Παρασκευή, 9 Ιουνίου, 2023
ΑρχικήΒιβλίοΑμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

Αμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

|

Το 2008, η Swann Auction Galleries στο Μανχάταν πούλησε τρία ελληνόγλωσσα χειρόγραφα του 16ου και 17ου αιώνα σε έναν έμπορο αρχαιοτήτων, ο οποίος τα επέστρεψε δύο χρόνια αργότερα, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχαν λεηλατηθεί.

Τα χειρόγραφα παρέμειναν σε ένα ράφι για περισσότερο από μια δεκαετία, σχεδόν ξεχασμένα. Πριν από τρεις μήνες, ο οικονομικός διευθυντής της Swann ψάχνωντας το γραφείο του πριν μια ανακαίνιση, βρήκε σε μια πλαστική σακούλα τα χειρόγραφα, τα οποία πιστεύεται ότι είχαν κλαπεί από ένα ελληνικό μοναστήρι εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για το μοναστήρι της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης το οποίο λεηλατήθηκε από τον βουλγαρικό στρατό δύο φορές, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιστορία της Μονής 

Η μονή της Εικοσιφοινίσσης, που βρίσκεται στο όρος Παγγαίο, ιδρύθηκε τον 6ο αι. μ.Χ. από τον όσιο Γερμανό. Είχε συνεχή πνευματική ακτινοβολία κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους και συνδέθηκε με οικουμενικούς πατριάρχες. Μέχρι τον 18ο αιώνα, η Παναγία Εικοσιφοίνισσα –αναφέρεται επίσης ως Μονή Κοσινίτσας– είχε συγκεντρώσει μια αξιοσημείωτη συλλογή 1.300 κωδίκων στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 430 πολύτιμα χειρόγραφα.

Η επίσημη τελετή επαναπατρισμού πραγματοποιήθηκε Παρασκευή 28 Απριλίου στις 15.00 (τοπική ώρα) στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero του Μανχάτταν και τα έγγραφα παρέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος.

Ο κ. Ελπιδοφόρος θα τα παραδώσει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο κατά το επόμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάιο.

Για την ιστορία των χειρογράφων και την απόφαση να επιστραφούν μίλησε η εμπειρογνώμων και στέλεχος της Swann Galleries, Devon Eastland, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο βοηθός εισαγγελέας του Μανχάτταν Μάθιου Μπογδάνος, επικεφαλής της μονάδας εμπορίας αρχαιοτήτων, ο οποίος αναφέρθηκε στην υπόθεση των κειμηλίων της Εικοσιφοίνισσας στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εμπορίας αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η κλίμακα της συστηματικής λεηλασίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ναζιστικές δυνάμεις τείνει να επισκιάζει το γεγονός ότι έργα τέχνης λεηλατούνταν συστηματικά και τους περασμένους αιώνες. «Οι Ρωμαίοι στρατηγοί, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ναπολέων Βοναπάρτης λεηλατούσαν έργα τέχνης κατά τη διάρκεια εκστρατειών», δήλωσε η Leila Amineddoleh, δικηγόρος που ειδικεύεται στο δίκαιο της τέχνης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η ίδια εκτιμά ότι η λεηλασία στο μοναστήρι έγινε από «μεμονωμένα άτομα, ευκαιριακά». Όπως έγραψε σε επιστολή του το 2015 ένας αξιωματούχος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το μοναστήρι δέχθηκε επίθεση το 1917 από «επιδρομικές βουλγαρικές αντάρτικες δυνάμεις» που λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη του. Τέσσερις ημέρες μετά την επίθεση, μια επιστολή τοπικού αξιωματούχου προς την Ελληνική Αντιπροσωπεία Εξωτερικών Υποθέσεων της Σόφιας ανέφερε ότι περίπου 60 ληστές είχαν εισέλθει στο μοναστήρι, επιτέθηκαν στους άνδρες εκεί και χρησιμοποίησαν 24 μουλάρια για να μεταφέρουν τα λάφυρά τους.

