Τρίτη, 22 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΜαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του...

Μαν. Σέργης: Η επιβεβαίωση του αδημοσίευτου κειμένου έρχεται από τα λόγια του ίδιου του κου Λεβογιάννη

|

Θα αρκούσαν ΜΟΝΟΝ τα ίδια τα λόγια του κ. Λεβογιάννη ως απάντηση στην (αγωνιώδη του αλλά μάταιαη όπως θα σας αποδείξω) προσπάθεια να μάς πείσει ότι αγνόησα την μέχρι σήμερα συνεισφορά του κ. Λεβογιάννη στη μελέτη του Λαϊκού Αλφαβηταρίου που παρουσίασα.

Κείμενο του Μανώλη Σέργη, Ομότιμου καθηγητή Λαογραφίας

Τα λόγια του επιστολογράφου σας είναι τα εξής, ως απόδειξη τού ότι το δικό μου κείμενο δεν είναι αδημοσίευτο: «Αλλά εκείνο που δημοσιεύεται για πρώτη φορά είναι το συγκεκριμένο χειρόγραφο που το περιέχει».

Συλλαμβάνει δηλαδή ο κ. επιστολογράφος σας επακριβώς τη δική μου σκέψη, την οποία οφείλω να ομολογήσω ότι έπρεπε να την έχω εξ αρχής ξεδιαλύνει, για να μην είναι αναγκασμένος τώρα ο κ. Λεβογιάννης να ασχολείται με πράγματα που γνώριζα, αλλά δεν τα είχα ανάγκη στην εξυπηρέτηση του ΣΚΟΠΟΥ του άρθρου μου. Άρα, ως επιστήμων οφείλω να παραδεχθώ ότι δεν διευκρίνισα ότι όταν έγραφα στον τίτλο του άρθρου μου ανέκδοτο/αδημοσίευτο εννοούσα το χειρόγραφο ΠΟΥ ΕΓΩ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΑ, ως ΠΡΩΤΗ, όπως πιστεύω, μορφή του πασίγνωστου αργότερα (μετά το 1879) στην Κωμιακή τραγουδιού.

Αναλυτικότερα:

Όταν δημοσίευσα το Αλφαβητάρι είχα στο νου μου έναν σκοπό: Να καταστήσω στο ναξιακό και το ελληνικό κοινό, με επιστημονικόν τρόπο προσαρμοσμένον στις απαιτήσεις του κοινού μου, το θέμα των Λαϊκών Αλφαβηταρίων. Αυτό επιδιώκω με όλες τις αναρτήσεις μου στο NaxosPress.

Αντί για άλλο παράδειγμα (λοιπόν) Αλφαβηταρίου, από τα δεκάδες του Αρχείου μου, επέλεξα να χρησιμοποιήσω την ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ(επαναλαμβάνω), κατά την άποψή μου, γραφή, αυτήν του Νικ. Χωριανόπουλου, του 1879. Εννοείται πως η πρώτη πηγή μου για να γνωρίσω τον συντάκτη του ήταν τα βιβλία του κ. Λεβογιάννη για την Κωμιακή, ο τόμοςΑ΄ συγκεκριμένα, όπου φυσικά είχα εντοπίσει ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ του δικού μου κειμένου, όχι όμως ως ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΥ, αλλά ωςδημοτικού αποκριάτικου τραγουδιού, γεγονός που με εξέπληξε, όπως θα διαβάσετε εδώ παρακάτω. Άρα, το δημοσιευμένο από μένα κείμενο είναι το ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ, συνεπώς μπορεί να χαρακτηρισθεί ΠΡΩΤΟΔΗΜΟΣΙΕΥΟΜΕΝΟ. Συνεπώς, ουδόλως με ενδιέφεραν,ως βιβλιογραφία, οι εργασίες του κ. Λεβογιάννη, ως μεταγενέστερες και ως αναφερόμενες σε άλλο πλέον είδος δημοτικού τραγουδιού.

