Γιατί οι Αθωνίτες μοναχοί είναι από τους καλύτερους μάνατζερ διεθνώς «Ο μοναχός που έγινε CEO»: Ο Θοδωρής Σπηλιώτης ερευνά διεξοδικά την αποτελεσματικότητα του αθωνικού management και εξηγεί τις χρήσεις του στις εταιρείες-κολοσσούς
Δεν είναι τυχαίο ότι οι βασικές αρχές του αθωνικού management εφαρμόζονται εδώ και δεκαετίες σε παγκόσμιους επιχειρηματικούς κολοσσούς, καθώς η ανθεκτικότητα και η αποτελεσματικότητά τους έχει αναδειχτεί μέσα στα χρόνια. Όπως και ότι το Άγιο Όρος αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα brand names παγκοσμίως γεγονός που το καθιστά από μόνο του ένα πολύ ενδιαφέρον case study.
Αυτές οι δύο διαπιστώσεις ήταν το έναυσμα για μια εις βάθος έρευνα του τρόπου λειτουργίας της Μοναστικής Πολιτείας στη Χερσόνησο του Άθω από τον Θοδωρή Σπηλιώτη, έναν επιτυχημένου τεχνοκράτη γνωστό και από κάποιες καινοτόμες εταιρείες στον χώρο των start-ups (την E-SURVEY και την E-STAFF), και που τελικά οδήγησαν στη συγγραφή βιβλίου με τίτλο «Ο μοναχός που έγινε CEΟ».
Παρατηρήσεις
O Θοδωρής Σπηλιώτης επισκέφθηκε πρώτη φορά το Άγιο Όρος τον Δεκαπενταύγουστο του 2002 με έναν φίλο και τον πατέρα του και από τότε συνέχισε να επισκέπτεται την Αθωνική Πολιτεία για προσκυνηματικούς λόγους. «Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στις ιερές μονές δεν μπορείς να μην παρατηρήσεις την ανθεκτική και αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση» λέει ο ίδιος και συνεχίζει: «Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι επικεφαλής μεγάλων εταιρειών καταφεύγουν στις διδαχές του Όρους για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον και τη βιωσιμότητά των επιχειρήσεών τους, ενώ διάφοροι διευθύνοντες σύμβουλοι επιδιώκουν να αποκτήσουν βιωματική γνώση του αθωνικού management. Τέλος, δεν είναι τυχαίο ότι βασικές αρχές του αθωνικού management εφαρμόζονται εδώ και δεκάδες χρόνια σε παγκόσμιους επιχειρηματικούς κολοσσούς» συμπληρώνει.
Το ταξίδι στη γνώση και στην έρευνα δεν ξεκινά ποτέ τυχαία. Πάντα κάποιο άλλο προηγείται και αυτό είναι το ταξίδι του νου και της σκέψης. Η επίσκεψη του κ. Σπηλιώτη στο Άγιο Όρος, με όλες τις εμπειρίες που την πλαισίωσαν, αποτέλεσαν το διαβατήριο για το δικό του ταξίδι στην έρευνα του αθωνικού management. Οι κουβέντες που έκανε με τον πνευματικό του και η ερώτησή του «τι κάνει ο ηγούμενος;» ήταν που πυροδότησαν τη σκέψη του. Αφού κατάλαβε από τα λεγόμενά του ότι το διάστημα εκείνο ο ηγούμενος έλειπε από τη μονή, αμέσως αναρωτήθηκε πώς ήταν δυνατόν να λειτουργούν όλα με απόλυτη ακρίβεια και συνέπεια τη στιγμή που απουσίαζε «ο επικεφαλής». «Ο θαυμασμός μου για τη δομή και την οργάνωση που πρόδηλα φαίνονταν μπροστά μου ήταν η αρχή της δικής μου προσωπικής έρευνας για το μυστικό αυτής της επιτυχίας».
