Τα Αγια Πάθη στην Πάρο

Μεγάλη εβδομάδα κι ένας από τους βασικούς προορισμούς των επισκεπτών είναι η Πάρος. Ο λόγος; Εκτός όλων των άλλων η μοναδικότητα ενός εθίμου που έχει ξεπεράσει πλέον τα 90 χρόνια και δεν υπάρχει σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας. Ποιο; Μα η αναπαράσταση των Παθών του Κυρίου που ξεκινάει τη Μεγάλη Παρασκευή και ολοκληρώνεται τη Κυριακή του Πάσχα… Εθιμο που ξεκίνησε το 1927 και κρατάει σχεδόν έως σήμερα…

Τι αναφέρει η ιστορία;

Η Βασιλεία Καφούρου – Ασωνίτη, η οποία γεννήθηκε το 1902 στη Μάρπησσα, ήταν εκείνη που εμπνεύστηκε τις αναπαραστάσεις των Παθών. Στην αρχή συμμετείχαν μόνο κορίτσια. Με το πέρασμα των χρόνων το έθιμο εδραιώθηκε, και με μοναδική εξαίρεση τα χρόνια της Κατοχής συνέχισε να πραγματοποιείται ανελλιπώς κάθε χρόνο. Σταδιακά άρχισε και να εξελίσσεται, καθώς οι επόμενες γενιές αναλάμβαναν τα ηνία της διοργάνωσης, με αποτέλεσμα σήμερα να αριθμεί δώδεκα αναπαραστάσεις, από τρεις που ήταν τα πρώτα χρόνια της διοργάνωσης. Την τεχνική και εικαστική αρτιότητα των Αναπαραστάσεων θα ζήλευαν ακόμα και σπουδαίοι σκηνοθέτες. Η φυσική τους ένταξη μέσα στο χωριό σε συνδυασμό με τις ψαλμωδίες των πιστών και τις μυρωδιές της ανοιξιάτικης φύσης και του λιβανιού σε μεταφέρουν σε άλλον τόπο, σχεδόν σε άλλη εποχή. Αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι το πλήθος των παιδιών που συμμετέχουν και που αγγίζουν τα 150 Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η ύπαρξη 12 Χριστών, όλων με καταπληκτική ομοιότητα στα θεωρούμενα χαρακτηριστικά του.

Ο κ. Δημήτρης Τσιγώνιας, με το παρατσούκλι Ντάρας, συμμετείχε για πρώτη φορά στις αναπαραστάσεις το 1974 – 75. Μέχρι το 1984, οπότε εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Πάρο, ήταν ασυρματιστής στα καράβια, φρόντιζε όμως πάντα να βρίσκεται στη Μάρπησσα το Πάσχα ώστε να συμμετέχει στις αναπαραστάσεις. Τα πρώτα δυο χρόνια αναπαράστησε τον Χριστό στον Μυστικό Δείπνο. Την Κυριακή του Πάσχα, στις 11:30 το πρωί γίνεται η περιφορά της εικόνας της Μεταμόρφωσης. Η διαδρομή είναι η ίδια με αυτή των αναπαραστάσεων ενώ τα βεγγαλικά και τα δυναμιτάκια έχουν την τιμητική τους. Το τέλος της λιτανείας βρίσκει όλους τους κατοίκους του χωριού και αναρίθμητους επισκέπτες να συμμετέχουν στη γιορτή της Αγάπης που λαμβάνει χώρα στο γήπεδο της Μάρπησσας κάτω από τα δέντρα. Στο παζάρι, στην είσοδο του γηπέδου, γίνονται ανάρπαστα τα καταπληκτικά αντικείμενα αλλά και τα προϊόντα (από ποτήρια, πιάτα και κανάτες μέχρι μαρμελάδες κλπ.) που με πολύ μεράκι φτιάχνει ο σύλλογος γυναικών Μάρπησσας.

Τι βλέπει κανείς κατά την περιφορά του Επιταφίου και περιμετρικά του χωριού,  σε επιλεγμένες θέσεις;

Την Ανάσταση του Λαζάρου

Την Είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα

Την Μετάνοια της Μαγδαληνής

Το Μυστικό Δείπνο

Τον Πόντιο Πιλάτο

Την Προσευχή στο Όρος των ελαιών

Την Ανάβαση στο Γολγοθά

Το πριν Αλέκτωρ Λαλήσει

Τον Απαγχονισμό του Ιούδα

Την Σταύρωση

Την Αποκαθήλωση

Τον Επιτάφιο θρήνο

Τυχερός, επίσης, αισθάνεται, όποιος ακολουθήσει τον Επιτάφιο, σηκώνοντας τον Τίμιο Σταυρό και βιώνοντας το μοναδικό αυτό έθιμο (στο χωριό που το γέννησε) μέσα στην ανοιξιάτικη φύση στις μυρωδιές της ρίγανης, της φασκομηλιάς και υπό τους κατανυκτικούς ψαλμούς των εγκωμίων της χορωδίας που τον συνοδεύει.  Σήμερα το ίδιο έθιμο πραγματοποιείται, σε μικρότερο βαθμό, και στα γύρω χωριά (Μάρμαρα, Πρόδρομος Λεύκες και Άσπρο Χωριό).