Δευτέρα, 22 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςΘηρασία: Σημαντική ανακάλυψη (σφραγίδες) που αλλάζει την ιστορία της γραφής στο Αιγαίο

Θηρασία: Σημαντική ανακάλυψη (σφραγίδες) που αλλάζει την ιστορία της γραφής στο Αιγαίο

|

Αρχαιολογικό σοκ από τη Θηρασία: Στο φως το πρώτο «ίχνος» γραφής στο Αιγαίο; Στο μικρό αλλά σημαντικό νησί των Κυκλάδων, τη Θηρασία, μια νέα ανακάλυψη από την ερευνητική κοινότητα ίσως φέρει τα πάνω κάτω σε ό,τι γνωρίζαμε για τη γέννηση της γραφής στο Αιγαίο.

Στην τοποθεσία «Κοίμηση», βρέθηκαν δύο αποτυπώματα σφραγίδων σε κεραμικό αγγείο ηλικίας περίπου 4.500 ετών – πολύ παλαιότερα από οποιοδήποτε γνωστό γραπτό σύστημα στο Αιγαίο.

Το πιο εντυπωσιακό; Το αγγείο δεν κατασκευάστηκε στη Θηρασία, αλλά στη Νάξο, όπως αποκάλυψαν οι πετρογραφικές αναλύσεις. Η εύρεση αυτή καταδεικνύει όχι μόνο το πρώιμο εμπόριο και τις επαφές των Κυκλαδίτικων νησιών, αλλά και τη χρήση συμβόλων – πιθανόν με νόημα αναγνώρισης, ιδιοκτησίας ή κύρους.

Η μία σφραγίδα (THS.1) παρουσιάζει μια μορφή «επιγραφής» με αφηρημένα σύμβολα σε τρεις γραμμές – ίσως πρώιμα στοιχεία ενός πρωτοαλφαβήτου, ενώ η δεύτερη (THS.2) είναι διακοσμητική, με γεωμετρικά σχέδια που θυμίζουν κλασική Κυκλαδίτικη τέχνη.

Οι πρώτες γνωστές μορφές γραφής της περιοχής, όπως τα Κρητικά ιερογλυφικά (Πρώιμη έως Μέση Εποχή του Χαλκού, περίπου 2100-1700 π.Χ.), ή η Γραμμική Α, εμφανίστηκαν περί το 2.000 π.Χ.

Οι σφραγίδες της Θηρασίας, χρονολογούνται μεταξύ του 2.700 και του 2.300 π.Χ., άρα ενδέχεται να είναι ο συνδετικός κρίκος που έλειπε στη διαδικασία – τουλάχιστον, μερικές από αυτές.

«Η μεταγενέστερη εμφάνιση σφραγισμένων λαβών στην Κρήτη ενισχύει περαιτέρω την εκτός Κρήτης προέλευση του αγγείου με την εντυπωμένη σφραγίδα από τη Θηρασία, όπως υποδεικνύεται από την πετρογραφική ανάλυση», εξηγούν οι ερευνητές, οι οποίοι επισημαίνουν πως, δεν πρόκειται για την κανονική γραφή, παρά την τακτική διάταξη των συμβόλων στην THS.1 – η οποία παραπέμπει σε μεταγενέστερα συστήματα, ακόμη και σε ορισμένα σύμβολα που βρέθηκαν σε Κρητικές σφραγίδες μεταγενέστερων περιόδων.

Την ίδια στιγμή, θεωρούν πως, η χρήση μιας πολύπτυχης σφραγίδας με τρεις λαξευμένες πτυχές, είναι κάτι ασυνήθιστο για την εποχή. Άρα, όποιος την εφάρμοσε, προφανώς ήθελε να αποκαλύψει κάτι πιο περίπλοκο από μία απλή σήμανση ιδιοκτησίας.

Παρόλο που δεν πρόκειται για επίσημο σύστημα γραφής, οι επιστήμονες θεωρούν ότι πρόκειται για πρώιμη χρήση γραφικών συμβόλων με επικοινωνιακή λειτουργία – ίσως το πρώτο βήμα πριν την καθιέρωση συστημάτων όπως η Γραμμική Α και τα Κρητικά Ιερογλυφικά.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, «Μια σφραγίδα με επιγραφή και το αποτύπωμά της στη λαβή ενός πιθαριού θα μπορούσε να κάνει ένα συγκεκριμένο αγγείο αναγνωρίσιμο, εκπληρώνοντας τη λειτουργία της αναγνώρισης του προσώπου ή της αρχής στην οποία ανήκε. Συγκεκριμένα, στο αγγείο της Θηρασίας, το αποτύπωμα που “διαβάζεται” πιο καθαρά από πάνω, στο πάνω μέρος της λαβής, είναι το THS.1, γεγονός που υποδηλώνει ότι η θέση και η ορατότητα του συγκεκριμένου αποτυπώματος ήταν σκόπιμη».