Η δίψα του για παρατήρηση και μάθηση μεγάλωνε προοδευτικά. «Βλέποντας στην πράξη το αποτέλεσμα της επιτυχημένης οργάνωσης μιας αυτοδιοίκητης μονάδας με τέτοια δυναμική, όπως το Άγιο Όρος, συνειδητοποιείς ότι η μελετημένη δομή και οργάνωση μιας ομάδας, μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού, μιας κοινωνίας, συνιστά αδιαπραγμάτευτη συνθήκη για την πρόοδο και την ευημερία της και συνεπώς πρέπει να αποτελεί τη μείζονα προτεραιότητά της μια εποχή υψηλών απαιτήσεων και πολυεπίπεδου ανταγωνισμού» εξηγεί. Χάρη στη συστηματική και σχολαστική προσωπική του έρευνα εντόπισε και μελέτησε αυτές τις αρχές μέσα στους κόλπους της Αθωνικής Πολιτείας και τις καταθέτει προς αξιοποίηση και προβληματισμό, εν είδει προσωπικής βιωματικής καταγραφής στο βιβλίο του.
Σε αυτό υπάρχουν πολλά παραδείγματα παραλληλισμού με πολυεθνικές εταιρείες. Για παράδειγμα, μία από τις αρχές του αθωνικού management είναι η Περιοδική Αλλαγή Εργασιών (Rotation Learning Model). Δηλαδή θεωρείται καλό ο μοναχός να έχει πάνω από μία εργασίες υπ’ ευθύνη του για να μπορεί να αποκτά νέες δεξιότητες (skills) δίπλα σε ανθρώπους που έχουν μεγαλύτερη εμπειρία και μπορούν να του μεταδώσουν την τεχνογνωσία τους. Αυτό τον καθιστά μακροπρόιεσμα χρήσιμο για το μέλλον της μονής.
Μοντέλα διοίκησης
Ο πρόεδρος και CEO της SONY Corporation, Kazuo Hirai, προσελήφθη στη Sony Music Entertainment Japan το 1984 στο Τμήμα Μarketing σε ηλικία 24 ετών. Στη συνέχεια έγινε επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων. Μετακινήθηκε στο γραφείο της Νέας Υόρκης, όπου για πολλά χρόνια προΐστατο του Τμήματος Μarketing της Sony Music Japan. Μετά από 28 χρόνια, από τον Απρίλιο του 2012, είναι πρόεδρος και CEO της μητρικής εταιρείας SONY Corporation. Το ιαπωνικό μοντέλο διοίκησης αναδεικνύει τους εργαζομένους και τους τοποθετεί σε διάφορες θέσεις και θυγατρικές της επιχείρησης για απόκτηση τεχνογνωσίας και εμπειρίας.
Ακολουθεί το Rotation Learning Model, όπου τα στελέχη αναδεικνύονται περνώντας από διαφορετικές θέσεις σε διαφορετικούς γνωστικούς τομείς. Αυτό βοηθά να αποκτήσουν μεγάλη εμπειρία σε θέματα παραγωγής, διοίκησης και οργάνωσης και να αναπτύξουν δεξιότητες σε διαφορετικές αγορές και βιομηχανίες. Στην Amazon, επίσης, κάθε νεοπροσληφθείς ξεκινάει να δουλεύει από τις αποθήκες για μία τουλάχιστον εβδομάδα, ανεξάρτητα από την ειδικότητά του. Με τη βοήθεια του Rotation Learning Model ο εργαζόμενος αναπτύσσεται και εξελίσσεται σε διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες, αφού περνάει από πολλές θέσεις και αυτό τον βοηθά να φύγει από τη ζώνη άνεσης (Comfort Zone).
