Τετάρτη, 9 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΚυκλάδες - Κύθνος: "Απ' ούλα τ' άνθη του μπαξέ"

Κυκλάδες – Κύθνος: “Απ’ ούλα τ’ άνθη του μπαξέ”

|

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Γιωργή Βενετούλια με τίτλο ” Απ’ ούλα τ’ άνθη του μπαξέ” με αναφορά στον πολιτισμό της Κύθνου – Τι αναφέρει στο πρόλογο ο Καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου κ. Μ. Βαρβούνης

Με τη συμβολή του Δήμου Κύθνου κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Εν Πλω” η πολύτιμη λαογραφική καταγραφή του φιλόλογου Γιώργη Βενετούλια με τραγούδια απ’ όλο το φάσμα της δημοτικής ποίησης. Το βιβλίο προλογίζει ο Καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου κ. Μ. Βαρβούνης. Από τον εκτενή τιμητικό του πρόλογο μεταφέρουμε κάποια σημαντικά σημεία:

“Ο Γιώργης Βενετούλιας είναι ένας ευσυνείδητος καταγραφέας της παράδοσης της Κύθνου, με φιλολογική παιδεία και επιστημονικές καταβολές… Ασκεί συνειδητά το λαογραφικό του έργο, γι’ αυτό και τα βιβλία του αποτελούν αξιόπιστες πηγές υλικού.
…Της μετά χείρας εκδόσεως έχει προηγηθεί μελέτη και σκέψη… ταξινομεί, με βάση την κατηγοριοποίηση του ιδρυτή της Ελληνικής Λαογραφίας Νικ. Πολίτη, τα τραγούδια σε: ακριτικά, παραλογές, της αγἀπης, του γάμου, παιδικά, γιορταστικά και εθιμικά, θρησκευτικά, της ξενιτιάς, μοιρολόγια, γνωμικά, εργατικά και περιγελαστικά, προσθέτοντας και στο τέλος ρίμες.
Στην αρχή κάθε κατηγορίας παραθέτει σύντομο κείμενο, όπου αναφέρεται στις κοινωνικές, ιστορικές, εθιμικές και εν γένει πολιτισμικές συνθήκες που γέννησαν κάθε τραγούδι. Αντιμετωπίζει, λοιπόν, τα τραγούδια ως τμήματα αναπόσπαστα της ιστορικής και πολιτισμικής ιστορίας του νησιού του.

Η βιωματική αυτοαναφορικότητα και η συγκροτημένη οργάνωση κι εκτέλεση της λαογραφικής έρευνας του Γιώργη Βενετούλια είναι αρχές που προσδιορίζουν όλα τα σχετικά έργα του, ώστε και το όνομά του να έχει ταυτιστεί με την καταγραφή και παρουσίαση του λαϊκού πολιτισμού της Κύθνου, αλλά και τα έργα του να αποτελούν υπόδειγμα εργασίας ενός σύγχρονου συλλογέα και εκδότη λαογραφικού υλικού, που συνεχίζει την ανάλογη παράδοση της κυκλαδίτικης λογιοσύνης του τέλους του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Με άλλα λόγια, το έργο του ανήκει στη μεγάλη σειρά των παραδοσιακών λαογράφων που τίμησαν και ανέδειξαν τις ιδιαίτερες πατρίδες τους, πλουτίζοντας ταυτοχρόνως την ελληνική λαογραφία με αξιόπιστα έργα αναφοράς. Με βιβλία και δημοσιεύμαυτα, δηλαδή, στα οποία οι ερευνητές της Λαογραφίας προστρέχουμε πάντα με εμπιστοσύνη, για να αντλήσουμε υλικό και παραδείγματα για τις ερμηνευτικές επιστημονικές μελέτες μας.

