Τετάρτη, 2 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΙστορίεςΚωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι...

Κωμιακή 4 Σεπτεμβρίου 1958: Ημέρα μνήμης για 13 παλικάρια που χάθηκαν έτσι απλά

|

Πριν από 59 χρόνια (04/09/1958) χάθηκαν από μπουρίνι 13 Κωμιακίτες που δούλευσαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα … Η δικαστική μάχη υπό το Νικηφόρο Μανδηλαρά – Τι αναφέρει ο Νίκος Λεβογιάννης στο βιβλίο του «Νεώτερη Ιστορία της Νάξου»

Η 2η Σεπτεμβρίου του 2017 θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη ουκ ολίγων κατοίκων της Κορώνου από τη μάχη που έδωσαν απέναντι σε ένα από τα στοιχεία της φύσης… την φωτιά… Μία μάχη που ευτυχώς δεν είχε ανθρώπινες απώλειες. Παρά μόνο υλικές ζημιές…

Όμως, στη γειτονική Κωμιακή που έμεινε για αρκετές ώρες χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, η σημερινή ημέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους κατοίκους και δη τους γηραιότερους από τη στιγμή που οι μνήμες είναι ζωντανές. Αναφερόμαστε στο τραγικό ατύχημα της 4ης Σεπτεμβρίου του 1958. Πριν από 59 δηλαδή χρόνια. Όταν χάθηκαν 13 κάτοικοι του χωριού, στην πλειοψηφία τους νέοι, οι οποίοι εργάζονταν στα έργα οδοποιίας με σκοπό την διάνοιξη του δρόμου Κωμιακής – Απόλλωνα. Ενός έργου που με βάση τον προϋπολογισμό του έπρεπε να είναι έξι μέτρα στο πλάτος, να έχει προβλεπόμενα έργα για τα όμβρια ύδατα αλλά αντ’ αυτού έγινε ένας δρόμος πλάτους τριών μέτρων με ελάχιστη προστασία (ούτε καν πεζούλες για τα νερά της βροχής) και με σωλήνες μικρού διαμετρήματος αντί για αρδευτικά έργα…

Όλα αυτά τα βρίσκουμε στις σελίδες 102 – 104 του τόμου Β5 του βιβλίου «Νεότερη Ιστορία της Νάξου» του φιλόλογου Νίκου Λεβογιάννη. Τίτλος του κεφαλαίου «Τραγικό εργατικό ατύχημα» και εκεί διαβάζουμε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας που όχι μόνο σημάδεψε την Κωμιακή αλλά έβαλε και στο στόχαστρο της τότε Κυβέρνησης τον νεαρό Νάξιο δικηγόρο Νικηφόρο Μανδηλαρά, ο οποίος ανέλαβε την υπεράσπιση των οικογενειών σε μία προσπάθεια να αναδείξει το … σάπιο καθεστώς του Δημοσίου και του τρόπου που δίδονταν οι εργολαβίες…

Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του κου Λεβογιάννη στα social media “Εκείνο το πρωινό άνοιξαν οι ουρανοί επί ώρες και μετέτρεψαν την περιοχή σε ένα απέραντο ποτάμι. Όλα τα γύρω βουνά ήταν σκεπασμένα με ποτάμια που έτρεχαν και παρέσερναν στο διάβα τους τα πάντα. Κάτω από το χωριό σε ένα υπό κατασκευή γεφύρι κατέφυγαν 13 εργάτες που δούλευαν στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα.

Τα ποτάμια από τα βουνά πάνω από το χωριό δεν άργησαν να σκεπάσουν και το γεφύρι με λάσπη και νερό. Το αποτέλεσμα τραγικό… οι 13 εργάτες παρασύρθηκαν από τον άγριο χείμαρρο και χάθηκαν στην απέραντη ρεματιά.

ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΤΡΑΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ

Στις σελίδες του βιβλίου μου “ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ”, Τόμος Β5 αναδεικνύονται εκτός των άλλων και οι πρωτόγονες συνθήκες κάτω από τις οποίες δούλευαν οι εργάτες, ανασφάλιστοι και απροστάτευτοι, ακόμη και ανήλικα παιδιά.