Και μια που μού έδωσε την ευκαιρία ο κ. Λεβογιάννης, θα σάς μεταφέρω τι έχω γράψει ήδη στον υπό έκδοσιν τόμο 6 της σειράς μου ΜΕΛΕΤΕΣ ΝΑΞΙΑΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ, όπως ανέφερα σε μια υποσημείωση του άρθρου μου στο NaxosPress. Θα σας αποδείξω με τι ασχολείται ο λαογράφος επιστήμονας, ή αν θέλετε, θα σας κάνω, αγαπητοί μου αναγνώστες, ένα ακόμη μάθημα, μιας και δεν μπορώ πλέον να διδάσκω στην τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί μέρος των κειμένων που έχω ήδη συντάξει για τον τόμο μουαυτόν (θα έχει ως ειδικό του θέμα το ναξιακό λαϊκό θέατρο και τη λαϊκή ποίηση):

«… Η επιστημονική πρόταση που καταθέτω στη λαογραφική κοινότητα είναι αυτή: Θεωρώ ότι το χ/φο που παρουσιάζω εδώ [ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑ στο NaxosPress] και φέρει την «υπογραφή» του Νικολάου Στεφ. Χωριανοπούλου αποτελεί την ‘πρώτη γραφή’για τη Νάξοκαι μάλιστα για την Κωμιακή, τού μετέπειτα πασίγνωστου στο νησί δημοτικού πλέον τραγουδιού που ο Ν. Λεβογιάννης έχει τιτλοφορήσει παλαιότερα ως ‘‘Άρχοντες και μεγιστάνοι’’.[1] Έχουμε λοιπόν ενώπιόν μας μια ακόμη θαυμαστή ευκαιρία να συμπληρώσουμε τον κατάλογο των ‘επωνύμων’ εκείνων δεκάδων ποιητών που είχε υπ’ όψιν του ο Νικόλαος Πολίτης στο έργο του ‘Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων’.[2] Σ’ αυτό που καταδείκνυε ότι τα πλείστα των δημοτικών μας τραγουδιών δεν είναι δημιουργία του λαού (γενικά) μιας κοινότητας, αλλά ενός ατόμου, προικισμένου…».[3]

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου: «Ποιο είναι λοιπόν το εκπληκτικό με αυτό το Αλφαβητάρι; Ότι μάς αποδεικνύει άλλη μια φορά τι σημαίνει ο όρος κινητικότητα των δημοτικών μας τραγουδιών. Τι σημαίνει δηλαδή κάποιοι στίχοι ενός τραγουδιούή και ολόκληρο το τραγούδι να έχει περισσότερες της μιας χρήσης. Π.χ., μοιρολόγια τραγουδούσαν και σε γάμους, παραλογές τις ημέρες της Λαμπρής και σε γάμους, κ.λπ.[4] Ας θυμηθούμε ότι το πασίγνωστο ‘Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα’ της Μ. Παρασκευής ακουγόταν σε γαμήλια άσματα. Γράφει ο Ν. Λεβογιάννης: ‘‘Παλιότερα το τραγούδι αυτό το έλεγαν τις απόκριες χορεύοντάς το στο ρυθμό της ‘βλάχας’ πάνω στα δώματα’’.[5] Αυτό μού προξένησε τη μεγαλύτερη εντύπωση: Να χορεύεται τις Απόκριες, σε μια περίοδο της αντιστροφής των πάντων, σε μια περίοδο ‘ανάποδου κόσμου’ όπως τη χαρακτηρίζει η Λαογραφία, σε μια περίοδο που το σωματικό κάτω (γεννητικά όργανα) θέτει εκποδών το σωματικό άνω (νου, ψυχή) ένα κείμενο γραμμένο για την σωτηρία της ψυχής, για τις στερήσεις του σώματος, για τη διαρκή στέρηση και την συνεχή προσευχή, από ένα θρησκεύον υποψιάζομαι άτομο, τον Ν. Χωριανόπουλο, ...». Εξηγώ στα επόμενα γιατί μπορεί να συμβεί αυτή η παράλογη εκ πρώτης απόψεως κινητικότητα/μεταβολή.

