Παρασκευή, 27 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήΒιβλίοΑμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

Αμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

|

Το 2008, η Swann Auction Galleries στο Μανχάταν πούλησε τρία ελληνόγλωσσα χειρόγραφα του 16ου και 17ου αιώνα σε έναν έμπορο αρχαιοτήτων, ο οποίος τα επέστρεψε δύο χρόνια αργότερα, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχαν λεηλατηθεί.

Τα χειρόγραφα παρέμειναν σε ένα ράφι για περισσότερο από μια δεκαετία, σχεδόν ξεχασμένα. Πριν από τρεις μήνες, ο οικονομικός διευθυντής της Swann ψάχνωντας το γραφείο του πριν μια ανακαίνιση, βρήκε σε μια πλαστική σακούλα τα χειρόγραφα, τα οποία πιστεύεται ότι είχαν κλαπεί από ένα ελληνικό μοναστήρι εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για το μοναστήρι της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης το οποίο λεηλατήθηκε από τον βουλγαρικό στρατό δύο φορές, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιστορία της Μονής 

Η μονή της Εικοσιφοινίσσης, που βρίσκεται στο όρος Παγγαίο, ιδρύθηκε τον 6ο αι. μ.Χ. από τον όσιο Γερμανό. Είχε συνεχή πνευματική ακτινοβολία κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους και συνδέθηκε με οικουμενικούς πατριάρχες. Μέχρι τον 18ο αιώνα, η Παναγία Εικοσιφοίνισσα –αναφέρεται επίσης ως Μονή Κοσινίτσας– είχε συγκεντρώσει μια αξιοσημείωτη συλλογή 1.300 κωδίκων στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 430 πολύτιμα χειρόγραφα.

Η επίσημη τελετή επαναπατρισμού πραγματοποιήθηκε Παρασκευή 28 Απριλίου στις 15.00 (τοπική ώρα) στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero του Μανχάτταν και τα έγγραφα παρέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος.

Ο κ. Ελπιδοφόρος θα τα παραδώσει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο κατά το επόμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάιο.

Για την ιστορία των χειρογράφων και την απόφαση να επιστραφούν μίλησε η εμπειρογνώμων και στέλεχος της Swann Galleries, Devon Eastland, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο βοηθός εισαγγελέας του Μανχάτταν Μάθιου Μπογδάνος, επικεφαλής της μονάδας εμπορίας αρχαιοτήτων, ο οποίος αναφέρθηκε στην υπόθεση των κειμηλίων της Εικοσιφοίνισσας στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εμπορίας αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η κλίμακα της συστηματικής λεηλασίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ναζιστικές δυνάμεις τείνει να επισκιάζει το γεγονός ότι έργα τέχνης λεηλατούνταν συστηματικά και τους περασμένους αιώνες. «Οι Ρωμαίοι στρατηγοί, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ναπολέων Βοναπάρτης λεηλατούσαν έργα τέχνης κατά τη διάρκεια εκστρατειών», δήλωσε η Leila Amineddoleh, δικηγόρος που ειδικεύεται στο δίκαιο της τέχνης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η ίδια εκτιμά ότι η λεηλασία στο μοναστήρι έγινε από «μεμονωμένα άτομα, ευκαιριακά». Όπως έγραψε σε επιστολή του το 2015 ένας αξιωματούχος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το μοναστήρι δέχθηκε επίθεση το 1917 από «επιδρομικές βουλγαρικές αντάρτικες δυνάμεις» που λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη του. Τέσσερις ημέρες μετά την επίθεση, μια επιστολή τοπικού αξιωματούχου προς την Ελληνική Αντιπροσωπεία Εξωτερικών Υποθέσεων της Σόφιας ανέφερε ότι περίπου 60 ληστές είχαν εισέλθει στο μοναστήρι, επιτέθηκαν στους άνδρες εκεί και χρησιμοποίησαν 24 μουλάρια για να μεταφέρουν τα λάφυρά τους.