Ο νεαρός τότε δικηγόρος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ ξεκίνησε ένα τιτάνιο αγώνα για να αποδείξει ότι επρόκειτο για ένα κλασικό εργατικό ατύχημα και έπρεπε οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν και οι οικογένειες των θυμάτων να αποζημιωθούν. Το πανίσχυρο όμως κατεστημένο της Δεξιάς (ΕΡΕ) τότε υπερασπίστηκε τον εργολάβο του έργου, τον “εθνικό εργολάβο” της κυβέρνησης στις Κυκλάδες, τον περιβόητο Αγουρίδη, καταδικασμένο μετά την κατοχή ως δοσίλογο. Ο Μανδηλαράς “απέτυχε” δικαστικά στην προσπάθειά του, αλλά από αυτή τη δική άρχισε η σκληρή σύγκρουσή του με το παρακράτος που μεσουρανούσε στις Κυκλάδες, το παρακράτος που τελικά στις 16 με 22 Μαΐου 1967 τον δολοφόνησε»

Ποιοι ήταν οι 13 εργάτες που πνίγηκαν (σ.σ. όπως αναφέρεται στην σελίδα 102 τα σώματα των εργατών διαμελίστηκαν από την ορμή των νερών και βρέθηκαν στην θάλασσα του Απόλλωνα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων και μετά από τρεις ημέρες αναζήτησης) Καραμαλέγκος Εμμανουήλ, Κορρές Βασίλειος του Μιχαήλ, Κουμερτάς Σταύρος, Λεβογιάννης Γεώργιος του Στυλιανού, Μουστάκας Ιωάννης του Κων/νου, Πρωτονοτάριος Χρήστος του Εμμανουήλ, Ρουφάνης Απόστολος, Σαντοριναίος Γεώργιος, Σιδερής Γεώργιος του Κων/νου, Στάης Γεώργιος του Ιωάννη, Φιλιππουπολίτης Φραγκίσκος του Αύγουστή, Φραγκουλόπουλος Κων/νος του Νικολάου (Πρόεδρος Κοινότητας), Φραντζέσκος Γεώργιος του Εμμανουήλ.

Να σημειώσουμε εδώ σώθηκαν μόλις δύο εργάτες που μετέφεραν τα νέα στο χωριό ενώ κάθε χρόνο στις 4 Σεπτεμβρίου γίνεται επιμνημόσυνη Δέηση στο ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων που έχει κατασκευαστεί με σκοπό να θυμούνται όλοι εκείνη την ημέρα…

Όσο για την δικαστική διαμάχη; Αντιγράφουμε από το χρονολόγιο του Νικηφόρου Μανδηλαρά:

23.2.1960: Εκδικάζεται στο μονομελές Πλημμελειοδικείο Νάξου η αναβληθείσα στις 23 Νοεμβρίου 1959 δίκη για το τραγικό εργατικό ατύχημα που έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου 1958 στα έργα διάνοιξης του δρόμου Κωμιακής-Απόλλωνα και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 13 εργατών. Κατηγορούμενος είναι ο εργολάβος Αγουρίδης. Συνήγορος των οικογενειών των 13 εργατών που διεκδικούν και αποζημιώσεις, είναι ο Μανδηλαράς.  Ο εργολάβος αθωώνεται με την ωμή επέμβαση του κομματικού Νομάρχη Κυκλάδων, που υποχρέωσε υπαλλήλους της Νομαρχίας να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης. Η υπόθεση είναι η αρχή της σκληρής και πολύχρονης σύγκρουσης του Μανδηλαρά με το πανίσχυρο πολιτικο-κομματικό κατεστημένο των Κυκλάδων, το οποίο μόνος θα κατεδαφίσει.

Ευχαριστώ τον Giorgos Komiaki και Νίκο Λεβογιάννη για τις πληροφορίες και φωτογραφίες

 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πρόταση Ημέρες: Φακές με καλαμαράκια και … μυρωδικά

Οι φακές δεν θέλουν μούλιασμα, οπότε αυτό το ωραίο νηστίσιμο και ιδιαίτερα θρεπτικό πιάτο, που τις συνδυάζει με καλαμαράκια, είναι έτοιμο σε μισή ώρα και κάτι.

Νάξος – Μητρόπολη Παροναξίας: Εκδήλωση Σχολής Βυζαντινής Μουσικής

Βυζαντινοί Ύμνοι της Μεγάλης Εβδομάδας σε μουσικοθρησκευτική εκδήλωση της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας - Πότε και που;

Αμερική: Εφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός Βαλ Κίλμερ

Πέθανε ο ηθοποιός Βαλ Κίλμερ σε ηλικία 65 ετών - Φόρεσε τη πανοπλία του Μπάτμαν και τραγούδησε ως άλλος Μόρισον

“Express Skopelitis”: Παράταση ακινησίας για μερικές ακόμη ημέρες

Μικρές Κυκλάδες – “Express Skopelitis”: Παράταση ακινησίας για μερικές ακόμη ημέρες

Ο Ντιν Σπανός φέρνει τo NFL στην Ελλάδα   

Η Ελλάδα προστέθηκε στο πρόγραμμα το 2025, με τους Los Angeles Chargers να είναι η πρώτη ομάδα που αποκτά τέτοια δικαιώματα στη χώρα.

