Πέμπτη, 7 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΑποψη: Σ. Μαργαρίτη: "Οι επαναστάσεις που δεν κάναμε"

Αποψη: Σ. Μαργαρίτη: “Οι επαναστάσεις που δεν κάναμε”

|

“Πατριωτισμός δεν είναι μόνο η προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, η ανάσχεση των εξωτερικών συμφερόντων και ο αλυτρωτισμός αλλά και ο εξορκισμός κάθε εθνικιστικού βρικόλακα που στοιχειώνει την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό” – Αρθρο της Ναξιώτισσας φιλολόγου Σοφίας Μαργαρίτη στην εφημερίδα “Το Βήμα” – Τίτλος “Οι επαναστάσεις που δεν κάναμε” 

“Η επέτειος της εθνικής παλιγγενεσίας του 1821 μάς βρίσκει σε μια δυσχερή καμπή της επιβίωσης του ελληνισμού. Επανάσταση χαρακτηρίστηκε το σύνολο των αγώνων των προγόνων μας κατά του οθωμανικού ζυγού, προκειμένου να επιβιώσει το έθνος και να δημιουργήσει ένα νέο κράτος.

Της Σοφίας Μαργαρίτη (*)

Ήταν η απόδειξη ότι το επιζών έθνος μόνο ελεύθερο θα μπορούσε να συνεχίσει να υπάρχει. Η επανάσταση είναι κοινωνική ανάγκη, διεκδικεί με τρόπο ριζικό και απόλυτο και όσον αφορά στην νεοελληνική κοινωνία δεν υφίσταται απλά ως αιτία πανηγυρισμού με «άρτον και θεάματα», αλλά ως ευχή και κατάρα που κατατρέχει κάθε χρονική στιγμή στο νεότερο βίο της. Είναι επίκαιρο όσο ποτέ, στην αχαρτογράφητη εποχή που διανύουμε, να συνειδητοποιήσουμε τις επαναστάσεις που δεν κάναμε.

Δεν επαναστάτησε κανείς ενάντια στον ατομικισμό, τη φιλαυτία, στην παθητικότητα και την αποστασιοποίηση από τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, στην καταβαράθρωση του κράτους πρόνοιας, στην αδιαφορία για τους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας. Δεν επαναστάτησε κανείς ενάντια στην καταστρατήγηση των ελευθεριών, στο λαϊκισμό, στην απαξίωση της πολιτικής ζωής, στο πελατειακό σύστημα, στην εργαλειοποίηση του διχασμού, στην κομματοκρατία, στον ακρωτηριασμό του συνδικαλιστικού κινήματος, στη δυσλειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Δεν έγινε εκπαραθύρωση δημαγωγών πολιτικών, επειδή πολλές δεκαετίες τώρα υπονομεύουν τη δημοκρατία, καπηλεύονται τις κοινοβουλευτικές αξίες, ικανοποιούν βραχυπρόθεσμες πολιτικές σκοπιμότητες απαξιώνοντας τον πολιτικό χώρο, ούτε αντιστέκεται κανείς στην προπαγάνδα και στη χειραγώγηση των συστημικών μέσων ενημέρωσης από επιτήδειους «μεσσίες».

Δεν επαναστάτησε κανείς για τη δυσφήμιση και το διασυρμό της χώρας στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, για τον υποσκελισμό της παραγωγικής βάσης, για την υπονόμευση κάθε προσπάθειας ανάκαμψης, επειδή εμφιλοχωρούν αντιπαραθέσεις και υπάρχει πολιτικό κόστος (κάθε εκατό χρόνια η Ελλάδα χρεωκοπεί για τους ίδιους ακριβώς λόγους, το γνωρίζουν όσοι έχουν ιστορική μνήμη). Δεν αντέδρασε κανείς επειδή οι ένοπλες δυνάμεις και η εθνική στρατηγική απειλούνται από εσωτερικούς εχθρούς και όχι από την τουρκική προκλητικότητα και επιθετικότητα. Ούτε κανείς αντιστάθηκε στο φανατισμό και την επικράτηση ακραίων ιδεολογιών που προέκυψαν είτε από δεξιά είτε από αριστερά, σε μια πεζοδρομιακή θεώρηση τόσο του παρελθόντος, όσο και του παρόντος, ακροβατώντας στο μεταίχμιο του υποκόσμου. Ούτε κανείς αντέδρασε στην απογύμνωση των πολιτών από τον δημοκρατικό οπλισμό τους παραμένοντας βορά των αδηφάγων μηχανισμών χειραγώγησης.

