Παρασκευή, 30 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΚυκλάδες: Τριάντα τρία (33) λαϊκά παραμύθια και η αρωγή του Νίκου Λεβογιάννη

Κυκλάδες: Τριάντα τρία (33) λαϊκά παραμύθια και η αρωγή του Νίκου Λεβογιάννη

|

Το βιβλίο της Αικατερίνης Γιαννακά «Τση νεραϊδένιας», μας μεταφέρει σε ένα άλλο κλίμα και σε έναν άλλον πολιτισμό, συγκεντρώνοντας στις σελίδες του 33 δημοτικά παραμύθια από τις Κυκλάδες – Ποιοι έβαλαν το χεράκι τους και ο ρόλος του πρώην υπουργού Νίκου Λεβογιάννη .

Τα σύγχρονα παραμύθια, γραμμένα από επώνυμους συγγραφείς και με στόχο εξειδικευμένες κατηγορίες της παιδικής ηλικίας, μικρή σχέση έχουν με τα παραμύθια που προέρχονται από τον προφορικό λόγο και τη δημοτική παράδοση. Το βιβλίο της Αικατερίνης Γιαννακά «Τση νεραϊδένιας», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες, μας μεταφέρει σε ένα άλλο κλίμα και σε έναν άλλον πολιτισμό, συγκεντρώνοντας στις σελίδες του 33 δημοτικά παραμύθια από τις Κυκλάδες. Κρίσιμοι αρωγοί εδώ έχουν σταθεί ο πρωην υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Λεβογιάννης, που διέθεσε την ανέκδοτη συλλογή του με παλαιά λαϊκά παραμύθια, και η εικαστικός Έλενα Τονικίδη, που είναι art therapist, πρόεδρος τη επιστημονικής εταιρείας Ψυχολογία-Τέχνη και συνεργάτρια των Προγραμμάτων Ψυχικής και Κοινωνικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Κάθε παραμύθι προλογίζουν δύο επινοημένα πρόσωπα, η γιαγιά Λαλά και η εγγονή της Νεραϊδένια, που αναδεικνύουν τη σημασία της ντοπιολαλιάς και της λαϊκής σοφίας, όπως αποτυπώνεται στις κυκλαδίτικες αφηγήσεις, μαζί με όλη τη γραμμή των θεμάτων και των μοτίβων τους.