Επιστολές προς το Πρίνστον

Στις 4 Δεκεμβρίου 2015, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με επιστολή του προς το Πρίνστον ζήτησε τον επαναπατρισμότεσσάρων χειρογράφων. Στο γράμμα του ανέφερε ότι η Μονή Εικοσιφοινίσσης ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ. και μέχρι τον 18ο αιώνα κατείχε 430 πολύτιμα θρησκευτικά χειρόγραφα. Εξηγούσε ακόμη ότι, βάσει της Συνθήκης του Νεϊγί, η Βουλγαρία όφειλε μεταξύ άλλων να παραδώσει όλους τους θησαυρούς που είχε υφαρπάξει από άλλα κράτη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Βουλγαρία παρέδωσε 259 χειρόγραφα στην Ελλάδα – αριθμός πολύ μικρός σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των κλοπιμαίων.

Στο γράμμα του προς το αμερικανικό πανεπιστήμιο ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφερόταν και στις διαχρονικές ενέργειες διεκδίκησης των χειρογράφων. Ενδεικτικά, έγραψε για την ακύρωση δημοπράτησης χειρογράφου στον διεθνή οίκο Sotheby’s στις 24 Ιουνίου 1987. Αναφέρθηκε και στο παράδειγμα επιστροφής χειρογράφου από το Πανεπιστήμιο Duke το 2015, όταν ανακαλύφθηκε ότι είχε κλαπεί από μονή του Αγίου Ορους. Το Πρίνστον δεν επέστρεψε τα τέσσερα αντικείμενα και η ελληνική πλευρά αποφάσισε να ακολουθήσει τη νομική οδό.

Στις 13 Δεκεμβρίου 2018, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, η Μονή Εικοσιφοινίσσης και η Μητρόπολη Δράμας, εκπροσωπούμενοι από τους δικηγόρους Νέας Υόρκης Γιώργο Τσουγκαράκη και Ερικ Μπλούμενφελντ, κατέθεσαν αγωγή στις ΗΠΑ κατά του Πανεπιστημίου Πρίνστον διεκδικώντας τον επαναπατρισμό τεσσάρων θρησκευτικών χειρογράφων.

Πηγή: New York Times

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Υπουργείο Ναυτιλίας: Με πιλότο τη Νάξο σε ζητήματα λιμενικών υποδομών (!!!)

Υπ. Ναυτιλίας: Νέο ψηφιακό εργαλείο για την καταγραφή λιμενικών υποδομών στα νησιά - Η σχέση με τη Νάξο και την Ηρακλειά

Σίφνος – 8ο MuSifanto: Ενα διαφορετικό Φεστιβάλ με φόντο κάθε γωνιά του νησιού

Ο Σύνδεσμος «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας» διοργανώνει το 8ο “MuSifanto ” από τις 4 μέχρι τις 10 Ιουλίου 2023 - Τι περιλαμβάνει

Εκλογές 2023 – “Αξίζουμε καλύτερα”: Η Κυριακή Γεωργαλά στο πλευρό Πολυκρέτη

Ο υποψήφιος δήμαρχος Μανώλης Μαργαρίτης ανακοίνωσε την υποψηφιότητα της Κυριακής Γεωργαλά με τη παράτακή του (Αξίζουμε καλύτερα)

Οι Σκανδιναβοί “γνωρίζουν” την Τήνο, την Μήλο και την Σύρο

Νησιά των Κυκλάδων (Τήνος - Μήλος και Σύρος) προβάλλονται στην Σκανδιναβική τουριστική αγορά

Στοίχημα – ΝΒΑ: Με τον “τριπλό” Γιόκιτς για μία ακόμη νίκη επί του Μαϊάμι

Η πρόταση του Foxbet.gr έχει μπόλικο μπάσκετ... Από την Ισπανία και την Μπαρτσελόνα έως το ΝΒΑ και τους Νάγκετς

ΔΕΔΔΗΕ – Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Που θα έχει διακοπές ρεύματος το Σάββατο

Πρωινή διακοπή ρεύματος αύριο Σάββατο (10/06) σε Νάξο, Ηρακλειά και Σχοινούσα

Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Ανοιχτό κάλεσμα σε ντόπιους καλλιτέχνες

Κάλεσμα σε ντόπιους καλλιτέχνες για το πολιτιστικό καλοκαίρι 2023 - Χρονοδιάγραμμα

