Εκατοµµύρια επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη και πεντάστερες επενδύσεις που «ξεφυτρώνουν» εν µια νυκτί βουλιάζουν το νησί, το οποίο καλύπτεται από δόµηση σε ποσοστό µεγαλύτερο από την Αττική – Τι λένε οι αρμόδιοι φορείς της Σαντορίνης
Αλήθεια, ποιος δεν γνωρίζει τι εστί Σαντορίνη… Η φήμη της φθάνει σε κάθε γωνία του πλανήτη, µε εκατοντάδες τουρίστες, κατά κύριο λόγο Κινέζους και Αµερικανούς, να ξοδεύουν χιλιάδες ευρώ προκειµένου να παντρευτούν (!!!) µε φόντο το ηλιοβασίλεµα της Οίας. Αποτελεί τον νούµερο ένα προορισµό παγκοσµίως και στους διεθνείς, ταξιδιωτικούς οδηγούς γράφονται κάθε χρόνο διθυραµβικές κριτικές για την οµορφιά του φυσικού τοπίου και τα γραφικά στενά των Φηρών και του Ηµεροβιγλίου.
Ωστόσο, την τελευταία πενταετία το κυκλαδίτικο νησί οδηγείται σε έναν άνευ προηγούµενου κορεσµό, τόσο από οικιστική όσο και από τουριστική άποψη, µε αποτέλεσµα να απειλείται η βιωσιµότητα ενός προορισµού – πρότυπο για τον ελληνικό τουρισµό. Ξενοδοχεία «ξεφυτρώνουν» εν µια νυκτί στις «σεληνιακές» παραλίες του νησιού και εγκαταλελειµµένα υπόσκαφα µετατρέπονται σε σουίτες την ώρα που δάσκαλοι, δηµόσιοι υπάλληλοι και ιατροί που διορίζονται στη Σαντορίνη δουλεύουν ως σερβιτόροι για να καλύψουν το κόστος διαµονής τους.
Ο απερχόµενος δήµαρχος του νησιού, κ. Νίκος Ζώρζος, έχει χτυπήσει εδώ και καιρό το «καµπανάκι» του κινδύνου για το «ηφαίστειο» που βράζει κάτω από τα πολυτελή εστιατόρια και τα πανάκριβα ξενοδοχεία της καλντέρας. Στις µελέτες που εκπόνησε οµάδα επιστηµόνων για τον Δήµο Θήρας, η Σαντορίνη φαίνεται να καλύπτεται από δόµηση σε ποσοστό το οποίο αγγίζει το 18%, αριθµός που ξεπερνά την Αττική, ενώ για το 2017 στο νησί καταγράφηκαν περισσότερες από 5,5 εκατοµµύρια διανυκτερεύσεις τουριστών.
Παράλληλα, την τελευταία τριετία οι µόνιµοι κάτοικοι διπλασιάστηκαν, από 15.000 σε 30.000, µε αποτέλεσµα οι υποδοµές του νησιού να βρίσκονται στα όριά τους. Το περασµένο καλοκαίρι, χωριά της Σαντορίνης έµειναν χωρίς νερό για αρκετές ηµέρες, η ΔΕΗ προχώρησε σε ολιγόωρα µπλακ άουτ εν µέσω τουριστικής σεζόν και οι δρόµοι στα Φηρά και στην Οία θύµιζαν οδό Πανεπιστηµίου από το µποτιλιάρισµα. Εάν σε αυτά προστεθούν και οι τόνοι σκουπιδιών για τους οποίους δεν υπάρχει χώρος υγειονοµικής ταφής, τότε το µείγµα γίνεται εκρηκτικό για τη «ναυαρχίδα» του ελληνικού τουρισµού.
Πάνω στις παραλίες
Το καλοκαίρι του 2018, ο προϊστάµενος της Πολεοδοµίας Σαντορίνης πέφτει θύµα επίθεσης από τρία άτοµα µέσα στο γραφείο του µε αφορµή την ανάκληση µιας οικοδοµικής άδειας για ξενοδοχειακή µονάδα στην παραλία της Βλυχάδας. Για όσους γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις στο νησί, η συγκεκριµένη επίθεση ήταν κάτι που αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε. «∆εν γίνεται σε ένα νησί όπου το 1 τ.µ. κοστίζει χρυσάφι η Πολεοδοµία να λειτουργεί µε έναν υπάλληλο. Πάνω από 300 καταγγελίες για πολεοδοµικές παραβάσεις µένουν στα συρτάρια γιατί δουλεύει ένας άνθρωπος. Μία, δύο, τρεις, ε, στο τέλος θα φάει ξύλο, όπως και έγινε» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Νίκος ∆ελένδας, µηχανικός και πρόεδρος του Τοπικού Συµβουλίου Σαντορίνης της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισµού.
Ο ίδιος παρακολουθεί στενά την οικοδοµική δραστηριότητα στην ηφαιστειογενή παραλία της Βλυχάδας και καταγγέλλει ότι δύο επιχειρηµατίες σηκώνουν ξενοδοχεία σε µια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. «Ο ένας είχε πάρει άδεια, της οποίας ελέγχεται η νοµιµότητα, πριν από τρία χρόνια. Εγινε καταγγελία, ελέγχθηκε το ακίνητο και η Υπηρεσία τού καταλόγισε πρόστιµο. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως ξεκίνησε να χτίζει κτίριο παράνοµα. Ο άλλος έχει άδεια από το 2007. Εκτοτε η άδεια έχει ανακληθεί τρεις φορές, όµως το 2018 µέσα σε µια νύχτα επανήλθε σε ισχύ και αυτός χτίζει κανονικά» υποστηρίζει ο κ. ∆ελένδας και εξηγεί ότι τόσο στη Βλυχάδα όσο και στο υπόλοιπο νησί όσοι κατόρθωσαν να χαρακτηρίσουν ως δρόµους ρέµατα πήραν άδεια οικοδοµής για τα αυθαίρετά τους.
