Παρασκευή, 8 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΚυκλάδες: Τριάντα τρία (33) λαϊκά παραμύθια και η αρωγή του Νίκου Λεβογιάννη

Κυκλάδες: Τριάντα τρία (33) λαϊκά παραμύθια και η αρωγή του Νίκου Λεβογιάννη

|

Το βιβλίο της Αικατερίνης Γιαννακά «Τση νεραϊδένιας», μας μεταφέρει σε ένα άλλο κλίμα και σε έναν άλλον πολιτισμό, συγκεντρώνοντας στις σελίδες του 33 δημοτικά παραμύθια από τις Κυκλάδες – Ποιοι έβαλαν το χεράκι τους και ο ρόλος του πρώην υπουργού Νίκου Λεβογιάννη .

Τα σύγχρονα παραμύθια, γραμμένα από επώνυμους συγγραφείς και με στόχο εξειδικευμένες κατηγορίες της παιδικής ηλικίας, μικρή σχέση έχουν με τα παραμύθια που προέρχονται από τον προφορικό λόγο και τη δημοτική παράδοση. Το βιβλίο της Αικατερίνης Γιαννακά «Τση νεραϊδένιας», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες, μας μεταφέρει σε ένα άλλο κλίμα και σε έναν άλλον πολιτισμό, συγκεντρώνοντας στις σελίδες του 33 δημοτικά παραμύθια από τις Κυκλάδες. Κρίσιμοι αρωγοί εδώ έχουν σταθεί ο πρωην υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Λεβογιάννης, που διέθεσε την ανέκδοτη συλλογή του με παλαιά λαϊκά παραμύθια, και η εικαστικός Έλενα Τονικίδη, που είναι art therapist, πρόεδρος τη επιστημονικής εταιρείας Ψυχολογία-Τέχνη και συνεργάτρια των Προγραμμάτων Ψυχικής και Κοινωνικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Κάθε παραμύθι προλογίζουν δύο επινοημένα πρόσωπα, η γιαγιά Λαλά και η εγγονή της Νεραϊδένια, που αναδεικνύουν τη σημασία της ντοπιολαλιάς και της λαϊκής σοφίας, όπως αποτυπώνεται στις κυκλαδίτικες αφηγήσεις, μαζί με όλη τη γραμμή των θεμάτων και των μοτίβων τους.

Το φως του Αιγαίου και η θάλασσα του Ομήρου συνδυάζονται με τις έντονα χρωματικές συνθέσεις της Τονικίδη, για να προβάλουν όλο τον πλούτο των κυκλαδίτικων παραμυθιών. Μακριά από τον διδακτικό τόνο και το παραινετικό ύφος των σημερινών παραμυθάδων, οι ανώνυμοι δημιουργοί των Κυκλάδων θα συμπεριλάβουν στις διηγήσεις τους τα πιο αντιθετικά στοιχεία: τη φαντασία και την πραγματικότητα, το αρχέγονο και την καθημερινότητα, τη φύση και τη χειρωνακτική εργασία, το πιθανό και το απίθανο. Πρωταγωνιστές, μοχθηροί δράκοι και ερωτευμένες βασιλοπούλες, μαγεμένα παλικάρια και πολεμόχαροι βασιλιάδες, αγαθά εξωτικά και πονηρά ζώα, θάλασσες που θέλουν να καταπιούν τους γενναίους και γέροι που φέρνουν μαζί τους τη μορφή του Χριστού, άγριες πεθερές και καλοσυνάτες μανάδες, καθώς και αθώα παιδιά ή βιοπαλαιστές παντός είδους. Το Κακό παραμονεύει παντού και κάποτε θριαμβεύει γιατί η παράδοση το ξέρει απ’ έξω και ανακατωτά και δεν θέλει να κρύψει το παραμικρό. Συχνότερα, όμως, επικρατεί το Καλό. Οι ακροατές των δημοτικών παραμυθιών, που δεν ήταν μόνο παιδιά, ήθελαν να νιώσουν τόσο τον τρόμο του κινδύνου όσο και το αίσθημα απαλλαγής από τις επιβουλές του.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη δουλειά της, η Αικ. Γιαννακά εξηγεί με ποιον τρόπο προετοίμασε και έφτιαξε το βιβλίο της: «Η Σύρος, όπου ζω και εργάζομαι 22 χρόνια, και κατ’ επέκταση οι Κυκλάδες, είναι ένας τόπος τον οποίο αγάπησα πολύ από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα εδώ. Μαζί με το μοναδικό φυσικό περιβάλλον τους, οι Κυκλάδες διαθέτουν έναν πολιτισμό σαν παραμύθι, που συνεπαίρνει τον νου και την ψυχή. Η μεγάλη μου αγάπη για τα λαϊκά παραμύθια ξεκινάει από τα μικράτα μου, όπως μου τα έμαθε η γιαγιά μου η Κατερίνη, μια ξεχωριστή φυσιογνωμία. Αργότερα, ως σπουδάστρια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, μελέτησα τον λαϊκό πολιτισμό και πολλές εργασίες μου είχαν θέματα σχετικά με τα λαϊκά παραμύθια των Κυκλάδων. Κάπως έτσι άρχισα να ασχολούμαι με αυτά ενώ στο πλαίσιο της μελέτης μου ανακάλυψα παλαιές σπάνιες εκδόσεις και συλλογές όπως αυτή του Κρίσπη (1874) και άλλες ανέκδοτες, όπως αυτή του Λεβογιάννη, που δεν έχουν χάσει τη διαχρονικότητά τους και αναδεικνύουν τις αξίες της ζωής. Παράλληλα με τη συλλογή των παραμυθιών, ξεκίνησα να καταγράφω τις σκέψεις και τις εντυπώσεις μου, όπως προέκυπταν από τη σπουδή τους ώσπου αυτές οι σημειώσεις οδήγησαν στο λεύκωμα ”Τση νεραϊδένιας”, μια έκδοση με 33 πανέμορφα παραμύθια, φιλοτεχνημένα με 33 υπέροχα εικαστικά ρεαλιστικά έργα της φίλης μου Έλενας Τονικίδη».

