Τετάρτη, 16 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΣε μουσεία του εξωτερικού τα μάρμαρα της Αμφίπολης

Σε μουσεία του εξωτερικού τα μάρμαρα της Αμφίπολης

|

Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρου, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- 11 τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές που υπήρχαν πάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης (!!!)
 

Νέα κομμάτια του πολύπλοκου παζλ που συνθέτει την ανασκαφή στην Αμφίπολη έρχονται να προσδώσουν μια ακόμη πιο εντυπωσιακή εικόνα του λόφου Καστά. Δεν είναι μόνο ο λέοντας πάνω στο επιβλητικό βάθρο στην κορυφή του Τύμβου της Αμφίπολης και ο περίβολος του μισού χιλιομέτρου που προκαλούσε δέος. Τεραστίου μεγέθους, με γλυπτές συνθέσεις και πλούσιο εναέτιο διάκοσμο ήταν και η εξωτερική πρόσοψη του ταφικού μνημείου, όπως αποκαλύπτει με συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, κ. Μιχάλης Λεφαντζής. Πρόκειται για το περίφημο δίστηλο εν παραστάσι μπροστά από τις Σφίγγες και τα σκαλοπάτια της εισόδου του τάφου το οποίο έφτανε έως τον περίβολο, ήταν σε κοινή θέα και αποτελούσε μεγαλοπρεπή κατασκευή.

Στο εξωτερικό

Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρο, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές που υπήρχαν πάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης! Πέντε εξ αυτών εντοπίστηκαν στο Λούβρο και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης, όπου βρίσκονται εδώ και δύο αιώνες. Δύο ακόμη βρέθηκαν στο Μουσείο Γκετί, τα οποία είχαν πουληθεί από ιδιώτη). Μάλιστα στα μουσεία αυτά υπάρχει αναλυτική καταλογογράφηση. Στο Λούβρο είναι όλα πιστοποιημένα, έχουν εγγραφεί το 1880-1890, υπάρχει χρονολόγηση θραυσμάτων, τα περισσότερα έχουν προέλευση την Αμφίπολη και κάποια την περιοχή της Μακεδονίας. Παράλληλα, πλήρης καταλογογράφηση υπάρχει και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, τα νέα στοιχεία αποτυπώνουν τη εικόνα της αρχικής χρήσης του λατρευτικού χώρου ως ηρώου προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της Μακεδονίας και ως χρηστηρίου, σχεδιασμένου να λειτουργείται από μια σημαντική ιέρεια, διαθέτοντας δευτερογενείς τελετουργικές ταφές με σκοπό τη χρησμοδοσία.

Η ζωφόρος και τα νέα στοιχεία

Άλλα συνηγορούν ότι μετά τη ρίψη του σώματος της 60χρονης γυναίκας στην κιβωτιόσχημη θήκη έγινε επίχωση και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με τη μαρμάρινη θύρα. Οι λατρευτικές δραστηριότητες του χώρου με την κιβωτιόσχημη θήκη μεταφέρθηκαν πιο μπροστά στους προηγούμενους θαλάμους και είναι φανερές οι οικοδομικές επεμβάσεις που έγιναν.

Παράλληλα, η γραπτή ζωφόρος, στην οποία πρωταγωνιστούν δελφικοί τρίποδες ανάμεσα στις άλλες σκηνές, είναι η σημαντικότερη μαρτυρία αυτής της ιστορικής επέμβασης υποδηλώνοντας και την αρχική χρήση του λατρευτικού αυτού χώρου ως ηρώου και χρηστηρίου.

Ταυτόχρονα δεν θεωρείται τυχαίο πως υπάρχουν κοινά θέματα (νεκρόδειπνο, ιεροθέσιο κλπ) οι παραστάσεις που είναι αποτυπωμένες στην ανάγλυφη ζωφόρο του βάθρου του λέοντα, ψηλά στον Τύμβο, στα μαρμάρινα τμήματα του διστήλου εν παραστάσει (εξωτερική πρόσοψη του τάφου) και στη ζωγραφισμένη ζώνη (θριγγός/γραπτή ζωφόρος) εντός του τρίτου χώρου του τάφου.

Τι έχει προκύψει από τη μελέτη των στοιχείων και την έρευνα που οδήγησε σε ταυτίσεις και αποδόσεις θραυσμάτων και τμημάτων αρχιτεκτονικών μελών και μαρμάρινων γλυπτών; Εντυπωσιακά είναι τα δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου (με τις Σφίγγες και τη μνημειώδη σκάλα). Καλυπτόταν από δίριχτη στέγη στους αρχαίους χρόνους και είχε μαρμάρινη πρόσοψη δίστηλη εν παραστάσι, η οποία εδραζόταν στη στέψη του περιβόλου και είχε μαρμάρινο περιθύρωμα.

