Μεγάλη και εντυπωσιακή (ως προς τα ευρήματα) έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για το πως ζουν οι νέοι στη Ελλάδα – Στο Νότιο Αιγαίο οι μεγάλες αντιθέσεις, στο Καστελόριζο (αναλογικά) οι περισσότεροι νέοι και στην Κίμωλο (Δυτικές Κυκλάδες) οι λιγότεροι
Τέσσερις στους δέκα νέους ηλικίας µεταξύ 16 και 34 ετών στις µέρες µας χρωστούν σε δάνεια και πιστωτικές κάρτες, ενώ οι 15 στους 100 αυτές τις ηµέρες δεν διαθέτουν ικανοποιητική θέρµανση στο σπίτι τους. Παράλληλα το 36,2% των αγοριών και το 15,4% των κοριτσιών είναι υπέρβαρο.
Αυτά είναι µερικά µόνο από τα άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία της έρευνας που πραγµατοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τα χαρακτηριστικά της νεολαίας στις µέρες µας, τα σηµαντικότερα µέρη της οποίας στοιχεία παρουσιάζει το “Εθνος της Κυριακής’…
Για παράδειγµα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το πιο δηµοφιλές ανδρικό όνοµα στις νεαρές ηλικίες είναι το «Γιώργος», καθώς το διαθέτει το 8,8% και στις γυναίκες το «Μαρία» µε ποσοστό 8,3%. Την ίδια ώρα τα αγόρια παντρεύονται πλέον στην ηλικία των 33,2 ετών κατά µέσο όρο και τα κορίτσια στα 30,1, σε αντίθεση µε το παρελθόν που χόρευαν τον χορό του Ησαΐα πολύ πιο µικροί, ενώ τώρα χωρίζουν και ευκολότερα. Το δε πρώτο παιδί έρχεται στη ζωή όταν η µητέρα φθάσει τα 30,3 έτη, ενώ το
1998 γεννούσαν για πρώτη φορά στα 26 τους.
Αναφορικά µε τον τοµέα της εργασίας, οι περισσότεροι επιλέγουν να βρουν δουλειά µέσω γνωστών και φίλων, στον τοµέα της κατάρτισης οι περισσότεροι γνωρίζουν τουλάχιστον µία ξένη γλώσσα, ενώ περνούν κατά µέσο όρο περίπου 8,5 ώρες το 24ωρο στο κρεβάτι τους, συµπεριλαµβανοµένου και του χουζουρέµατος.
«Η έρευνά µας υπό τον τίτλο “Οι νέοι στην Ελλάδα” είναι αποτέλεσµα συλλογικής εργασίας των στελεχών της ΕΛΣΤΑΤ, που έκαναν την επιλογή των στοιχείων, τη µορφοποίηση και την παρουσίασή τους µε τρόπο εύληπτο και παραστατικό» δηλώνει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Στατιστικής Αρχής της χώρας µας κ. Αθανάσιος Θανόπουλος, ευχόµενος τα όσα προκύπτουν «να συµβάλουν στη διαµόρφωση ενός καλύτερου µέλλοντος το οποίο περιµένουµε από τους νέους µας».
Δάνεια και κάρτες
Ένα από τα τµήµατα της µέτρησης που διενήργησαν τα µέλη της ΕΛΣΤΑΤ και θα πρέπει να µας προβληµατίσει είναι αυτό που αφορά τις δυσκολίες και τις στερήσεις που αντιµετωπίζουν οι νέοι στις µέρες µας. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι το 41,1% των ατόµων ηλικίας από 16 έως και 34 ετών πληρώνει δάνεια και πιστωτικές κάρτες, ενώ το 15,7% δεν διατρέφεται πλήρως αφού αδυνατεί να έχει στο πιάτο του τουλάχιστον κάθε δεύτερη µέρα ψάρι, κοτόπουλο ή κόκκινο κρέας. Επίσης οι περισσότεροι από τους µισούς (και συγκεκριµένα το 51,7%) πηγαίνει διακοπές µέχρι και µία εβδοµάδα τον χρόνο, ενώ το 55,6% καλείται να πληρώσει έκτακτες ανάγκες που προκύπτουν. Και δεν είναι µόνο αυτά. Ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της τάξης του 37,4% πληρώνει µηνιαίως νοίκι αλλά το 27,4% δεν διαθέτει ικανοποιητική θέρµανση, ανεξάρτητα από το αν µένει σε δικό του σπίτι ή στο σπίτι των γονιών του. Συν τοις άλλοις το 48,8% δεν έχει χρήµατα για να ασχοληθεί µε ένα χόµπι (π.χ. να πάει για χορό ή στο κολυµβητήριο) και το 32,2% στερείται δραστηριότητες αναψυχής, πάλι λόγω κόστους.