Επιστολές προς το Πρίνστον

Στις 4 Δεκεμβρίου 2015, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με επιστολή του προς το Πρίνστον ζήτησε τον επαναπατρισμότεσσάρων χειρογράφων. Στο γράμμα του ανέφερε ότι η Μονή Εικοσιφοινίσσης ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ. και μέχρι τον 18ο αιώνα κατείχε 430 πολύτιμα θρησκευτικά χειρόγραφα. Εξηγούσε ακόμη ότι, βάσει της Συνθήκης του Νεϊγί, η Βουλγαρία όφειλε μεταξύ άλλων να παραδώσει όλους τους θησαυρούς που είχε υφαρπάξει από άλλα κράτη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Βουλγαρία παρέδωσε 259 χειρόγραφα στην Ελλάδα – αριθμός πολύ μικρός σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των κλοπιμαίων.

Στο γράμμα του προς το αμερικανικό πανεπιστήμιο ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφερόταν και στις διαχρονικές ενέργειες διεκδίκησης των χειρογράφων. Ενδεικτικά, έγραψε για την ακύρωση δημοπράτησης χειρογράφου στον διεθνή οίκο Sotheby’s στις 24 Ιουνίου 1987. Αναφέρθηκε και στο παράδειγμα επιστροφής χειρογράφου από το Πανεπιστήμιο Duke το 2015, όταν ανακαλύφθηκε ότι είχε κλαπεί από μονή του Αγίου Ορους. Το Πρίνστον δεν επέστρεψε τα τέσσερα αντικείμενα και η ελληνική πλευρά αποφάσισε να ακολουθήσει τη νομική οδό.

Στις 13 Δεκεμβρίου 2018, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, η Μονή Εικοσιφοινίσσης και η Μητρόπολη Δράμας, εκπροσωπούμενοι από τους δικηγόρους Νέας Υόρκης Γιώργο Τσουγκαράκη και Ερικ Μπλούμενφελντ, κατέθεσαν αγωγή στις ΗΠΑ κατά του Πανεπιστημίου Πρίνστον διεκδικώντας τον επαναπατρισμό τεσσάρων θρησκευτικών χειρογράφων.

Πηγή: New York Times


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Blue Star Paros: Επιστροφή αύριο (28/12) από Αμοργό προς Πειραιά

Λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών το δρομολόγιο του Blue Star Paros από την Αμοργό προς Πειραιά θα ξεκινήσει αύριο Σάββατο κι όχι την Κυριακή όπως προβλέπεται

Δυτικές Κυκλάδες: Αλλαγή ώρας στην αναχώρηση του “Ανεμος” από τον Πειραιά

Στις 18:00 η αναχώρηση αντί 13:55 του "Ανεμος" από τον Πειραιά λόγω του απαγορευτικού απόπλου

Νάξος – Γαλήνη: Απόψε έχει χριστουγεννιάτικο εργαστήρι

Χριστουγεννιάτικο εργαστήρι θα πραγματοποιηθεί σήμερα (27/12) στη Γαλήνη

Σαντορίνη – Χριστουγεννιάτικο Πάρκο: Απόψε έχει … Λαϊκές αναμνήσεις

Σαντορίνη: “Λαϊκές Αναμνήσεις” απόψε (27/12) στο Χριστουγεννιάτικο Πάρκο

Νάξος – Κόρωνος: Τα Χριστούγεννα ενός παιδιού πριν από 50 χρόνια

Τα Χριστούγεννα ενός παιδιού στη Κόρωνο Νάξου το 1950 με την υπογραφή της Πόπης Σπανού Φραντζέσκου

Νάξος – Αλσος Χριστουγέννων: Συνεχίζονται σήμερα (27/12) οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις

Συνεχίζονται κανονικά σήμερα (27/12) οι δράσεις του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων με επίκεντρο το "Αλσος των Χριστουγέννων" (πρόγραμμα)

Χριστούγεννα: Ο Αϊνστάιν στο πλευρό του Αη Βασίλη για την διανομή των δώρων (!!!)

O Άη Βασίλης συμβουλεύτηκε τον Αϊνστάιν για να δίνει τα δώρα του σε όλα τα παιδιά - Η Φυσική και η νανοτεχνολογία αποκαλύπτουν τα μυστικά του ουράνιου… ντελίβερι.