Δεν επαναστάτησαν οι διδάσκοντες και οι διδασκόμενοι για την κρίση του θεσμού της εκπαίδευσης, για την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, τις αναχρονιστικές μεθόδους διδασκαλίας, για την έλλειψη διασύνδεσης με την αγορά εργασίας, για την διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας των γεγονότων, με συνέπεια τον δογματισμό και τη μισαλλοδοξία, την υιοθέτηση στερεοτύπων, τη διαιώνιση της ευθυνοφοβίας, της μοιρολατρίας και της ψυχολογικής εξάρτησης. Δεν έγινε επανάσταση ενάντια στην εξαχρείωση των πολιτών, στην αποθάρρυνση από κάθε αισθητική, εσωτερική αναζήτηση, στην ιδεολογική σύγχυση και στον πνευματικό μαρασμό.

Πατριωτισμός δεν είναι μόνο η προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, η ανάσχεση των εξωτερικών συμφερόντων και ο αλυτρωτισμός αλλά και ο εξορκισμός κάθε εθνικιστικού βρικόλακα που στοιχειώνει την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό. Να αποκτήσουμε πίστη σε μια νέα Ελλάδα, συνειδητό φορέα της κληρονομιάς της, που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του έθνους με την αξιοποίηση των νέων επιστημόνων, την τεχνογνωσία, την διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας, την επένδυση σε δομές. Να βρισκόμαστε σε συνεχή γόνιμο διάλογο με το παρελθόν, να αξιοποιούμε δημιουργικά στοιχεία της παράδοσής, να είμαστε συνειδητοί φορείς της βαρύτατης κληρονομιάς μας, ώστε να επιτευχθεί ο υμέναιος του παραδοσιακού με το σύγχρονο – αποφεύγοντας την προγονολατρία και την προοδοπληξία –  οδηγώντας στη μακροβιότητα του πολιτισμού μας.

Να αντισταθούμε στη ναρκισσιστική εμμονή και την ψευδαισθησιακή υπεροχή της καταρρέουσας κοινωνίας μας και να πιστέψουμε ότι τελικά το έθνος έχει τις δυνάμεις να αναγεννήσει το κράτος και όχι το αντίστροφο. Να απαλλαγούμε από τη βαθιά ριζωμένη αυταπάτη ότι η ισοπέδωση των ταυτοτήτων και η πολτοποίηση των εθνικών πολιτισμών θα οδηγήσουν στην παγίωση της ειρήνης και της δημοκρατίας. Να συμμετέχουμε σε υπερεθνικούς θεσμούς και συνεργασίες σεβόμενοι την αξιοπρέπεια και την ιδιαιτερότητα του έθνους και του πολιτισμού μας, να συγκεράσουμε την εθνική ταυτότητα με τον ευρωπαϊκό φιλελευθερισμό. Η πίστη σε νέες κινητήριες δυνάμεις θα είναι το επαναστατικό διακύβευμα του 21ου αιώνα.