Μετάθεση της έναρξης του ψηφιακού δελτίου αποστολής

Παρατείνονται οι προθεσμίες για την ψηφιακή αποστολή δελτίων αποστολής στο myDATA – Αναλυτικά οι ημερομηνίες για Α' και Β' Φάση ανά κατηγορία επιχείρησης.

Υπεγράφη η ΚΥΑ για την ασθένεια του λογιστή

Υπεγράφη η ΚΥΑ για την προστασία λογιστών-φοροτεχνικών λόγω ασθένειας – Ανακοίνωση Πιερρακάκη σε συνάντηση με το ΟΕΕ

Η Πορτάρα… Viral σε Ghibli style

Η Πορτάρα «ντύνεται» με τα χρώματα της φαντασίας και μεταμορφώνεται σε σκηνή βγαλμένη από ταινία του Studio Ghibli, μαγεύοντας το ελληνικό και διεθνές κοινό.

Κακοκαιρία – Μύκονος: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το “νησί των Ανέμων”

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η Μύκονος μετά τις καταστροφικές πλημμύρες

Νάξος – Προστασία Αγριας Ζωής: Εβδομήντα φοινικόπτερα απολαμβάνουν την ηρεμία τους στην Αλυκή (video)

Απρόσμενη επίσκεψη φοινικόπτερων (Φλαμίγκ) στην Αλυκή της Νάξου - Δείτε το σχετικό video από τον Σύλλογο Προστασίας Αγριας Ζωής Νάξου

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο Στέλιος Δεγαϊτας

Ενας νέος άνθρωπος - ο Στέλιος Δεγαίτας - έφυγε από τη ζωή το πρωί της Παρασκευής σε ηλικία μόλις 63 ετών

Νάξος: Εφυγε από τη ζωή ο Μιχάλης Βαλέτας

Ο αγαπημένος φούρναρης των παλιών χωραϊτών, ο Μιχάλης Βαλέτας έφυγε από τη ζωή - Τι αναφέρει στην ανάρτησή του ο Στράτος Φουτάκογλου

Νάξος – Σκαδό: Πένθος με την απώλεια του Νίκου Φάρκωνα

Φτωχότερη από σήμερα η τοπική κοινωνία του Σκαδού Νάξου - Πότε θα γίνει η εξόδιος ακολουθία του Νίκου Φάρκωνα

Νάξος – Αεροδρόμιο: Ανανεωμένο ανοίγει …πύλες την Δευτέρα 31 Μαρτίου (Photos)

Το Αεροδρόμιο "Απόλλων" της Νάξου ανοίγει τις.. πόρτες από την Δευτέρα 31 Μαρτίου - Τα έργα που γίνονται κι έρχονται (Photos)

Πάρος – Νάουσα: Καταστροφικό πέρασμα βροχής, ήχησε και το 112 (video)

Μεγάλες ζημιές από την κακοκαιρία στην Πάρο: Ορμητικοί χείμαρροι οι δρόμοι, μήνυμα του 112 για απαγόρευση κυκλοφορίας των οχημάτων

Πάρος: Η έντονη βροχόπτωση στη περιοχή της Νάουσας παρασύρει αυτοκίνητα (video)

Η έντονη βροχόπτωση παρασύρει αυτοκίνητα στην Νάουσα της Πάρου - Προσοχή (video)

Νάξος – Λιμενικό Σώμα: Η ανακοίνωση για τον θάνατο του Στέλιου Δεγαϊτα

Η επίσημη ανακοίνωση του Λιμενικού Σώματος για τον αιφνίδιο θάνατο του Στέλιου Δεγαϊτα...

Εκτακτο – Αμοργός: Ισχυρός σεισμός 4.5 R με μικρό εστιακό βάθος

Σεισμός 4,5 Ρίχτερ στο γνωστό ρήγμα Ανύδρου πιο κοντά όμως στην Σαντορίνη - Το εστιακό βάθος του σεισμού εντοπίζεται στα 5,6 χιλιόμετρα

Τζώρτζια Αργυροπούλου: “Εφυγε” από τη ζωή η σύντροφος του Μανώλη Γλέζου

Σε ηλικία 79 ετών έφυγε πριν από λίγο από τη ζωή η "Τζώρτζια", το στήριγμα του Μανώλη Γλέζου...

Κυκλάδες – Δόμηση 2024: Πρωταθλήτρια η Πάρος, εντυπωσιακή αύξηση σε Μήλο, Τήνο και Σύρο

Εντυπωσιακή πτώση παρατηρήθηκε στη Μύκονο, όπου εκδόθηκαν μόλις 23 άδειες, πιθανότατα λόγω του κορεσμού της αγοράς ακινήτων και των πολύ υψηλών αξιών της γης.