Εντυπωσιακό ψηφιδωτό που απεικονίζει άρμα με έναν άνδρα σε κίνηση και εμφανίζεται και ο Ερμής ως ψυχοπομπός τα νέα ευρήματα στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης
Για μία ακόμη φορά η Αμφίπολη κλέβει τη παράσταση με τα ευρήματά της και ενδεχομένως αφήνει σε δεύτερη μοίρα την ταυτότητα του ένοικου στον τύμβο Καστά της αρχαίας Αμφίπολης. Οι φωτογραφίες του ψηφιδωτού δαπέδου που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη και δόθηκαν στη δημοσιότητα την Κυριακή 12 Οκτωβρίου στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έκοψαν την ανάσα και προκαλούν, για μια ακόμη φορά, θαυμασμό. Το δάπεδο αποκαλύφθηκε- στο μεγαλύτερο μέρος του- με την σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος έξι μέτρων από την θόλο. Κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα διαφόρων χρωμάτων, φέρει παράσταση εξαίρετης τέχνης η οποία είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος, χρονολογείται, δηλαδή, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα.
Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι, κάτι που ενδεχομένως σημαίνει ότι είναι νικητής. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο. Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά και σύμφωνα με εκτιμήσεις ανωτάτων στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού, η κατασκευή του τύμβου ήταν παραγγελία από τον ίδιο τον ένοικο του τάφου. Επίσης, είναι δεδομένο ότι μιλάμε πλέον για τάφο καθότι όπως αναφέρεται και στην Οδύσσεια, εκτός των άλλων ιδιοτήτων του, ο Ερμής είναι “ψυχοπομπός”, δηλαδή εκείνος που οδηγεί, στέλνει τις ψυχές των νεκρών στον Άδη. Ακόμη συμμετέχει στο δικαστήριο του Άδη που “κρίνει” την ψυχή του νεκρού. Και βέβαια αποκλείουμε το ενδεχόμενο να είναι γυναίκα η ένοικος του τάφου καθότι ο Ερμής οδηγεί άνδρα και μάλιστα νικητή στον κάτω κόσμο. Και τέλος, μιλάμε για μακεδονικό τάφο, καθότι επιβεβαιώνεται από την τεχνοτροπία του ψηφιδωτού.
Ολόκληρη η ανακοίνωση το ΥΠΠΟΑ έχει ως εξής:
«Προχωρεί η ανασκαφική έρευνα στον λόφο Καστά Αμφίπολης, από την ΚΗ´ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Συνεχίζεται η σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης, από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος 6μ. από την θόλο. Κατά την αφαίρεση της επίχωσης αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο καλύπτει όλη την επιφάνεια του χώρου δηλαδή, 4,5μ. πλάτος επί 3 μ. μήκος.
Το ψηφιδωτό είναι κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλέ, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Την κεντρική παράσταση περιβάλλει διακοσμητικό πλαίσιο, πλάτους 0,60μ.,το οποίο συντίθεται από διπλό μαίανδρο, τετράγωνα και τρέχουσα σπείρα. Το φόντο της παράστασης είναι σε αποχρώσεις γκρί-μπλέ. Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος ώριμος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι, κάτι που αποδεικνύει πως είναι νικητής. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο. Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.
Η παράσταση διακρίνεται για την εξαίρετη τέχνη στην απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών, τόσο των μορφών, όσο και των αλόγων, όπως και για την αρμονία των χρωμάτων. Η σύνθεση είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης. Το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά. Στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυατίδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο, στο κάτω μέρος του. Επίσης, εντοπίστηκαν, ακριβώς κάτω από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα».
