Κυριακή, 27 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΠαραμελημένοι «θησαυροί» της Νάξου

Παραμελημένοι «θησαυροί» της Νάξου

|

Η ταξιδιωτική εμπειρία του Αναπληρωτή καθηγητή Γιώργου Παπαδόπουλου, ο οποίος βρέθηκε το περσινό καλοκαίρι στη Νάξο και είδε από κοντά τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του νησιού – Τα συμπεράσματά του και οι απορίες του 

Κάθε καλοκαίρι, όπως και οι περισσότεροι φαντάζομαι, κάπου μεταξύ Ιούλιο και Αύγουστο φροντίζω να περνάω μερικές μέρες σε κάποιο ελληνικό νησί.Πέρυσι έτυχε να επισκεφτώ για πρώτη φορά τη Νάξο. Θαύμασα την φυσική ομορφιά του νησιού, απόλαυσα τη φιλοξενία του και επισκέφτηκα τους αρχαιολογικούς του χώρους. Από αυτούς τους τελευταίους έφυγα με ανάμεικτα συναισθήματα.

Βlog (huffingtonpost.gr): Γιώργος Ζ. Παπαδόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής, IMT Atlantique, Ρεν, Γαλλία)

Ξεκίνησα με το Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου. Ένα μουσείο που διαθέτει ένα πολύ μεγάλο αριθμό εκθεμάτων από τη «Πρωτοκυκλαδική περίοδο» και έπειτα, σωσμένα σε άρτια κατάσταση. Ένα μουσείο που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ή από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας και με συνεχή ροή επισκεπτών. Πρέπει να παραδεχτώ πως δεν γνώριζα και δεν περίμενα σε καμία περίπτωση να αντικρίσω ένα τέτοιο θησαυρό κυκλαδικής ιστορίας. Το λυπηρό της ιστορίας είναι πως, δυστυχώς, η οργάνωση, το προσωπικό και ο παραμελημένος χώρος του κτηρίου δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων. Αγάλματα χωρίς κάποιο προστατευτικό, με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να μην διστάζουν όχι απλά να τα αγγίζουν αλλά να τα αγκαλιάζουν για να φωτογραφίζονται. Προθήκες σκονισμένες και σε κακή κατάσταση στις οποίες τα εκθέματα είναι τοποθετημένα κατά δεκάδες με υποτυπώδη ή καθόλου επιγραφή. Ένας χώρος πολύ φτωχός και καθόλου διαδραστικός με τους επισκέπτες. Όσων αφορά το αρμόδιο προσωπικό, δεν παρατήρησα κανένα δείγμα ενδιαφέροντος και όρεξης, ίσως να τους επηρέαζε η συνολική ατμόσφαιρα του χώρου. Πραγματικά μια πολύ λυπηρή εικόνα για έναν πολιτισμό παγκόσμια αναγνωρισμένο, σαν τον Κυκλαδικό.

Την επόμενη μέρα, επισκέφτηκα τον αρχαίο ναό της θεάς Δήμητρας που βρίσκεται στο θρησκευτικό κέντρο του Γύρουλα, μερικά χιλιόμετρα μετά το χωριό Σαγκρί. 

Ο ναός αυτός, ιωνικού ρυθμού, είναι καλά διατηρημένος, χρονολογείται περί το 530-520 π.Χ. και αποτελεί κατά πολλούς τον πρόδρομο της αρχιτεκτονικής της κλασικής περιόδου (η κατασκευή του Παρθενώνα ξεκίνησε το 448 π.Χ. και ολοκληρώθηκε 438 π.Χ., έναν αιώνα μετά δηλαδή). Τον ναό βρήκα χωρίς κανένα προσωπικό ή φύλακα. Ένας χώρος δηλαδή προσβάσιμος προς όλους οποιαδήποτε ώρα και μέρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Τις επόμενες μέρες, επισκέφτηκα τους τρεις κούρους της Νάξου: τον κούρο Απόλλωνα, τον κούρο στο Φλεριό των Μελάνων και τον κούρο στην Ποταμιά.

 

 

Είναι γνωστό πως η Νάξος είναι πλούσια σε καλής ποιότητας μάρμαρο. Στην αρχαιότητα άλλωστε λειτουργούσαν δύο λατομεία, το αρχαίο λατομείο του Απόλλωνα και αυτό των Μελάνων. Το μάρμαρό της ήταν αντικείμενο εκμετάλλευσης και εξαγωγής στα γύρω νησιά όπως η Δήλος αλλά και στις ευρύτερες αρχαιοελληνικές πόλεις. Κατά την διάρκεια λοιπόν των μεταφορών, ιδίως των πολύ μεγάλων αγαλμάτων, υπήρξαν και ατυχήματα με αποτέλεσμα κάποια αγάλματα να σπάνε και να εγκαταλείπονται επί τόπου ή σε άλλες περιπτώσεις για κάποιους λόγους (π.χ., ακύρωσης παραγγελίας) να μην ολοκληρώνονται ποτέ.

