Σάββατο, 5 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΤαξίδιΝάξος: Αυτάρκης Αξιά

Νάξος: Αυτάρκης Αξιά

|

Κάθε εποχή έχει τη γεύση της στο μεγαλύτερο και πιο «παραγωγικό» νησί των Κυκλάδων, τη Νάξο και η άνοιξη δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση – Λαμπρινουδάκης  “τα απλά πράγματα είναι που ενώνουν τους ανθρώπους” 

Τη Νάξο την αποκαλούν και Αξιά, που μπορεί να διαβαστεί και ως αξία. Και πράγματι, αυτό το πλούσιο νησί στην καρδιά του Αιγαίου είναι ανεκτίμητη αξία ζωής. Είναι ένας κανόνας να ζεις και να αισθάνεσαι τον τόπο στον οποίο περιηγείσαι. Οπως ο ολομάρμαρος ναός της Δήμητρας, του 530 π.Χ., στον Γύρουλα της εσωτερικής Νάξου, δημιούργησε καλλιτεχνικό χώρο και έγινε το πρότυπο της μεγάλης δωρικής αρχιτεκτονικής που ακολούθησε τον χρυσό 5ο αιώνα π.Χ. ο οποίος χάρισε τον πανανθρώπινο Παρθενώνα, τον κανόνα της πλαστικότητας και της τελειότητας.

Του Νίκου Μαστροπαύλου (BHmagazino)

Η σύγκλιση και η καμπυλότητα των κιόνων δημιουργείται πρώτα εδώ, σε αυτόν τον δυνατό ναό που είναι φτιαγμένος για να εξυψώνει την ψυχή και τον νου προς την κορυφή του Ζα, του ψηλότερου όρους των Κυκλάδων νήσων, και κατ’ επέκταση προς τον ουρανό. Διαχρονικά, αφού εδώ ήταν τόπος λατρείας από τον 8ο αιώνα π.Χ. έως την πρωτοχριστιανική βασιλική και το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που συνεχίζει να συνυπάρχει με τους μαρμάρινους κίονες του αρχαίου ναού. Ολα αυτά τα συζητούσε με τη σοφία και το πάθος που τον διακρίνει ο ανασκαφέας του ναού, ο καθηγητής Βασίλειος Λαμπρινουδάκης, με την ομήγυρη των δημοσιογράφων, η οποία γρήγορα έγινε και συντροφιά γύρω από το απέραντο τραπέζι που στρώθηκε στο μιτάτο του Γιάννη και της Μαρίας Κάγκανη λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον αρχαιολογικό χώρο. Μέχρι εκείνη την ώρα μιλούσαμε για τα μεγάλα και τα σπουδαία, αλλά τώρα ο κ. Λαμπρινουδάκης μου είπε σχεδόν ψιθυριστά: «Τα απλά πράγματα είναι που ενώνουν τους ανθρώπους». Αν μπορούμε, βεβαίως, να πούμε απλό ένα τέτοιο πολυσύνθετο τραπέζι με όλα τα καλά της αυτάρκειας στον χώρο όπου συμβαίνει η ιεροτελεστία της παραγωγής και της γευσιγνωσίας του «αρσενικού» τυριού της Νάξου.

Κι από τότε, κάθε φορά που βρίσκομαι στο μιτάτο του Γιάννη και της Μαρίας, εκεί στον δρόμο για την Αγιασσό, με πλημμυρίζει η αρχοντιά της αυτάρκειας των εξωτερικών και των εσωτερικών αγαθών. Και η αυτάρκεια είναι βασικό συστατικό της ευδαιμονίας. Δεν το λέμε με τη φιλοσοφική έννοια της αριστοτελικής ευδαιμονίας. Εκείνη τόσο πιο πολύ εκπληρώνεται όσο ελαχιστοποιείται η εξάρτηση από τα εξωτερικά αγαθά. Αλλά μήπως και η αυτάρκεια του Γιάννη και της Μαρίας περιορίζεται μόνο στην πληρότητα των προϊόντων που οι ίδιοι παράγουν και δεν εμπεριέχει και τη συντροφικότητα και τη γενναιοδωρία και πλήθος άλλες αρετές; Ο Αριστοτέλης, ως συνήθως, είναι δυσνόητος ως προς το τι είναι η δική του αυτάρκεια, αλλά είναι καταληπτός για το τι δεν είναι. Και αυτάρκεια δεν είναι να ζει κανείς «βίον μονώτην», αλλά μαζί με γονείς, τέκνα, γυναίκα, φίλους και συμπολίτες, επειδή ο άνθρωπος είναι φύσει πολιτικό ον. Κι εδώ στο μιτάτο υπάρχει διάχυτη η οικογενειακή θαλπωρή και το άρωμα της παρέας των φίλων.