Να αποσυνδέσουμε την ιστορική και πολιτισμική μνήμη από την πολεμική εμπειρία αποκλειστικά. Να συνειδητοποιήσει ο Έλληνας ότι επαναστάτης, γενναίος και αντισυμβατικός γίνεσαι όχι μόνο όταν απειλείται η εξωτερική ελευθερία, αλλά και όταν υπονομεύεται η εσωτερική, από υπολανθάνοντες παράγοντες όπως οι σειρήνες του υλιστικού προτύπου, η προπαγάνδα κάθε είδους, η παθητικότητα, η αδράνεια. Να διδαχτούμε από τα ιστορικά μας λάθη, να μην αναγορεύουμε τους μύθους σε αντικειμενική αλήθεια, να απορρίψουμε τις ιδεολογικές ακροβασίες, τον ακραίο πατριδοκάπηλο εθνικισμό γεφυρώνοντας τον «καημό της ρωμιοσύνης» με την ευρωπαϊκή Ελλάδα. Να αγαπήσουμε και να σεβαστούμε τη γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα και την κλασική, ανθρωπιστική μας παιδεία και στον δρόμο που χάραξαν ο Σολωμός, ο Κάλβος και ο Παλαμάς ας είμαστε «μόνοι, γυρεύοντας τον άνθρωπο» όπως εξήγησε ο Σεφέρης διαφοροποιούμενος σαφώς από την εθνικιστική δημαγωγία.

Και στο ξύπνημα της Φυλής (όρος του ίδιου) ας γίνει τούτη η επέτειος αφορμή για αναστοχασμό της εθνικής μας υπόστασης και ας καταστήσουμε τις νέες γενιές στυλοβάτες μιας σύγχρονης παλιγγενεσίας, ώστε να γίνουν οι Έλληνες αλληλέγγυοι, ασφαλείς, δημιουργικοί, με πίστη στην πρόοδο και την ευημερία, εμφορούμενοι από εθνική υπερηφάνεια για μια Ελλάδα αντάξια των προγόνων και άξια των απογόνων της. Αυτή είναι η μοίρα μας, όπως έγραψε ο Καζαντζάκης : «το πρώτο χρέος εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους, το δεύτερο να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο χρέος είναι να παραδώσεις στο γιο σου τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει. Είναι χρέος μας να πάρουμε το δρόμο που ακολουθεί η ράτσα μας χιλιάδες χρόνια τώρα : τον Ανήφορο».

@ Αρθρο της Σοφίας Μαργαρίτη στην ιστοσελίδα tovima.gr , την 24η Μαρτίου 2021..

Η κα Μαργαρίτη έχει καταγωγή από τη Νάξο, φιλόλογος – συγγραφέας εκδόσεων Ζήτη


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Κρανίδι, ο βασιλικός καλοκαιρινός παράδεισος – Στον φακό του ολλανδικού τύπου το βασιλικό ζεύγος

Αντιδράσεις για τις παρατεταμένες διακοπές του βασιλιά και της βασίλισσας εκτός Ολλανδίας – «Μάθημα» από τους άλλους Ευρωπαίους μονάρχες ζητούν οι ειδικοί.

ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου: Τέλος 3 ευρώ για ημερήσιους επισκέπτες στα νησιά: Μονόδρομος ή αδικία;

Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου μελετά θεσμικό πλαίσιο για «τοπικό ανταποδοτικό τέλος» σε νησιωτικούς δήμους που σηκώνουν το βάρος του μαζικού τουρισμού χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση υποδομών

Τέλος στις προμήθειες για αναλήψεις από ΑΤΜ από τις 11 Αυγούστου – Η νέα ρύθμιση από το Υπουργείο Οικονομικών

Από 11 Αυγούστου, οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν αναλήψεις χωρίς χρεώσεις από ελληνικές τράπεζες, ενώ θεσπίζεται πλαφόν 1,50€ για αναλήψεις από τρίτους παρόχους – Μέτρα για δίκαιες και διαφανείς χρεώσεις.

Δημόσια Παιδεία ή Εκπαιδευτικό Προϊόν; Οραματισμός και ανισότητες στο νέο τοπίο της εκπαίδευσης

Ο καθηγητής Μανώλης Κρητικός αναλύει τις διαχρονικές αστοχίες της εκπαιδευτικής πολιτικής, την προοπτική των μη κρατικών πανεπιστημίων και την ανάγκη δημιουργίας ενός Εθνικού Συστήματος Παιδείας

Νάξος – Θυρανοίξια στο Γλινάδο: Το παλαιό μοναστηριακό συγκρότημα (“Οι Αγιοι Σαράντα”) ζωντανεύει ξανά

Με βαθιά συγκίνηση και λαμπρότητα πραγματοποιούνται τα θυρανοίξια του αναστηλωμένου μοναστηριακού συγκροτήματος των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων στο Γλινάδο Νάξου, το Σάββατο 9 Αυγούστου.