 

 

Έτσι, σήμερα έχουμε τους τρεις κούρους της Νάξου να βρίσκονται παντελώς παρατημένοι σε διάφορα σημεία του νησιού χωρίς περίφραγμα και πολλούς από τους επισκέπτες να μην δείχνουν ίχνος σεβασμού.

Ενδεικτικά να αναφέρω το μαρτύριο του κούρου Απόλλωνα ο οποίος είναι τοποθετημένος σε κλήση και στον οποίο ενήλικες σκαρφαλώνουν πάνω του για να φωτογραφηθούν και παιδάκια για να κάνουν τσουλήθρα. Αναρωτιόμουν τι θα έλεγε αν είχε στόμα να μιλήσει…

 

 

Επιπλέον, στην περιοχή των Μελάνων μπορεί κάνεις να επισκεφτεί το Αρχαίο Υδραγωγείο Νάξου 6ου αιώνα π.Χ., όπως και το Αρχαίο Ιερό στις Πηγές του Φλεριού επίσης 6ου αιώνα π.Χ. «αφιερωμένο στους γίγαντες Ώτο και Εφιάλτη, και σε θεότητα της ευφορίας της γης», που βρίσκεται μερικά μέτρα πάνω από τις πηγές του υδραγωγείου. Εδώ να τονίσουμε πως η Νάξος είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πηγές νερού, εξού και είναι πλούσια σε βλάστηση η ευρύτερη περιοχή του νησιού.

 

 Οπότε κατά την αρχαιότητα κατασκευάστηκε υδραγωγείο μήκους 11 περίπου χιλιομέτρων για να μεταφερθεί το πόσιμο νερό από τις πηγές του Φλεριού στις γύρω περιοχές για καλλιέργεια αλλά επίσης και στην πρωτεύουσα, ή αλλιώς στη Χώρα.

 

 

Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος και κάποια κομμάτια του υδραγωγείου βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση, είναι φανερό πως έχει γίνει καλή δουλειά κατά την διάρκεια των ανασκαφών.

 

 

Τέλος να σημειώσουμε πως είναι μία ιδιαίτερα ευχάριστη διαδρομή η όλη η επίσκεψη μιας και ο συνδυασμός της φύσης της περιοχής αναδεικνύει την μοναδικότητα του χώρου. Αυτά που παρατήρησα είναι η μη ύπαρξη του προσωπικού, ξεναγού ή έστω ενός φοιτητή ιστορίας και αρχαιολογίας που να εκπονεί την πρακτική του άσκηση. Τέλος, στη διαδρομή είδα ατελείωτα σκουπίδια σε σημείο που υπήρχε κόσμος που τα μάζευε ο ίδιος.

Άφησα για το τέλος την προϊστορική ακρόπολη Πανόρμου, έναν μοναδικό αρχαιολογικό χώρο που βρίσκεται πάνω σε λόφο στη νοτιοανατολική ακτή της Νάξου με μια καταπληκτική θέα στα Κουφονήσια.

 

 

Πρόκειται για μια οχυρωμένη ακρόπολη που αποτελείται από προϊστορικούς λιθόκτιστους οικισμούς και νεκροταφεία του τέλους της 3ης χιλιετίας π.Χ. Ο οικισμός αυτός είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα για την εξέλιξη των κοινωνιών «από τις μικρές αγροτικές στις αστικές» μιας και πρόκειται για μια συλλογική κατασκευή μιας ιεραρχημένης κοινωνίας. Μέχρι και σήμερα δεν έχει ανασκαφεί στο σύνολο του. Πρόκειται για έναν δύσβατο χώρο επίσης χωρίς φύλαξη, που σήμερα έχει καταντήσει βοσκοτόπι.

 

Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί, πως δεν υπήρχε χρέωση για κανένα αρχαιολογικό μνημείο με εξαίρεση το αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου όπου πληρώσαμε το μηδαμινό ποσό των τριών ευρώ. Διερωτώμαι, μόνο τρία ευρώ αξίζει ο κυκλαδικός πολιτισμός; Ούτε ένα υποτυπώδες περίφραγμα δεν αξίζουν οι κούροι; Ούτε ένα προσωπικό δεν αξίζει ο αρχαίος ναός της θεάς Δήμητρας και η προϊστορική ακρόπολη Πανόρμου;


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

45 βαθμοί στη σκιά: Ο καύσωνας «ψήνει» τη Δυτική Ελλάδα – Ασφυκτική η κατάσταση και στην Αττική (πίνακας)