Ακόµη, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη συνεχιζόµενη µετατροπή απλών κατοικιών σε ξενοδοχεία. «Τώρα µε το Airbnb όλοι κάνουν τα σπίτια τους ενοικιαζόµενα. Σπίτια που φιλοξενούσαν δασκάλους, γιατρούς και εργαζόµενους γίνονται ξενοδοχεία. Χωριά ολόκληρα τουριστικοποιούνται. Η Σαντορίνη σε λίγα χρόνια θα πάψει να είναι νησί, θα είναι ένα κατοικηµένο υπερωκεάνιο».
Το µεγάλο θύµα από τη σταδιακή µεταµόρφωση της Σαντορίνης σε ένα απέραντο ξενοδοχείο είναι το ίδιο το κράτος. Ενα νησί που στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου φιλοξενεί καθηµερινά 300.000 επισκέπτες, στελεχώνεται µε έναν υπάλληλο Πολεοδοµίας, 20 αστυνοµικούς και ελάχιστους γιατρούς και εκπαιδευτικούς.
Άστεγοι Γιατροί
«Τα περισσότερα σπίτια, ακόµη και αυτά που ήταν κλειστά για χρόνια, ενοικιάζονται πλέον µέσω του Airbnb και έτσι οι εργαζόµενοι, οι δάσκαλοι, οι δηµόσιοι υπάλληλοι και οι γιατροί που διορίζονται στο νησί δεν µπορούν να εξυπηρετηθούν. Εµείς ως ξενοδόχοι έχουµε φτιάξει σπίτια µέσα στα δωµάτιά µας για να φιλοξενήσουµε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά δεν µπορούµε να καλύψουµε µια οικογένεια ενός γιατρού ή ενός αστυνοµικού για παραπάνω από έξι µήνες. Για ποιο λόγο, λοιπόν, ένας επιστήµονας να έρθει στο νησί όταν αναγκάζεται να µείνει σε δωµάτιο ξενοδοχείου;» δηλώνει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Ανδρέας Πατηνιώτης, µέλος του Διοικητικού Συµβουλίου της Ενωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης. Οπως λέει, εάν τα επόµενα χρόνια η Σαντορίνη δεν στελεχωθεί µε δηµοσίους υπαλλήλους και δεν αναβαθµίσει τις υποδοµές της, θα έχει πρόβληµα να εξυπηρετήσει τους επισκέπτες του νησιού.
«Εχουµε πρόβληµα µέχρι και µε το λιµάνι. Με το µποτιλιάρισµα στους δρόµους. Υπάρχει κόσµος που χάνει το καράβι του γιατί µπλέκει στην κίνηση. Από κει που είχαµε 100 τόνους σκουπίδια την ηµέρα τώρα έχουµε 200, µε αποτέλεσµα η εταιρεία που έχει αναλάβει την καθαριότητα να µην µπορεί να αντεπεξέλθει. Χρειαζόµαστε 100 αστυνοµικούς και έχουµε 20, χρειαζόµαστε 10 πολεοδόµους και έχουµε έναν» τονίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Νίκος Νοµικός, πρόεδρος του Εµποροεπαγγελµατικού Συλλόγου Σαντορίνης, ο οποίος αποκαλύπτει πως δάσκαλοι που διορίστηκαν στη Σαντορίνη αναγκάστηκαν να εργαστούν ως σερβιτόροι σε ξενοδοχεία και εστιατόρια ώστε να πληρώνουν την πανάκριβη διαµονή τους στο νησί. Τα ελάχιστα διαθέσιµα σπίτια σε συνδυασµό µε την κατακόρυφη αύξηση του κόστους διαµονής στη Σαντορίνη έχουν συµπαρασύρει και το κόστος ενός εργαζοµένου για τις επιχειρήσεις του νησιού, σύµφωνα µε τον κ. Νοµικό. «Οταν ένας εργαζόµενος έρχεται για σεζόν στη Σαντορίνη, εκτός από τον µισθό του θα πληρωθεί και τη διαµονή του. Με τόσα µισθωµένα σπίτια για να προσλάβεις υπάλληλο θα πρέπει να δώσεις 1.000 ευρώ µισθό και άλλα τόσα για το σπίτι του».
Από την πλευρά του, ο κ. Γιάννης Διακοµανώλης, γιατρός στο Νοσοκοµείο Θήρας, επισηµαίνει ότι η στέγη στη Σαντορίνη τείνει να γίνει είδος προς εξαφάνιση εξαιτίας του Airbnb και αρκετοί συνάδελφοί του, οι οποίοι διορίζονται στο νησί, φεύγουν γιατί δεν µπορούν να πληρώσουν τα ακριβά ενοίκια. «Υπάρχει ακόµα πρόβληµα µε κόσµο που φεύγει από τη Σαντορίνη γιατί είτε δεν βρίσκουν σπίτι είτε πληρώνουν ενοίκιο 600 και 700 ευρώ. Τα ενοίκια είναι δυσανάλογα υψηλά» λέει ο κ. Διακοµανώλης, ενώ εξηγεί πως όποιος διορίζεται γιατρός στη Σαντορίνη περνάει το πρώτο εξάµηνο στο νησί µένοντας στον ξενώνα του δήµου.