Η αυτάρκεια είναι τρόπος ζωής. Ολα τα συστατικά της συντροφιάς τα παράγουν οι ίδιοι, με τα χέρια τους. Φαίνεται πολύ παραστατικά αυτό καθώς, ουσιαστικά, πλάθουν το περίφημο κεφαλοτύρι της Νάξου που το λένε αρσενικό γιατί γίνεται με την πρώτη δύναμη του πλούσιου γάλακτος από τα αμνοερίφια. Η μυζήθρα είναι κατά κάποιον τρόπο το θηλυκό τυρί, αφού γίνεται με τη δεύτερη δύναμη του γάλακτος, αυτή που έμεινε μετά την παραγωγή του αρσενικού, με την προσθήκη λίγου γάλακτος στο τυρόγαλα.

Οδεύουμε ολοταχώς προς την καλή εποχή του αρσενικού τυριού, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, όταν όλα τα βότανα της ευλογημένης γης είναι ολάνθιστα. Τότε γίνεται το πιο αρωματικό και το πιο γευστικό τυρί. Ο Γιάννης ζεσταίνει το γάλα από το πρωινό άρμεγμα στο μεγάλο καζάνι και το ταράζει με τον αυτοσχέδιο αναδευτήρα από κλαδί σκίνου επί περίπου μία ώρα για να πήξει με τη βοήθεια της πυτιάς. Βυθίζει τα τυροβόλια στη μάζα του τυριού και τα ανασύρει γεμάτα. Ενα-ένα τα ακουμπά στον τυρόσκαμνο για να στραγγίξουν, προσθέτοντας συνεχώς τυρί και πιέζοντάς το με τα χέρια του μέχρι να γεμίσει η φόρμα. Οταν πάρει όλο το τυρί από το καζάνι, αρχίζει ξανά να βυθίζει στο τυρόγαλα ένα-ένα τα τυροβόλια και να κάνει τούμπα το τυρί που έχει γίνει ήδη συμπαγές για να πάρει τη φόρμα της βάσης και η επάνω πλευρά του. Πάλι αραδιάζονται τα τυροβόλια στον τυρόσκαμνο, και όταν πια τα βγάζει η Μαρία, έχουν πια το σχήμα που ξέρουμε. Ετσι μπορεί να τα κυλήσει σε έναν σωρό χοντρό, θαλασσινό αλάτι προτού τα μεταφέρει στο κελάρι, όπου θα μείνουν για τρεις μήνες μέχρι να στραγγίξουν σε δροσερό περιβάλλον και να τα περιβάλει η απαραίτητη για την ωρίμανσή τους μούχλα. Μετά τους τρεις μήνες μπαίνουν ξανά στο καζάνι να πλυθούν με αλατόνερο και ξίδι για να φύγει η μούχλα αφού έχει ολοκληρώσει το έργο της. Επειτα αλείφονται με λάδι και όσο μένουν τόσο καλύτερα γίνονται.

Ολη η Νάξος αποπνέει την αρχοντιά και την πληρότητα της αυτάρκειας, ειδικά αυτή την εποχή που νοιάζεται πρωτίστως για τον εαυτό της. Και ο εαυτός της Νάξου είναι ένα μεγάλο και πλούσιο μέγεθος. Παρακολουθώντας τον Γιάννη και τη Μαρία να πλάθουν με τα χέρια τους τα εύγευστα και ευωδιαστά τυριά τους και μετέχοντας στη συντροφιά τους, ερωτεύεσαι τη ζωή. Το αίσθημα της ζωντάνιας ξεκινά ήδη από το ταξίδι με τα πλοία της Blue Star Ferries που ξεκινούν πρωί-πρωί από τον Πειραιά για τη Νάξο και συνεχίζεται με ένα αισθαντικό «καλώς όρισες» από την ευωδιά του ψωμιού που ψήνεται στα ξύλα του φούρνου του Παναγιώτη και του Νίκου Βελώνη κοντά στην εβραϊκή πόρτα της παλαιάς Χώρας.

