Μέσα Μαϊου και η πρώτη εικόνα που μας δίνει ο τριτογενής τομέας… Τα κενά στην αλυσίδα των εργαζομένων, οι σεφ που εξαφανίστηκαν και οι αλλαγές στα οικονομικά δεδομένα
Σε αναζήτηση 55.000 εργαζομένων βρίσκεται ο κλάδος της ξενοδοχίας τη φετινή τουριστική περίοδο προκειμένου να καλύψει τα υφιστάμενα κενά των επιχειρήσεων, όπως τονίζουν φορείς της. Το πρόβλημα με τις κενές θέσεις εργασίας φέτος εμφανίζεται αμυδρά αυξημένο σε σχέση με το 2021, όταν σε πρόσφατη έρευνα του ΙΝΣΕΤΕ, στην αιχμή της περυσινής σεζόν, 53.249 θέσεις εργασίας δεν καλύφθηκαν από τις 244.124 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή το ποσοστό έλλειψης ανήλθε σε 22% ή περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις εργασίας.
Μάλιστα οι ξενοδοχειακές μονάδες έχουν επιδοθεί σε έναν ιδιότυπο «αγώνα αντοχής», ώστε και να ανοίξουν, όσες δεν έχουν ακόμα ανοίξει, το επόμενο διάστημα, αλλά και αυτό να μην είναι εις βάρος της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Συντόμα εξάλλου, το ερευνητικό εργαλείο του ΞΕΕ, το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, θα δημοσιοποιήσει έρευνα που θα περιγράφει το μέγεθος του προβλήματος. Μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, η πρόεδρος του ΙΤΕΠ Κωνσταντίνα Σβήνου, σημειώνει ότι από το 2019 είχε διαφανεί το πρόβλημα, αφού και τότε είχαν μετρηθεί 20.000 κενές θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία, που τελικά καλύφτηκαν οι 16.000 θέσεις εργασίας.
Η πανδημία διόγκωσε το πρόβλημα
Εκτοτε μεσολάβησε η πανδημία, που ουσιαστικά μεγιστοποίησε φέτος την υπάρξη του προβλήματος, όπως τονίζεται. Η συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου του 2020 και το 2021 δημιούργησε συνθήκες ανασφάλειας στην πλειονότητα των εργαζομένων και πολλούς τους οδήγησε σε αλλαγή εργασιακού πεδίου. Πολλοί αλλοδαποί που δούλευαν ήδη στα ξενοδοχεία, όπως αναφέρει η κυρία Σβήνου, έφυγαν από την Ελλάδα και κατευθύνθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά τον πρόεδρο της ΠΟΞ (πανελλήνια ομοσπονδία ξενοδόχων), Γρηγόρη Τάσιο, σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε ότι η πανδημία του κορονοϊού, ώθησε πολλούς εποχιακούς εργαζόμενους στον τουρισμό, κυρίως ηλικίας μεταξύ 25-35 ετών, να αναζητήσουν εργασία σε άλλους τομείς και κυρίως σε αυτούς που προσφέρεται δωδεκάμηνη και πενθήμερη εργασία.
Στη βραχυρόνια μίσθωση κατευθύνθηκαν πρώην εργαζόμενοι σε ξενοδοχεία
Την ίδια στιγμή η άνθιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, που συνοδεύτηκε με την κατακόρυφη αύξηση της προσφοράς καταλυμμάτων πέραν της «παραδοσιακής ξενοδοχίας» απορρόφησε χιλιάδες εργαζόμενους. Οπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η αντιπρόεδρος του ΞΕΕ Χριστίνα Τετράδη, πλέον ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων του κλάδου της καθαριότητας και της εστίασης των ξενοδοχείων επέλεξαν μισθούς 100 και πλέον ευρώ τη μέρα, χωρίς ασφάλιση, από τους μισθούς των ξενοδοχείων. “Μια βίλλα που ενοικάζεται 1.000 ευρώ την ημέρα μπορεί να προσφέρει μεροκάματο 100 ευρώ. Την ίδια στιγμή για παράδεγμα ενα ξενοδοχείο που δίνει 40 ευρώ την ημέρα, δίνει επιπλέον 30 ευρώ για την ασφάλιση του εργαζομένου και λοιπές κρατήσεις”, ανάφερε η κα Τετράδη προσπαθώντας να ρίξει φως στις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας.
Σεφ ούτε για δείγμα
Δίνοντας το στίγμα των ελλείψεων προσωπικού τόσο η κυρία Σβήνου, όσο και η κυρία Τετράδη επισημαίνουν ότι τα χαμηλότερα εργασιακά κλιμάκια των ξενοδοχείων, όπως είναι οι υπηρεσίες εστίασης (γκαρσόνια, μάγειρες) αλλά και του καθαρισμού (καμαριέρες κλπ) εμφανίζουν τις μεγαλύτερες ελλείψεις. Ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού, Ευγένιος Βασιλικός σημειώνει χαρακτηριστικά ότι “σέφ στην αγορά εύρεσης εργασίας δεν υπάρχει ούτε για δείγμα”. Εξηγώντας ο κ. Βασιλικός την παρούσα κατάσταση, σημείωσε ότι οι περισσότεροι σέφ άνοιξαν φέτος δικά τους μαγαζιά, ενώ πολλοί αναζήτησαν καλύτερους μισθούς σε Μύκονο και Σαντορίνη ή άλλα μεγάλα θέρετρα διακοπών, αφήνοντας κενές θέσεις εργασίας στην Αθήνα. “Ρίχνοντας φως” στις περιοχές εκείνες, με τις ακάλυπτες θέσεις εργασίας, όλοι συμφωνούν ότι οι περιοχές που έχουν εποχικές ξενοδοχειακές μονάδες, όπως η περιφέρεια νοτίου Αιγαίου, η Κρήτη, τα Ιόνια νησιά, αλλά και οι Κυκλάδες υφίστανται το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού.
