Παρασκευή, 26 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΒιβλίοΑφιερωμένο ... εξαιρετικά στον δάσκαλο Βασίλη Σφυρόερα

Αφιερωμένο … εξαιρετικά στον δάσκαλο Βασίλη Σφυρόερα

|

Ο 20ός τόμος του Δελτίου Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών –  Η ιστορία και ο πολιτισμός του Μικρασιατικού Ελληνισμού, κυρίως των Νέων Χρόνων – είναι αφιερωμένος στον πανεπιστημιακό δάσκαλο και μελετητή της ιστορίας του νέου ελληνισμού Νάξιου Βασίλειου Σφυρόερα

Σημαντική συμβολή στον διάλογο των επιστημονικών γενεών αποτελεί η πρόσφατη έκδοση του 20ού τόμου του Δελτίου Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Η ιστορία και ο πολιτισμός του Μικρασιατικού Ελληνισμού, κυρίως των Νέων Χρόνων, είναι το αντικείμενο των περισσότερων άρθρων που διαχρονικά έχουν φιλοξενηθεί στην περιοδική έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Επίσης, στο Δελτίο κατά καιρούς δημοσιεύθηκαν και κείμενα επιστημόνων από την Τουρκία, οι οποίοι συμβάλλουν με τις απόψεις τους στην ανάδειξη σημαντικών μικρασιολογικών ζητημάτων.

Η επιστημονική επιμέλεια του Δελτίου, από τον δεύτερο έως και τον παρόντα εικοστό τόμο, ανήκει στον διευθυντή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, καθηγητή Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη, ο οποίος στον πρόλογό του επισημαίνει: «Πρόθεση και φιλοδοξία του Δελτίου είναι να αποτελεί το ελληνικό επιστημονικό όργανο με εξειδίκευση στα θέματα της Μικράς Ασίας, υπό την ευρύτατη έννοια και να συμβάλλει παρέχοντας το ενδεδειγμένο βήμα στη συντήρηση, ανανέωση και μεταλαμπάδευση στις επόμενες επιστημονικές γενεές της έγκυρης γνώσης του Μικρασιατικού ελληνισμού».

Πρωτίστως, ο 20ός τόμος του Δελτίου είναι αφιερωμένος στον πανεπιστημιακό δάσκαλο και μελετητή της ιστορίας του νέου ελληνισμού Βασίλειο Σφυρόερα, ο οποίος υπηρέτησε πιστά επί μακρόν το Κέντρο ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου, ως αντιπρόεδρος και ως πρόεδρος της συντακτικής επιτροπής του Δελτίου. Πρωτότυπες εργασίες σημαντικών ερευνητών, όπως ο Ευάγγελος Χρυσός, ο Χάρης Μεσσής, η Μαρία Γερολυμάτου, ο Εμμανουήλ Φραγκίσκος, ο Σταύρος Ανεστίδης, ο Ιωάννης Κυριακαντωνάκης, η Ιφιγένεια Μποτουροπούλου, θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει ο φιλομαθής αναγνώστης του Δελτίου.

Επίσης, ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης στην δική του μελέτη, «Η Πατριαρχική Σχολή και η ελληνική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη (15ος – πρώιμος 19ος αιώνας)», επισημαίνει ότι «η συμπόρευση Εκκλησίας και παιδείας μέσα στη νέα κοινωνία της Ρωμιοσύνης, της οποίας κοιτίδα αποβαίνει η Κωνσταντινούπολη μετά το 1453, είναι το ουσιώδες ιστορικό ζήτημα που καλείται να κατανοήσει και να σταθμίσει η ιστορική ανάμνηση ως άγραφος μνήμη αλλά και ως κριτικός λόγος».

Ο Παναγιώτης Λάζος μάς προσφέρει ένα πρωτότυπο κείμενο, «Η δωρεά του Χατζη-Στεφανή Γαϊτανάκη στην Οργανοθήκη της Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολής», μέσω του οποίου αποκαλύπτεται ότι ο αυτοκρατορικός αρχιτέκτονας Χατζη-Στεφανής Γαϊτανάκης δώρισε το 1867 στη Μεγάλη του Γένους Σχολή 23 επιστημονικά όργανα, υπό τον όρο να γίνεται «διά παντός» δεκτός εκεί κάθε έτος ένας υπότροφος μαθητής από τη Μάδυτο, τον τόπο καταγωγής του. Το σημαντικότερο, όμως, στοιχείο που αναδύεται από το άρθρο του Παναγιώτη Λάζου είναι ότι, εκτός των θεωρητικών μαθημάτων, θεραπεύονταν η πειραματική φυσική και η αστρονομία στο κορυφαίο επί πολλούς αιώνες εκπαιδευτικό κέντρο της Ορθοδοξίας.