Κάθε εποχή ξεκινάμε με μια βαθιά ανάσα της θαλασσινής αύρας στην ακτή του Αμμίτη της Γαλήνης και του Naxos Filoxenia (www.venetiko.com) του Βαγγέλη Μιχελόπουλου – τώρα, αυτή την εποχή, που το κύμα είναι ζωηρό και τα μεγάλα, στρογγυλεμένα από την επιμονή του βότσαλα τραγουδούν ευτυχισμένα. Το τραγούδι τους φτάνει στα αφτιά μας τέλεια συγχρονισμένο με τους ψαλμούς του Βοριά. Με τον ίδιο συγχρονισμό έρχονται τα κύματα και στα πιο ψηλά βότσαλα της Γρόττας, περνώντας επάνω από τα ποντισμένα ερείπια της αρχαίας Νάξου, περιπλέοντας το νησάκι με την Πορτάρα. Τα βλέπουμε από το θεωρείο του ξενοδοχείου Grotta (www.hotelgrotta.gr) απολαμβάνοντας το πλούσιο πρωινό με την ευφάνταστη ποικιλία εδεσμάτων που μας προτείνει η αενάως ευγενική Νικολέτα. Και μετά, κάτω στο εστιατόριο Kozi, ο Βαγγέλης Γεροντάκης μας υποδέχεται, όπως πάντα, με ανοιχτή την πόρτα και την καρδιά του και μια έκπληξη. Αυτή τη φορά η αδελφή του η Μαρία είχε μαγειρέψει ένα εξαιρετικό παραδοσιακό φαγητό, χοιρινό με προβάτσες. Οι προβάτσες είναι άγρια χόρτα του χειμώνα που φυτρώνουν στα βουνά χωρίς να τους το ζητήσει κανείς – γι’ αυτό είναι τόσο νόστιμες. Τις μαζεύουν μάλιστα προτού πετάξουν τα μοβ λουλουδάκια τους.

Παντού στη Νάξο αυτήν την εποχή η ζωή κάνει τα πρώτα της βήματα τρεκλίζοντας, όπως τα νεογέννητα αρνάκια προσπαθούν να σταθεροποιηθούν στα τέσσερα πόδια τους, με τον ομφάλιο λώρο ακόμη να κρέμεται από την κοιλιά τους. Αυτός ο οφθαλμοφανής ομφάλιος λώρος γίνεται ένα αδιόρατο νήμα σύνδεσης με τη μητέρα μόλις το μικρό αρνάκι καταφέρει να βρει τη θηλή και να κάνει το αποφασιστικό βήμα προς τη ζωή. Ενα διαρκές μικρό θαύμα.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Αφιερωμένο στη Σαντορίνη το τεύχος Ιουνίου του περιοδικού Greek Hotelier

Το 6ο Περιφερειακό Συνέδριο της ΠΟΞ και το άρθρο του Αντώνη Παγώνη αναδεικνύουν την ανάγκη για βιώσιμες υποδομές, θεσμική στήριξη και στρατηγική αναβάθμιση του νησιού

Σαντορίνη – Πλατεία Σαρπάκη: Ο Δήμος Θήρας προκηρύσσει έργο ανάπλασης 520.800 €

Ο Δήμος Θήρας ανακοινώνει την προκήρυξη Διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας Σαρπάκη – Ένα Εμβληματικό Έργο στην καρδιά των Φηρών

Καύσωνας στο Νότιο Αιγαίο: Οδηγίες προστασίας για πολίτες και επισκέπτες

Από 6 έως 9 Ιουλίου, θερμοκρασίες σε επικίνδυνα επίπεδα – Έκκληση για προσοχή σε ευπαθείς ομάδες και περιορισμό έκθεσης στον ήλιο.

«Φρουροί της Ιστορίας»: Το Ιστορικό Αρχείο Νάξου ανοίγει τις πόρτες του στη μνήμη και τη γνώση (video)

Η Μαργαρίτα Κουφοπούλου μάς ξεναγεί στον θησαυρό του νησιού – από το 1527 έως σήμερα – με αφορμή την έκθεση για τη Ναυτική Εβδομάδα 2025.