Πρωτιά στο Καστελόριζο
Ένα από τα εντυπωσιακότερα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ είναι αυτό που αφορά τους δήµους της χώρας όπου βρίσκονται οι περισσότεροι και οι λιγότεροι νέοι ηλικίας έως και 34 ετών. Ο δήµος λοιπόν που έχει την περισσότερη νεολαία είναι της Μεγίστης! Στο ακριτικό Καστελόριζο, στην εσχατιά της επικράτειας, το 53,3 % του πληθυσµού απαρτίζεται από νεαρά παιδιά. Το ποσοστό είναι εντυπωσιακό και είναι ακριβώς ίδιο µε αυτό του ∆ήµου Ασπροπύργου. Ακολουθούν ο ∆ήµος Ρεθύµνου µε ποσοστό 50,4%, Φυλής (µε 50,3%), Ξάνθης (µε 48,9%) και Κω µε ποσοστό 48,6%.
Στον αντίποδα, γερασµένος είναι ο πληθυσµός στον ∆ήµο Κεντρικών Τζουµέρκων, εάν σκεφτεί κανείς ότι στην κατά τα άλλα γραφική περιοχή της Ηπείρου οι νέοι ηλικίας από 0 έως και 34 ετών µόλις και µετά βίας φθάνουν το 18,5%. Πολύ κοντά ακολουθεί ο ∆ήµος Κιµώλου (φωτογραφία από την ιστοσελίδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κιμώλου), αφού στο κυκλαδίτικο νησί και στις γύρω περιοχές που απαρτίζουν τη συγκεκριµένη αυτοδιοικητική µονάδα το ποσοστό ίσα που αγγίζει το 18,8%, όσους δηλαδή βρίσκουµε και στον ∆ήµο Αργιθέας που βρίσκεται στο δυτικό τµήµα της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Στην τέταρτη θέση βρίσκουµε τον ∆ήµο Λίµνης Πλαστήρα, επίσης στη Θεσσαλία δηλαδή, µε ποσοστό νέων της τάξης του 22,6%, και τους πρώτους έξι δήµους µε τον λιγότερο νεαρόκοσµο κλείνουν αυτός της Γορτυνίας, λίγο πιο έξω από την Τρίπολη (ποσοστό νέων 23,2%), και Γεωργίου Καραϊσκάκη που ανήκει στην περιφερειακή ενότητα Αρτας, µε ποσοστό 23,5%.
Πότε φεύγουν από το σπίτι
Στις µέρες µας οι νέοι το πολυσκέφτονται µέχρι να παντρευτούν, συνυπολογίζοντας προφανώς και τα οικονοµικά βάρη που επωµίζονται δηµιουργώντας δική τους οικογένεια. Σύµφωνα µε τα τελευταία επεξεργασµένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο άνδρας παντρεύεται στην ηλικία των 33,2 ετών ενώ η γυναίκα στα 30,1. Η διαφορά είναι τεράστια σε σύγκριση µε αντίστοιχα στοιχεία του 1975 που ο άνδρας παντρευόταν στα 28 ενώ οι γυναίκες στα… 22,8 έτη.