Τι ακριβώς βλέπουμε στο βιβλίο; «Δεν πρόκειται για μια απλή καταγραφή, μια συλλογή, είναι η δική μου διαφορετική ανάγνωση-παρουσίαση περιπετειών και αφηγήσεων που αναφέρονται σε αλλοτινές εποχές, συχνά μυθικές, φανταστικές, αλλά συγχρόνως τόσο σημερινές όσο και αυριανές. Επίσης, δεν επεδίωξα να τα προσεγγίσω λαογραφικά, ούτε γλωσσολογικά, γιατί τέτοια στοιχεία υπάρχουν εγγενώς στα παραμύθια, αλλά ως αναγνώστης έγινα μέρος της δράσης, ένας απο τους ήρωές τους, ή και όλοι οι ήρωες μαζί, όπως η γιαγιά μας, που ως μοναδική αφηγήτρια υποδύεται όλους τους ρόλους. Το λεύκωμα αυτό, σε συνδυασμό με τα εικαστικά έργα και τους διαλόγους της κυκλαδίτισσας Λαλάς (γιαγιάς) με τη Νεραϊδένια (εγγονή) της, σκοπεύει σε μια διαφορετική ανάγνωση των παραμυθιών, μίαν ανάγνωση η οποία θα μας ωθήσει να σκάψουμε βαθιά́ μέσα στην ψυχή μας και να βρούμε τον άλλο μας εαυτό. Με σεβασμό στο παλαιό νησιωτικό ιδίωμα, περιορίστηκα σε μικρές μόνο γλωσσικές παρεμβάσεις, ώστε να είναι κατανοητό χωρίς δυσκολία, αλλά και χωρίς να αλλοιώνονται η δομή, η θαυμάσια αφηγηματική του ροή και τα ηχοχρώματά του».

 Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Κρανίδι, ο βασιλικός καλοκαιρινός παράδεισος – Στον φακό του ολλανδικού τύπου το βασιλικό ζεύγος

Αντιδράσεις για τις παρατεταμένες διακοπές του βασιλιά και της βασίλισσας εκτός Ολλανδίας – «Μάθημα» από τους άλλους Ευρωπαίους μονάρχες ζητούν οι ειδικοί.

ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου: Τέλος 3 ευρώ για ημερήσιους επισκέπτες στα νησιά: Μονόδρομος ή αδικία;

Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου μελετά θεσμικό πλαίσιο για «τοπικό ανταποδοτικό τέλος» σε νησιωτικούς δήμους που σηκώνουν το βάρος του μαζικού τουρισμού χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση υποδομών

Τέλος στις προμήθειες για αναλήψεις από ΑΤΜ από τις 11 Αυγούστου – Η νέα ρύθμιση από το Υπουργείο Οικονομικών

Από 11 Αυγούστου, οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν αναλήψεις χωρίς χρεώσεις από ελληνικές τράπεζες, ενώ θεσπίζεται πλαφόν 1,50€ για αναλήψεις από τρίτους παρόχους – Μέτρα για δίκαιες και διαφανείς χρεώσεις.

Δημόσια Παιδεία ή Εκπαιδευτικό Προϊόν; Οραματισμός και ανισότητες στο νέο τοπίο της εκπαίδευσης

Ο καθηγητής Μανώλης Κρητικός αναλύει τις διαχρονικές αστοχίες της εκπαιδευτικής πολιτικής, την προοπτική των μη κρατικών πανεπιστημίων και την ανάγκη δημιουργίας ενός Εθνικού Συστήματος Παιδείας

Νάξος – Θυρανοίξια στο Γλινάδο: Το παλαιό μοναστηριακό συγκρότημα (“Οι Αγιοι Σαράντα”) ζωντανεύει ξανά

Με βαθιά συγκίνηση και λαμπρότητα πραγματοποιούνται τα θυρανοίξια του αναστηλωμένου μοναστηριακού συγκροτήματος των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων στο Γλινάδο Νάξου, το Σάββατο 9 Αυγούστου.