Σε άλλο σημείο της εργασίας μου για το ίδιο φυσικά θέμα γράφω: «… Τελικά, όπως οφείλω να σημειώσω, το θέμα [της πρώτης πηγής του Αλφαβηταρίου, όσον αφορά στη Νάξο, και δη στην Κωμιακή, διότι δεν το συναντώ να επιχωριάζει αλλού στο νησί] δεν ισχυρίζομαι ότι λύθηκε με την επιστημονική πρόταση που κατέθεσα. Γνωρίζω ότι ‘παίζω με τη φωτιά’ όταν προσπαθώ να εντοπίσω την αρχική μορφή ή τις πηγές ενός τραγουδιού, ακόμη κι αν περιορίζω την έρευνά μου σε ένα νησί, τη Νάξο ή ακόμη και σε ένα χωριό της.Γιατί, αυτονοήτως, με την πρότασή μου αποκλείω την έξωθεν εισαγωγή του στιχουργήματος. Χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω εντοπίσει παραλλαγές από άλλο διαμέρισμα του ελληνικού χώρου. Άρα, όπως συμβαίνει στην έρευνα, θα θεωρήσω προς το παρόν τη δική μου ως εν εξελίξει….».

Ο κ. Λεβογιάννης παρέθεσε έναν σύνδεσμο με παραλλαγή του τραγουδιού από τον κυκλαδικό χώρο. Μού έδωσε μια ακόμη πηγή δηλαδή, την οποία δεν γνώριζα, και θα προσπαθήσω να εντοπίσω ποια είναι αυτή. Όμως, από τα ολίγα που κατέχω περί μουσικής, δεν μού μοιάζει για αποκριάτικος χορός και αντίστοιχη μουσική. Μού φαίνεται αντιθέτως πως η παραλλαγή παραπέμπει στην πρώτη λειτουργία του Αλφαβηταρίου, την παραινετική προς σωτηρίαν της ψυχής. Τον ευχαριστώ πάντως. Αν κάποιος/-α μπορεί να με βοηθήσει με το θέμα των ανά τον ελληνισμό παραλλαγών του Αλφαβηταρίου, τον παρακαλώ να το πράξει !

Αυτά τα ολίγα. Εννοείται πως δεν θα επανέλθω…

[1] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, τ. 1, ό.π., 108-109.

[2] Ν. Πολίτης, Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων, Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1992.

[3] Στο Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 338.

[4] Μ. Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία…, ό.π., 345.

[5] Ν. Λεβογιάννης, Κωμιακή. Τόπου χρώματα…, ό.π., 109.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη: Ανοιχτό κάλεσμα από τη Θύελλα Καμαρίου για το ντέρμπι τίτλου στη Νάξο με τον Πανναξιακό ΑΟ

Δωρεάν εισιτήρια και κάλεσμα συμμετοχής στον ”ΤΕΛΙΚΟ” με τον Πανναξιακό από την Θύελλα Καμαρίου

Νάξος: Φιλοξενεί στο ΔΑΚ “Δημήτρης Περιστεράκης” το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ Εφήβων (πρόγραμμα)

Η Νάξος φιλοξενεί στο ΔΑΚ "Δημήτρης Περιστέρακης" το 52ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ Εφήβων (δείτε πρόγραμμα)

Στοίχημα: Συνδυασμός νίκης Παναθηναϊκού και γκολ στο Σίτι – Αστον Βίλα

Η πρόταση της ημέρας μέσα από συνδυασμό μπάσκετ (Euroleague) και ποδόσφαιρο (Premier League).

Νάξος: Πωλείται οικόπεδο έκτασης 750 m2 στο Χαλκί

Πωλητήριο σε ακίνητο (οικόπεδο) στην Κοινότητα Χαλκίου και κοντά στον δρόμο προς Μονή - Εκταση και τιμή, πληροφορίες εντός

Ανακάλυψη Δημοφιλών Παιχνιδιών Χαρτιών και Στρατηγικών στο Spinanga casino

Spinanga casino: Ανακάλυψη Δημοφιλών Παιχνιδιών Χαρτιών και Στρατηγικών

Σύρος – Σωματείο “Άγιος Φίλιππος ο Διάκονος”: Ευχαριστήριο προς Τυροκομείο “Πιτταράς” και δέσμευση για συνέχιση βοήθειας

Ανακοίνωση του σωματείου "Άγιος Φίλιππος ο Διάκονος" για την προσφορά τυριού σε 300 οικογένειές από το Τυροκομείο Πιτταράς τις ημέρες του Πάσχα

Blue Star Ferries: 220 επιβάτες έβγαλαν εισιτήριο για Σύρο, ενώ πήγαιναν Πειραιά (!!!)