Άλλο ένα σημείο που θίγεται στο βιβλίο είναι η διατροφή των μοναχών. Βέβαια δεν είναι τωρινή η διαπίστωση ότι μας δίνει το καλό παράδειγμα για το είδος διατροφής που θα πρέπει να ακολουθούμε στη ζωή μας. Οι μοναχοί δεν τρώνε κρέας. Καταναλώνουν πολλά όσπρια και σε ορισμένες περιπτώσεις ψάρι. Τρώνε δύο φορές την ημέρα, μικρές ποσότητες, συγκεκριμένες ώρες. Επιπλέον, τηρείται το μέτρο στο φαγητό, με την κατανάλωση μετρημένων ποσοτήτων.
Διατροφή ως σημείο αναφοράς
Το επίπεδο ποιότητας των φαγητών τους είναι πολύ υψηλό, καθώς όλα τα εδώδιμα αγαθά είναι βιολογικής καλλιέργειας και προέρχονται από τα χωράφια τους. Ο τρόπος μαγειρέματος είναι πολύ απλός και υγιεινός και τα φαγητά που επιλέγουν να παρασκευάζουν ενισχύουν την πνευματική τους εγρήγορση και την αντοχή τους στη σωματική άσκηση. Έτσι ανταποκρίνονται με επιτυχία στις εργασίες τους.
Οι μοναχοί προσέχουν και τη φυσική τους κατάσταση. Παρόλο που τρέφονται δύο φορές την ημέρα, έχουν έντονη κινητικότητα και σωματική άσκηση. Γυμνάζονται με φυσικό τρόπο μέσα από τις αγροτικές και γενικότερα τις καθημερινές ασχολίες τους. Εξάλλου, για την εκτέλεση των διακονημάτων (εργασίες) χρειάζεται καλή φυσική κατάσταση που είναι απαραίτητη για να αντέξει κάποιος τις καθημερινές εργασίες οι οποίες μπορεί να είναι περισσότερες από μία και να διαρκούν αρκετές ώρες.
«Η σωματική άσκηση είναι χρήσιμη για τους εργαζομένους. Δεν είναι τυχαίο που πολλές εταιρείες στο εξωτερικό έχουν γυμναστήρια εντός των εγκαταστάσεών τους. Άλλες εταιρείες, πάλι, καλύπτουν με δικά τους έξοδα τη συνδρομή των υπαλλήλων τους σε κάποιο γυμναστήριο σε περίπτωση που δεν διαθέτουν χώρο εντός των εγκαταστάσεών τους. Είναι καλό να υπάρχει μέριμνα ώστε η πνευματικότητα των εργαζομένων να διευκολύνεται μέσω της σωματικής τους ευεξίας (νους υγιής εν σώματι υγιεί)» καταλήγει ο συγγραφέας του βιβλίου.
Κάτι άλλο που επισημαίνεται είναι η κοινή εστίαση. Οι μοναχοί τρώνε όλοι μαζί σαν οικογένεια, σε προγραμματισμένα γεύματα. Έτσι πετυχαίνουν τη σταθερότητα στον μεταβολισμό τους, ενώ με την αποφυγή κατανάλωσης διαδοχικών και ακατάστατων γευμάτων ή μεγάλων ποσοτήτων διευκολύνουν την πέψη του οργανισμού, κάτι που τους επιτρέπει την πνευματική ανασύνταξη και επαναλειτουργία.
Οικογένεια
«Είναι πολύ σημαντική η διατροφή των εργαζομένων σε μια επιχείρηση. Και με τον όρο “διατροφή” δεν εννοείται η διατροφή με τη στενή έννοια της λέξης αλλά και η διαδικασία κατά την οποία οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε μια κοινή αίθουσα εστιατορίου και τρώνε όλοι μαζί. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς δίνει στο σύνολο τον χαρακτήρα της ομάδας – οικογένειας. Σε μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού και της Ελλάδας τρώνε όλοι οι εργαζόμενοι μαζί ή ανά ομάδες. Έτσι επιτυγχάνεται καλύτερη επικοινωνία και διασπείρεται το πνεύμα της ομαδικότητας, της εταιρικότητας και της αλληλεγγύης» υποστηρίζει ο κ. Σπηλιώτης.