Ο Δημήτρης Παυλόπουλος μας βάζει, κυριολεκτικά, μέσα στο κτίριο του Κέντρου, μέσω της εργασίας του «Οι προσωπογραφίες του Οκταβίου και της Μέλπως Μερλιέ στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών». Στην Αίθουσα «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης», στον ημιώροφο του οικήματος, βρίσκονται ανηρτημένες δύο πλακέτες από χαλκοκασσίτερο, στερεωμένες πάνω σε ξύλινη βάση, με τις προσωπογραφίες των δύο συνιδρυτών του. Η μεν του Οκταβίου Μερλιέ φιλοτεχνήθηκε το 1960 από τον Θανάση Απάρτη, η δε της Μέλπως Μερλιέ το 1990 από τον Κλέαρχο Λουκόπουλο.

Τον πίνακα περιεχομένων του 20ού τόμου συμπληρώνουν η αλληλογραφία του πρωτοπρεσβύτερου Θόδωρου Θεοδωρίδη (1908-2005), πληροφορητή του Αρχείου Προφορικής Παράδοσης, ανεξάντλητης πηγής προσωπικών βιωμάτων και αναμνήσεων για τη γενέτειρά του, τα Φάρασα της Καππαδοκίας, με τη Μέλπω Μερλιέ, οι βιβλιοκρισίες και το διαφωτιστικό χρονικό «Το έργο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών», διά χειρός Αλέξη Αλεξανδρή.

Τέλος, όπως πληροφορούμαστε από τον πρόλογο του τόμου, οι συνεργάτες του Κέντρου ετοιμάζουν το Ευρετήριο των 20 τόμων του Δελτίου, το οποίο σχεδιάζεται να κυκλοφορήσει αυτοτελώς, προσφορά εσαεί στα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, εγχώριας και διεθνούς, που προσφεύγει στη χρήση του σημαντικού αυτού επιστημονικού περιοδικού για το οποίο η ελληνική επιστημονική κοινότητα μπορεί δίκαια να σεμνύνεται.

Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών
επιστημονική επιμέλεια:
Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης
Εικοστός Τόμος, Αθήνα 2017
σελ. 304 + εικ.

Εντυπη Εφημερίδα “Καθημερινή”  


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Στη Βουλή οι αυξήσεις νερού στη Νάξο & Μικρές Κυκλάδες — Ερώτηση από το «Κίνημα Δημοκρατίας»

Ανεξάρτητοι βουλευτές κατέθεσαν Ερώτηση & ΑΚΕ προς ΥΠΕΣ και ΥΠΟΙΚ για τις υπερβολικές αυξήσεις σε ύδρευση–αποχέτευση, ζητώντας επανεξέταση τιμολογίων και έλεγχο κόστους αφαλατώσεων.

Νάξος & Μικρές Κυκλάδες: Νέα ωράρια στα Δημοτικά Μουσεία (27/9–20/10/2025) & επισκέψεις με ραντεβού τον χειμώνα

Ο Δήμος ανακοινώνει τα ανανεωμένα ωράρια για Καμπανέλλη, Απειράνθου, Κορώνου και Σκαδού. Μετά τις ημερομηνίες, λειτουργία με ραντεβού.

Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού: Ανοιχτή επιστολή και… «Τι θα θέλατε να δείτε σε ένα ελληνικό νησί;»

Ο ομότιμος καθηγητής Γιάννης Σπιλάνης απευθύνεται στους επισκέπτες των νησιών για έναν «αργό και λιτό» τουρισμό που σέβεται τη φέρουσα ικανότητα και την ταυτότητα των τόπων.

Express Samina – Δημήτρης Μάλαμας: ο υπολιμενάρχης που «λύγισε» στη διάσωση

Η «άλλη διάσταση» της τραγωδίας: ο Ανθυποπλοίαρχος Λ.Σ. και υπολιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, έφυγε από οξύ έμφραγμα ενώ συντόνιζε την επιχείρηση διάσωσης.

Πανναξιακός ΑΟΚ: Ανανεώνει ο Στράτος Πολιτόπουλος για δεύτερη σεζόν

Ο 25χρονος play maker (1.80) συνεχίζει στη Νάξο, μετά την πολύ καλή παρουσία του στη National League 2 όπου ο Πανναξιακός άγγιξε την κορυφή του ομίλου.

Κώστας Απιδόπουλος: «Ο Πανναξιακός είναι καταδικασμένος για νταμπλ – Λύστε το πρόβλημα των ακτοπλοϊκών» (video)

Ο πρόεδρος του Πανναξιακού μιλά για στόχους, ρόστερ και την ανάγκη δωρεάν ακτοπλοϊκών εισιτηρίων για όλες τις αποστολές νησιωτικών συλλόγων. Κάλεσμα στον κόσμο: «Όλοι μαζί για την άνοδο».

Ακτοπλοΐα 2025: αντοχή χωρίς ρεκόρ — Η κρουαζιέρα «γράφει» +10% αλλά με φρένο στις προκρατήσεις

Συμπεράσματα από το 8ο ITC 2025: σταθερή η ακτοπλοϊκή κίνηση (δύο ταχύτητες ανά γραμμή), άνοδος στην κρουαζιέρα, αλλά ενδείξεις επιβράδυνσης μετά το 2026.