Επικράτησε το αδιαχώρητο όταν λίγο μετά τις 22:30 αφίχθη το Blue Star Mykonos καθώς στο λιμάνι περίμεναν 1.015 άτομα - Η ανακοίνωση της εταιρείας

Βατικανό: Η ταφή του Πάπα Φραγκίσκου, το πένθος, η επόμενη ημέρα

Ο Πάπας Φραγκίσκος έφυγε... Οι επιθυμίες του για την ταφή του και η επόμενη ημέρα

Κυκλάδες – Real Estate: Πάρος και Μύκονος κοντράρονται για την πρωτοκαθεδρία

Μύκονος και Πάρος ανταγωνίζονται για την κορυφή του real estate στις Κυκλάδες

BBC για Σαντορίνη: «Could an almighty eruption destroy a dreamy Greek island?»

Το BBC News πέρασε μια μέρα στο βρετανικό πλοίο Discovery που κάνει έρευνες στην Καλντέρα

Αμοργός: Με πυροτεχνήματα και λουλούδια, η υποδοχή του “Express Skopelitis” (video)

Αργά το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης (15/04) το Express Skopelitis μετά από σαράντα και πλέον ημέρες έφτασε στα Κατάπολα - δείτε την υποδοχή από τους κατοίκους (video)

Νάξος: Ενα ακόμη ξενοδοχείο 4 αστέρων “έρχεται” στο νησί

“Στα σκαριά” έργο για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Νάξο

Πρέβελης: Το πλοίο που αγαπήθηκε και μισήθηκε όσο κανένα άλλο

Το "Πρέβελις" βρίσκεται στην Ελευσίνα, έτοιμο για το τελευταίο του ταξίδι προς τη Τουρκία και μία αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ανάφη μοιράζεται τις σκέψεις της για το πλοίο

Φιλώτι: Εφυγε από τη ζωή ανήμερα της ονομαστικής του εορτής ο Λεωνίδας Ανωμερίτης

Ο ΣΦΕΑ αποχαιρετά τον συναγωνιστή του Λεωνίδα Δ. Ανωμερίτη - Μεγάλη Πέμπτη η κηδεία του στο κοιμητήριο της Νέας Σμύρνης

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο τραπεζικός Νίκος Ι. Μαργαρίτης

Εφυγε από τη ζωή ο Νίκος Ι. Μαργαρίτης - Η κηδεία θα γίνει την Τετάρτη 10:30 στο νεκροταφείο Ζωγράφου στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης

Νάξος – Καστράκι: Πότε θα γίνει η περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή (video)

Νάξος - Καστράκι: Πότε θα γίνει η περιφορά του Επιταφίου στο Καστράκι στην Παναγία Γρηγορούσα (χρονοδιάγραμμα)

Νάξος – Airbnb: Εσοδα σε ετήσια βάση που αγγίζουν και τα 33.000 ευρώ (!!!)

Σύμφωνα με στοιχεία από το τελευταίο 12μηνο, νησιωτικοί προορισμοί, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, προσφέρουν τα υψηλότερα έσοδα στην Ελλάδα, με ετήσιο τζίρο ανά καταχώρηση που ξεπερνά τις 43.000 ευρώ.

Naxos Vibe: Οι σεισμοί στη περιοχή της Σαντορίνης και η “απάντηση” της Νάξου

Πώς οι Σεισμοί στη Σαντορίνη Επηρέασαν τις Κρατήσεις και Πώς η Νάξος Απαντά με Μια Δυνατή Σεζόν

Νάξος – Γ. Βρούτσης: πρωινός καφές με τους Μανωλά – Σιόβα

Ο Υπουργός Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης βρίσκεται στη Νάξο και απολαμβάνει τον πρωινό του καφέ με τους Κώστα Μανωλά και Δημήτρη Σιόβα

Αμοργός- Χοζοβιώτισσα: Ένας μοναχός, ένα παιδί, μια εικόνα χίλιες λέξεις

Πολύς κόσμος επιλέγει τους Ιερούς χώρους των μοναστηριών για να ζήσει τις μέρες της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα σιωπηλά και ήρεμα όπως ακριβώς αρμόζει στη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης.