Το αθησαύριστο διήγημα “Η Νοσταλγία του γιάννη” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αποτελεί τη σημερινή (17/11) πρόταση από “Το παλιό Βιβλιοπωλείο”
Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ
Ένα αθησαύριστο διήγημα
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Θέμα: Ελληνική Πεζογραφία
Εκδότης: Ερατώ
Επιμέλεια: Νίκος Σαραντάκος
Σελίδες: 88
ISBN: 9789602292570
ΒΙΒΛΙΟ: Ο μπαρμπα-Γιάννης ο Λιοσαίος ήταν στραβόξυλο· όσο εύκολα ευθυμούσε τόσο γρήγορα εχόλιαζε· δεν είχε πολλές παρτίδες με ανθρώπους, υπεραγαπούσε όμως τα ζώα του. Αυτός ο γέρος περιθωριακός με τα παιδιάστικα φερσίματα είναι ο ήρωας του μέχρι σήμερα χαμένου διηγήματος “Η νοσταλγία του Γιάννη” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Το διήγημα δημοσιεύτηκε το 1906 σε μια εφημερίδα που πλήρες σώμα της δεν βρίσκεται σε καμιά βιβλιοθήκη, την “Αλήθεια”. Από εκεί αναδημοσιεύτηκε στο λαϊκό περιοδικό “Οικογένεια” το 1928, είχε όμως ξεφύγει από τους βιβλιογράφους και τους ερευνητές, μέχρι που το ανακάλυψε πρόσφατα ο Νίκος Σαραντάκος, που το παρουσιάζει εδώ. Η έκδοση συνοδεύεται από ιστορικό της ανακάλυψης του διηγήματος, γλωσσικά στοιχεία που πιστοποιούν την αυθεντικότητά του, χρονολογία και μαρτυρίες για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. 108 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση, ο αναγνώστης μπορεί να χαρεί ένα αθησαύριστο παπαδιαμαντικό διαμαντάκι.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου του 1851 και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου του 1911, στη Σκιάθο. Ο πατέρας του, Αδαμάντιος Εμμανουήλ, ήταν ιερέας. Μεγαλώνοντας σε τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον ήταν φυσικό ο Αλέξανδρος να επηρεαστεί και να συνδεθεί με μια βαθιά ευλάβεια με τον χριστιανισμό και τα εκκλησιαστικά γενικότερα.
Παρόλη τη φτώχεια και τη στέρηση που συνόδεψε τα παιδικά του χρόνια ο Παπαδιαμάντης αγαπάει τα γράμματα και καταφέρνει με πολλές δυσκολίες, μετά από πολλές διακοπές να τελειώσει το γυμνάσιο και να γραφτεί στην φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Όμως δεν θα καταφέρει ποτέ να τελειώσει τις σπουδές του. Παραδίδει μαθήματα για να βγάλει τα προς το ζην και παράλληλα μελετάει με πάθος αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά και την Ευρωπαϊκή λογοτεχνία της εποχής του. Μαθαίνει μόνος του αγγλικά και γαλλικά. Για να ζήσει κάνει μεταφράσεις, δουλεύει ως διορθωτής σε εκδόσεις και δημοσιεύει κείμενα σε εφημερίδες και περιοδικά. Ταυτόχρονα αρχίζει να εκπληρώνει το όνειρο του να γίνει συγγραφέας και κάνει την είσοδο του στα ελληνικά γράμματα με το μυθιστόρημα ” Η μετανάστις ” που δημοσιεύεται στον Νεολόγο της Πόλης. Ο κυρ Αλέξανδρος για τους απλούς ανθρώπους που τον γνωρίζουν αλλά και για τους νεους λογοτέχνες της εποχής που τον συναντούν στο στέκι του, το καφενεδάκι της δεξαμενής, εντυπωσιάζει με την πλατιά του μόρφωση αλλά και με τα μυθιστορήματα και διηγήματα του που δημοσιεύει. Εντυπωσιάζει επίσης με την ασκητική μορφή του αλλά και την ασκητική ζωή του. Διάφορα οικογενειακά προβλήματα, η οικονομικές του δυσκολίες αλλά και ο θάνατος του αδερφού του, τον οδηγούν στον αλκοολισμό.
Το 1908 αποφασίζει να επιστρέψει στο αγαπημένο του νησί την Σκιάθο για να βρει την ηρεμία και τη γαλήνη που του τόσο πολύ του έλειψαν, έστω στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πεθαίνει μετά από μια σύντομη αρρώστια ενώ λίγες μέρες πριν το ελληνικό κράτος που μέχρι τότε δεν τον είχε βοηθήσει σε τίποτε, τον παρασημοφορεί αναγνωρίζοντας την μεγάλη του πνευματική προσφορά.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά γράμματα. Γράφει σε μια ιδιότυπη αρχαΐζουσα καθαρεύουσα που πιθανόν να χρειάζεται μετάφραση για κάποιον που μιλάει μόνο δημοτική, ενώ τους διαλόγους των απλών ανθρώπων του νησιού του που είναι και οι περισσότεροι ήρωες των διηγημάτων του, τους γράφει στο δημοτική ντοπιολαλιά της Σκιάθου. Παρόλα αυτά τα κείμενα του έχουν τεράστια εκφραστική δύναμη. “Ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων” κατέχει δικαιωματικά μια θέση στο πάνθεον των πιο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών.