Πρωτοδικείο Νάξου: Υπεγράφη η σύμβαση μίσθωσης για “νέα στέγη” στο Υπουργείο Δικαιοσύνης

Στην πλατεία Πέτρου Ευριπαίου παραμένει η έδρα του Πρωτοδικείου Νάξου – Επίλυση του στεγαστικού ζητήματος με την παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Ζητείται Πωλητής/Πωλήτρια στη Νάξο από εμπορική εταιρεία με έδρα την Αθήνα

Μόνιμη θέση πλήρους απασχόλησης για κάτοικο Νάξου – Παρέχεται εταιρικό αυτοκίνητο και tablet, σταθερός μισθός 1.275€ + bonus

ΔΕΔΔΗΕ: Διακοπή ρεύματος το Σάββατο 5 Ιουλίου σε περιοχές της Χώρας Νάξου

Ανακοίνωση του ΔΕΔΔΗΕ για προγραμματισμένες τεχνικές εργασίες και διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της πόλης Νάξου – Προσοχή στις εγκαταστάσεις που παραμένουν υπό τάση

Blue Star Ferries: Αλλαγή ώρας αναχώρησης (18:30) για το “BLUE STAR 1”

Το πλοίο θα αναχωρήσει από το λιμάνι του Πειραιά στις 18:30 αντί για 17:30 – Δείτε το ανανεωμένο ωράριο για Πάρο, Νάξο, Ίο και Θήρα

Νέα συνεργασία ΑΣΠΕ – NOVA με προσφορές κινητής για τα μέλη του Συνδέσμου Πολυτέκνων Νάξου

Εξαιρετικά πακέτα καρτοκινητής και επιπλέον επιλογές για συνδέσεις και διαδικτυακή τηλεόραση μέσω της νέας συνεργασίας

«Όπου Υπάρχει Ελλάδα»: Ζωντανά από την Πάρο για 2η μέρα στον ΣΚΑΪ (video)

Η εκπομπή με την Ευλαμπία Ρέβη και τον Γιώργο Κουρδή ταξιδεύει στην Πάρο, ανακαλύπτοντας ιστορίες ανθρώπων, γεύσεις, φυσική ομορφιά και δράσεις με κοινωνικό αποτύπωμα.

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

BLUE STAR 1: Με καθυστέρηση και αλλαγές το αποψινό δρομολόγιο, χωρίς προσέγγιση στην Ανάφη

Λόγω του απαγορευτικού απόπλου, το πλοίο αναχωρεί τελικά στις 22:00 από Πειραιά, με τροποποιημένες ώρες άφιξης και χωρίς στάση στην Ανάφη

Fast Ferries: Λόγω καιρικών συνθηκών “δεμένα” αύριο τα πλοία…

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθηλώνουν τα πλοία της Fast Ferries και το ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ – Αναλυτικά τα ακυρωμένα δρομολόγια για την Κυριακή 29 Ιουνίου

Ο παππούς της Σχοινούσας που δεν σταματά να χορεύει – Ο 92χρονος Γιώργος Κωβαίος ξανά στη Γιορτή Φάβας (video)

Με την εγγονή του στο πλευρό, ο Γιώργος Κωβαίος, 92 ετών, συγκίνησε και φέτος στη Γιορτή Φάβας της Σχοινούσας, κρατώντας ζωντανή την ψυχή της παράδοσης (video)

Η κυρία Στέλλα της Νάξου: Η ζωντανή κλωστή της μνήμης και του Μικρασιατικού πολιτισμού

Στην ήσυχη διασταύρωση Καππαδοκίας και Μικρασιατών Προσφύγων, η Στέλλα Τσουνέλλη – Φουτάκογλου κρατά ανοιχτή τη γυάλινη πόρτα της ζωής, της μνήμης και της τέχνης

Αμολήθηκαν τα θηρία να φάνε ακόμα ένα καπετάνιο

Η πρόσκρουση του Champion Jet 3 στην Πάρο φέρνει ξανά στο φως την επικινδυνότητα των λιμανιών και την ανάγκη για θεσμική στήριξη των πλοιάρχων – Όχι άλλο στοχοποίηση των ανθρώπων της θάλασσας