Οι εργολάβοι έχουν αναλάβει τις περισσότερες εργασίες στο χώρο της Αρχαιολογίας, το κόστος αυξάνεται δυσανάλογα και το Υπουργείο Πολιτισμού στις όποιες καταγγελίες γίνονται απαντά «δεν μας αφορά, εμείς έτσι το βρήκαμε…»
Ακόμη και στο χώρο της Αρχαιολογίας έχουν μπει οι εργολάβοι. Όχι, ότι δεν θα έμπαιναν δηλαδή, αλλά ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντίδραση της Κυβέρνησης που ρίχνει το ανάθεμα στην… προηγούμενη με την γνωστή έκφραση «έτσι το βρήκαμε» και σημειώνουν ότι απλά «το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι …συστάσεις». Κι όμως μέσα από το σύστημα των εργολαβιών κάθε έργο κοστίζει δύο ή τρεις φορές περισσότερα χρήματα. Αλλά είπαμε «έτσι το …βρήκαμε»
Και για να μην χανόμαστε αναφερόμαστε στο έργο της ψηφιοποίησης των κινητών αρχαιολογικών μνημείων της χώρας και για το οποίο ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων μιλάει για καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων αλλά και σπατάλη δημόσιων πόρων με αμφίβολο αποτέλεσμα. Η ανάθεση του έργου σε εργολάβους οδηγεί σε ελαστικές εργασιακές σχέσεις τους αρχαιολόγους, που φτάνουν να αμείβονται «με το κομμάτι» (1,47 ευρώ για κάθε μνημείο που ψηφιοποιούν), ενώ σε πολλές περιπτώσεις εργάζονται χωρίς αρχαιολογικά ένσημα και πληρώνονται με απόδειξη δαπάνης.
Και όλα αυτά για ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά πρότζεκτ της χώρας που έχει να κάνει με την ψηφιοποίηση 340.000 καταγεγραμμένων μνημείων πολιτισμού, ενώ στην ίδια την ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων (ΔΔΕΑΜ), που διαχειρίζεται το έργο, διαβάζουμε πως κύριος σκοπός της είναι η ανάσχεση και αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών.
Η πρώτη φάση του έργου με τον βαρύγδουπο τίτλο «Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων» αφορούσε την καταγραφή και τεκμηρίωση των μνημείων και υλοποιήθηκε με προκήρυξη του ΑΣΕΠ. Για τη δεύτερη όμως φάση της ψηφιοποίησης όλου αυτού του υλικού, με συνολικό προϋπολογισμό 3,3 εκατ. ευρώ, επελέγη η ανάθεση σε οκτώ διαφορετικές ιδιωτικές εταιρείες.
Η πρόσληψη των αρχαιολόγων από τους εργολάβους γίνεται με όρους ελεύθερης αγοράς και δεν έχουν λόγο ούτε οι τοπικές εφορείες αρχαιοτήτων ούτε το υπουργείο κεντρικά, ενώ κάθε εταιρεία είναι ελεύθερη να επιβάλει τις εργασιακές σχέσεις που επιθυμεί.
Καταγγελίες που φτάνουν στην «Εφ.Συν.» κάνουν λόγο για προσλήψεις ακόμη και μη αρχαιολόγων για την ψηφιοποίηση με τα «στραβά μάτια» της Επιτροπής Παρακολούθησης και Παραλαβής του Έργου ή ακόμη και για φαινόμενα διαπλοκής με στελέχη τοπικών αρχαιολογικών υπηρεσιών που πληρώνονται «μαύρα» για να κάνουν τη δουλειά, την οποία στη συνέχεια οι ίδιοι θα εγκρίνουν.
«Αρχαιολογία με το κιλό»
«Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα της εργολαβοποίησης του αρχαιολογικού έργου και των δυσμενών συνθηκών εργασίας που διαμορφώνονται για το επάγγελμά μας», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων Γιώργος Μπροκαλάκης.
«Οι τόσο απαραίτητοι για τους εργολάβους αρχαιολόγοι, χάρη στους οποίους υλοποιείται η ψηφιοποίηση, καλούνται να δουλέψουν σε αναξιοπρεπείς συνθήκες. Χαρακτηριστικός είναι ο εμπαιγμός των συναδέλφων που δουλεύουν για την εταιρεία “IKNOWHOW”, η οποία έχει συμπράξει με τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο ΕΛΚΕ υπολόγισε ότι ένας εργαζόμενος μπορεί να κάνει 40 τεκμηριώσεις τη μέρα και συνεπώς αν κάποιος δουλεύει οκτάωρο/πενθήμερο και πληρώνεται με το κομμάτι θα παίρνει 1.100-1.200 ευρώ μεικτά. Στην πράξη όμως οι καταχωρίσεις δεν ξεπερνούν τις 20 με 25 την ημέρα και οι συνάδελφοι πληρώνονται με 600 έως 700 ευρώ. Αν θέλουν να πάρουν περισσότερα πρέπει να κάνουν πιο γρήγορα και πιο πρόχειρα τη δουλειά. Αυτό, όμως, δεν είναι επιστημονικό έργο, είναι αρχαιολογία με το κιλό», λέει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Μπροκαλάκης.
«Δεν μας αφορά»
Το θέμα έφτασε και στη Βουλή με ερώτηση του βουλευτή Ηρακλείου του ΚΚΕ Μανώλη Συντυχάκη. Απαντώντας η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου τόνισε πως το πρόγραμμα ήταν έτσι δομημένο από την προηγούμενη κυβέρνηση και το υπουργείο δεν μπορεί να κάνει παρά μόνο… συστάσεις στους εργολάβους. Σε σχετική ερώτηση της «Εφ.Συν.» η διευθύντρια της ΔΔΕΑΜ, Βασιλική Παπαγεωργίου, επιβεβαιώνει πως οι συμβάσεις του υπουργείου με τους αναδόχους δεν προβλέπουν συγκεκριμένους όρους για την απασχόληση των δικών τους υπεργολάβων (σ.σ. των αρχαιολόγων) αλλά σε κάθε περίπτωση γίνονται συστάσεις ώστε να είναι αξιοπρεπείς οι όροι εργασίας τους. Όπως είναι φυσικό, η ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του έργου έχει καθυστερήσει. Με βάση τους όρους της σύμβασης επρόκειτο να τελειώσει τον Φεβρουάριο, αλλά πήρε παράταση μέχρι τον Απρίλιο και δεν φαίνεται πως θα ολοκληρωθεί πριν από το καλοκαίρι, παρά το γεγονός ότι στην ουσία για την ψηφιοποίηση δουλεύουν πλέον και οι εργαζόμενοι που προσλήφθηκαν στην πρώτη φάση από το υπουργείο, συντονίζοντας τη δουλειά των εργολαβικών εργαζόμενων.
Την ίδια στιγμή το συνολικό κόστος για το Δημόσιο είναι τέσσερις με πέντε φορές υψηλότερο από το να είχε εκτελεστεί το έργο με αυτεπιστασία.