Προφανώς οι επίδοξες νύφες εκείνα τα χρόνια ήταν λιγότερο ανεξάρτητες σε σχέση µε τις µέρες µας και δεν κοίταζαν την καριέρα, ενώ εάν πάµε ακόµη πιο πίσω θα παρατηρήσουµε ότι η µέση ηλικία γάµου έπεφτε ακόµη περισσότερο. Κατόπιν αυτών δεν θα περίµενε κανείς να µην έχει αυξηθεί και η µέση ηλικία της µητέρας κατά τον πρώτο τοκετό.
Το πρώτο παιδί έρχεται πλέον στη ζωή όταν η µητέρα βρίσκεται στην ηλικία των 30,3 ετών (που σηµαίνει πως αρκετές κάνουν παιδί και σε ακόµη µεγαλύτερη, αφού αυτή είναι η µέση ηλικία της µάνας), ενώ το 1998 γεννούσαν στα 26 τους. Υπάρχει δηλαδή µια αύξηση της τάξης του 16,5%. Εάν τώρα αναρωτιέστε πόσα παιδιά κάνει κάθε οικογένεια, η απάντηση καταδεικνύει και την υπογονιµότητα που µαστίζει τον τόπο µας. Στις µέρες µας ο µέσος όρος ζώντων παιδιών που θα γεννήσει µια µητέρα είναι τα 1,4 όταν το 1975 ήταν 2,3 παιδιά.
Έχοντας ως γνώµονα τα παραπάνω στοιχεία, είναι φυσικό να έχει µειωθεί και ο αριθµός των γάµων που τελούν τα νεαρά ζευγάρια, αφού το 1975 είχαν χορέψει τον χορό του Ησαΐα 76.452 ζευγάρια, ενώ σήµερα (µιλώντας πλέον για θρησκευτικό και πολιτικό γάµο) µόλις 50.138, δηλαδή είχαµε µια µείωση της τάξης του 34,4%. Την ίδια ώρα καταγράφεται και µια ιλιγγιώδης αύξηση των διαζυγίων. Το έτος 1975 είχαν εκδοθεί 3.726 οριστικές αποφάσεις χωρισµού ενώ 41 χρόνια αργότερα ο αριθµός έφθασε τις 11.013 τουτέστιν µια διόγκωση της τάξης του195,8%.
Αφού οι νέοι αργούν να κάνουν οικογένεια σε σχέση µε όσα συνέβαιναν 40 χρόνια νωρίτερα, είναι επόµενο να αποχωρούν και σε µεγαλύτερη ηλικία από το σπίτι. Παλιά µια γυναίκα λίγο µετά τα 20‚ παντρευόταν και έφευγε από το σπίτι. Σήµερα αφήνει το σπίτι στην ηλικία των 27,8 ετών ενώ ο άνδρας στα 30,4 κάτι που οφείλεται τόσο σε οικονοµικούς λόγους όσο και στο γεγονός ότι οι οικογένειες στην Ελλάδα είναι περισσότερο δεµένες (και άρα λιγότερο ανεξάρτητα τα µέλη τους) σε σχέση µε άλλες χώρες που µόλις ενηλικιώνεται το παιδί αρχίζει να αποµακρύνεται από τους γονείς και να κάνει προσπάθειες να σταθεί µόνο του στις δυσκολίες της ζωής.
Μειώνεται η ανεργία
Ανέκαθεν η ανεργία ήταν ένας από τους βασικούς δείκτες που κατέγραφε η Ελληνική Στατιστική Αρχή και δεν θα µπορούσε να λείψει και από τη συγκεκριµένη έρευνα που δείχνει µε τον πιο γλαφυρό τρόπο ότι µπορεί να είναι πολύ υψηλή, αλλά έχει µια συνεχώς µειούµενη τάση. Έτσι, το έτος 2013 η ανεργία των νέων ηλικίας από 15 έως 24 ετών ήταν της τάξης του 40,4%, για να πέσει το 2014 στο 38,3%, το 2015 στο 35,3%, το 2016 στο 33,2% και το 2017 στο 30,3%. Την ίδια ώρα αυξάνονται οι απασχολούµενοι στην ίδια ηλικιακή οµάδα, αλλά µε µικρότερη, είναι η αλήθεια, τάση.