Υπάρχει, όμως, και μια ακόμη παράμετρος του έργου του Γιώργη Βενετούλια που είναι έκδηλη στον μετά χείρας τόμο, η οποία, πρέπει, νομίζω, να αναδειχθεί: η φλογερή φιλοπατρία του. Όπως συμβαίνει με όλους, σχεδόν, τους σημαντικούς συλλογείς και εκδότες λαογραφικής ύλης, ο συγγραφέας μας αγαπά με πάθος το νησί του, και την αγάπη του αυτή για τον τόπο και τους ανθρώπους αποτυπώνει σε κάθε λαογραφική δοκιμή και έκδοσή του για την Κύθνο. Και είναι η αγάπη αυτή η κινητήρια δύναμη του λαογραφικού του έργου.

Με το βιβλίο του αυτό, ο Γιώργης Βενετούλιας συνεχίζει τη διπλή προσφορά του, στην Κύθνο και στη Λαογραφία. Μια προσφορά, που είμαι σίγουρος ότι θα συνεχιστεί, καθώς συνδέεται με μια υπαρξιακή ανάγκη του και συνιστά οντολογική προοπτική του, αφού συνδέεται με ζητήματα ταυτότητας, τόσο σπουδαία στις μέρες μας. Παραλλήλως, όμως, προσφέρει σημαντική υπηρεσία και στους συμπατριώτες του, οι οποίοι, με βάση τα βιβλία του, μπορούν να δείξουν στις νεότερες γενιές τον τρόπο ζωής, την ελληνορθόδοξη υπόσταση, τις αξίες και τα πιστεύματα των προγόνων τους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα την ιδιαίτερη πατρίδα τους, να την αγαπήσουν και να αποκτήσουν μαζί της τον ιδιαίτερο εκείνο δεσμό, που δεν θα επιτρέψει την αποξένωση και τον αποχρωματισμό, που θα λειτουργήσει ως εμπόδιο για την πολιτισμική ομεγονοποίηση και την απώλεια της τοπικής ταυτότητας. Ίσως, μάλιστα, αυτή να είναι και η σπουδαιότερη πτυχή του έργου του, λαμβανομένων υπόψη των γενικότερων συνθηκών της εποχής μας, αλλά και των κινδύνων που ενέχουν τόσο η εισαγωγή και υιοθέτηση ξένων πολιτισμικών προτύπων, όσο και οι συνέπειες της πολιτισμικής παγκοσμιοποίησης.

Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό, θα καταλάβουμε ότι πίσω από τα δημοτικά τραγούδια της Κύθνου, πίσω από τους στίχους και τις πληροφορίες που τα συνοδεύουν, κρύβεται μια πραγματική άσκηση αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας, εθνικής, πολιτισμικής και θρησκευτικής. Και θα αντιληφθούμε την ιδιαίτερη σημασία που ενέχει η εργασία του κ. Βενετούλια για το μέλλον της κοινωνίας μας, για την καθημερινότητα και τη συγκρότησή μας, σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο… μια εργασία ως άσκηση αυτογνωσίας, που στους χαλεπούς καιρούς μας μπορεί να συμβάλει στην επανασύνδεσή μας με τη “μικρή” πατρίδα…”

Περίληψη βιβλίου

Με το βιβλίο του αυτό, ο Γιώργης Βενετούλιας συνεχίζει τη διπλή προσφορά του στην Κύθνο και στη Λαογραφία. Παραλλήλως, όμως, προσφέρει σημαντική υπηρεσία και στις νεότερες γενιές αναδεικνύοντας τον τρόπο ζωής, την ελληνορθόδοξη υπόσταση, τις αξίες και τα πιστεύματα των προγόνων τους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα την ιδιαίτερη πατρίδα τους, να την αγαπήσουν και να αποκτήσουν μαζί της τον ιδιαίτερο εκείνο δεσμό, που δεν θα επιτρέψει την αποξένωση και τον αποχρωματισμό, που θα λειτουργήσει ως εμπόδιο για την πολιτισμική ομογενοποίηση και την απώλεια της συνείδησης της τοπικής ταυτότητας.