Σαντορίνη – Εύη Νομικού: “Θα τοποθετήσουμε 26 υποθαλάσσιους σεισμογράφους στην καρδιά του ηφαιστείου”

Ο βυθός της Σαντορίνης αποκαλύπτει τα μυστικά του - Νέα στοιχεία για τη συμπεριφορά του ηφαιστείου Κολούμπο - αίτημα προς το Δήμο Θήρας για συνέχιση χρηματοδότησης

Νότιο Αιγαίο: Αδυναμία προσέγγισης πλοίων σε Μήλο και Νίσυρο

Αδυναμία προσέγγισης πλοίων στη Μήλο (Φαιστός - Κνωσός) και τη Νίσυρο (Σαόνησος) λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών

Απαγορευτικό σε εξέλιξη: Δεμένα τα πλοία σε Πειραιά, Ραφήνα και Λαύριο

Απαγορευτικό απόπλου από λιμάνια λόγω των θυελλωδών ανέμων - Πότε αναμένεται να ξεκινήσουν

Πανελλήνια Ένωση Πληρωμάτων: Επικίνδυνο το “Σαόνησος” για τις ζωές των επιβατών

Πανελλήνια Ένωση Πληρωμάτων: Επικίνδυνο για τις ζωές των επιβατών το «Σαόνησος» Ζητάει να "αντικατασταθεί με αξιόπλοο καράβι"

Olympic Air: Το αεροπλάνο έφτασε πάνω από τη Νάξο και επέστρεψε Αθήνα λόγω καιρού

Με τη βροχή να δίνει ρυθμό από τις πρώτες πρωινές ώρες υπήρξαν προβλήματα με την κίνηση των αεροπλάνων - Αύριο θα έχει δύο πτήσεις η Olympic Air

Νάξος – Καλόξυλος: Αύριο Κυριακή (22/12) το τελευταίο αντίο στον 38χρονο Νίκο Βασαλάκη

Αύριο Κυριακή (22/12) η εξόδιος ακολουθία του Νίκου Βασαλάκη στον Καλόξυλο Νάξου

Κυκλάδες: Σύγκρουση πλοίων στον Κάβο Ντόρο λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών

Σύγκρουση δεξαμενόπλοιου με φορτηγό πλοίο νότια της Καρύστου

Blue Star Ferries: “Δεμένα” αύριο (27/12) τα Blue Star Delos και Naxos λόγω απαγορευτικού

Δεμένα αύριο Παρασκευή (27/12) στο λιμάνι του Πειραιά τα πλοία “Blue Star Delos” και “Blue Star Naxos”

Εκτακτο – Blue Star Ferries: Στις 4 το απόγευμα του Σαββάτου θα αναχωρήσει το Delos από Πειραιά (!!!)

Λόγω καιρικών συνθηκών η Blue Star Ferries προχώρησε σε ανακοίνωση σχετικά με την αλλαγή ώρας του δρομολογίου του Blue Star Ferries - Τι αλλάζει

Νάξος: Συνεργασία Βασαλάκη – Πιτταρά και έρχεται το πρώτο τυποποιημένο κρέας στην αγορά

Λανσάρει η Νάξος το δικό της τυποποιημένο κρέας στην αγορά - Ποιοι συνεργάζονται

Νάξος – “Αλσος των Χριστουγέννων”: Απόψε έχει δράσεις με Ελευθερίου, Κωνσταντόπουλου αλλά και ΛΕ.ΜΟ.Ν

Συνεχίζονται οι εορταστικές εκδηλώσεις με επίκεντρο το "Αλσος των Χριστουγέννων" στη Νάξο - Τι περιλαμβάνει το σημερινό πρόγραμμα

Νάξος – π. Κων/νος Κύλης: “Αλσος των Χριστουγέννων, αλλά ο Χριστός πουθενά”

Η ανάρτηση που έκανε ο πατέρας Κωνσταντίνος Κύλης με αφορμή το γεγονός όπως καταγγέλλει ότι δεν υπάρχει φάτνη στο Αλσος των Χριστουγέννων

Πάρος – Μάρπησσα: Ομάδα παιδιών μαχαίρωσε δύο αδέλφια (!!!)

Μαχαιρώθηκαν δύο αδέλφια από ομάδα παιδιών στη Μάρπησσα της Πάρου - Τι συνέβη;