Η πρόσοψη είχε πλάτος έξι μέτρων και ύψος που έφτανε τα εννέα μέτρα, δηλαδή ήταν υψηλότερη κατά ένα μέτρο από την κορυφή της καμάρας του τάφου. Η αρχιτεκτονική μελέτη έδειξε ότι η κυριότητα του περιβόλου δεν δημιουργούσε πρόβλημα και η πρόσοψη φαινόταν ευθεία, προκαλώντας δέος στο βλέμμα του ανθρώπου της εποχής, στα υστεροκλασικά χρόνια.

Ταυτίσεις με Μακεδόνες ήρωες

Kατά τον κ. Λεφαντζή, το ταφικό μνημείο με πολυετή λατρευτική χρήση “έχει τυπικά χαρακτηριστικά λατρευτικού χώρου της εποχής του τέλους του 4ου π.Χ. αιώνα. Παρατηρεί ότι “υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή, αλλά στο μνημείο του Τύμβου Καστά είναι κυρίαρχος ο μακεδονικός χαρακτήρας”.

Είναι ενδεικτικό ότι στη μαρμάρινη ανάγλυφο ζωφόρο στη βάση του βάθρου επί του οποίου ήταν ο λέοντας αποτυπώνεται παράσταση χαρακτηριστική μακεδονικής εικονογραφίας με μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος, δέντρο με φίδι τυλιγμένο γύρω του. Κομμάτια αναπαριστούν νεκρική πομπή, ενώ έχει βρεθεί τμήμα μαρμάρου με πόδια αλόγου σε κίνηση.

Επιχειρούνται επίσης ταυτίσεις και αποδόσεις σε κομμάτια που παραπέμπουν σε υψηλόβαθμο Μακεδόνα, ο οποίος στο ένα χέρι κρατά φιάλη αναμένοντας σπονδή και στο άλλο χέρι ανεστραμμένο ξίφος, του οποίου η θήκη (ο κολεός) έχει μανιταρόσχημη απόληξη και η λαβή του είναι κυρτή -αυτά, σύμφωνα με ειδικούς, αποτελούν ισχυρά στοιχεία χρονολόγησης.

Παράλληλα, διερευνώνται και συνδέονται με τον ήρωα-ιππέα που συναντάνται στο χώρο της Μακεδονίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η ανασκαφική ομάδα προχωρεί σε συγκρίσεις με την παράσταση του αναθηματικού ανάγλυφου από την Πέλλα της εποχής του Κασσάνδρου, που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΙ ΗΡΩΙ), όπου ο ήρωας εικονίζεται σε αυτήν ως νεαρός ιππέας ενώ δίπλα του γυναίκα σπένδει.

Πηγή: Βήμα της Κυριακής


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πάρος είπε «όχι» στα πλαστικά, oλοκληρώθηκε με επιτυχία η δράση Plastic Free Greece

Υποθαλάσσιοι και παράκτιοι καθαρισμοί, εμβληματικοί πρεσβευτές και ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας ανέδειξαν τη σημασία της συλλογικής δράσης για ένα νησί απαλλαγμένο από πλαστικά.

Πράσινο φως για πλοηγικό σταθμό στη Μύκονο, σε τι δεσμεύτηκε ο Υπουργός Ναυτιλίας

Ο Υπουργός Ναυτιλίας αναγνώρισε την ανάγκη ίδρυσης σταθμού για τα κρουαζιερόπλοια, ενώ επανέλαβε τη δέσμευση κάλυψης των απωλειών από τα μειωμένα λιμενικά τέλη.

Δυναμική παρουσία του Πανναξιακού AO στο Πανελλήνιο Κ16 – Έρχονται τα «Μηλώσεια 2025»

Σπουδαίες επιδόσεις από τους νεαρούς αθλητές του Πανναξιακού στη Χαλκίδα – Συγχαρητήρια και ευχαριστίες από το Δ.Σ. για τη στήριξη των χορηγών ενόψει των αγώνων «Μηλώσεια 2025» στη Νάξο.

Η κεραμική της Σίφνου: Παράδοση αιώνων, τέχνη ζωντανή

15 εργαστήρια, εκατοντάδες φόρμες και μια πολιτιστική κληρονομιά ενταγμένη στην UNESCO που συνεχίζει να γράφει ιστορία, στο χέρι, στον τροχό, στο καμίνι.

Κέα: Ανακύκλωση ελαστικών με οικολογική συνείδηση και υπευθυνότητα

Ο Δήμος Κέας σε συνεργασία με την Ecoelastica έδωσε νέα ζωή σε εκατοντάδες παλιά ελαστικά – Μια πράξη περιβαλλοντικής ευθύνης και πρότυπο διαχείρισης αποβλήτων για τα νησιά.

Κάναβα Ρούσσος: Ο Καραγκιόζης και οι Πειρατές κάτω απ’ τα αστέρια της Σαντορίνης

Μια βραδιά γεμάτη φως, γέλιο και μνήμες από τα παλιά στο Οινοποιείο Canava Roussos — εκεί που η παράδοση δεν ξεθωριάζει, αλλά ζει.

Σαντορίνη – ΔΕΔΔΗΕ: Διακοπές ρεύματος – Ο προγραμματισμός μέχρι την Τρίτη 22 Ιουλίου

Προγραμματισμένες διακοπές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης από την ΔΕΔΔΗΕ λόγω τεχνικών εργασιών. Το πρόγραμμα μέχρι την Τρίτη 22 Ιουλίου

Νάξος – Δήμος: Έργο πυροπροστασίας σε 7 κοινότητες με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο

Ξεκινούν οι εργασίες για αντιπυρικές ζώνες σε Απείρανθο, Φιλώτι, Σαγκρί, Κεραμωτή, Δανακό, Ποταμιά και Αγιασσό — Ο Δήμος καλεί τους δημότες να συνεργαστούν για την υλοποίηση του έργου.

Η Νάξος μέσα από τα μάτια της Σοφίας Ρομπόλη: “Εκεί που σταματά ο χρόνος”

Η διερμηνέας νοηματικής και ψυχολόγος Σοφία Ρομπόλη γράφει για το καλοκαίρι που τη μεγάλωσε, για ένα νησί που έγινε οικογένεια, καταφύγιο, μνήμη και ελευθερία.

Ανακαλείται η ένταξη του αεροδρομίου της Πάρου στο ΕΣΠΑ λόγω καθυστερήσεων, έκτακτη συνεδρίαση (17/07) του Δημοτικού Συμβουλίου

Το Δημοτικό Συμβούλιο Πάρου συνεδριάζει την Πέμπτη 17 Ιουλίου με φόντο την απόφαση ανάκλησης της ένταξης του έργου «Ανάπτυξη και Βελτίωση Υποδομών του Νέου Αεροδρομίου Πάρου» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταφορές 2021–2027».

Απίστευτο: Πήδηξε από τον καταπέλτη του “Champion Jet 3” στην Πάρο

ναστάτωση στο λιμάνι της Παροικιάς όταν 24χρονος ημεδαπός πήδηξε από τον καταπέλτη πλοίου κατά τον απόπλου – Παρενέβη το Λιμενικό, χωρίς να υπάρξει τραυματισμός

Νάξος: Πέντε «κρυμμένες» παραλίες για ήσυχες (!!!) αποδράσεις

Από τον εξωτικό Πάνορμο μέχρι τη μυστική Χαβάη, ανακαλύψτε πέντε μοναδικές ακτές της Νάξου που προσφέρουν αυθεντική νησιωτική εμπειρία, μακριά από την πολυκοσμία.

Νάξος – Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου: Αντίο στον Στέλιο Ζαφειρόπουλο, ένα δάσκαλο με ψυχή και φως

Ο Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου Νάξου αποχαιρετά με συγκίνηση τον αγαπημένο εκπαιδευτικό και επιστήμονα, που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μαθητική και τοπική κοινότητα.

Νάξος – Ορφέας Παπαδόπουλος: Από την υποκριτική στο τατουάζ και… στην Παναγία των Παρισίων (video)

Ο γνωστός ηθοποιός και tattoo artist μιλά αποκλειστικά στο Naxospress για την τέχνη, τη ζωή του στη Νάξο, τα παράξενα τατουάζ και τη νέα του θεατρική πρόκληση

Νάξος: Σύλληψη 70χρονου κυβερνήτη για παράνομο απόπλου σκάφους στον Πάνερμο

Παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, επιβατηγό τουριστικό σκάφος απέπλευσε χωρίς άδεια από το Λιμεναρχείο

Νάξος – Κεραμωτή: Σήμερα το τελευταίο αντίο στην Σοφία Φυρογένη

Η Κεραμωτή Νάξου αποχαιρετά μια αγαπημένη μορφή της τοπικής κοινωνίας – Αντί στεφάνου, δωρεά στον Ιερό Ναό από τον Σύλλογο Κεραμωτής

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

SeaJets: Το “TERA JET 2” ξεκινά τα δρομολόγια του, πρώτη αναχώρηση από Πειραιά στις 11 Ιουλίου

Το νέο ταχύπλοο της SEAJETS φτάνει Νάξο, Πάρο, Κουφονήσια, Σχοινούσα και Ηρακλειά με διπλή επιστροφή – Αναλυτικό πρόγραμμα του πρώτου δρομολογίου

Golden Plates 2025: Ο chef Νίκος Δημητροκάλης και το Dal Professore σε Νάξο και Αττική έκλεψαν τη παράσταση

Με φόντο τη θάλασσα και πρώτη ύλη την αυθεντικότητα, οι Κυκλάδες σάρωσαν στα φετινά βραβεία γαστρονομίας Golden Plates, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις που επιβεβαιώνουν το διεθνές γευστικό αποτύπωμά τους.

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.