Μία αδικαιολόγητη σφαγή… Μία πράξη που ποτέ κανείς δεν μπόρεσε να κατανοήσει τα αίτιά της… Ένα χωριό βιώνει πρωτοφανή αγριότητα σε έναν ακήρυχτο πόλεμο κι ενώ το θέατρο του πολέμου βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά… Η σφαγή της Απεράθου το 1917… Τα δραματικά εκείνα επεισόδια πριν από την Μικρασιατική καταστροφή, όπως παρουσιάστηκαν από τη «η Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο στο COSMOTE HISTORY την 8η Ιανουαρίου (σε επανάληψη στις 14 Ιανουαρίου)…
Στις αρχές του 1917 η Ελλάδα είχε δύο κυβερνήσεις. Την κυβέρνηση της Αθήνας που ήταν πιστή στον βασιλιά Κωνσταντίνο και την κυβέρνηση της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Κρήτη και τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου είχαν προσχωρήσει στο κίνημα, αλλά οι Κυκλάδες ακόμα δήλωναν πιστές στον βασιλιά. Όταν ο στρατός της Εθνικής Άμυνας έφτασε στη Νάξο, οι κάτοικοι των περισσότερων χωριών δέχτηκαν ή αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την κυβέρνηση Βενιζέλου.
Τ’ Απεράθου ένα ορεινό χωριό, θέλησε μέχρι τέλους να παραμείνει ανυπότακτο, αν και ο κοινοτάρχης ήταν βενιζελικός. Το τελεσίγραφο του στρατού δεν έγινε αποδεκτό και οι Απεραθίτες παρατάχθηκαν άοπλοι απέναντι στους ένοπλους στρατιώτες. Στη σφαγή που ακολούθησε υπήρξαν 32 νεκροί και δεκάδες τραυματίες, ανάμεσα τους πολλά παιδιά και γυναίκες.
Ποιοι καταθέτουν την άποψή τους; Ο Μανώλης Γλέζος (πρώην βουλευτής και πρόεδρος της Κοινότητας Απεράθου), ο Μιχάλης Πρωτοπαπαδάκης (Πρώην Βουλευτής Κυκλάδων), ο Γιώργος Μαυρογορδάτος (Καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών), ο Μανώλης Παπαδάκης (Πρόεδρος του Ιδρύματος «Ελευθέριους Βενιζέλος), η Αθηνά Κακούρη (συγγραφέας) και η Κατερίνα Μπάκαλου – Ζαφείρη που «είδε» συγγενείς της να χάνονται..
Η ιστορία της Απειράνθου δεν ήταν η μόνη εμφύλια σύγκρουση της περιόδου, αλλά ίσως να ήταν η πλέον χαρακτηριστική του μίσους που υπάρχει όταν ο εμφύλιος πόλεμος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψυχή των ανθρώπων