Πέμπτη, 10 Απριλίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΠαραμελημένοι «θησαυροί» της Νάξου

Παραμελημένοι «θησαυροί» της Νάξου

|

Η ταξιδιωτική εμπειρία του Αναπληρωτή καθηγητή Γιώργου Παπαδόπουλου, ο οποίος βρέθηκε το περσινό καλοκαίρι στη Νάξο και είδε από κοντά τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του νησιού – Τα συμπεράσματά του και οι απορίες του 

Κάθε καλοκαίρι, όπως και οι περισσότεροι φαντάζομαι, κάπου μεταξύ Ιούλιο και Αύγουστο φροντίζω να περνάω μερικές μέρες σε κάποιο ελληνικό νησί.Πέρυσι έτυχε να επισκεφτώ για πρώτη φορά τη Νάξο. Θαύμασα την φυσική ομορφιά του νησιού, απόλαυσα τη φιλοξενία του και επισκέφτηκα τους αρχαιολογικούς του χώρους. Από αυτούς τους τελευταίους έφυγα με ανάμεικτα συναισθήματα.

Βlog (huffingtonpost.gr): Γιώργος Ζ. Παπαδόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής, IMT Atlantique, Ρεν, Γαλλία)

Ξεκίνησα με το Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου. Ένα μουσείο που διαθέτει ένα πολύ μεγάλο αριθμό εκθεμάτων από τη «Πρωτοκυκλαδική περίοδο» και έπειτα, σωσμένα σε άρτια κατάσταση. Ένα μουσείο που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ή από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας και με συνεχή ροή επισκεπτών. Πρέπει να παραδεχτώ πως δεν γνώριζα και δεν περίμενα σε καμία περίπτωση να αντικρίσω ένα τέτοιο θησαυρό κυκλαδικής ιστορίας. Το λυπηρό της ιστορίας είναι πως, δυστυχώς, η οργάνωση, το προσωπικό και ο παραμελημένος χώρος του κτηρίου δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων. Αγάλματα χωρίς κάποιο προστατευτικό, με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να μην διστάζουν όχι απλά να τα αγγίζουν αλλά να τα αγκαλιάζουν για να φωτογραφίζονται. Προθήκες σκονισμένες και σε κακή κατάσταση στις οποίες τα εκθέματα είναι τοποθετημένα κατά δεκάδες με υποτυπώδη ή καθόλου επιγραφή. Ένας χώρος πολύ φτωχός και καθόλου διαδραστικός με τους επισκέπτες. Όσων αφορά το αρμόδιο προσωπικό, δεν παρατήρησα κανένα δείγμα ενδιαφέροντος και όρεξης, ίσως να τους επηρέαζε η συνολική ατμόσφαιρα του χώρου. Πραγματικά μια πολύ λυπηρή εικόνα για έναν πολιτισμό παγκόσμια αναγνωρισμένο, σαν τον Κυκλαδικό.

Την επόμενη μέρα, επισκέφτηκα τον αρχαίο ναό της θεάς Δήμητρας που βρίσκεται στο θρησκευτικό κέντρο του Γύρουλα, μερικά χιλιόμετρα μετά το χωριό Σαγκρί. 

Ο ναός αυτός, ιωνικού ρυθμού, είναι καλά διατηρημένος, χρονολογείται περί το 530-520 π.Χ. και αποτελεί κατά πολλούς τον πρόδρομο της αρχιτεκτονικής της κλασικής περιόδου (η κατασκευή του Παρθενώνα ξεκίνησε το 448 π.Χ. και ολοκληρώθηκε 438 π.Χ., έναν αιώνα μετά δηλαδή). Τον ναό βρήκα χωρίς κανένα προσωπικό ή φύλακα. Ένας χώρος δηλαδή προσβάσιμος προς όλους οποιαδήποτε ώρα και μέρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Τις επόμενες μέρες, επισκέφτηκα τους τρεις κούρους της Νάξου: τον κούρο Απόλλωνα, τον κούρο στο Φλεριό των Μελάνων και τον κούρο στην Ποταμιά.