Τα περισσότερα από τα τραγούδια της συλλογής έχουν αποθησαυριστεί από την προσωπική μνήμη του συγγραφέα-ερανιστή, όπως τα άκουσε από τη γιαγιά του Κατερνιώ Μαρτίνου (1910-2003) και κατόπιν από άλλες αλησμόνητες γερόντισσες της γειτονιάς του στον Γαλατά της Δρυοπίδας Κύθνου, όπου περνούσε τα παιδικά και εφηβικά του καλοκαίρια.

Οι κατηγορίες που υπάρχουν στο βιβλίο είναι: Aκριτικά / Παραλογές / Της αγάπης / Του γάμου / Παιδικά / Εθιμικά και λατρευτικά / Θρησκευτικά / Της ξενιτιάς / Μοιρολόγια / Γνωμικά / Εργατικά / Περιγελαστικά / Ρίμες

Με πληροφορίες από την σελίδα “Τα θερμιά” στα social media


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Καύσωνας σαρώνει τη χώρα – Στους 38°C η Νάξος, 42,1°C στο Κρανίδι (πίνακας)

Ακραίες θερμοκρασίες καταγράφηκαν την Τετάρτη 9 Ιουλίου – Πάνω από 37°C σε 125 περιοχές σύμφωνα με το meteo.gr – Δείτε πού «έβρασαν» οι Κυκλάδες

Σε πύρινο κλοιό ο Ωρωπός: Εκκενώθηκε το Ασπροχώρι – Σε ετοιμότητα η Μαλακάσα

Μάχη με τις φλόγες δίνουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις στον Ωρωπό – Εκκενώθηκαν σπίτια, απειλείται η δομή φιλοξενίας στη Μαλακάσα – Ενεργοποιήθηκε το 112, πάνω από 140 πυροσβέστες στο πεδίο

«Στη Σκιά του Ζα»: Πολιτιστικό Καλοκαίρι 2025 από τον Σύλλογο Φιλωτιτών Νάξου

Συναυλίες, αφιερώματα, εκδηλώσεις παράδοσης και ιστορίας στο Φιλώτι – Ένα καλοκαίρι γεμάτο τέχνη και συγκίνηση στην καρδιά της Νάξου

Πάρος: Το καλύτερο νησί στον κόσμο για το 2025, διεθνής θρίαμβος για τις Κυκλάδες

Το κορυφαίο ταξιδιωτικό περιοδικό Travel + Leisure ανέδειξε την Πάρο στην 1η θέση παγκοσμίως – Σημαντικές διακρίσεις και για άλλους ελληνικούς προορισμούς

Στοπ σε κρίσιμα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, σε αβεβαιότητα η νησιωτική ανάπτυξη

Μεγάλες περικοπές στο σχέδιο "Ελλάδα 2.0" αφήνουν εκτός δεκάδες υποδομές σε υγεία, ενέργεια και παιδική μέριμνα – Πλήγμα για νησιά και τοπικές κοινωνίες

“Εξοικονομώ” με νέα μορφή από το 2026: Με συμμάχους τους παρόχους ρεύματος

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται ριζικές αλλαγές στα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης – Πάνω από 300.000 ωφελούμενα νοικοκυριά, ESCO μοντέλο και Κάρτα Δικαιούχου φέρνουν νέα εποχή στο «Εξοικονομώ».

Ανδρος – «Όταν ξεκίνησα, η θάλασσα ήταν ακόμα ζωντανή»: Ο ψαράς Δημήτρης Ζάννες αφηγείται τη ζωή του

Ο Ανδριώτης ψαράς Δημήτρης Ζάννες μιλά για την αγάπη του για τη θάλασσα, την κρίση στην αλιεία και τον ρόλο του αλιευτικού τουρισμού σε ένα επάγγελμα που σβήνει σιωπηλά.