Το φως του Αιγαίου και η θάλασσα του Ομήρου συνδυάζονται με τις έντονα χρωματικές συνθέσεις της Τονικίδη, για να προβάλουν όλο τον πλούτο των κυκλαδίτικων παραμυθιών. Μακριά από τον διδακτικό τόνο και το παραινετικό ύφος των σημερινών παραμυθάδων, οι ανώνυμοι δημιουργοί των Κυκλάδων θα συμπεριλάβουν στις διηγήσεις τους τα πιο αντιθετικά στοιχεία: τη φαντασία και την πραγματικότητα, το αρχέγονο και την καθημερινότητα, τη φύση και τη χειρωνακτική εργασία, το πιθανό και το απίθανο. Πρωταγωνιστές, μοχθηροί δράκοι και ερωτευμένες βασιλοπούλες, μαγεμένα παλικάρια και πολεμόχαροι βασιλιάδες, αγαθά εξωτικά και πονηρά ζώα, θάλασσες που θέλουν να καταπιούν τους γενναίους και γέροι που φέρνουν μαζί τους τη μορφή του Χριστού, άγριες πεθερές και καλοσυνάτες μανάδες, καθώς και αθώα παιδιά ή βιοπαλαιστές παντός είδους. Το Κακό παραμονεύει παντού και κάποτε θριαμβεύει γιατί η παράδοση το ξέρει απ’ έξω και ανακατωτά και δεν θέλει να κρύψει το παραμικρό. Συχνότερα, όμως, επικρατεί το Καλό. Οι ακροατές των δημοτικών παραμυθιών, που δεν ήταν μόνο παιδιά, ήθελαν να νιώσουν τόσο τον τρόμο του κινδύνου όσο και το αίσθημα απαλλαγής από τις επιβουλές του.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη δουλειά της, η Αικ. Γιαννακά εξηγεί με ποιον τρόπο προετοίμασε και έφτιαξε το βιβλίο της: «Η Σύρος, όπου ζω και εργάζομαι 22 χρόνια, και κατ’ επέκταση οι Κυκλάδες, είναι ένας τόπος τον οποίο αγάπησα πολύ από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα εδώ. Μαζί με το μοναδικό φυσικό περιβάλλον τους, οι Κυκλάδες διαθέτουν έναν πολιτισμό σαν παραμύθι, που συνεπαίρνει τον νου και την ψυχή. Η μεγάλη μου αγάπη για τα λαϊκά παραμύθια ξεκινάει από τα μικράτα μου, όπως μου τα έμαθε η γιαγιά μου η Κατερίνη, μια ξεχωριστή φυσιογνωμία. Αργότερα, ως σπουδάστρια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, μελέτησα τον λαϊκό πολιτισμό και πολλές εργασίες μου είχαν θέματα σχετικά με τα λαϊκά παραμύθια των Κυκλάδων. Κάπως έτσι άρχισα να ασχολούμαι με αυτά ενώ στο πλαίσιο της μελέτης μου ανακάλυψα παλαιές σπάνιες εκδόσεις και συλλογές όπως αυτή του Κρίσπη (1874) και άλλες ανέκδοτες, όπως αυτή του Λεβογιάννη, που δεν έχουν χάσει τη διαχρονικότητά τους και αναδεικνύουν τις αξίες της ζωής. Παράλληλα με τη συλλογή των παραμυθιών, ξεκίνησα να καταγράφω τις σκέψεις και τις εντυπώσεις μου, όπως προέκυπταν από τη σπουδή τους ώσπου αυτές οι σημειώσεις οδήγησαν στο λεύκωμα ”Τση νεραϊδένιας”, μια έκδοση με 33 πανέμορφα παραμύθια, φιλοτεχνημένα με 33 υπέροχα εικαστικά ρεαλιστικά έργα της φίλης μου Έλενας Τονικίδη».

Τι ακριβώς βλέπουμε στο βιβλίο; «Δεν πρόκειται για μια απλή καταγραφή, μια συλλογή, είναι η δική μου διαφορετική ανάγνωση-παρουσίαση περιπετειών και αφηγήσεων που αναφέρονται σε αλλοτινές εποχές, συχνά μυθικές, φανταστικές, αλλά συγχρόνως τόσο σημερινές όσο και αυριανές. Επίσης, δεν επεδίωξα να τα προσεγγίσω λαογραφικά, ούτε γλωσσολογικά, γιατί τέτοια στοιχεία υπάρχουν εγγενώς στα παραμύθια, αλλά ως αναγνώστης έγινα μέρος της δράσης, ένας απο τους ήρωές τους, ή και όλοι οι ήρωες μαζί, όπως η γιαγιά μας, που ως μοναδική αφηγήτρια υποδύεται όλους τους ρόλους. Το λεύκωμα αυτό, σε συνδυασμό με τα εικαστικά έργα και τους διαλόγους της κυκλαδίτισσας Λαλάς (γιαγιάς) με τη Νεραϊδένια (εγγονή) της, σκοπεύει σε μια διαφορετική ανάγνωση των παραμυθιών, μίαν ανάγνωση η οποία θα μας ωθήσει να σκάψουμε βαθιά́ μέσα στην ψυχή μας και να βρούμε τον άλλο μας εαυτό. Με σεβασμό στο παλαιό νησιωτικό ιδίωμα, περιορίστηκα σε μικρές μόνο γλωσσικές παρεμβάσεις, ώστε να είναι κατανοητό χωρίς δυσκολία, αλλά και χωρίς να αλλοιώνονται η δομή, η θαυμάσια αφηγηματική του ροή και τα ηχοχρώματά του».

 Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

ΠΟΞ – Σαντορίνη: 6ο Περιφερειακό Συνέδριο και ο Τουρισμός στο σταυροδρόμι της ανάπτυξης και της βιωσιμότητας

Στις 4 Ιουνίου, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της αυτοδιοίκησης και του τουριστικού κλάδου συναντώνται στα Φηρά για να συζητήσουν το μέλλον του τουρισμού στο Νότιο Αιγαίο

+πλεύση 2025: Ένας διάπλους ζωής και ελπίδας στα ακριτικά νησιά

Ιατρικές εξετάσεις, εκπαιδευτικές δράσεις, έργα υποδομής και υποτροφίες σε μαθητές από 8 νησιά του Αιγαίου – Ολοκληρώθηκε με επιτυχία ο 11ος Διάπλους της +πλεύσης

Κέα – “Sea You There”: Εθελοντική δράση καθαρισμού στην Κορησσία

Εθελοντική δράση «Sea You There» στην Κορησσία Κέας την Τρίτη 4 Ιουνίου! Καθαρισμός παραλίας, παιδικές δραστηριότητες, μουσική, χορός και διαγωνισμοί για όλους!

Η Ολυμπιακή Φλόγα φωτίζει τη χειμερινή Ελλάδα του 2025

Η Λαμπαδηδρομία των Χειμερινών Αγώνων «Μιλάνο – Κορτίνα 2026» περνά από 41 ελληνικούς προορισμούς, αναδεικνύοντας την πολιτιστική ταυτότητα και τη δυναμική του χειμερινού τουρισμού

Νάξος & Μικρές Κυκλάδες: Έως τις 15 Ιουνίου οι Δηλώσεις Καθαρισμού Οικοπέδων

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων καλεί τους πολίτες να υποβάλουν άμεσα δηλώσεις καθαρισμού για την αποφυγή πυρκαγιών - Ενεργοποιείται η Πλατφόρμα akatharista.apps.gov.gr

Πρώτη άφιξη του “National Geographic Orion” στη Νάξο για το 2025

Περίπου 100 επιβάτες ανακάλυψαν τις ομορφιές του νησιού – Σημαντικά τα οφέλη για την τοπική αγορά

ΠΝΑΙ – “Ανοιχτοί Ορίζοντες στο Νότιο Αιγαίο”: Στο έλεος της ανύπαρκτης πολιτικής οικιστικής ανάπτυξης της κυβέρνησης οι μικροί οικισμοί

Σοβαρές ενστάσεις για το νέο Προεδρικό Διάταγμα που ορίζει όρια για τους μικρούς οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων. Το Π.Δ. απειλεί τις μικροϊδιοκτησίες και τη βιώσιμη ανάπτυξη στα νησιά των Κυκλάδων και του Νοτίου Αιγαίου.

Πάρος – Παλαιό Αεροδρόμιο: Χώρος ζωής και κοινωφελών χρήσεων για το μέλλον του νησιού

Το Δημοτικό Συμβούλιο Πάρου ενέκρινε τις προτεινόμενες χρήσεις γης για τον παλιό Κρατικό Αερολιμένα, με στόχο την πολυδιάστατη αξιοποίησή του μέσα από κοινωνικές, υγειονομικές και πολιτιστικές δομές.

Στοίχημα – Ελβετία: Ζητείται θαύμα και …Ααράου στο προσκήνιο

Η πρόταση της ημέρας μας έρχεται από την Ελβετία. Ντέρμπι και Ααράου - Γκρασχόπερς: Για το… θαύμα στο 2.17!

Τυροκομείο Πιτταράς – «Η Γραβιέρα μας πήρε Πλατινένιο»: Μια καρδιά γεμάτη γεύση από τη Νάξο

Ο Νίκος Πιτταράς μιλά με περηφάνια για τη νέα μεγάλη διάκριση του τυροκομείου του στα Excellent Taste Awards 2025 και μας θυμίζει πως η ποιότητα δεν είναι τυχαία… είναι στάση ζωής.

