Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΒιβλίοΑμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

Αμερική: Κλεμμένα χειρόγραφα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης βρέθηκαν στο Μανχάταν

|

Το 2008, η Swann Auction Galleries στο Μανχάταν πούλησε τρία ελληνόγλωσσα χειρόγραφα του 16ου και 17ου αιώνα σε έναν έμπορο αρχαιοτήτων, ο οποίος τα επέστρεψε δύο χρόνια αργότερα, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχαν λεηλατηθεί.

Τα χειρόγραφα παρέμειναν σε ένα ράφι για περισσότερο από μια δεκαετία, σχεδόν ξεχασμένα. Πριν από τρεις μήνες, ο οικονομικός διευθυντής της Swann ψάχνωντας το γραφείο του πριν μια ανακαίνιση, βρήκε σε μια πλαστική σακούλα τα χειρόγραφα, τα οποία πιστεύεται ότι είχαν κλαπεί από ένα ελληνικό μοναστήρι εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για το μοναστήρι της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης το οποίο λεηλατήθηκε από τον βουλγαρικό στρατό δύο φορές, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιστορία της Μονής 

Η μονή της Εικοσιφοινίσσης, που βρίσκεται στο όρος Παγγαίο, ιδρύθηκε τον 6ο αι. μ.Χ. από τον όσιο Γερμανό. Είχε συνεχή πνευματική ακτινοβολία κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους και συνδέθηκε με οικουμενικούς πατριάρχες. Μέχρι τον 18ο αιώνα, η Παναγία Εικοσιφοίνισσα –αναφέρεται επίσης ως Μονή Κοσινίτσας– είχε συγκεντρώσει μια αξιοσημείωτη συλλογή 1.300 κωδίκων στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 430 πολύτιμα χειρόγραφα.

Η επίσημη τελετή επαναπατρισμού πραγματοποιήθηκε Παρασκευή 28 Απριλίου στις 15.00 (τοπική ώρα) στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero του Μανχάτταν και τα έγγραφα παρέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος.

Ο κ. Ελπιδοφόρος θα τα παραδώσει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο κατά το επόμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάιο.

Για την ιστορία των χειρογράφων και την απόφαση να επιστραφούν μίλησε η εμπειρογνώμων και στέλεχος της Swann Galleries, Devon Eastland, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο βοηθός εισαγγελέας του Μανχάτταν Μάθιου Μπογδάνος, επικεφαλής της μονάδας εμπορίας αρχαιοτήτων, ο οποίος αναφέρθηκε στην υπόθεση των κειμηλίων της Εικοσιφοίνισσας στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εμπορίας αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η κλίμακα της συστηματικής λεηλασίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ναζιστικές δυνάμεις τείνει να επισκιάζει το γεγονός ότι έργα τέχνης λεηλατούνταν συστηματικά και τους περασμένους αιώνες. «Οι Ρωμαίοι στρατηγοί, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ναπολέων Βοναπάρτης λεηλατούσαν έργα τέχνης κατά τη διάρκεια εκστρατειών», δήλωσε η Leila Amineddoleh, δικηγόρος που ειδικεύεται στο δίκαιο της τέχνης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η ίδια εκτιμά ότι η λεηλασία στο μοναστήρι έγινε από «μεμονωμένα άτομα, ευκαιριακά». Όπως έγραψε σε επιστολή του το 2015 ένας αξιωματούχος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το μοναστήρι δέχθηκε επίθεση το 1917 από «επιδρομικές βουλγαρικές αντάρτικες δυνάμεις» που λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη του. Τέσσερις ημέρες μετά την επίθεση, μια επιστολή τοπικού αξιωματούχου προς την Ελληνική Αντιπροσωπεία Εξωτερικών Υποθέσεων της Σόφιας ανέφερε ότι περίπου 60 ληστές είχαν εισέλθει στο μοναστήρι, επιτέθηκαν στους άνδρες εκεί και χρησιμοποίησαν 24 μουλάρια για να μεταφέρουν τα λάφυρά τους.

Επιστολές προς το Πρίνστον

Στις 4 Δεκεμβρίου 2015, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με επιστολή του προς το Πρίνστον ζήτησε τον επαναπατρισμότεσσάρων χειρογράφων. Στο γράμμα του ανέφερε ότι η Μονή Εικοσιφοινίσσης ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ. και μέχρι τον 18ο αιώνα κατείχε 430 πολύτιμα θρησκευτικά χειρόγραφα. Εξηγούσε ακόμη ότι, βάσει της Συνθήκης του Νεϊγί, η Βουλγαρία όφειλε μεταξύ άλλων να παραδώσει όλους τους θησαυρούς που είχε υφαρπάξει από άλλα κράτη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Βουλγαρία παρέδωσε 259 χειρόγραφα στην Ελλάδα – αριθμός πολύ μικρός σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των κλοπιμαίων.

Στο γράμμα του προς το αμερικανικό πανεπιστήμιο ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφερόταν και στις διαχρονικές ενέργειες διεκδίκησης των χειρογράφων. Ενδεικτικά, έγραψε για την ακύρωση δημοπράτησης χειρογράφου στον διεθνή οίκο Sotheby’s στις 24 Ιουνίου 1987. Αναφέρθηκε και στο παράδειγμα επιστροφής χειρογράφου από το Πανεπιστήμιο Duke το 2015, όταν ανακαλύφθηκε ότι είχε κλαπεί από μονή του Αγίου Ορους. Το Πρίνστον δεν επέστρεψε τα τέσσερα αντικείμενα και η ελληνική πλευρά αποφάσισε να ακολουθήσει τη νομική οδό.