 

 

Είναι γνωστό πως η Νάξος είναι πλούσια σε καλής ποιότητας μάρμαρο. Στην αρχαιότητα άλλωστε λειτουργούσαν δύο λατομεία, το αρχαίο λατομείο του Απόλλωνα και αυτό των Μελάνων. Το μάρμαρό της ήταν αντικείμενο εκμετάλλευσης και εξαγωγής στα γύρω νησιά όπως η Δήλος αλλά και στις ευρύτερες αρχαιοελληνικές πόλεις. Κατά την διάρκεια λοιπόν των μεταφορών, ιδίως των πολύ μεγάλων αγαλμάτων, υπήρξαν και ατυχήματα με αποτέλεσμα κάποια αγάλματα να σπάνε και να εγκαταλείπονται επί τόπου ή σε άλλες περιπτώσεις για κάποιους λόγους (π.χ., ακύρωσης παραγγελίας) να μην ολοκληρώνονται ποτέ.

 

 

Έτσι, σήμερα έχουμε τους τρεις κούρους της Νάξου να βρίσκονται παντελώς παρατημένοι σε διάφορα σημεία του νησιού χωρίς περίφραγμα και πολλούς από τους επισκέπτες να μην δείχνουν ίχνος σεβασμού.

Ενδεικτικά να αναφέρω το μαρτύριο του κούρου Απόλλωνα ο οποίος είναι τοποθετημένος σε κλήση και στον οποίο ενήλικες σκαρφαλώνουν πάνω του για να φωτογραφηθούν και παιδάκια για να κάνουν τσουλήθρα. Αναρωτιόμουν τι θα έλεγε αν είχε στόμα να μιλήσει…

 

 

Επιπλέον, στην περιοχή των Μελάνων μπορεί κάνεις να επισκεφτεί το Αρχαίο Υδραγωγείο Νάξου 6ου αιώνα π.Χ., όπως και το Αρχαίο Ιερό στις Πηγές του Φλεριού επίσης 6ου αιώνα π.Χ. «αφιερωμένο στους γίγαντες Ώτο και Εφιάλτη, και σε θεότητα της ευφορίας της γης», που βρίσκεται μερικά μέτρα πάνω από τις πηγές του υδραγωγείου. Εδώ να τονίσουμε πως η Νάξος είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πηγές νερού, εξού και είναι πλούσια σε βλάστηση η ευρύτερη περιοχή του νησιού.

 

 Οπότε κατά την αρχαιότητα κατασκευάστηκε υδραγωγείο μήκους 11 περίπου χιλιομέτρων για να μεταφερθεί το πόσιμο νερό από τις πηγές του Φλεριού στις γύρω περιοχές για καλλιέργεια αλλά επίσης και στην πρωτεύουσα, ή αλλιώς στη Χώρα.

 

 

Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος και κάποια κομμάτια του υδραγωγείου βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση, είναι φανερό πως έχει γίνει καλή δουλειά κατά την διάρκεια των ανασκαφών.

 

 

Τέλος να σημειώσουμε πως είναι μία ιδιαίτερα ευχάριστη διαδρομή η όλη η επίσκεψη μιας και ο συνδυασμός της φύσης της περιοχής αναδεικνύει την μοναδικότητα του χώρου. Αυτά που παρατήρησα είναι η μη ύπαρξη του προσωπικού, ξεναγού ή έστω ενός φοιτητή ιστορίας και αρχαιολογίας που να εκπονεί την πρακτική του άσκηση. Τέλος, στη διαδρομή είδα ατελείωτα σκουπίδια σε σημείο που υπήρχε κόσμος που τα μάζευε ο ίδιος.

Άφησα για το τέλος την προϊστορική ακρόπολη Πανόρμου, έναν μοναδικό αρχαιολογικό χώρο που βρίσκεται πάνω σε λόφο στη νοτιοανατολική ακτή της Νάξου με μια καταπληκτική θέα στα Κουφονήσια.

