Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος μιλά για τους στόχους που έχει κατακτήσει η περιφέρεια στο πεδίο του πολιτισμού και της βιωσιμότητας – Τι λέει για τις δρασεις στο Νότιο Αιγαίο
«Η μεγάλη εικόνα για μένα είναι να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ζωή για τα νησιά μας και τους κατοίκους τους», δηλώνει ο Γιώργος Χατζημάρκος που βρίσκεται στη θέση του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου από το 2014. Για εκείνον «Όλα είναι Άνθρωπος. Όλα είναι Πολιτισμός».
Μιλώντας στο elculture.gr αναφέρεται στους στόχους που έχει κατακτήσει η περιφέρεια στο πεδίο του πολιτισμού, στα βήματα που έχει κάνει στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης αλλά στις προτεραιότητες που θέτει ο ίδιος σχετικά με τη διακυβέρνηση.
Το Νότιο Αιγαίο είναι η μόνη από τις 13 περιφέρειες της χώρας που κατά την απογραφή του 2021 παρουσιάζει αύξηση πληθυσμού. Πού πιστεύετε ότι αποδίδεται αυτό και τι σημαίνει για εσάς;
Πράγματι, το Νότιο Αιγαίο μεγαλώνει. Αυτό έδειξε η απογραφή του 2021. Ξέρετε, το δημογραφικό είναι ένα αληθινά υπαρξιακό πρόβλημα, για την Ελλάδα και τον ελληνισμό. Επιπλέον, όπως συμβαίνει και με πολλά άλλα ζητήματα, έχει άλλη διάσταση για την Αθήνα κι άλλη διάσταση για μας, τους ακρίτες νησιώτες. Ο ακριτικός χαρακτήρας και το μειονέκτημα της νησιωτικότητας λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές της κρισιμότητας του δημογραφικού. Κάτω από αυτό το πρίσμα, είμαστε πραγματικά περήφανοι στο Νότιο Αιγαίο καταφέρνοντας να είμαστε η εθνική εξαίρεση στη μείωση του πληθυσμού που εμφανίζουν οι υπόλοιπες 12 Περιφέρειες της χώρας.
Πέρα από την εθνική διάσταση, τα συμπεράσματα της απογραφής είναι για εμάς και μια επιβεβαίωση ότι εδώ υπάρχει ένα πρότυπο αποτελεσματικής Περιφερειακής Διακυβέρνησης. Με το δημογραφικό να αποτελεί βασικό δείκτη ευημερίας στον Δυτικό κόσμο, αποδεικνύουμε έμπρακτα πως σχεδιάζουμε σήμερα τις λύσεις που μπορούν να εγγυηθούν ένα βιώσιμο μέλλον κι ανοίγουμε καθημερινά καινούργιους δρόμους παντού: στις τεχνικές υποδομές, στην ποιότητα ζωής, στις δομές υγείας, εκπαίδευσης κι ασφάλειας, στην προσέλκυση επενδύσεων, στην προβολή του τόπου μας και την τουριστική δραστηριότητα, η οποία φέτος καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Μια που το αναφέρετε, τι έγινε φέτος το καλοκαίρι στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου; Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, τι ποσοστό ανάκαμψης πετύχατε;
Το 2022, Κυκλάδες και Δωδεκάνησα ξεπέρασαν και τις πιο τολμηρές προβλέψεις. Όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προέβλεπε, η επιστροφή στα επίπεδα του 2019, να μην επιτυγχάνεται νωρίτερα από το 2024 ή το 2025, στο Νότιο Αιγαίο, ήδη από το 2022, όχι απλώς επιστρέψαμε στο 2019 αλλά το ξεπεράσαμε σε διεθνείς αφίξεις με διψήφιο ποσοστό. Πλέον, η τουριστική σεζόν του 2022 αποτελεί το νέο ορόσημο για το Νότιο Αιγαίο, ανατρέποντας αυτό του ανέφελου 2019.
Πού πιστεύετε ότι οφείλετε η τουριστική επιτυχία του 2022;
Αν ισχύει η ρήση «κάθε πρόκληση είναι μια ευκαιρία», τότε ο τουρισμός στα νησιά του Αιγαίου στην Ελλάδα είναι απόδειξη αυτού. Στα δύο προηγούμενα χρόνια της πανδημίας, δώσαμε μεγάλη μάχη για να κρατηθούμε όρθιοι, στην πιο δύσκολη και πιο σκληρή περίοδο που γνώρισε ποτέ ο παγκόσμιος τουρισμός. Κάποιοι παράτολμοι είπαμε ότι αυτό το διάστημα θα προσπαθήσουμε να κερδίσουμε εμπιστοσύνη. Το 2020, ανοίξαμε τουριστικά με δικό μας σχέδιο και πετύχαμε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια τουριστική περίοδος που πέτυχε προορισμός παγκοσμίως.