Όσον αφορά τα φύλα, η ανεργία χτυπά περισσότερο τις νεαρές (ποσοστό 35,6 %) σε σχέση µε τους νεαρούς (25,9%), ενώ ένα ακόµη ενδιαφέρον στοιχείο είναι αυτό που αφορά τον τρόπο εύρεσης εργασίας. Η συντριπτική πλειοψηφία ψάχνει δουλειά µέσω συγγενών, φίλων και γνωστών σε ποσοστό 39,9%. Ο δεύτερος δηµοφιλέστερος τρόπος είναι µέσω απευθείας επαφής µε τον εργοδότη (ποσοστό 18 %) και ακολουθεί το ψάξιµο στις µικρές αγγελίες (14,5 %), οι πάροχοι εκπαίδευσης και κατάρτισης (5,1%) και µόλις το 2,4% απευθύνεται στον ΟΑΕ∆, εκτιµώντας προφανώς ότι δεν θα έχουν και ιδιαίτερη τύχη µέσω του οργανισµού.
Στην ερώτηση εάν θα άλλαζαν τόπο κατοικίας για να αρχίσουν να εργάζονται όσοι νέοι δεν έχουν δουλειά, το 38% απάντησε ότι δεν θα έφευγε από το µέρος όπου ζει, ενώ το 28,6% θα δεχόταν αρκεί η εργασία να ήταν εντός Ελλάδας. Ένα ποσοστό της τάξης του 15,6% δεν θα είχε πρόβληµα εάν η εργασία βρισκόταν εντός Ελλάδας ή και χώρας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το 9,9% δήλωσε οπουδήποτε, τουτέστιν είτε σε χώρα της ΕΕ είτε σε κάποια τρίτη.
Τέλος, όσον αφορά τις περιφέρειες της επικράτειας, την πρωτιά στην ανεργία φέρει η ∆υτική Μακεδονία (µε ποσοστό 44,1%) και ακολουθούν η Ηπειρος (39,5%), η ∆υτική Ελλάδα (36,8%) και το Βόρειο Αιγαίο (34,5%), ενώ στον αντίποδα η περιοχή µε τους λιγότερους άνεργους είναι το Νότιο Αιγαίο (23%), η Κρήτη (25,7%) και τα Ιόνια Νησιά (€26,2%), προφανώς γιατί σε αυτά τα µέρη υπάρχει αρκετή δουλειά στον τριτογενή τοµέα και δη σε εκείνον του τουρισµού.
Σπίτι χωρίς… Γιώργο προκοπή δεν κάνει
Μία από τις παράδοξες ενότητες της έρευνας που διενήργησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή είναι αυτή που αφορά τα ονόµατα που δίνονται στα παιδιά σήµερα. Όσον αφορά τα αγόρια, το πιο διαδεδοµένο όνοµα είναι «Γιώργος» και µάλιστα µε διαφορά από τα υπόλοιπα, καθώς το διαθέτει το ,8,8% των νεαρών. Παρά το γεγονός ότι ο θυµόσοφος λαός αναφέρει ότι «σπίτι χωρίς Γιάννη προκοπή δεν κάνει», το συγκεκριµένο όνοµα διαθέτει το 6,5% των αγοριών στις µέρες µας, ενώ στην τρίτη θέση και µάλιστα µε πάρα πολύ µικρή διαφορά ακολουθεί ο «∆ηµήτρης» µε ποσοστό 6,4% και αµέσως µετά ο «Κώστας» µε 6% και ο «Νίκος» µε 5,7%.
Στα κορίτσια το πιο κοινό όνοµα είναι το «Μαρία» µε όλα τα υποκοριστικά του σε ποσοστό 8,3%. Μάλιστα η περιοχή που έχει τις περισσότερες Μαρίες είναι η Κρήτη, αφού αναφέρεται στην αστυνοµική ταυτότητα των 13 στα 100 κορίτσια. ∆εύτερο κατά σειρά έρχεται το «Ελένη» µε 5,2% και έπονται το «Κατερίνα» (µε 3,7%), το «Βασιλική» (3,2%) και το «Σοφία» µε ποσοστό 2,3%.