 

 

Πρόκειται για μια οχυρωμένη ακρόπολη που αποτελείται από προϊστορικούς λιθόκτιστους οικισμούς και νεκροταφεία του τέλους της 3ης χιλιετίας π.Χ. Ο οικισμός αυτός είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα για την εξέλιξη των κοινωνιών «από τις μικρές αγροτικές στις αστικές» μιας και πρόκειται για μια συλλογική κατασκευή μιας ιεραρχημένης κοινωνίας. Μέχρι και σήμερα δεν έχει ανασκαφεί στο σύνολο του. Πρόκειται για έναν δύσβατο χώρο επίσης χωρίς φύλαξη, που σήμερα έχει καταντήσει βοσκοτόπι.

 

Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί, πως δεν υπήρχε χρέωση για κανένα αρχαιολογικό μνημείο με εξαίρεση το αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου όπου πληρώσαμε το μηδαμινό ποσό των τριών ευρώ. Διερωτώμαι, μόνο τρία ευρώ αξίζει ο κυκλαδικός πολιτισμός; Ούτε ένα υποτυπώδες περίφραγμα δεν αξίζουν οι κούροι; Ούτε ένα προσωπικό δεν αξίζει ο αρχαίος ναός της θεάς Δήμητρας και η προϊστορική ακρόπολη Πανόρμου;


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Εκτακτο – Νάξος: Κλειστή η οδός Σχοινούσας (κοντά στο Δημαρχείο) λόγω εργασιών

Διακοπή κυκλοφορίας οχημάτων στην οδό Σχοινούσας στη πόλη της Νάξου - Ποιος είναι ο λόγος;

Κικίλιας: Μείωση 50% των λιμενικών τελών σε προσπάθεια συγκράτησης των τιμών στα ακτοπλοϊκά

Β. Κικίλιας: «Η μείωση κατά 50% των λιμενικών τελών, συνεισφέρει στην προσπάθεια συγκράτησης των τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια»

Ευρωπαϊκή Ενωση: Αντίμετρα ύψους 21 δις ευρώ προς Αμερική, εξαίρεση το μπέρμπον

Σε ποια προϊόντα των ΗΠΑ αξίας €21 δισ. βάζει δασμούς η ΕΕ - Τρόφιμα, μέταλλα, μοτοσικλέτες και σκάφη στη λίστα, εξαιρείται το μπέρμπον

Πανναξιακός ΑΟΚ: Παίρνει αύριο (10/04) τη νίκη και πάει .. τελικό

Παίρνει νίκη αύριο (10/04, 14:30) κόντρα στα Μελίσσια και πάει τελικό ο Πανναξιακός ΑΟΚ – Κάλεσμα για ένα γεμάτο ΔΑΚ Νάξου

Νάξος – Πάρκο Ελλης: Πασχαλινό εργαστήρι για μικρούς και .. μεγάλους

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων σε συνεργασία με το ΣΑΕΚ Νάξου διοργανώνουν Πασχαλινό Εργαστήρι για μικρούς και μεγάλους - Πότε και που;

Νάξος – Κωμιακή: Γιορτή Παραδοσιακών Σπόρων την Κυριακή των Βαΐων

Η ετήσια γιορτή των Παραδοσιακών Σπόρων θα πραγματοποιηθεί φέτος στην Κωμιακή - Διοργανωτές; Πότε; Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα

Μ. Καφούρος: Πέντε χρόνια, ισάριθμοι διοικητές στο Νοσοκομείο Θήρας, τι συμβαίνει;

Ερώτηση του βουλευτή Κυκλάδων Μάρκου Καφούρου προς Υπουργείο Υγείας για την παραίτηση του εντεταλμένου συμβούλου και διοικητή του Γενικού Νοσοκομείου Θήρας

Δήμος Πάρου: Επίσκεψη στο Υπουργείο Αθλητισμού, τα προτεινόμενα έργα

Σύσκεψη Εργασίας στο Υπουργείο Αθλητισμού για πιθανές χρηματοδοτήσεις, με τον αναπληρωτή υπουργό, Γιάννη Βρούτση, τον δήμαρχο Πάρου, Κώστα Μπιζά και άλλους φορείς του νησιού