Στόχος μας δεν ήταν να κάνουμε τζίρους αλλά να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη της τουριστικής αγοράς, ως ένας ώριμος, αξιόπιστος, υπεύθυνος προορισμός. Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε. Σήμερα, το Νότιο Αιγαίο δρέπει τους καρπούς εκείνης της σποράς, κεφαλαιοποιεί εκείνη την τιτάνια, συλλογική προσπάθεια. Της μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής συμμαχίας που χτίσαμε, στην ιστορικά δύσκολη διετία της πανδημίας, αυτής που εμείς ονομάζουμε «Πρωτοβουλία Νοτίου Αιγαίου για τον Τουρισμό», μαζί με τις υγιείς κοινωνικές, θεσμικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Η συνεργασία όταν είναι ειλικρινής πάντα αποδίδει.
Επιμένοντας τουριστικά, μια που πολλές φορές έχετε μιλήσει για το ποσοστό του ΑΕΠ των νησιών που συνδέεται με τον τουρισμό και φτάνει το 97,1%, μιλήστε μας για τα βήματα που έχει κάνει η Περιφέρεια στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης. Πώς αυτά μπορούν να ενισχύσουν την τουριστική κίνηση των νησιών;
Αφού κερδίσαμε την παγκόσμια εμπιστοσύνη για την επιτυχημένη διαχείριση κρίσεων της πανδημίας, το Νότιο Αιγαίο όχι μόνο πέτυχε να ξεπεράσει το ιστορικό ρεκόρ του 2019, αλλά ταυτόχρονα, τα νησιά του, το ένα μετά το άλλο, οδηγούν τον αγώνα για ένα βιώσιμο μέλλον. Για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ο βιώσιμος τουρισμός και η αειφόρος ανάπτυξη αποτελούν ξεκάθαρα μονόδρομο. Το μέλλον του τόπου έχει ήδη αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα και ένα αρχιπέλαγος καινοτομίας δημιουργείται μέσα από μια πλειάδα πρωτοποριακών συνεργιών και έργων παγκόσμιας απήχησης και βεληνεκούς:
Το “The Rhodes Co-Lab”, μία στρατηγική συνεργασία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Ομίλου TUI και του Ιδρύματος TUI Care Foundation, που ενώνουν τις δυνάμεις τους για να χτίσουν ένα πρωτοπόρο μοντέλο του μέλλοντος για τον βιώσιμο τουρισμό, σημείο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, με την κινητοποίηση και συμμετοχή τοπικών, εθνικών και παγκοσμίων stakeholders από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Το μικροσκοπικό νησί της Τήλου «διδάσκει» εντός και εκτός συνόρων ένα νέο υπόδειγμα ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων, έχοντας έως τώρα πετύχει ανακύκλωση πάνω από 87%, που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ, μέσω του πιλοτικού προγράμματος Just Go Zero Tilos, που υλοποιείται με τη συνεργασία του Δήμου Τήλου, της εταιρείας – χορηγού POLYGREEN και του ΦοΔΣΑ Ν. Αιγαίου (δηλαδή του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) και έχει στόχο να μετατρέψει την Τήλο σε νησί μηδενικών αποβλήτων.
Η Αστυπάλαια γίνεται το πρώτο Έξυπνο και Βιώσιμο Νησί χάρη στην έξυπνη κινητικότητα κατά παραγγελία (Mobility on demand), που τρέχει ο Αναπτυξιακός Οργανισμός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου «Κ2». Το «πρασίνισμα» ξεκίνησε και στο νησί της Χάλκης, η οποία μετατρέπεται σε πρότυπο νησί ενεργειακής μετάβασης, με την πρωτοβουλία “GR-Eco islands”, που στόχο έχει, μεταξύ άλλων, την αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, τη βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων, τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών, τον πράσινο μετασχηματισμό της γεωργίας και του τουρισμού και την ανάπτυξη των λιμενικών και άλλων υποδομών.
«Έξυπνο νησί» και η Νάξος, που επιλέχθηκε από την Amazon Web Services (AWS), τη θυγατρική εταιρεία του αμερικανικού τεχνολογικού ομίλου, για να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς, ως προς την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους μόνιμους κατοίκους του νησιού, τους επισκέπτες και τους ψηφιακούς νομάδες. Όλα αυτά τα καινοτόμα και πιλοτικά προγράμματα είναι κρίκοι της πράσινης αλυσίδας δράσεων που στοχεύουν στον τουρισμό του αύριο. Στα νησιά του Αιγαίου το μέλλον ξεκίνησε χθες. Πρόσφατα είδαμε μια ακόμα είδηση που αφορά στα νησιά του Ν. Αιγαίου και συγκεκριμένα τη διασύνδεσή τους που μέχρι χθες δεν υπήρχε σε επίπεδο αεροπορικό τουλάχιστον.