Καταλήγουν δε τονίζοντας: «Συμπερασματικά, παρόλο που τα στοιχεία από την θέση «Κοίμηση» στην Θηρασία δεν υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός πρωτογενούς συστήματος γραφής στο Αιγαίο κατά την Εποχή του Χαλκού, αναδεικνύουν τα γεγονότα που σχετίζονται με τον σχηματισμό της γραφής, ιδιαίτερα σε σχέση με τη χρήση σφραγίδων ως το πρώτο μέσο για την εμφάνιση της πρώιμης γραφής στο Αιγαίο».

Μένει να φανεί αν το εύρημα της Θηρασίας θα γίνει ο κρίκος που λείπει στην αλυσίδα της γένεσης της γραφής στο Αιγαίο. Η συμβολή της Νάξου σε αυτό το αφήγημα –μέσα από ένα απλό, φαινομενικά, αποθηκευτικό αγγείο– αποκτά ξαφνικά έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτιστική ιστορία του Αιγαίου.

Η μελέτη των Κώστα Σμπόνια, Ίριδας Τζαχίλη και Γεωργίας Κορδατζάκη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Annual of the British School of Athens

Με πληροφορίες από τη σελίδα enikos.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Η επιστήμονας «που μας ηρέμησε»: Η Εύη Νομικού και όσα μας έμαθε ο βυθός της Σαντορίνης

Από τις 28.000 δονήσεις του Κολούμπου μέχρι το διεθνές Βραβείο Fisher και τη συμμετοχή στην παγκόσμια χαρτογράφηση του θαλάσσιου βυθού – γιατί ζητά ελληνικό ωκεανογραφικό πλοίο και συνέχιση του SANTORY.

Μίλγουολ – Γουότφορντ: «σφιχτό» ραντεβού στο The Den – τα σενάρια του διπλασιασμού

Η Μίλγουολ ψάχνει restart μετά τον αποκλεισμό στο Λιγκ Καπ, η Γουότφορντ κουβαλά αρνητικό σερί εκτός. Το στοίχημα που καλύπτει τα περισσότερα σκορ.

Βράβευση Ανταλένας Τσατσοπούλου από τον «Ευαγγελισμό» για την προσφορά στις μυοκαρδιοπάθειες

Τιμητική διάκριση στην παιδίατρο για τη διακεκριμένη επιστημονική πορεία της· αφιέρωση στη μνήμη του Νίκου Πρωτονοτάριου, του γιατρού που πρώτος στη χώρα μελέτησε το 1989 την «αρρυθμιογόνο μυοκαρδιοπάθεια» και οδήγησε στη διεθνή αναγνώριση της «Νόσου Νάξος».

Λύγισε από… λάθος: η Ελλάς Σύρου άγγιξε την ισοφάριση, αλλά έμεινε με άδεια χέρια (0–1 από Ολυμπιακό Β’)

Πέναλτι-απόκρουση Γκίνη στο 3’, αυτογκόλ στο 24’ και δοκάρι Νίνο: σε ουδέτερο έδαφος (Ηλιούπολη) η Ελλάς Σύρου πάλεψε, όμως το πρώτο «τρίποντο» θα περιμένει.

ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων – 1η Οκτωβρίου στη Νάξο: Οι εκπαιδευτικοί βγαίνουν μπροστά για αυξήσεις και μόνιμες προσλήψεις

Κάλεσμα της ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων σε πανεργατική απεργία και συγκέντρωση στις 11:00 στην πλατεία Μανδηλαρά – Στέγαση, μισθοί, μόνιμοι διορισμοί στο επίκεντρο

Χατζημάρκος: “Κανένα νησί μας δεν είναι μόνο του και αυτό το εννοούμε” (πίνακες)

65 έργα σε 28 μικρούς νησιωτικούς δήμους, με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου - τι αναφέρει ο Γιώργος Χατζημάρκος (πίνακες)

Αντ. Πιτταράς – Δημόσιο υπό πίεση: αξιολόγηση, παραιτήσεις και ο 13ος μισθός

Αρθρο γνώμης του Αντώνιου Πιτταρά: γιατί το Δημόσιο χάνει ανθρώπους, πώς απαντούν οι υπάλληλοι και γιατί το ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται για επαναφορά του 13ου μισθού.

Κουφονήσι: Λογαριασμοί-σοκ στο νερό έως 29.000€ — «Μας φορτώνουν ξένα ελλείμματα;» (video)

Ιδιοκτήτες μιλούν για χρεώσεις 2024 που εκτροχιάζουν τη βιωσιμότητα επιχειρήσεων. Τι καταγγέλλει ο Ανδρέας Πράσινος και ποια ερωτήματα τίθενται προς τον Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.