Koufonisia Classical Music Festival 2025: Πέντε χιλιετίες ελληνικού ήχου, 10 χρόνια μουσικής μνήμης (πρόγραμμα)

Το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Κουφονησίων επιστρέφει με επετειακή διοργάνωση και κορυφώνεται με μια μοναδική συναυλία στην ιερή νήσο Κέρο.

Γεωργιάδης προς ΠΟΕΔΗΝ: «Φέτος τα λιγότερα κενά στα νησιά – Μη δυσφημείτε τη χώρα»

Αναλυτική απάντηση του Υπουργού Υγείας στις καταγγελίες για τις ελλείψεις προσωπικού σε 16 νησιά – Σύμβαση στη Νάξο, βελτιώσεις σε Κέρκυρα, Σαντορίνη, Μήλο.

Δανακός Νάξου – Ο ναός του Αγίου Ιωάννη «μίλησε» ξανά μετά από 1.200 χρόνια

Ένα εκκλησάκι του 8ου αιώνα ξαναζωντανεύει με τη βοήθεια των αρχαιολόγων, των κατοίκων και της πίστης – Έργο μνήμης, πολιτισμού και αντίστασης

ΕΠΑΛ Κυκλάδων – Πανελλαδικές 2025: 7 στους 10 απέτυχαν, ανισότητες και ελπίδες στα νησιά, το .. θαύμα της Αμοργού (πίνακες)

Με μόλις 29% επιτυχία, τα ΕΠΑΛ των Κυκλάδων δείχνουν τη σκληρή πραγματικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης στα νησιά – Ποιες σχολικές μονάδες ξεχώρισαν, ποιοι έμειναν πίσω

«ΖΗΣΕ ΜΕ ΑΓΑΠΗ»: Καμπάνια κατά της βίας από το 1ο Γυμνάσιο Νάξου (video)

Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων στέλνει ισχυρό μήνυμα ευαισθητοποίησης με τη στήριξη μαθητών, εκπαιδευτικών και της τοπικής κοινωνίας. (video)

Έκτακτο: Συλλήψεις υπευθύνων αρχαιολόγων και μελών της Εφορείας Κυκλάδων για τα πλέγματα στην Πορτάρα

Ραγδαίες εξελίξεις στην υπόθεση προστασίας του μνημείου – Αντιδράσεις και επόμενες κινήσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Προς Πώληση: Παραδοσιακή Κατοικία – Ανεμόμυλος στον Άγιο Αρσένιο Νάξου

Χαρακτηριστική κατοικία σε μοναδική τοποθεσία, με ανεξάρτητο ξενώνα, άμεση πρόσβαση σε παραλίες και εντυπωσιακή θέα προς θάλασσα και Χώρα Νάξου.

Η αλήθεια πίσω από μία φωτογραφία – Όταν το χιούμορ δεν φτάνει στην καρδιά της ιστορίας

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις… αλλά μερικές φορές οι πιο σημαντικές λέξεις είναι αυτές που δεν ειπώθηκαν.

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Κλαυδία και Oge: Ρομαντική βόλτα στα σοκάκια της Νάξου (foto instagram)

Το αγαπημένο ζευγάρι της ελληνικής showbiz απολαμβάνει καλοκαιρινές διακοπές στο κυκλαδονήσι – Πιασμένοι χέρι-χέρι στη βραδινή τους βόλτα

Μαρτυρία-στήριξη στο Νοσοκομείο Νάξου: «Χειρουργήθηκα και σώθηκα – Στηρίξτε το!»

Την ώρα που η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ελλείψεις και «παύση χειρουργείων», ένας Ναξιώτης πολίτης μιλά για την εμπειρία ζωής στο Γενικό Νοσοκομείο Νάξου και απευθύνει έκκληση στήριξης

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις