Τετάρτη, 3 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος - Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το...

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

|

Μέχρι τώρα, για να δει κανείς τους θαυμαστούς, υπερφυσικού μεγέθους Κούρους της Νάξου, έπρεπε να περπατήσει αρκετά στο ύπαιθρο. Δύο από τους τρεις θα είναι στο μέλλον πολύ πιο προσβάσιμοι στο κοινό, καθώς θα μετακινηθούν στο νέο μουσείο όπου και θα εκτεθούν. Στην αρχή, θα γίνει πιλοτικά η έκθεση ενός, σε ύπτια θέση και κατόπιν θα συζητηθεί και η έκθεση του δεύτερου.

Σύμφωνα με το thepresident, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εξέτασε την Τετάρτη 21 Μαϊου, την έκθεση συντήρησης των κολοσικών αγαλμάτων, η οποία εκπονήθηκε από τους Ιωάννη Σταϊκόπουλο ΤΕ Συντηρητή αρχαιοτήτων κα έργων τέχνης, προϊστάμενο Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της Εφ.Α. έργων τέχνης, προϊστάμενο Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της Εφ.Α. Κυκλάδων και τον Νικόλαο Παπαγιαννόπουλο ΙΔΟΧ Συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, MSc.

Στη Νάξο διατηρούνται τρεις κολοσσικοί ημίεργοι κούροι στο ύπαιθρο. Ο ένας στο λατομείο του Απόλλωνα, και οι άλλοι δύο στο λατομείο Μελάνων Φλεριού. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων παρακολουθεί και καταγράφει την κατάσταση διατήρησής τους και την προϊούσα φθορά που προκαλείται διότι βρίσκονται εκτεθειμένα. Εως σήμερα, λάμβανε σωστικού χαρακτήρα μέτρα. Ωστόσο, δεδομένης της απότομης επιδείνωσης των κλιματολογικών συνθηκών λόγω της κλιματικής κρίσης αλλά και της ραγδαίας αύξησης των τουριστών είναι απαραίτητη η λήψη δραστικότερων μέτρων προστασίας τους, ώστε να διασφαλιστεί η ακεραιότητα αυτών των σπουδαίων τεκμηρίων της ελληνικής αρχαϊκής πλαστικής.

Από συγκεκριμένη μελέτη, που συντάχθηκε στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου προγράμματος προστασίας των τριων αγαλμάτων, κατά το οποίο προτείνεται η απόσυρση των δύο πρώτων σε μουσειακό χώρο (Νησίδα Μουσείων Νάξου) και η αντικατάστασή τους από αντίγραφα.

Την έγκριση αυτής της μελέτης θα ακολουθήσει η σύνταξη ειδικών μελετών.

Σύμφωνα με την εισήγηση, στην περιοχή των Μελάνων, δίπλα στην κοίτη του χειμάρρου του Φλεριού, σε απαλλοτριωμένο από το ΥΠ.ΠΟ αγρό, σώζεται σχεδόν ακέραιος κούρος με μέγιστο ύψος περίπου 5,55μ., μέγιστο πλάτος (στο ύψος του ώμου) 1,42μ. και μέγιστο πάχος (στο ύψος της λεκάνης) 0,75μ., ο οποίος διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση διατήρησης. Από το γλυπτό λείπει το κάτω μέρος του προτεταμένου αριστερού ποδιού, από το ύψος της ποδοκνημικής άρθρωσης και κάτω, μαζί με το αντίστοιχο κομμάτι της πλίνθου, ενώ το δεξί κάτω άκρο είναι αποκομμένο στο ύψος της επιγονατίδας και σώζεται ολόκληρο.

β. Στα νότια της κοιλάδας του Φλεριού, στη πλαγιά ενός λόφου, έχει εγκαταλειφθεί από το πρώτο μισό του 6ου αι. π.Χ. ημίεργο άγαλμα γυμνής ανδρικής μορφής. Το γλυπτό σώζεται από το ύψος του κεφαλιού έως το γόνατο του δεξιού κάτω άκρου, με το αριστερό κάτω άκρο να είναι ελλιπές από τη μέση του μηρού και κάτω. Η κώμη της μορφής είναι ημιτελής και ελαφρώς επεξεργασμένη, ενώ το πρόσωπο έχει αποκοπεί. Το σωζόμενο ύψος του κούρου είναι 4,10μ. (το συνολικό του ύψος υπολογίζεται περίπου στα 5,50μ.), το μέγιστο πλάτος στο ύψος του ώμου είναι 1,35μ., και το μέγιστο πάχος στο ύψος της λεκάνης είναι 0,68μ..

Ο ευρύτερος χώρος του αρχαίου λατομείου, στο οποίο εκτός από τους δύο κούρους υπάρχουν ακόμη ημιίεργα αρχιτεκτονικά μέλη και αρχαία λατομικά λαξεύματα στον μητρικό βράχο, στον οποίο κείτονται, απαλλοτριώθηκε υπέρ του Δημοσίου για αρχαιολογικούς σκοπούς.

γ. Στη περιοχή του οικισμού Απόλλωνα, στη ΒΑ πλευρά της Νάξου σώζεται κατά χώραν ημίεργο, κολοσσικών διαστάσεων γλυπτό το οποίο πιθανά απεικονίζει τον θεό Διόνυσο. Το ημιτελές έργο έχει ύψος 10,70μ., μέγιστο πλάτος (στο ύψος του ώμου) 2,65μ., και μέγιστο πάχος 2,23μ., στο σημείο που υψώνεται το δεξί άνω άκρο. Λαξεύτηκε επί τόπου επάνω στο φυσικό μάρμαρο περίπου στα τέλη του 6ου ή στις αρχές 5ου αι. π.Χ. Ωστόσο η κάτω επιφάνεια του κούρου δεν αποκολλήθηκε ποτέ από το μητρικό πέτρωμα και εγκαταλείφθηκε στην ημιτελή μορφή του πιθανότατα λόγω δυσκολιών στη μεταφορά ή λόγω ύπαρξης μεγάλων επιφανειακών, αλλά και δομικών, ρωγμών στο υλικό.

Τα ημίεργα γλυπτά, στο σύνολό τους, έχουν κατασκευαστεί από μάρμαρο, πέτρωμα αποτελούμενο από ασβεστίτη ή από το συνδυασμό των ορυκτών ασβεστίτη (CaCO3) και δολομίτη.

Ο κούρος στο Φλεριό φαίνεται πως εγκαταλείφθηκε στη συγκεκριμένη θέση κατά τη μεταφορά του, πιθανότατα εξαιτίας κάποιας ατυχούς θραύσης μέρους του. Ο κούρος στο Φαράγγι, νότια της κοιλάδας του Φλεριού, εγκαταλείφθηκε επίσης εξαιτίας κάποιου ατυχήματος, κατά την κύλισή του πάνω σε έναν επικλινή βράχο (πιθανότατα, θραύση στα κάτω άκρα). Το άγαλμα στο αρχαίο λατομείο μαρμάρου, κοντά στον χωριό Απόλλωνας, απεικονίζει όχι έναν κούρο, αλλά μια ντυμένη με χιτώνα και μακρύ ιμάτιο ανδρική γενειοφόρο μορφή, με την κώμη να πέφτει μέχρι τους ώμους. Η κάτω επιφάνεια του ημίεργου αγάλματος δεν αποκολλήθηκε ποτέ από το φυσικό βραχώδες έδαφος και εγκαταλείφθηκε πιθανότατα λόγω δυσκολιών στη μεταφορά ή λόγω μεγάλων ρωγμών στην επιφάνειά του.

Παράγοντες φθοράς

Ανθρώπινος παράγοντας: έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, είτε αυτή είναι μεμονωμένοι τουρίστες, είτε οργανωμένες ομάδες (αναρρίχηση επισκεπτών πάνω στην επιφάνεια των γλυπτών, χάριν φωτογράφησης).

Περιβαλλοντικός παράγοντας: α. αποδεδειγμένη άνοδος θερμοκρασίας στη Μεσόγειο (ως φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής), β. έκθεση των γλυπτών σε εντονότερη επιβλαβή ηλιακή ακτινοβολία, γ) αυξομείωση σχετικής υγρασίας που οδηγεί σε ανάπτυξη βιολογικών οργανισμών στην επιφάνεια των κούρων, δ) ο άνεμος (αιολική διάβρωση), βλαπτικός παράγοντας για τα υπαίθρια μνημεία τόσο άμεσα όσο και έμμεσα (κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς), ε) το φαινόμενο του υετού, στ) ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς.

Κατάσταση διατήρησης των γλυπτών

Οι μορφές διάβρωσης που συναντώνται στα τρία ημίεργα αρχαϊκά γλυπτά είναι οι εξής:

# Οριστικές απώλειες (γλυπτό στη θέση Φαράγγι: προτεταμένο αριστερό πόδι, από το ύψος της ποδοκνημικής άρθρωσης και κάτω, δεξί κάτω άκρο, τμήμα προσώπου, γλυπτά Φλεριού και Απόλλωνα: μικρές αλλά οριστικές απώλειες αυθεντικού υλικού)

# Αποχωρισμοί τμημάτων (κούρος Φλεριού)

# Δράση αλάτων – θερμοκρασιακές μεταβολές (γλυπτό Απόλλωνα: επιπλέον επιβάρυνσή του από τη γειτνίασή του με το κοντινό θαλάσσιο περιβάλλον)

# Απολεπίσεις – αποφλοιώσεις, ανάγλυφες μορφές φθοράς (κυψελώσεις) και απομειώσεις επιφανειών

# Απόσπαση κρυστάλλων και κόκκων

# Τοπικές διογκώσεις υλικού

# Εκδορές

# Ίχνη καύσης

# Μικρορηγματώσεις, ρηγματώσεις μεσαίου και μεγάλου εύρους

# Βιολογικός παράγοντας (κούροι Φαραγγιού και Φλεριού: έντονη παρουσία βιολογικών εναποθέσεων και μυκήτων)

# Υπολείμματα από νεότερα κονιάματα (κούρος Φαραγγιού).

Κατά τη συντήρηση, θα γίνει επιφανειακός, μηχανικός και χημικός καθαρισμός, στερέωση, πλήρωση μικρορωγμών, συγκολλήσεις μικρών τμημάτων, έτοιμων προς απόσπαση, συγκόλληση ποδιού (κούρος Φλεριού)

Επίσης, σφράγιση και ενεμάτωση ρωγμών μεσαίου και μεγάλου εύρους καθώς και σφράγιση και ενεμάτωση ρωγμών ιστορικής σημασίας (σε βάθος, ώστε να καθίσταται αναγνώσιμη η αρχαιολογική πληροφορία)

Προτάσεις συντήρησης και προστασίας

# Επιφανειακός καθαρισμός με μαλακές βούρτσες και μικροεργαλεία

# Χημικός καθαρισμός βιολογικών επικαθήσεων με Desogen και μηχανικά μέσα ή με πάστα σεπιόλιθου σε διάλυμα 20% υδροξείδιο του νατρίου

# Χημικός καθαρισμός των διαλυτών αλάτων με pasta AB57 σε χαρτοπολτό

# Στερέωση με υδροξείδιο του ασβεστίου 2%

# Σφράγιση (πλήρωση) μικρορωγμών

# Συγκολλήσεις μικρών τμημάτων, έτοιμων προς απόσπαση

# Συγκόλληση ποδιού (κούρος Φλεριού)

Μετακίνηση των γλυπτών σε ελεγχόμενο περιβάλλον, αφού κατατεθούν μελέτες για τη μεταφορά και έκθεσή τους καθώς και για την κατασκευή αντιγράφων.

# Σφράγιση (πλήρωση) μικρορωγμών

# Συγκολλήσεις μικρών τμημάτων προς απόσπαση

# Σφράγιση και ενεμάτωση ρωγμών μεσαίου και μεγάλου εύρους

# Σφράγιση και ενεμάτωση ρωγμών ιστορικής σημασίας (σε βάθος, ώστε να καθίσταται αναγνώσιμη η αρχαιολογική πληροροφορία)

Η Ναξιακή γη είναι ιδιαίτερα πλούσια σε μάρμαρο καλής ποιότητας, το οποίο και σήμερα αποτελεί αντικείμενο έντονης εκμετάλλευσης. Το μάρμαρο αυτό δεν εξυπηρετεί μόνο τη Νάξο και την Ελλάδα, αλλά εξάγεται και στην Ευρώπη και στην Αμερική. Το ίδιο συνέβαινε και στην αρχαιότητα. Οι Νάξιοι προχώρησαν πρώτοι στην ευρεία χρήση του ευγενούς αυτού υλικού στην αρχιτεκτονική και την πλαστική.