Από τη Σκάλα Μεσσηνίας έως την Αμφιλοχία, οι θερμοκρασίες σπάνε τα όρια – 24 σταθμοί κατέγραψαν πάνω από 42°C, σύμφωνα με το meteo.gr – Πού λειτουργεί το μελτέμι ως «καταβάτης»

Εθνική μάχη με τις φλόγες: Σπίτια καίγονται, χωριά εκκενώνονται σε 6 περιοχές της Ελλάδας

Αττική, Εύβοια, Μεσσηνία, Κύθηρα, Θεσσαλονίκη και τώρα και η Ήπειρος βρίσκονται στο έλεος της φωτιάς – Εικόνες απόλυτης καταστροφής, αγώνας επιβίωσης από πολίτες και Πυροσβεστική

Η Δονούσα και ο θησαυρός της: Η παραλία Κέδρος στις κορυφαίες παγκοσμίως

Ο Κέδρος της Δονούσας γοητεύει παγκόσμια, κατακτώντας μια θέση ανάμεσα στις ωραιότερες παραλίες του κόσμου σύμφωνα με το Forbes — ένας τόπος φυσικής μαγείας, ιστορίας και απόλυτης ηρεμίας.

Σ.Α.Ε.Κ. Νάξου στο Φιλώτι: Γεφυρώνοντας το σχολείο με την αγορά εργασίας

Ανώτερη Επαγγελματική Κατάρτιση στον τόπο μας με ειδικότητες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Νάξου – Μια μοναδική ευκαιρία για νέους και νέες

Αμοργός – Γιορτή Ψημένης Ρακής: Μια νύχτα γεμάτη παράδοση, χορό και αρώματα του νησιού!

Το Σάββατο 26 Ιουλίου 2025 στα Κατάπολα η Αμοργός στήνει ένα γλέντι που μυρίζει ψημένη, ακούγεται σαν βιολί και χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά του καλοκαιριού.

Η Νάξος έγινε ξανά πανεπιστημιακή πολιτεία, oλοκληρώθηκε το 22ο Θερινό Σχολείο «Μανώλης Μαρμαράς»

Για 22η συνεχή χρονιά, φοιτητές και επιστήμονες συνάντησαν τη γεωγραφία, τον πολιτισμό και τον τουρισμό στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου Νάξου – Φέτος με αφορμή τα 30 χρόνια του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Νίσυρος – Μήλος – Κίμωλος ενωμένες: Κατηγορηματικό “όχι” στη γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας

Με ομόφωνη απόφαση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, οι νησιωτικές κοινωνίες απαιτούν την εξαίρεση από κάθε σχεδιασμό εξόρυξης λιθίου, επικαλούμενες σοβαρούς κινδύνους για περιβάλλον, τουρισμό και δημόσια υγεία.

Διπλή θαλάσσια εμπειρία για παιδιά από το Naxos Water Sports με κολύμβηση & ιστιοπλοΐα!

Από 28 Ιουλίου έως 8 Αυγούστου, μικροί Ναξιώτες και επισκέπτες μαθαίνουν τα μυστικά της θάλασσας μέσα από δημιουργικά καλοκαιρινά προγράμματα.

Lennart Neubauer: Η μάχη στη Fuerteventura, ο τραυματισμός και η υπόσχεση επιστροφής

Ο παγκόσμιος πρωταθλητής από τη Νάξο πάλεψε με πόνο, έγραψε την υψηλότερη βαθμολογία του event και αποχαιρέτησε την Καναρία με ένα μεγάλο “θα επιστρέψω”.

«Ζωολογικός Ήχος»: Παιδιά, τραγούδια και φαντασία στον Πύργο Μπαζαίου με τον Γιώργη Χριστοδούλου

Μια γιορτή για μικρούς και μεγάλους με τα ωραιότερα παιδικά τραγούδια για ζώα στην ελληνική γλώσσα, έρχεται την Τετάρτη 30 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Νάξου.

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Έκτακτα μέτρα στη Σέριφο λόγω υπερκατανάλωσης νερού – Απαγορεύσεις και πρόστιμα

Ο Δήμος Σερίφου καλεί τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση νερού λόγω αυξημένης κατανάλωσης και περιορισμένων αποθεμάτων – Πρόστιμα έως και 1.000€ για παραβάτες.

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Νάξος -“Ξόβορα 2025”: Μουσικά σεμινάρια, χορός και παράδοση στην καρδιά της Απειράνθου

Από 26 έως 31 Ιουλίου, η Απείρανθος φιλοξενεί για τέταρτη χρονιά τα Ξόβορα — με δασκάλους τον Γ. Ζευγόλη, Ν. Αγγελόπουλο, Δ. Παππούλη και Στ. Γανωτή — σε ένα πενθήμερο γεμάτο μουσική, χορό, παραμύθι και εξορμήσεις

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.