Τo αρχαίο παρελθόν της Τήνου, με επίκεντρο το Ξώμπουργο – Επίσκεψη με θέα τον γρανιτένιο όγκο του Ξώμπουργου.
Αποκλείεται να επισκεφθεί κανείς την Τήνο και να μη μαγνητιστεί από τον γρανιτένιο όγκο του Ξώμπουργου. Συμπαγής και αειθαλής, πυκνώνει ολόκληρη την ιστορία ενός νησιού ταυτισμένου τόσο με την ορθόδοξη πίστη, χάρις στην Παναγία, που ξεχνάμε ότι είχε προϊστορικό, αρχαίο, μεσαιωνικό παρελθόν. Αυτός ο επιβλητικός βράχος είναι λαλίστατος μάρτυρας της διαδρομής στον χρόνο, από τους πρώτους εποικισμούς, τις συνεχείς επιδρομές από βαρβάρους της θάλασσας μέχρι τις τρομερές συγκρούσεις Τούρκων και Βενετσιάνων για την κυριαρχία στο Αιγαίο. Η προνομιακή του θέση στην ενδοχώρα και η φυσική οχυρωματική μορφή του έκαναν το Ξώμπουργο να προσφέρει καταφύγιο. Το ίδιο το όνομά του, άλλωστε, που εμπεριέχει τη λέξη μπούργκο, δηλαδή την οργανωμένη πόλη, αναφέρεται σε έναν οικισμό που έγινε εκτός των τειχών.
Ξώμπουργο: Από το 1995 ανασκαφές του Πανεπιστημίου Αθηνών
Στο σημείο πραγματοποιούνται από το 1995 ανασκαφές του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Νότας Κούρου, αποκαλύπτοντας μία εκτεταμένη και οχυρωμένη αρχαία πόλη και το νεκροταφείο της. Ετσι γίνεται ο ανάπλους στο γοητευτικό παρελθόν της Τήνου, με πλήθος νέων στοιχείων που εντόπισε η σκαπάνη. Γι’ αυτά τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα θα μιλήσει η ανασκαφέας στην 63η διάλεξη που θα γίνει διαδικτυακά στις 31 Μαρτίου από την Ελληνική Αρχαιολογική Επιτροπή Μεγάλης Βρετανίας. Ο θεσμός εδώ και 35 χρόνια δίνει την ευκαιρία στους Ελληνες και στους Κύπριους του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και σε όλους τους Βρετανούς φιλέλληνες και επιστήμονες να ενημερώνονται από πρώτο χέρι για τις πιο σημαντικές έρευνες που γίνονται στην πατρίδα μας και στη Μεγαλόνησο. Η επιτροπή, ιδρυθείσα από τους αείμνηστους Μάττη και Νίκολας Εγκον, ήθελε να αναδείξει τον κρίσιμο ρόλο της αρχαιολογίας και παράλληλα να ενισχύσει νέους και νέες αριστούχους που σπούδαζαν στο πεδίο με υποτροφίες. Η δρ Ζέττα Θεοδωρόπουλου-Πολυχρονιάδη, νυν πρόεδρος της επιτροπής, συνεχίζει αυτό το σημαντικό έργο, που συμπεριλαμβάνει δύο ετήσιες διαλέξεις διά ζώσης στη Βρετανία, οι οποίες τώρα γίνονται διαδικτυακώς λόγω της πανδημίας.
Στις ανασκαφές για τις οποίες θα μιλήσει η Κούρου, ήρθε στο φως ένας χώρος όπου ετελείτο προγονική λατρεία από τον 10ο έως τον 8ο αι. π.Χ. Ενα άλλο σημείο έρευνας υπήρξε ένα μικρό ιερό Δήμητρας του 5ου αιώνα π.Χ. στη θέση ενός παλαιότερου υπαίθριου ιερού. Το τρίτο σημείο που ανασκάφηκε, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της νότιας πλευράς του λόφου, είναι το νεκροταφείο των Κλασικών Χρόνων, με τάφους όλων των τύπων και κτιστές κατασκευές, αλλά και κάποιες μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες. Μόνον μία από αυτές βρέθηκε στη θέση της, οι υπόλοιπες ήταν εντοιχισμένες σε εκκλησίες και σπίτια στα γύρω χωριά. Η διάλεξη θα γίνει στις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδας και μπορείτε να βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες στον ιστότοπο www.gacuk.org.
Με την υπογραφη της Μαργαρίτας Πουρνάρα (kathimerini.gr)