Οι τεχνίτες τους, ξεκινώντας από τα εκτεταμένα επιφανειακά λατομεία της περιοχής, ανάμεσα στο Φλεριό των Μελάνων και την Ποταμιά και δουλεύοντας στη Νάξο, στο ιωνικό νησιωτικό κέντρο της Δήλου, στην Αθήνα, τη Βοιωτία και σε άλλες πιο μακρινές περιοχές, πρωτοπόρησαν κατά τον 7ο και τον 6ο π.Χ. αιώνα στην ανάπτυξη της μνημειώδους μαρμάρινης ελληνικής αρχιτεκτονικής και πλαστικής.

Σε μεγάλη έκταση στα υψώματα της περιοχής έχουν διατηρηθεί πλούσια λείψανα της αρχαίας λατομικής δραστηριότητας, που συνεχίσθηκε με μικρότερη ένταση και κατά την υπόλοιπη αρχαιότητα.

Τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα γλυπτά αποκτούσαν στο λατομείο χονδρικά το σχήμα τους και μεταφερόταν χωρίς την τελική επεξεργασία (για να μην υποστούν κατά την μεταφορά φθορές) στον προορισμό τους για την τελική τους διαμόρφωση. Η μετακίνηση στην πλαγιά γινόταν με τη βοήθεια σχοινιών και ξύλινων ελκήθρων πάνω σε στρωμένη λατύπη (μικρά κομμάτια μαρμάρου που παράγονταν κατά την κατεργασία του).

Με πληροφορίες από τη σελίδα emakedonia.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Παύλος Χρηστίδης: «Αδικαιολόγητη καθυστέρηση στο Φράγμα Τσικαλαριού – Κινδυνεύει η Νάξος να διψάσει και να πεινάσει»

Με επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ ζητά εξηγήσεις για τις αλλεπάλληλες αναβολές στην ολοκλήρωση του έργου.

Ο Δήμαρχος Αγίου Ευστρατίου διαψεύδει την ένταξη της Τήνου στη γραμμή Λαυρίου – Καβάλας

Καμία αλλαγή δεν αναμένεται στη γραμμή που συνδέει τον Άη Στράτη και τη Λήμνο, παρά τις «εντυπώσεις» που δημιουργήθηκαν από δηλώσεις βουλευτών.

«Το Γλέντι»: Από τη Σχοινούσα στα πανηγύρια όλης της Ελλάδας, το τραγούδι που έγινε φαινόμενο (video)

Δεκαεννιά χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία, το τραγούδι του Νίκου Οικονομίδη εξακολουθεί να ξεσηκώνει, αποδεικνύοντας ότι η παράδοση μπορεί να παραμένει ζωντανή και να γίνεται viral.

Κατ. Μουστάκη: “Η αλήθεια για το Ε.Ε.Ε.ΕΚ Νάξου, τα παιδιά μας δεν αξίζουν κοντέινερ”

Κατερίνα Μουστάκη, δημοτική σύμβουλος με τη «Δύναμη Αλλαγής», καταγγέλλει την αδράνεια της δημοτικής αρχής και ζητά άμεση λύση για την αξιοπρεπή εκπαίδευση των μαθητών.

Στην Αμοργό ο επόμενος σταθμός των Δημοτικών Ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ

Στις 5–7 Σεπτεμβρίου το ΔΣ συνεδριάζει στο κυκλαδίτικο νησί με σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της δημοτικής ραδιοτηλεόρασης

Νάξος – Μονή: Στη Παναγία Δροσιανή γιορτάζει το Γενέθλιον της Θεοτόκου

Στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, η ιστορική εκκλησία του 4ου αιώνα μ.Χ. υποδέχεται πιστούς σε μια από τις πιο κατανυκτικές πανηγύρεις των Κυκλάδων.

Σαντορίνη: Το ρεμπέτικο τραγούδι ζωντανεύει στον παραλιακό πεζόδρομο του Καμαρίου

Μια μουσική περιπλάνηση με κιθάρα, μπουζούκι και τραγούδι, την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου στο φεστιβάλ «Στρογγύλη On The Road»

ΔΕΘ: 100 χρόνια από την έμπνευση του Νικόλαου Γερμανού έως το σήμερα

Η 89η ΔΕΘ τιμά τα 100 χρόνια του θεσμού – Η εμμονή του Γερμανού, η κρίση του ’30, ο μύθος του φραπέ και τα χρόνια Σημίτη, Καραμανλή και Τσίπρα

Πάρος: Αποκτά Ειδικό Δημοτικό και Νηπιαγωγείο, νέα εποχή για την εκπαίδευση στο νησί

Η Νάουσα υποδέχεται δύο νέες σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, σηματοδοτώντας μια σημαντική στιγμή για τη συμπεριληπτική εκπαίδευση στις Κυκλάδες.

Δήμος Κέας: Δωρεάν εξετάσεις πρόληψης για γυναίκες στο πλαίσιο του προγράμματος «Η Ελλάδα κατά του καρκίνου»

Από 23 Σεπτεμβρίου έως 7 Οκτωβρίου, κινητή μονάδα στην Κορησσία θα προσφέρει τεστ Παπανικολάου, μαστογραφίες και HPV test χωρίς καμία χρέωση.

Νάξος: Η «Αξιώτισσα» απαντά για το επεισόδιο με τους Βρετανούς τουρίστες – «Έσκισαν το αυτοκόλλητο, δεχόμαστε απειλές»

Ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας Γιάννης Βάσιλας δίνει τη δική του εκδοχή: οι τουρίστες αποχώρησαν αφού πρώτα προκάλεσαν, ενώ μετά το δημοσίευμα της Daily Mail η επιχείρηση καταγγέλλει μπαράζ συκοφαντιών και απειλών.

Νάξος: «Μαμά με καρότσι σε πόλη αφιλόξενη», η κραυγή αγωνίας μιας νέας μητέρας

Το σχόλιο του Στράτου Φουτάκογλου και η ανοιχτή επιστολή μαθήτριας του που φωτίζει την αδιαφορία για πεζούς, μητέρες και ΑμεΑ

Άδωνις Γεωργιάδης: «Ντροπή για το επεισόδιο στη Νάξο – Οι Εβραίοι πολίτες είναι ασφαλείς στην Ελλάδα»

Σαφή θέση υπέρ των βρετανών τουριστών πήρε ο υπουργός Υγείας, καταδικάζοντας το περιστατικό αντισημιτισμού και μιλώντας για επιλεκτικές «ευαισθησίες» στην ελληνική κοινωνία.

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Διακοπή ρεύματος το πρωί της Τρίτης 2 Σεπτεμβρίου, δείτε τις περιοχές

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε προγραμματισμένη διακοπή ηλεκτροδότησης λόγω τεχνικών εργασιών σε κεντρικές περιοχές της Χώρας Νάξου.

ΑΑΔΕ: Πρόστιμα και 48ωρο «λουκέτο» σε επιχειρήσεις νησιών (Πάρος) για φοροδιαφυγή

Εντατικοί έλεγχοι σε Ρόδο, Πάρο, Χανιά, Ύδρα, Κέρκυρα και Πειραιά αποκάλυψαν περισσότερες από 400 παραβάσεις για μη έκδοση αποδείξεων.

Νάξος: Τραυματισμός καβοδέτη στο λιμάνι, εξήλθε αυθημερόν από το Κέντρο Υγείας

εργατικό ατύχημα σημειώθηκε το βράδυ της Τετάρτης κατά την πρόσδεση πλοίου στο λιμάνι της Νάξου, με 30χρονο καβοδέτη να τραυματίζεται ελαφρά.

Νομική εκπροσώπηση για την «Αξιώτισσα» – Κ. Παπαδάκης: «Δεν θα περάσει ο εκφοβισμός και η συκοφαντία»

Ο γνωστός δικηγόρος αναλαμβάνει την υπόθεση της ταβέρνας στη Νάξο που βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς εκστρατείας συκοφαντιών και απειλών.

Εκτακτο: Τροχαίο στο δρόμο προς το αεροδρόμιο της Νάξου

Αυτοκίνητο κατέληξε σε τάφρο στον δρόμο Χώρας – Αεροδρομίου. Σώα η οδηγός, νέα ερωτήματα για το οδικό δίκτυο της Νάξου.

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Νάξος – “Στου Βασιλαρακιού”: 3 γενιές, dry-aging κρέατα και «ωραιότερο επιδόρπιο του γαλαξία»

Στην καρδιά του ορεινού Κυνίδαρου, μια χασαποταβέρνα από το 1931 συνεχίζει να μαγεύει γαστρονομικά τους επισκέπτες.