Στις 13 Δεκεμβρίου 2018, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, η Μονή Εικοσιφοινίσσης και η Μητρόπολη Δράμας, εκπροσωπούμενοι από τους δικηγόρους Νέας Υόρκης Γιώργο Τσουγκαράκη και Ερικ Μπλούμενφελντ, κατέθεσαν αγωγή στις ΗΠΑ κατά του Πανεπιστημίου Πρίνστον διεκδικώντας τον επαναπατρισμό τεσσάρων θρησκευτικών χειρογράφων.

Πηγή: New York Times


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πρόταση Ημέρας: Ριγκατόνι με σάλτσα φέτας

Μία άλλη προσέγγιση στο φαγητό εκεί όπου η Ιταλία συναντά την Ελλάδα

Silver Alert: Χάθηκε η λεπτομύτα

Η λεπτομύτα δεν θα ξαναπετάξει: Και επισήμως εξαφανισμένο το αποδημητικό πουλί

ΣΥΡΙΖΑ – Κυκλάδες: Παραιτήσεις μελών από Τήνο και Σύρο

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και ποια η σχέση του με τα μέλη… Νέες παραιτήσεις

Κίνα: Ρομπότ με AI «έπεισε» άλλα ρομπότ να… στασιάσουν (!!!)

Ρομπότ με Τεχνητή Νοημοσύνη στην Κίνα «έπεισε» άλλα ρομπότ να... στασιάσουν και να το ακολουθήσουν (video)

Νάξος: Γιατί ο Δημήτρης Λιανός μιλάει για “ιδιαίτερη τιμή”;

Η ανάρτηση που έγινε από τον Δήμαρχο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων με αφορμή την εκδήλωση χθες Πέμπτη (21/11) στη Νάξο

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” κάθε Τρίτη θα ενώνει τη Σύρο με τη Παροναξία και τη Σαντορίνη

Αλλαγή στο δρομολόγιο του "Αρτεμις"... Δείτε πως θα κινείται κάθε Τρίτη

Μητσοτάκης σε Λιανό “Είναι δέσμευσή μου το φράγμα αυτό επιτέλους να ολοκληρωθεί “

Τι είπε ο Μητσοτάκης για τα προβλήματα που υπάρχουν στα νησιά και δη στη Νάξο - Φθηνό ρεύμα και καλό, ποιοτικό, καθαρό νερό για τα νησιά μας

Μονογυιού: “Σημαντική η δέσμευση του Πρωθυπουργού για την ολοκλήρωση του φράγματος Τσικαλαριού”

Κατερίνα Μονογυιού: Στην εκδήλωση για την υπογραφή σύμβασης για τη σύσταση του Ταμείου Απανθρακοποίησης Ελληνικών Νησιών

Νάξος: Ο Γ. Λεονταρίτης στην τελετή υπογραφής της σύμβασης σύστασης Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών

Η συμφωνία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απεξάρτησης των ελληνικών νησιών από τις εκπομπές άνθρακα κάνοντας πράξη την πράσινη μετάβαση και κλιματική προσαρμογή τους.

The Voice: Ο Ναξιώτης Κουτελιέρης και η συγκίνηση της Παπαρίζου (video)

Μπορεί ο Μιχάλης Κουτελιέρης να μην πέρασε στον επόμενο γύρο του The Voice όμως η σχέση του με την Κλαύδια έφερε δάκρυα στα μάτια της; Παπαρίζου (video)

Νάξος – Μητσοτάκης: Συμμετοχή στη λιτανεία και καφέ για χαλάρωση

Στη Νάξο βρίσκεται από το πρωί ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης

Αμοργός: Εννέα μέτρα μετακινήθηκε ο υποθαλάσσιος πυθμένας και έδωσε τον σεισμό του 1956

Διεθνής ερευνητική ομάδα ρίχνει «φως» στις αιτίες του καταστροφικού σεισμού του 1956 στην Αμοργό - Τι λέει η Εύη Νομικού

Πάρος: Ο καπετάν – Χρήστος Τζουάνης “έφυγε” από την ζωή

Στα 42 του χρόνου ο cpt Χρήστος Τζουάνης έφυγε από τη ζωή ...

Δονούσα: Ανεμογεννήτριες καλύπτουν την Καλοταρίτισσα

φωτορεαλιστικές απεικονίσεις για το πώς θα φαίνεται το συγκεκριμένο έργο στην πλήρη του ανάπτυξη (60 ανεμογεννήτριες) στη Δονούσα

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” κάθε Τρίτη θα ενώνει τη Σύρο με τη Παροναξία και τη Σαντορίνη

Αλλαγή στο δρομολόγιο του "Αρτεμις"... Δείτε πως θα κινείται κάθε Τρίτη

Νάξος: Επίσκεψη εξπρές του Μητσοτάκη με συνοδεία αξιωματούχων σε τρία αεροπλάνα (!!!)

Τρία αεροσκάφη της Olympic Air θα μεταφέρουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συνοδούς του στη Νάξο – Η ώρα άφιξης και αναχώρησης

Πανναξιακός ΑΟ: Με “τριπλό” Μανωλά το …τρίποντο κόντρα στον Πανθηραϊκό

Με χατ τρικ του Μανωλά ο Πανναξιακός 5-2 τον Πανθηραϊκό - Η αφιέρωση στην επέτειο του Πολυτεχνείου (video)

MSC: Βάζει στο πρόγραμμα την Σύρο, “βλέπει” τις υποδομές στη Σαντορίνη

MSC: Αντί για τέλη, επενδύσεις σε υποδομές για ανάπτυξη της κρουαζιέρας