Ο Ζαν Τάμπακ στα εγκαίνια του Rizes Gastro Taverna στη Σαντορίνη

Ο πρωταθλητής του NBA και προπονητής παγκόσμιου κύρους τίμησε με την παρουσία του μια ξεχωριστή γαστρονομική βραδιά

ΑΠΑΣ Νάξου στον 1ο Όμιλο της “National League 1”, ποιοι είναι οι αντίπαλοί (πίνακας)

Ανακοινώθηκαν οι όμιλοι της National League 1 για τη σεζόν 2025-2026 – Δυνατές ομάδες και υψηλό επίπεδο στον γεωγραφικό όμιλο της Νάξου

Νάξος – Μητρόπολη Παροναξίας: Λαμπρός εορτασμός της Αγίας Κυριακής στη Μέση

Ο Σεβασμιώτατος χοροστάτησε στον Όρθρο, ευλόγησε τους άρτους και προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής

Τζεφ Μπέζος: After wedding party στη Νάξο με την Λόρεν Σάντσεζ, η «έξυπνη» αγάπη του για το νησί

Μετά τον χλιδάτο γάμο των 48 εκατομμυρίων στη Βενετία, ο ιδρυτής της Amazon και η εκρηκτική σύζυγός του επιλέγουν τη Νάξο για το after wedding ταξίδι τους, επιβεβαιώνοντας την ιδιαίτερη σχέση του δισεκατομμυριούχου με το νησί και τα φιλόδοξα σχέδιά του για το «smart island» των Κυκλάδων.

Νάξος – Κωμιακή: «Έφυγε» ο Δημήτρης Ιωάννου Καρούσης, θλίψη για τον αγαπημένο “Τζήμα”

Αποχαιρετισμός σε έναν ήσυχο και αγαπητό συγχωριανό που δεν ξέχασε ποτέ τον τόπο του – Το χωριό τον τιμά με συγκίνηση

Aperto – Cucina Italiana: Η αυθεντική ιταλική εμπειρία ήρθε στη Νάξο με την υπογραφή του κορυφαίου pizzaiolo Νίκου Σωτηρόπουλου

Ένα νέο γαστρονομικό σημείο στην καρδιά της Νάξου που ενώνει την ιταλική φινέτσα με τη δημιουργικότητα του Έλληνα pizzaiolo που διακρίθηκε δύο φορές ως ο καλύτερος της χώρας και στους 50 κορυφαίους της Ευρώπης.

Κατ’ Οίκον Νοσηλευτική Φροντίδα στη Νάξο από τη Φραντζέσκα Λαγογιάννη

Με επιστημονική γνώση, σεβασμό και ολιστική προσέγγιση, η Φραντζέσκα Λαγογιάννη προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι, σε όλη τη Νάξο.

Νάξος: Αλλαγές στην κυκλοφορία σε Χώρα, Αγία Άννα, Άγιο Προκόπη και Πλάκα, “εμφάνιση” του e-naxios

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ανακοινώνει τις νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την τουριστική περίοδο – Δωρεάν στάθμευση και έλεγχος τροφοδοσίας στα παραλιακά μέτωπα

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.

Μενδώνη για Κούρους Μελάνων: “Θα γίνει πιλοτική μεταφορά του ενός κούρου”

Οι κάτοικοι της Νάξου αντιστέκονται στην απομάκρυνση των αρχαίων αγαλμάτων από το Φλεριό, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού υπερασπίζεται μια μεταφορά που δημιουργεί ερωτήματα και αντιδράσεις.

Γ. Καρνέζης: “Οι σκέψεις μου για το μέλλον των Κούρων στη Χώρα της Νάξου”

Και η απάντηση στη δημοσίευση στη Naxos Press της πολιτικού του κόμματος Κίνημα Δημοκρατίας, κ. Κατερίνας Γιαννακά