Ο Φίλιπ Ροθ, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Αμερικανούς λογοτέχνες κάτοχος του βραβείου Πούλιτζερ, πέθανε χθες (Τρίτη) σε ηλικία 85 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια.
«Δεν πρόκειται για ένα θέμα που με ενδιαφέρει. Ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να είναι κανείς εβραίος και πραγματικά δεν το βρίσκω καθόλου ενδιαφέρον» δήλωνε το 2005 στην εφημερίδα «Guardian», σημειώνοντας «Είμαι Αμερικανός»…. Ηταν η απάντηση που έδινε σε όσους τον χαρακτηρίζαν ως “Αμερικανοεβραίο συγγραφέα”…
Ο λόγος για τον Φίλιπ Ροθ, έναν από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους αμερικανούς λογοτέχνες, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών… Οπως δήλωσε δε η στενή του φίλη, Τζούντιθ Θέρμαν στους New York Times ο Ροθ πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια. Τον θάνατό του ανακοίνωσε μέσω twitter ο βιογράφος του Blake Bailey. «Ο Φίλιπ Ροθ Πέθανε απόψε, περιτριγυρισμένος από φίλους που τον αγαπούσαν πολύ. Ένας υπέροχος αξιαγάπητος άνθρωπος, ο σημαντικότερος συγγραφέας της εποχής μας».
Διεισδυτικός και διαυγής παρατηρητής της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και των νευρώσεων και των εμμονών της κοινότητας των αμερικανών εβραίων, ο Ροθ, γεννημένος στο Νούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, ήταν ένας από τους συγγραφείς το όνομα του οποίου ακουγόταν πολύ συχνά στις συζητήσεις για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν του απονεμήθηκε ποτέ.
Πολυγραφότατος, με πάνω από τριάντα βιβλία να φέρουν την υπογραφή του, ο Ροθ έλαβε πάντως κατά τη διάρκεια της ζωής του ένα Βραβείο Πούλιτζερ, για το βιβλίο του American Pastoral (1998· στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τίτλο Αμερικανικό ειδύλλιο από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση Τρισεύγενης Παπαϊωάννου, το 2010). Μεταξύ των πιο γνωστών του έργων ήταν και η “Πατρική κληρονομιά” που ανακηρύχθηκε από το περιοδικό “Time” Καλύτερο Βιβλίο του 1993 στην κατηγορία της μη μυθοπλαστικής πεζογραφίας.
Του άρεσε να «ακροβατεί» ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία γράφοντας συχνά για νευρωτικούς συγγραφείς χωρίς να διστάσει να «βαφτίσει» τους χαρακτήρες που επέλεγε με το δικό του όνομα Φίλιπ. Αν και τα μυθιστορήματά του εξερευνούσαν συχνά την εμπειρία των εβραίων στην Αμερική, ο Ροθ που δήλωνε άθεος, ενοχλείτο με τον χαρακτηρισμό «Αμερικανοεβραίος συγγραφέας».
Τα τελευταία χρόνια ο Ροθ πραγματευόταν τις υπαρξιακές και σεξουαλικές κρίσεις της μέσης ηλικίας, χωρίς να εγκαταλείπει ποτέ τη δέσμευσή του στην εξερεύνηση της ντροπής, της αμηχανίας και άλλα ένοχα μυστικά του ίδιου μας του εαυτού αν και συνήθως με μία γερή δόση χιούμορ. Μετά από 50 χρόνια συγγραφής ο Φίλιπ Ροθ αποφάσισε ότι το βιβλίο του με τίτλο «Νέμεσις» του 2010 και με θέμα μια τρομακτική επιδημία πολιομυελίτιδας που ξέσπασε στο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσεϊ, όπου και μεγάλωσε, θα ήταν και το τελευταίο του.
Εκτοτε, όπως είχε δηλώσει το 2014 σε συνέντευξή του στο Book Review των New York Times, επιδόθηκε σε μια αναδρομή διαβάζοντας ξανά όλα τα έργα του για να δει, όπως είπε, αν επρόκειτο για χάσιμο χρόνου. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ήταν ότι «έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσα με ό,τι είχα», επικαλούμενος ουσιαστικά τη φράση που είχε πει ο πρωταθλητής βαρεών βαρών της δεκαετίας ’30 και ’40, Τζο Λιούις. Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι το «Αντίο Κολόμπους», το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ» του 1969 και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego του Νέιθαν Ζούκερμαν.
Ο Φίλιπ Ροθ (τρίτος δεξιά) μαζί με τους Ρόμπερτ Λόουελ και Ρίτσαρντ Ελμαν, νικητές και οι τρεις του «National Book Award» το 1960.
Γεννήθηκε το 1933 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Bucknell και του Σικάγο. Διετέλεσε καθηγητής της συγκριτικής λογοτεχνίας στα πανεπιστήμια του Πρίνστον, της Νέας Υόρκης (Hunter College) και της Πενσιλβανίας. Διηύθυνε τη σειρά «Συγγραφείς της άλλης Ευρώπης» στις εκδόσεις Penguin και γνώρισε στο αμερικανικό κοινό συγγραφείς όπως ο Bruno Schulz και ο Μίλαν Κούντερα.
Μπορεί να μην πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας αλλά έλαβε, δύο από τα πιο έγκυρα βραβεία PEN: το 2006 το βραβείο PEN/Nabokov για το σύνολο του έργου του και το 2007 το βραβείο PEN/Saul Bellow for Achievement in American Fiction. Το 2011 τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο Man Booker International για το σύνολο του έργου του. Επίσης, τιμήθηκε με τα βραβεία National Book Award δύο φορές, National Book Critics Circle Award δύο φορές, WH Smith Literary Award, Prix du Meilleur Livre Etranger, Prix Medicis Etranger, James Fenimore Cooper Prize for Best Historical Fiction, με το National Medal of Arts (1998) και με το Gold Medal in Fiction της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων (2001).
Ο Ροθ ήταν ο μόνος εν ζωή Αμερικανός συγγραφέας που τα «Άπαντά» του εκδίδονται σε πλήρη και οριστική έκδοση από τη Library of America.
Πρόσφατα, μόλις είχε κλείσει τα 85, είχε δώσει μια συνέντευξη στους New York Times. Εκεί δηλώνει ανάμεσα σε άλλα: «Βασικά χαίρομαι που είμαι ακόμη ζωντανός. Είναι σα να παίζεις ένα παιχνίδι, μέρα με τη μέρα, ώρα με την ώρα, μήνα με τον μήνα, ένα παιχνίδι με υψηλό ρίσκο, κόντρα στις πιθανότητες και απλώς συνεχίζω να κερδίζω, γνωρίζοντας φυσικά ότι μπορεί να χάσω ανά πάσα στιγμή. Θα δούμε για πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή μου η τύχη».
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τα έργα του «Το σύνδρομο Πόρτνοϊ», «Το βυζί», «Απάτη», «Πατρική κληρονομιά», «Το θέατρο του Σάμπαθ», «Αντίο Κολόμπους», «Η ζωή μου ως άντρα», «Αμερικανικό ειδύλλιο», «Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή», «Επιχείριση Σάυλωκ», «Ζούκερμαν δεσμώτης», «Αντιζωή», «Κι ό,τι θέλει ας γίνει», «Το ζώο που ξεψυχά», «Το ανθρώπινο στίγμα», «Ο καθηγητής του πόθου», «Καθένας», «Η συνωμοσία εναντίον της Αμερικής», «Φεύγει το φάντασμα», «Αγανάκτηση», «H ταπείνωση», «Νέμεσις».
Με πληροφορίες από την Καθημερινή
