[1] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, τ. 1, ό.π., 108-109.

[2] Ν. Πολίτης, Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων, Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1992.

[3] Στο Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 338.

[4] Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 345.

[5] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, ό.π., 109.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Αμερική: Εφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός Βαλ Κίλμερ

Πέθανε ο ηθοποιός Βαλ Κίλμερ σε ηλικία 65 ετών - Φόρεσε τη πανοπλία του Μπάτμαν και τραγούδησε ως άλλος Μόρισον

“Express Skopelitis”: Παράταση ακινησίας για μερικές ακόμη ημέρες

Μικρές Κυκλάδες – “Express Skopelitis”: Παράταση ακινησίας για μερικές ακόμη ημέρες

Ο Ντιν Σπανός φέρνει τo NFL στην Ελλάδα   

Η Ελλάδα προστέθηκε στο πρόγραμμα το 2025, με τους Los Angeles Chargers να είναι η πρώτη ομάδα που αποκτά τέτοια δικαιώματα στη χώρα.

Μετάθεση της έναρξης του ψηφιακού δελτίου αποστολής

Παρατείνονται οι προθεσμίες για την ψηφιακή αποστολή δελτίων αποστολής στο myDATA – Αναλυτικά οι ημερομηνίες για Α' και Β' Φάση ανά κατηγορία επιχείρησης.

Υπεγράφη η ΚΥΑ για την ασθένεια του λογιστή

Υπεγράφη η ΚΥΑ για την προστασία λογιστών-φοροτεχνικών λόγω ασθένειας – Ανακοίνωση Πιερρακάκη σε συνάντηση με το ΟΕΕ

Η Πορτάρα… Viral σε Ghibli style

Η Πορτάρα «ντύνεται» με τα χρώματα της φαντασίας και μεταμορφώνεται σε σκηνή βγαλμένη από ταινία του Studio Ghibli, μαγεύοντας το ελληνικό και διεθνές κοινό.

Κακοκαιρία – Μύκονος: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το “νησί των Ανέμων”

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η Μύκονος μετά τις καταστροφικές πλημμύρες

Νάξος – Προστασία Αγριας Ζωής: Εβδομήντα φοινικόπτερα απολαμβάνουν την ηρεμία τους στην Αλυκή (video)

Απρόσμενη επίσκεψη φοινικόπτερων (Φλαμίγκ) στην Αλυκή της Νάξου - Δείτε το σχετικό video από τον Σύλλογο Προστασίας Αγριας Ζωής Νάξου

Ανάφη: Πρόβλημα στις ακτοπλοϊκές συνδέσεις και το 2ο ενδοκυκλαδικό που αγνοείται

Προβλήματα και λύσεις στις ακτοπλοϊκές συνδέσεις της Ανάφης - Τι συμβαίνει με τα δρομολόγια και οι υποσχέσεις που πήρε ο Δήμαρχος κος Ρούσσος

Γ. Πολυχρονάκος: Η κυβέρνηση της «ατομικής ευθύνης» κρύβεται πίσω από τη λάσπη”

Γ. Πολυχρονάκος: “Πάρος και Μύκονος στο έλεος των πλημμυρών – Η κυβέρνηση της «ατομικής ευθύνης» κρύβεται πίσω από τη λάσπη”

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο Στέλιος Δεγαϊτας

Ενας νέος άνθρωπος - ο Στέλιος Δεγαίτας - έφυγε από τη ζωή το πρωί της Παρασκευής σε ηλικία μόλις 63 ετών

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο Μιχάλης Βαλέτας

Ο αγαπημένος φούρναρης των παλιών χωραϊτών, ο Μιχάλης Βαλέτας έφυγε από τη ζωή - Τι αναφέρει στην ανάρτησή του ο Στράτος Φουτάκογλου

Νάξος – Σκαδό: Πένθος με την απώλεια του Νίκου Φάρκωνα

Φτωχότερη από σήμερα η τοπική κοινωνία του Σκαδού Νάξου - Πότε θα γίνει η εξόδιος ακολουθία του Νίκου Φάρκωνα

Νάξος – Αεροδρόμιο: Ανανεωμένο ανοίγει …πύλες την Δευτέρα 31 Μαρτίου (Photos)

Το Αεροδρόμιο "Απόλλων" της Νάξου ανοίγει τις.. πόρτες από την Δευτέρα 31 Μαρτίου - Τα έργα που γίνονται κι έρχονται (Photos)

Πάρος – Νάουσα: Καταστροφικό πέρασμα βροχής, ήχησε και το 112 (video)

Μεγάλες ζημιές από την κακοκαιρία στην Πάρο: Ορμητικοί χείμαρροι οι δρόμοι, μήνυμα του 112 για απαγόρευση κυκλοφορίας των οχημάτων

Πάρος: Η έντονη βροχόπτωση στη περιοχή της Νάουσας παρασύρει αυτοκίνητα (video)

Η έντονη βροχόπτωση παρασύρει αυτοκίνητα στην Νάουσα της Πάρου - Προσοχή (video)

Νάξος – Λιμενικό Σώμα: Η ανακοίνωση για τον θάνατο του Στέλιου Δεγαϊτα

Η επίσημη ανακοίνωση του Λιμενικού Σώματος για τον αιφνίδιο θάνατο του Στέλιου Δεγαϊτα...

Εκτακτο – Αμοργός: Ισχυρός σεισμός 4.5 R με μικρό εστιακό βάθος

Σεισμός 4,5 Ρίχτερ στο γνωστό ρήγμα Ανύδρου πιο κοντά όμως στην Σαντορίνη - Το εστιακό βάθος του σεισμού εντοπίζεται στα 5,6 χιλιόμετρα

Τζώρτζια Αργυροπούλου: “Εφυγε” από τη ζωή η σύντροφος του Μανώλη Γλέζου

Σε ηλικία 79 ετών έφυγε πριν από λίγο από τη ζωή η "Τζώρτζια", το στήριγμα του Μανώλη Γλέζου...

Κυκλάδες – Δόμηση 2024: Πρωταθλήτρια η Πάρος, εντυπωσιακή αύξηση σε Μήλο, Τήνο και Σύρο

Εντυπωσιακή πτώση παρατηρήθηκε στη Μύκονο, όπου εκδόθηκαν μόλις 23 άδειες, πιθανότατα λόγω του κορεσμού της αγοράς ακινήτων και των πολύ υψηλών αξιών της γης.