Εκλογές 2023 – Ν. Δημοκρατία: Εκτός ψηφοδελτίων ο Πνευματικός

Αποσύρεται από την εκλογική μάχη ο υποψήφιος βουλευτής Εύβοιας Σπύρος Πνευματικός, μετά τις δηλώσεις του περί διαχείρισης καρκινοπαθών που προκάλεσαν σωρεία αντιδράσεων

Εκτακτο – Πάρος: Ημιβυθισμένο σκάφος στις Κολυμπήθρες Νάουσας

Συναγερμός στο Λιμεναρχείο Πάρου και την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης - Ποιός ο λόγος;

Κοινωνικός τουρισμός: Ανοίγει εκ νέου (09/06) η πλατφόρμα για αιτήσεις

Ανοίγει ξανά σήμερα (09/06) η πλατφόρμα σχετικά με τον Κοινωνικό Τουρισμό – Δικαιούχοι και κριτήρια σχετικά με τις αιτήσεις

Ταβέρνες σε Νάξο και Ηρακλειά ανάμεσα στις καλύτερες της Ελλάδας

Τα 33 κορυφαία εστιατόρια και ταβέρνες παραδοσιακής κουζίνας στην Ελλάδα - Ποιες είναι στις Κυκλάδες

Νάξος – Μάιος: Οι κρατήσεις που δεν … εμφανίστηκαν και ο σωστός προγραμματισμός για οικονομικά εισιτήρια (video)

Μιχ. Κρητικός και Στ. Καπίρης μιλούν στο Mega για τις... ναξιώτικες προσδοκίες για το καλοκαίρι! (video)

Η Νάξος λέει “αντίο” στον μουσικό Νίκο Στεφ. Μαστρογιαννόπουλο

Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει σήμερα Τετάρτη 7 Ιουνίου στις 3.00 το μεσημέρι στον Ιερό Ναό Αγίου Νικοδήμου Χώρας Νάξου.

Νάξος: Περίοδος 50 ημερών, μεγάλα κόστη, δυσκολία εύρεσης προσωπικού (video)

Νάξος... Μιχάλης Κρητικός και Δημήτρης Καπούνης μιλάνε στο OPEN για τις προσδοκίες του φετινού καλοκαιριού και για τα προβλήματα πρωτογενή τομέα (video)

Νάξος: “Παραδόθηκε” ο δρόμος στην έξοδο του λιμανιού

Νωρίτερα και παρά την βροχή παραδόθηκε ο δρόμος στην έξοδο του λιμανιού της Νάξου - Τέλος η αμφιδρόμηση στην Παπαβασιλείου

Τριήμερο Αγίου Πνεύματος: Πάρος και Νάξος συγκεντρώνουν τους περισσότερους επισκέπτες

Τα νησιά του Αργοσαρωνικού, η Πάρος, η Νάξος, οι Κυκλάδες αλλά και η Πελοπόννησος με την Εύβοια, είναι οι τοποθεσίες που αναμένεται εφέτος να κινηθούν με σημαντικές πληρότητες.

Naxos Festival 2023 – Klaus Pfeiffer: Ο Γερμανός καλλιτέχνης που έγινε Ναξιώτης

Naxos Festival 2023: Ο Μάριος Βαζαίος μιλά για την έκθεση «Klaus Pfeiffer - Τα φτερά του Ίκαρου» που διοργανώνει το Φεστιβάλ Νάξου στον Πύργο Μπαζαίου

Αιγαίο: Το “δικό μας” πανηγύρι με Ζευγώλη, Αναματερού και Στρατηγού (video)

Τρίτη 20 Ιουνίου και το "δικό μας" πανηγύρι. Από τη Νάξο έως την Ικαρία... Ποιοι λαμβάνουν μέρος (video)

Τήνος: Ακούμπησαν “Αικατερίνη Π” και “Champion Jet 1”, παραμένουν στο λιμάνι

Δεν υπάρχουν τραυματίες μόνο μικρές υλικές ζημιές - Καθυστερεί η αναχώρησή τους έως ότου επιθεωρηθούν και πάρουν βεβαίωση αξιοπλοΐας

Πειραιάς: Δεκατέσσερα δρομολόγια προς τα νησιά του Αιγαίου

Για σήμερα από το λιμάνι του Πειραιά έχουν προγραμματιστεί 14 δρομολόγια, 40 για τα νησιά του Αργοσαρωνικού, 14 από το λιμάνι τη Ραφήνας και 8 από το Λαύριο.