Koufonisia Classical Music Festival 2025: Πέντε χιλιετίες ελληνικού ήχου, 10 χρόνια μουσικής μνήμης (πρόγραμμα)

Το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Κουφονησίων επιστρέφει με επετειακή διοργάνωση και κορυφώνεται με μια μοναδική συναυλία στην ιερή νήσο Κέρο.

Γεωργιάδης προς ΠΟΕΔΗΝ: «Φέτος τα λιγότερα κενά στα νησιά – Μη δυσφημείτε τη χώρα»

Αναλυτική απάντηση του Υπουργού Υγείας στις καταγγελίες για τις ελλείψεις προσωπικού σε 16 νησιά – Σύμβαση στη Νάξο, βελτιώσεις σε Κέρκυρα, Σαντορίνη, Μήλο.

Δανακός Νάξου – Ο ναός του Αγίου Ιωάννη «μίλησε» ξανά μετά από 1.200 χρόνια

Ένα εκκλησάκι του 8ου αιώνα ξαναζωντανεύει με τη βοήθεια των αρχαιολόγων, των κατοίκων και της πίστης – Έργο μνήμης, πολιτισμού και αντίστασης

ΕΠΑΛ Κυκλάδων – Πανελλαδικές 2025: 7 στους 10 απέτυχαν, ανισότητες και ελπίδες στα νησιά, το .. θαύμα της Αμοργού (πίνακες)

Με μόλις 29% επιτυχία, τα ΕΠΑΛ των Κυκλάδων δείχνουν τη σκληρή πραγματικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης στα νησιά – Ποιες σχολικές μονάδες ξεχώρισαν, ποιοι έμειναν πίσω

«ΖΗΣΕ ΜΕ ΑΓΑΠΗ»: Καμπάνια κατά της βίας από το 1ο Γυμνάσιο Νάξου (video)

Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων στέλνει ισχυρό μήνυμα ευαισθητοποίησης με τη στήριξη μαθητών, εκπαιδευτικών και της τοπικής κοινωνίας. (video)

Έκτακτο: Συλλήψεις υπευθύνων αρχαιολόγων και μελών της Εφορείας Κυκλάδων για τα πλέγματα στην Πορτάρα

Ραγδαίες εξελίξεις στην υπόθεση προστασίας του μνημείου – Αντιδράσεις και επόμενες κινήσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Προς Πώληση: Παραδοσιακή Κατοικία – Ανεμόμυλος στον Άγιο Αρσένιο Νάξου

Χαρακτηριστική κατοικία σε μοναδική τοποθεσία, με ανεξάρτητο ξενώνα, άμεση πρόσβαση σε παραλίες και εντυπωσιακή θέα προς θάλασσα και Χώρα Νάξου.

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Η αλήθεια πίσω από μία φωτογραφία – Όταν το χιούμορ δεν φτάνει στην καρδιά της ιστορίας

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις… αλλά μερικές φορές οι πιο σημαντικές λέξεις είναι αυτές που δεν ειπώθηκαν.

Κλαυδία και Oge: Ρομαντική βόλτα στα σοκάκια της Νάξου (foto instagram)

Το αγαπημένο ζευγάρι της ελληνικής showbiz απολαμβάνει καλοκαιρινές διακοπές στο κυκλαδονήσι – Πιασμένοι χέρι-χέρι στη βραδινή τους βόλτα

Μαρτυρία-στήριξη στο Νοσοκομείο Νάξου: «Χειρουργήθηκα και σώθηκα – Στηρίξτε το!»

Την ώρα που η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ελλείψεις και «παύση χειρουργείων», ένας Ναξιώτης πολίτης μιλά για την εμπειρία ζωής στο Γενικό Νοσοκομείο Νάξου και απευθύνει έκκληση στήριξης

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία»: Μια ανθρώπινη αλυσίδα χορού στη Χώρα της Νάξου

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προσκαλεί μικρούς και μεγάλους σε ένα μεγάλο καλοκαιρινό αντάμωμα χορού, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου.

Νάξος – Λιμεναρχείο: Περιορισμοί στη διέλευση οχημάτων στη Χώρα Νάξου, τι αλλάζει 2 και 3 Αυγούστου

Ανακοίνωση του Λιμεναρχείου Νάξου για κυκλοφοριακές ρυθμίσεις λόγω αυξημένης επιβατικής κίνησης – Ποιοι εξαιρούνται