Η γενική εντύπωση που προκαλείται σε κάποιον περιηγούμενο την Αθωνική Πολιτεία και συναναστρεφόμενο για το διάστημα της επίσκεψής του τους μοναχούς, σύμφωνα με τον κ. Σπηλιώτη, είναι ότι όλοι νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και με τους άλλους κι αυτό γεννά την εσωτερική αρμονία και την ισορροπία στις μεταξύ τους σχέσεις, στοιχεία που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση της καλής συνεργασίας.
«Σκεφτείτε μόνο πως οι άνθρωποι αυτοί τηρούν το συγκεκριμένο μοντέλο ζωής 365 μέρες τον χρόνο χωρίς καμιά ανάγκη αργίας ή αλλαγής και είναι απολύτως ήρεμοι κι ευτυχισμένοι. Αυτό από μόνο του συνιστά τη μέγιστη απορία για όλους όσοι βιώνουμε μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα, στην οποία αυτοσκοπός είναι η προσωρινή έστω αλλαγή της καθημερινότητας που ζούμε.
Ταξιδιωτικό Οδοιπορικό
Με δεδομένο ότι σε μια κοινωνία, οικογένεια, ομάδα ή επιχείρηση ο άνθρωπος είναι αυτός που τη δημιουργεί, τη στηρίζει, τη λειτουργεί και την εξελίσσει, η προσέγγιση σε όλες τις διαστάσεις της εκάστοτε δομής πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική. Από την άποψη αυτή κρίνεται σκόπιμο να παραλληλίσουμε τους μοναχούς μιας μονής με τους εργαζομένους μιας εταιρείας, μικρής, μεγάλης ή και πολυεθνικής, και μέσα από τις απαραίτητες αναγωγές να συνθέσουμε τα μυστικά επιτυχίας των μοναχών, όπως αναφέρονται στο βιβλίο, όσον αφορά την αυτοβελτίωσή μας» λέει ο κ. Σπηλιώτης.
Ο «Μοναχός που έγινε CEO», εκτός από εγχειρίδιο management, διαβάζεται και ως ταξιδιωτικό οδοιπορικό, καθώς έχει και στοιχεία λεπτομερούς καταγραφής του τρόπου που είναι δομημένο το Άγιο Όρος, οργανωτικά και διοικητικά, και περιέχει τρομερές παρατηρήσεις που ικανοποιούν την περιέργεια του αναγνώστη.
«Το βιβλίο έχει σκοπό να ενημερώσει λεπτομερώς και διεξοδικά για την Αθωνική Πολιτεία και να ταξιδέψει μέχρι εκεί νοερά όσους δεν μπορούν να την επισκεφτούν ‒για παράδειγμα οι γυναίκες‒ μέσα από τα δικά μου μάτια. Πραγματοποίησα πολλά ταξίδια μόνος μου και συνομίλησα αρκετές ώρες με τον πνευματικό μου πατέρα αλλά και με άλλους μοναχούς. Στη συνέχεια μελέτησα εις βάθος την οργάνωση και τη δομή μιας καλοκουρδισμένης μηχανής με άρτια διοίκηση, πρότυπο για τις σημερινές επιχειρήσεις» εξηγεί ο κ. Σπηλιώτης. Πάντως, οι πιο σημαντικές διδαχές που κρατάει από τον πνευματικό του είναι οι εξής:
– O άνθρωπος χρειάζεται να βάζει το καθήκον πάνω από την επιθυμία.
– Ο αγώνας έχει μεγαλύτερη αξία από τη νίκη.
– Στη ζωή σου να είσαι απλός, σεμνός και ταπεινός.
Το βιβλίο «Ο μοναχός που έγινε CEO» κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις iWrite, ενώ το επόμενο στάδιο είναι η μετάφρασή του στα αγγλικά και στα ρωσικά.
