Το απόγευμα της Κυριακής (10/07) στο Πολιτιστικό Κέντρο του Φιλωτίου θα πραγματοποιηθεί συζήτηση γύρω από το Κάστρο τ’ Απαλίρου και βασικός ομιλητής θα είναι ο Δημήτρης Αθανασούλης – Διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων
Εάν θέλετε να μάθετε την ιστορία της Νάξου δεν έχετε παρά να ανεβείτε την Κυριακή (10/07) στο Φιλώτι και δη στο Πολιτιστικό Κέντρο του Συλλόγου Φιλωτιτών όπου θα πραγματοποιηθεί συζήτηση (ώρα έναρξης 19:30) με θέμα το Κάστρο τ’ Απαλιρού. Εκδήλωση που πραγματοποιείτε σε συνέργεια με τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Φιλωτίου και τον ΝΟΠΠΑΠΠΠΑ με στόχο την ενημέρωση γύρω από τις τελευταίες εξελίξεις για το κάστρο που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στην αγροτική περιοχή ανάμεσα στο Σαγκρί και στην Αγιασσό και υπήρξε η καρδιά της Βυζαντινής Νάξου μέχρι τον 13ο αιώνα που ήρθαν οι Ενετοί. Βασικός ομιλητής θα είναι ο Διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων κος Δημήτρης Αθανασούλης ενώ στο πλευρό του θα βρίσκονται και οι ξένοι καθηγητές Σαμ Τέρνερ (Νιούκαστλ), Τζιμ Κρόου (Εδιμβούργο), Κνουτ Οντενγκαρντ (Οσλο) που θα κάνουν τις δικές τους εισηγήσεις από τη στιγμή που όλοι έχουν ανέβει στο Κάστρο…
Ιστορία
Και κάνοντας μία μίνι αναδρομή, να αναφέρουμε ότι πήρε το όνομά του από τις απαλιριές, ένα είδος θάμνου που φυτρώνει στο κάστρο. Και σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες Νορβηγών μελετητών, το κάστρο, παρά το γεγονός ότι ήταν ψηλά στο βουνό, δεν ήταν μόνο καταφύγιο στις επιθέσεις των πειρατών, αλλά για αρκετούς αιώνες στα χρόνια του Βυζαντίου υπήρξε μια ζωντανή πόλη με αρκετούς κατοίκους.
Δεν υπάρχουν στοιχεία για την ακριβή χρονολογία ίδρυσης του οικισμού , υπάρχουν όμως ενδείξεις για μια χρονολογία κτίσης πριν από τον 7ο αιώνα, ενώ είναι σίγουρο ότι εγκαταλείφθηκε τον 13ο αιώνα, όταν την κατέλαβαν οι Ενετοί του Μάρκου Σανούδου. Το κάστρο στη Βυζαντινή εποχή ήταν ουσιαστικά η ακρόπολη της πρωτεύουσας του νησιού που βρισκόταν στους πρόποδες του λόφου, κάτω από το κάστρο. Η θέση του ήταν εξαιρετικά οχυρή, αφού βρίσκεται σε απρόσιτο βράχο με σχετικά μεγάλο υψόμετρο. Είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι το κάστρο το κούρσεψαν Σαρακηνοί πειρατές το 850 μ.Χ. Μετά την κατάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Φράγκους της Δ’ Σταυροφορίας, ο Ενετός Μάρκος Σανούδος με το στόλο του επιτέθηκε στη Νάξο το 1207.
Αποβιβάστηκε στις Ποταμίδες (Σαρακήνικα) και πολιόρκησε το κάστρο, που εκείνη την εποχή είχαν στα χέρια τους Γενουάτες πειρατές. Για 40 ολόκληρες ημέρες δεν μπορούσαν οι Ενετοί να το κυριεύσουν και οι μισθοφόροι του Σανούδου ήταν έτοιμοι να υποχωρήσουν. Τότε ο Σανούδος αποφασισμένος καθώς ήταν να καταλάβει το νησί, έκαψε όλα του τα πλοία . Με τον τρόπο αυτό ανάγκασε τους στρατιώτες του να αγωνιστούν μέχρι το τέλος. Όταν έγινε κύριος του νησιού, αποφάσισε να χτίσει το κάστρο του στη Χώρα, για να είναι κοντά στο λιμάνι. Με την πτώση του κάστρου Απαλίρου άρχισε η μακρά περίοδος της ενετικής κυριαρχίας στη Νάξο (αλλά και στις Κυκλάδες, γενικότερα) που έληξε με την εισβολή των Οθωμανών το 1537. Υπάρχουν αναφορές ότι το κάστρο καταστράφηκε αμέσως μετά από τον Σανούδο που φοβόταν μήπως ξαναπέσει στα χέρια πειρατών ή των Βυζαντινών.
Και τέλος σήμερα στο κάστρο σώζεται μεγάλο μέρος των τειχών με πύργους και προμαχώνες, στέρνες, όπως επίσης και λείψανα περίπου 250 κατοικιών, εκκλησιών, φούρνου, ελαιοτριβείου κ.α.
Με πληροφορίες από το kastra.eu