«Δύσκολος Φλεβάρης» στο Αιγαίο: τι λέει η Εύη Νομικού για Κολούμπο, σεισμούς και το να είμαστε tsunami ready

Η καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ ξεδιαλύνει τι συνέβη στη Σαντορίνη, γιατί το Κολούμπο παραμένει το πιο «ζωντανό» ηφαίστειο της χώρας, ποιες περιοχές χρειάζονται σχέδιο τσουνάμι.

Αθηνιός σε φόρμα, Νάξος σε… προσπέραση: ο Αύγουστος γύρισε το παιχνίδι στη Σαντορίνη

Μετά από μήνες πτώσης, ο Αύγουστος ’25 έφερε άνοδο στην κίνηση του λιμανιού της Σαντορίνης (+6% συνολικά)· Ηράκλειο Νο1 προορισμός και η Νάξος… πάνω από τη Σαντορίνη σε Ιούλιο & Αύγουστο!

Blue Star Naxos: από 19/9 αναχώρηση 11:05 από Νάξο για Πειραιά — αρχίζει το χειμερινό πρόγραμμα

Σύμφωνα με το Naxos Blue Travel, το νέο ωράριο θα ισχύει όλο τον χειμώνα. Δείτε αναλυτικά τη διαδρομή Αστυπάλαια–Κατάπολα της επόμενης ημέρας.

Κουφονήσια: «Νερό από χρυσάφι», λογαριασμοί έως 10€/m³, τι απαντά ο Βαγγέλης Κατσαράς (video)

Εστίαση, διαμονή και μικρά καταστήματα μιλούν για ασφυξία – Ο Δήμος Νάξου κάνει λόγο για «εξορθολογισμό» βάσει κόστους αφαλάτωσης και αποτροπή υπερκατανάλωσης (video)

Σκοπελίτης: Αλλαγές δρομολογίων 19–21/09/2025 λόγω κακοκαιρίας

Το ταξιδιωτικό πρακτορείο Zas Travel Νάξου ενημερώνει: το δρομολόγιο της Παρασκευής μεταφέρεται για Σάββατο και του Σαββάτου για Κυριακή — δείτε αναλυτικά τις ώρες.

Υπόθεση …Νερό: Ο Σύλλογος Επαγγελματιών Δονούσας ζητά επανεξέταση της τιμολογιακής πολιτικής και δίκαιες χρεώσεις

Μετά την Ηρακλειά και τα Κουφονήσια, διαμαρτύρεται και η Δονούσα για τις αυξήσεις - Τι ζητούν οι επαγγελματίες

Νάξος – Αύγουστος 2025: περισσότερες αφίξεις, Ισχυρότερο το σύνολο του καλοκαιριού (πίνακες)

Στο λιμάνι της Νάξου οι επιβάτες αυξήθηκαν 5,2% τον Αύγουστο σε σχέση με πέρυσι, ενώ το τρίμηνο Ιουνίου–Αυγούστου έκλεισε με +6,5% συνολικά. Τι δείχνει η δεκαετία.

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Σε ποιες περιοχές θα έχει αύριο το πρωί (20/09) διακοπή ρεύματος

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση «Προσωρινή Διακοπή», θα επηρεαστούν Μπαούζι Δαμαριώνα, Αυλωνίτσα, Άγιος Δημήτριος και Αγ. Ανάργυροι Σαγκρί.

Απαγορευτικό: Στις 9.30 το βράδυ απόψε αναχωρεί το “Blue Star Naxos” (Πίνακας)

Λόγω κακοκαιρίας αλλάζουν αναχωρήσεις/ακυρώνονται δρομολόγια. Τι ισχύει ανά πλοίο, πότε χρειάζεται αλλαγή εισιτηρίων και ποιες μεταφορές επιβατών έγιναν.

Ανεκτέλεστα δρομολόγια για Supercat Jet, Superjet και Superjet 2 λόγω κακοκαιρίας

Η κακοκαιρία που πλήττει το Αιγαίο φέρνει σημαντικές ακυρώσεις στην ακτοπλοΐα – Αναλυτικά ποιες γραμμές επηρεάζονται

Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Ο Νίκος Σιδερής ορίστηκε πρόεδρος της Κοινότητας Κεραμωτής

Σιδερής Νίκος η επιλογή του Δημάρχου – Αποχές και ενστάσεις από Κορρέ και Χατζηανδρέου

Αναφορά στο Ευρωκοινοβούλιο για την Αμοργό: Αντίδραση σε λιμενικά και οδικά έργα με χρηματοδότηση της Ε.Ε.

Ο Νικόλαος Γαβαλάς, εκ μέρους περιβαλλοντικών συλλόγων και εκατοντάδων πολιτών, καταγγέλλει την καταστροφική επίδραση αναπτυξιακών έργων στην Αμοργό και ζητά παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.