Πολλά ξενοδοχεία περιορίζουν τους χώρους εστίασης
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Η κυρία Σβήνου αναφέρει ότι πολλά ξενοδοχεία που μπορεί να έχουν 4 και 5 εστιατόρια στο ξενοδοχειακό χαρτοφυλάκιο μπορεί να κλείσουν τα 2 με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύρρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, άρα και της ποιότητας. Μια ακόμη ανορθολογική κατάσταση που μπορεί να προκύψει αφορά τις επιπλέον ώρες εργασίας των εργαζομένων, πάντα επί πληρωμή. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο εργαζομένων να δουλεύουν Σαββατοκύριακο, αφού δεν υπάρχει αντικατάστης. “Δεν υπάρχουν ελεύθεροι εργαζόμενοι να έλθουν να δουλέψουν στα ξενοδοχεία”, αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Σβήνου.
Στη σημείο αυτό η κυρία Σβήνου επισημαίνει ότι άδικα έχει στοχοποιηθεί ο κλάδος της ξενοδοχίας, αναφορικά με τους μισθούς αλλά και τις συνθήκες εργασίας. “Οι κακές συνθήκες που έχουν δει το φώς της δημοσιότητας δεν αφορούν τα ξενοδοχεία, αλλά άλλες τουριστικές επιχειρήσεις”, συμπληρώνει η κυρία Τετράδη. “Στα ξενοδοχεία εφαρμόζονται συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που στην πράξη οι ξενοδόχοι δίνουν περισσότερα από όσα αυτές ορίζουν. Παράλληλα οι συνθήκες διαμονής είναι αξιοπρεπέστατες για τους εργαζόμενους, αφού παραχωρείται ένα δωμάτιο για δυο άτομα και σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν συνθήκες που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια κλπ”, αναφέρει η κα Σβήνου.
Στην ερώτηση πως μπορεί να ανατραπεί η παρούσα κατάσταση όλοι συνηγορούν στο γεγονός ότι με την πρόσφατη απόφαση, προϊόν της συνεργασίας των υπουργείων Εργασιας, Τουρισμού και φορέων του Κλάδου, όπου οι τουριστικές επιχειρήσεις, θα υποβάλουν άμεσα τις διαθέσιμες θέσεις στην Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΟΑΕΔ) θα βοηθήσει σημαντικά στην αύξηση των θέσεων εργασίας. Με τον τρόπο αυτό τονίζεται ότι θα γίνει διασταύρωση με τους εγγεγραμμένους στο μητρώο της Υπηρεσίας και έτσι θα προχωρήσει η κάλυψη των θέσεων, προς όφελος τόσο των εργαζόμενων όσο και των επιχειρήσεων.
Στο σημείο αυτό η κυρία Σβήνου τονίζει ότι αν αποδειχθεί ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμοι Ελληνες για να καλύψουν τις θέσεις εργασίας, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα να έρθουν από το εξωτερικό”, προκειμένου να καλυφτούν τα υπάρχοντα κενά. Επιπλέον οι φορείς του κλάδου ζητάνε να γίνονται έλεγχοι από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, όχι μόνο στα ξενοδοχεία, αλλά και στα καταλύματα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπου εκεί ανθεί η γκρίζα οικονομία, με τους ανασφάλιστους εργαζομένους. “Δεν υπάρχει ξενοδοχείο με ανασφάλιστο εργαζόμενο”, σημειώνει η αντιπρόεδρος του ΞΕΕ. Αναφερόμενη η κυρία Τετράδη πάντα στο τι μέλλει γεννέσθαι με την κάλυψη των κενών θέσεων στα ξενοδοχεία, σημειώνει ότι πρέπει να επανέλθει το μέτρο της επιδότησης της εργασίας. Ωστε να μπορεί ο ξενοδόχος να προσλαμβάνει και τον Μάιο αλλά και τον Οκτώβριο.
ΙΝΣΕΤΕ: Απασχόληση και ελλείψεις ανά ειδικότητα
Το 50% του συνόλου των θέσεων εργασίας που δεν καλύφθηκαν πέρυσι, δηλ σχεδόν 26.500 θέσεις, αντιστοιχούν στις ειδικότητες της καμαριέρας, του receptionist, του σερβιτόρου, του βοηθού σερβιτόρου, του λαντζέρη, του barista και της τεχνικής υποστήριξης / συντήρησης. Από το σύνολο των 10.050 ξενοδοχείων που υπάρχουν στην Ελλάδα, το 38% (3.780 ξενοδοχεία) εμφάνισε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας, το 30% (3.027 ξενοδοχεία) σε receptionist, το 27% (2.751 ξενοδοχεία) σε σερβιτόρο και το 18% σε βοηθό σερβιτόρου (1.811) και barista (1.800).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