Πράγματι, πριν από λίγες μέρες, εγκαινιάσαμε τις πτήσεις της Cycladic, της πρώτης ελληνικής ενδο-νησιωτικής αερογραμμής που συνδέει τα νησιά του Αιγαίου. Αφοσιωμένες στην ενδοσυγκοινωνία των νησιών μας και μάλιστα σε 12μηνη βάση, οι αεροπορικές συνδέσεις της Cycladic είναι μια εξέλιξη που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη που η χώρα και η περιοχή μας εκπέμπει στη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Καλωσορίζουμε τη νέα εποχή στην ενδοσυγκοινωνία των νησιών μας που βελτιώνει την ζωή των κατοίκων τους και εμπλουτίζει καθοριστικά την τουριστική τους ταυτότητα. Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμο τουρισμό, αν οι ενέργειες τόσο των ανθρώπων του κλάδου όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης και της πολιτείας δεν βελτιώνουν ουσιαστικά την καθημερινότητα των ίδιων των κατοίκων στους εκάστοτε προορισμούς πριν από τους επισκέπτες.
Ποιους στόχους έχει κατακτήσει μέχρι σήμερα η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στο πεδίο του πολιτισμού; Με ποιες ενέργειες διαφυλάττει την πολιτιστική παράδοση και με ποιες ενέργειες ευνοεί την πολιτιστική εξωστρέφεια;
Στον Πολιτισμό, επενδύουμε με την αγάπη που αξίζει σε έναν τόπο, που θα μπορούσε να ζει και με μόνο όπλο το πολιτιστικό του απόθεμα. Περισσότερες από 400 πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα σε δέκα μήνες, με δράσεις σε κάθε ένα από τα 50 κατοικημένα νησιά. Από την Ρόδο μέχρι την Κέα και από το Καστελλόριζο μέχρι την Κύθνο. Δράσεις με εξωστρέφεια, όπως το Φεστιβάλ Ευρωπαϊκής Πολυφωνίας στη Ρόδο, το Tinos world music festival στην Τήνο και το Anima Syros στη Σύρο. Δράσεις για κάθε νησί, όπως το Φεστιβάλ γρίφων και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πέρα από τα Σύνορα στο Καστελλόριζο και τη μουσική παράσταση αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή στο Αγαθονήσι των 185 κατοίκων.
Δράσεις που συμβάλλουν στη διαφύλαξη της παράδοσης, όπως τα προγράμματα καλλιτεχνικής διαμονής στο Γαλλικό Κατάλυμα με τη δημιουργία ενός σύγχρονου καλλιτεχνικού χώρου, που συνδυάζει τα στοιχεία της σύγχρονης καλλιτεχνικής έκφρασης με την φημισμένη ροδίτικη κεραμική παράδοση και γίνεται τόπος καλλιτεχνικής αναφοράς, συνάντησης και συνδημιουργίας καλλιτεχνών από όλη τη Μεσόγειο. Φροντίζουμε να δίνουμε επιλογές με περιεχόμενο στους κατοίκους των νησιών και τους φιλοξενούμενούς τους. Φροντίζουμε τα νησιά μας σήμερα να αναπνέουν Πολιτισμό, να διδάσκουν παράδοση και να γεννούν εξωστρέφεια.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προτεραιότητες που θέτετε στη διακυβέρνηση της Περιφέρειας; Μας μιλήσατε για ανάπτυξη, υποδομές, επενδύσεις, τουρισμό μέσα από το πρίσμα της αειφορίας και της βιωσιμότητας αλλά και πολιτισμό. Ποιο θα λέγατε όμως ότι είναι το μείγμα της πολιτικής και η δική σας κεντρική στόχευση;
Όλα είναι Άνθρωπος. Όλα είναι πολιτισμός. Το έργο υποδομής είναι για τον άνθρωπο. Η πρωτιά σε πανελλαδικό επίπεδο στην απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ για 3η συνεχόμενη χρονιά είναι για τον άνθρωπο. Η άνοδος του τουρισμού, οι επενδύσεις στο Νότιο Αιγαίο, η αειφόρος ανάπτυξη, οι πολιτιστικές δράσεις και η ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος, όλα εκπορεύονται και έχουν τελικό αποδέκτη τον άνθρωπο, την ατομική πρόοδο, την οικογενειακή ευημερία, την κοινωνική συνοχή και την προκοπή μιας κοινωνίας.
Η μεγάλη εικόνα για μένα είναι να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ζωή για τα νησιά μας και τους κατοίκους τους. Όχι για να μας επισκέπτονται περισσότεροι τουρίστες ούτε να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις. Αλλά μία καλύτερη ζωή πρώτα για το ίδιο το περιβάλλον που μας φιλοξενεί, μια καλύτερη ζωή και για τους κατοίκους των νησιών, πάνω από όλους του άλλους. Δουλεύουμε γι’ αυτό με στόχο να είναι κάθε μέρα καλύτερη από την προηγούμενη. Χαμογελάμε στην κρίση. Προετοιμάζουμε το αύριο. Για να κάνουμε τα νησιά μας τόποι που αξίζει να ζει κανείς, να δημιουργεί, να καινοτομεί, να επενδύει, να εργάζεται, να κάνει οικογένεια, να μεγαλώνει παιδιά, να βλέπει τα όνειρά του να γίνονται πραγματικότητα. Αυτό είναι πολιτισμός.