Λεονταρίτης: “Οφείλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά μας έναν καθαρότερο τόπο κι αυτό κάνουμε”

Με προϋπολογισμό άνω των 600 εκατ. ευρώ και δυναμικότητα 61.000 τόνων/έτος, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και ο ΦΟΔΣΑ θωρακίζουν περιβαλλοντικά τα νησιά, μειώνοντας δραστικά την ταφή.

Συμμαχία για τα παιδιά της Σαντορίνης: Ένωση Ξενοδόχων & Ένωση Γονέων Θήρας ενισχύουν τη συνεργασία τους

Με κοινό στόχο τη στήριξη της μαθητικής κοινότητας και την κοινωνική συνοχή, οι δύο φορείς δρομολογούν κοινές δράσεις σε πολιτισμό, εκπαίδευση και κοινωνική υποστήριξη.

«Ό,τι αξίζει» στην ΕΡΤ1: ιστορίες που φωτίζουν την Ελλάδα — αυτή την Κυριακή (28/09) στην Ίο

Η Ίνα Ταράντου συναντά τους «αφανείς πρωταγωνιστές» της καθημερινότητας. Στις 28/9, η εκπομπή ταξιδεύει στην Ίο και φιλοξενεί τον Γιάννη Πουσσαίο.

Μελάνες Νάξου: Κάτοικοι διαμαρτύρονται για τις αυξήσεις στο νερό και πάνε σε .. δημοψήφισμα

Κάτοικοι ζητούν επιστροφή στις παλιές τιμές και δίκαιη τιμολόγηση· ετοιμάζεται ηλεκτρονική ψηφοφορία για συλλογική στάση

ΔΕΔΔΗΕ: Τρίωρη διακοπή ρεύματος αύριο (22/09) στα χωριά της πεδινής Νάξου

Νάξος: Προσωρινή διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 22/09 (09:00–12:00) σε Γλινάδο, Άγιο Αρσένιο, Μύλους & Αργάνι Τριπόδων

Κουφονήσι: Αμερικανοί άφησαν 500€ φιλοδώρημα — «Δεν θα κλείσω μάτι!» λέει ο σερβιτόρος (video)

Παρέα 8 ατόμων κατέπλευσε με σκάφος, έφαγε αστακό και φρέσκα ψάρια· λογαριασμός 750€ και tip 500€ που θα μοιραστεί σε 22 εργαζομένους.

Ονοματοθεσία ανώνυμων οδών στη Νάξο: Κάλεσμα για συμμετοχή των πολιτών

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προχωρά στη διαδικασία ονοματοθεσίας και αρίθμησης οδών στη Χώρα και τα Αγγίδια, με στόχο τη διευκόλυνση κατοίκων και επισκεπτών.

Νάξος: Θεατρικά εργαστήρια για παιδιά & ενήλικες — 3η χρονιά το Δημοτικό Εργαστήρι

Μαθήματα υποκριτικής, ορθοφωνίας & αυτοσχεδιασμού με τον σκηνοθέτη Θανάση Αντωνίου. Δύο τμήματα: 13–15 & 16+ με δωρεάν συμμετοχή.

Κυκλάδες: Ένα έμφραγμα, τρία νησιά, μία σωτηρία στο Ιπποκράτειο (video)

Σίφνος → Σύρος (4–5 μέρες) → Μύκονος → Αθήνα: καταγγελίες της οικογένειας για χαοτικές διακομιδές και κενά στο σύστημα υγείας των νησιών.

Κυκλάδες: Το νερό έγινε «υγρός χρυσός» — λογαριασμοί-σοκ και SOS από τα Κουφονήσια (video)

Ο αντ/ρχος Νάξου Βαγγ. Κατσάρας μιλά για «πικρό ποτήρι»· ανομβρία, τουριστική ζήτηση και κόστος αφαλάτωσης πιέζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Νάξος: Θραύση κάβου σε φορτηγό οχηματαγωγό κατά τον κατάπλου — χωρίς τραυματισμούς

Παρασκευή 19/09/2025, μεσημβρινές ώρες: έσπασε ο δεξιός πρυμναίος κάβος στην 3η προσπάθεια πρόσδεσης στο λιμάνι της Νάξου· το πλοίο συνέχισε για Ίο.

Κουφονήσι: Ομόφωνο «ναι» σε μειώσεις και δίκαιη τιμολόγηση νερού

Έκτακτη συνεδρίαση της Τοπικής Κοινότητας (22/09) – αιτήματα για επανέκδοση λογαριασμών, δόσεις χωρίς προσαυξήσεις, έλεγχο μετρητών και ειδικό καθεστώς «νησιωτικότητας»

Τραγωδία στον Πειραιά: Νεκρός 20χρονος ναυτικός στο «Blue Star Chios»

Εγκλωβίστηκε σε υδατοστεγή συρόμενη πόρτα στο γκαράζ – Προανάκριση από το Λιμενικό· μήνυμα για απόλυτη προτεραιότητα στην ασφάλεια