Νάξος – Χείμαρρος: Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Ψαρρά, έναν άνθρωπο της προσφοράς

Η εξόδιος ακολουθία του 72χρονου θα τελεστεί σήμερα Δευτέρα 26 Μαΐου στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής στον Χείμαρρο – Θλίψη στο Τσικαλαριό

Νάξος: «Πώς ένα δημόσιο ακίνητο έγινε ιδιωτική “πλατεία”, η αλήθεια πίσω από την περίφραξη στον Λυώνα»

Σαφές μήνυμα από τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την περίφραξη στον Λυώνα: παράνομη αυθαίρετη χρήση του χώρου, περίφραξη για λόγους ασφάλειας και αποκατάσταση της νομιμότητας

Νάξος: «Έφυγε» ο Αντώνης Καρούσης, θλίψη στην Κωμιακή για τον αγαπητό συγχωριανό

Ο ήσυχος και αγαπητός Αντώνης Καρούσης, με ρίζες στην Κωμιακή και παρουσία στην Αθήνα, έφυγε λίγο πριν επιστρέψει στο χωριό του – Η εξόδιος ακολουθία τελείται σήμερα

Νάξος: Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις από το “Naxos Medical” μέσω του προγράμματος «Προλαμβάνω»

Έγκαιρη πρόληψη για τα καρδιαγγειακά νοσήματα με αξιοπιστία και ανθρώπινη φροντίδα – Δωρεάν αιματολογικός έλεγχος για όλους τους πολίτες

Παροναξία: “Ηλεκτρική” νύχτα με βροχόπτωση και …λάσπη (πίνακας)

Έντονα φαινόμενα, αστραπές και «λασποβροχές» χτύπησαν τα νησιά των Κυκλάδων – Τα ύψη υετού από το NaxosWeather (πίνακας)

Γ. Παπαδόπουλος: “Μειωμένη κατανάλωση και έλλειψη προσωπικού, αλλάζουν τα δεδομένα στην εστίαση”

Ο πρόεδρος του Σωματείου Μαζικής Εστίασης Νάξου και περιφερειάρχης της ΠΟΕΣΕ στο Νότιο Αιγαίο μιλά για τις νέες τουριστικές συνήθειες, τις προσαρμογές των επιχειρήσεων και την πίεση που δέχεται ο κλάδος ενόψει καλοκαιριού.

Νάξος – Σύλλογος Μηχανικών: “Όχι σε οριζόντιους περιορισμούς, Ναι, σε στοχευμένο πλαίσιο για τις θερινές οικοδομικές εργασίες”

Ο Σύλλογος εκφράζει έντονο προβληματισμό για την αιφνιδιαστική πρόθεση του Δήμου να επιβάλει οριζόντιους περιορισμούς, χωρίς επαρκή διαβούλευση – Προτείνει στοχευμένο και ρεαλιστικό πλαίσιο που προστατεύει τόσο τον τουρισμό όσο και τον κατασκευαστικό κλάδο.

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Γεύσεις Ναξιώτικες, με υπογραφή: Η συνεργασία του “Φάρου του Αλυκού” με τη “Φάρμα Ρώτα”

Με αγάπη για την τοπική παραγωγή και αφοσίωση στη γαστρονομική ποιότητα, το εστιατόριο του Αλυκού ξεκινά δυναμικά τη σεζόν με πρώτες ύλες από τη φημισμένη φάρμα της Νάξου

Πάρος: «Διακομιδές ντροπής»: Δύο ημέρες ταλαιπωρίας για ηλικιωμένη ασθενή που ταξίδεψε στη Σύρο (!!!)

Σφοδρή κριτική από τον Κώστα Αργουζή για την άρνηση ενεργοποίησης του υγειονομικού ελικοπτέρου Πάρου – Τι καταγγέλλει για την αλυσιδωτή διακομιδή και το κόστος για κράτος και ασθενή