Σαντορίνη – Αρχαιολογικό Μουσείο: Εγκαίνια στις 13 Ιουνίου με τις “Κυκλαδίτισσες”

Με την έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων" εγκαινιάζεται το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας - Πότε;

ΕΚΑΒ: Από τη Πάρο ξεκινάει η νέα εποχή των αεροδιακομιδών

Ξεκίνησαν οι αεροδιακομιδές ασθενών με ελικόπτερα στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου – Όλο το σχέδιο για την καλύτερη μεταφορά - Οι πρώτες πτήσεις στην Πάρο

Πάσχα – Ακτοπλοϊκά Εισιτήρια: Κι όμως για τη Νάξο η μείωση αγγίζει το -13% (πίνακες)

Στο τραπέζι βρίσκεται η πιθανή αύξηση τη θερινή περίοδο, με φόντο τις αλλαγές στη χρήση καυσίμων και τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ του υπουργείου Ναυτιλίας και των ακτοπλοϊκών εταιριών.

kerras cruises: Προσκυνηματική εκδρομή στην Σχοινούσα, εορτή της Παναγίας Ακαθής

Σάββατο 5 Απριλίου και με την Kerras Crouises υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης στη Σχοινούσα για την εορτή της Παναγίας Ακαθής

SeaJets: Ξεκινάει σήμερα η καθημερινή σύνδεση Πειραιά – Κρήτη μέσω Κυκλάδων

Από σήμερα Παρασκευή 4 Απριλίου ξεκινάει - για πρώτη φορά τόσο νωρίς - με δύο ταχύπλοα η σύνδεση Πειραιάς - Κρήτη μέσω Κυκλάδων

Blue Star Ferries: Εκτακτη δρομολόγηση του “Blue Star Paros” στη γραμμή Πειραιάς – Νάξος

Πότε θα πραγματοποιηθεί η έκτακτη δρομολόγηση του Blue Star Paros στη γραμμή Πειραιάς - Πάρου - Νάξου

Square Lime: Η Νάξος κινείται ανοδικά (έως 15%), ζητούνται ξενοδοχεία σε Σύρο – Μήλο

Μπουτίκ ξενοδοχεία: Τα νησιά που κερδίζουν το 2025 – Ο Αύγουστος βγαίνει... εκτός υψηλής σεζόν

Blue Star Naxos: Αλλαγή ημέρας δρομολογίου, επιστρέφει Σάββατο κι όχι Κυριακή

Σάββατο αντί για Κυριακή η επιστροφή του Blue Star Naxos από Αμοργό και Μικρές Κυκλάδες προς Πειραιά

Νάξος: Οι φίλοι του Ολυμπιακού βγάζουν σε δημοπρασία φανέλες για καλό σκοπό

Οι φίλοι του Ολυμπιακού βγάζουν σε δημοπρασία μέσω διαδικτύου φανέλες ερυθρόλευκων παικτών για καλό σκοπό..

Βασ. Φλεριανός: “Περισσότερες από 150 γυναίκες κυρίως στην ορεινή Νάξο έκαναν δωρεάν μαστογραφίες” (video)

Ο αντιδήμαρχος Πρόνοιας Βασίλης Φλεριανός σε έναν μίνι απολογισμό για την πορεία της Κινητής Μονάδας Μαστογραφίας που βρέθηκε στη Νάξο (video)

Δωδεκάνησα – Αρκιοί: Διώχνουν τους κατοίκους επικαλούμενοι το … Οθωμανικό Δίκαιο

Έγγραφο-ντροπή του Υπουργείου Οικονομικών προς κάτοικο των Αρκιών Δωδεκανήσου αμφισβητεί το 2025 την νομιμότητα αγοραπωλησίας που έγινε το 1991 με αναφορές στον ...Σουλειμάν τον Μεγαλοπρεπή

Aegean Air: Προσφέρει δυνατότητα αλλαγής ή ακύρωσης εισιτηρίων λόγω της απεργίας την 9η Απριλίου

Ευελιξία για τα ταξίδια στις 9/4 μέχρι να οριστικοποιηθεί η απεργία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας