Σάββατο, 23 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΝάξος: Κυριακή της Τυρνής, το καμάρι του Απεραθίτη

Νάξος: Κυριακή της Τυρνής, το καμάρι του Απεραθίτη

|

Στην Απείρανθο όλοι – μικροί και μεγάλοι – περιμένουν την Κυριακή της Τυρνής, την καλύτερη Κυριακή του χρόνου – Η ημέρα που όλοι οι άνδρες (μικροί και μεγάλοι) θα φορέσουν τα κουδούνια και θα χορέψουν στην πλάτσα διαιωνίζοντας ένα έθιμο αιώνων 

Μετράμε αντίστροφα ,οι μέρες περνούν κι έρχεται η καλύτερη Κυριακή του χρόνου. Η Κυριακή που η πλάτσα θα σειστεί από τους ήχους ,τη δύναμη ,τον αέρα και τη λεβεντιά του κουδουνάτου. Η μέρα που είναι το αποκορύφωμα όλων.

Της Γαλήνης Μπαρδάνη 

Που οι άντρες θα ξυπνήσουν από νωρίς ,αν έχουν κοιμηθεί ,θα φορτωθούν τα μαλαματικά τους ,θα τα περάσουν με ιεροτελεστία στη μέση τους ,καμαρώνοντας για τα ιερά τους κειμήλια και θα κατηφορίσουν.
Αγνοώντας λίγο το λαογραφικό κομμάτι του εθίμου θα πω πως μου θυμίζει κάτι άλλο ,κάτι από άλλους τόπους.
Κυρίως τα παλιότερα χρόνια, αλλά και μέχρι σήμερα σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι προετοιμασίες του γάμου για τις κοπέλες, άρχιζαν από όταν ήταν μωρά παιδιά. Οι μητέρες έφτιαχναν τα προικιά και μάζευαν όλα τα απαραίτητα για το νοικοκυριό τους. Τη μέρα του γάμου γινόταν το στόλισμα της νύφης. Την στόλιζαν με φλουριά, λεφτά κι εκείνη καμάρωνε κι οι γονείς, οι συγγενείς καμάρωναν κι όλο το χωριό καμάρωνε την νύφη που πήγαινε στολισμένη στην εκκλησιά να παντρευτεί, την Κυριακή υπό το χαρούμενο χτύπημα των καμπανών.
Κάνω λοιπόν τον συνειρμό… Οι παππούδες κι οι πατεράδες από μικρά μυούν και ετοιμάζουν τ’ αγόρια τους για την Κυριακή που θα φορέσουν τα κουδούνια. Όταν φτάνει εκείνη η Κυριακή ξεκινούν απ ‘ το πρωί την ιεροτελεστία, χτυπούν τα κουδούνια, τα μετρούν, τα ζυγίζουν, τα περνούν στο σκοινί και τα δένουν. Στολίζουν τη μέση των παιδιών κι εκείνα καμαρώνουν κι οι γονείς, οι συγγενείς καμαρώνουν και όλο το χωριό καμαρώνει τον κουδουνάτο που πηγαίνει στολισμένος στην πλάτσα υπό τον ήχο των κουδουνιών.
Έθιμο πρωτόγονο, μαγικό που περνάει από γενιά σε γενιά, έθιμο περασμένο στο πετσί του Απεραθίτη. Καμάρι και τιμή.

Τότες…. 
Ένα χρόνο νωρίτερα, η Γαλήνη και πάλι είχε αναφερθεί στο έθιμο του Κουδουνάτου…. Και μας είχε ταξιδέψει στο χρόνο… και όπως είχε σημειώσει «
Ας πάμε μερικά χρόνια πίσω ,τότε που όλα ήτανε γουστόζα και πιο αλλιώτικα, οι αθρώποι πιο αγαπημένοι κι οι συγγενείς πιο συγγενείς»…
Ας δούμε το …τότε λοιπόν 
Τότε που τις μέρες της αποκριάς παίζανε βιολιά και ντουμπάκια σε πεντέξι πάντες.
Τότε που ντυνότανε κουδουνάτοι το Τυρνό Σαββάτο, την Τυρνή Κυριακή και την καθαρά Δευτέρα ακόμη.
Τότε που ο κουδουνάτος, κουδουνάς η κουδουνάρης ,φόραγε παντελόνι στρατιωτικό ,χακί και το παπούτσι αγριοδετένιο.
Τότε που οι κουδουνάτοι ήτανε βοσκοί και κατεβαίνανε στην πλάτσα μουρωμένοι ,για να λύσουνε ίσως τις διαφορές τους.
Τότε που έρχονταν πειρατές και φόραγαν τα κουδούνια στσ’ απίσω τόποι ,για να μεταφέρουν το μήνυμα της έλευσης τους και να προστατέψουν το χωριό.
Τότε που είχε αθρώπους που ‘χαν καλύτερα ένα κουδούνι, παρά έναν άθρωπο.
Τότε που ήτανε μεγάλη προσβολή να καβαλικέψεις έναν κουδουνάτο.
Τότε που γυρνάγανε όλο το χωριό ,σ’ όλες τις γειτονιές και σ’ όλα τα σπίτια ,που φόραγαν τα κουδούνια απ’ τον Καραβά μέχρι την Ψαρή πλάκα.
Τότε που όλα ,ήταν αυθόρμητα και τίποτα στημένο ,που κάθονταν στο τραπέζι να φάνε το ρόστο της Τυρνής ,άκουγαν απ’ έξω τους κουδουνάτους και σηκώνονταν ,παράταγαν τους μουσαφίριδες και βάζανε τα κουδούνια, γιατί ήταν στο αίμα τους ,στα γονίδια τους.
Τότε που άνοιγαν τα σπίτια κι αντί να κλέψουν τις λίρες, έκλεβαν τα κουδούνια, γιατί είχαν αξία.
Ο κουδουνάς λοιπόν είν’ ένας μικρός θεός και την Τυρνή Κυριακή δίνει την παράσταση του. Προσποιείται κι αλλάζει ,αλλάζει τόσο που ούτε ο ίδιος του ο εαυτός δεν τον γνωρίζει.
Φοράει τ’ άμπαδέλι και φαντάζεται πως ειν’ εκείνο το παλιό ,το Κωνσταντινουπολίτικο ,ζώνεται τα κουδούνια ,περασμένα απ’ το καμάρι ,στο σκοινί ,κι έχει στη μέση του την περιουσία του ,την κληρονομιά του ,τις ρίζες του και την παράδοση του.
Ακούει τον ήχο και χάνεται ,ειν’ εκεί και δεν είναι. Δεν βλέπει και δεν ακούει τίποτ’ άλλο απ’ τα κουδούνια του ,που για τον καθένα, σαν καμπάνα, συμβολίζουν και κάτι άλλο. Την έναρξη, τη λήξη ,τη θλίψη η τη χαρά.

Οι φωτογραφίες είναι από την σελίδα της Γαλήνη Μπαρδάνη στα social Media 

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Δήμος Αμοργού απαντά

Ο Δήμος Αμοργού δεν διώκει ποινικά και δεν ασκεί καμία καταγγελία κατά του κ. Ιάσωνα Αποστολόπουλου ή τρίτου

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Σε οριακό σημείο οι αγρότες με το ΟΣΔΕ 2025 – Κίνδυνος απώλειας ενισχύσεων τον Οκτώβριο

Γραφειοκρατία, τεχνικά προβλήματα και το «αγκάθι» του ΑΤΑΚ απειλούν την έγκαιρη πληρωμή – Οργή στον αγροτικό κόσμο

Φεστιβάλ Νάξου 2025: «Ο Γιάννης το Βούδι» στον Πύργο Μπαζαίου

Η συγκλονιστική παράσταση της Ναξιώτισσας Ευαγγελίας Γατσωτή ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Νάξου την Κυριακή 24 Αυγούστου

Τουρκία: Άδεια για Θεία Λειτουργία (23/08) στην Παναγία Σουμελά

Οι τουρκικές αρχές επέτρεψαν ξανά τη Λειτουργία στα «Εννιάμερα της Παναγίας» – Θα προεξάρχει ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών

Σαντορίνη: Πρώτη παρουσίαση του «Ελαιολάδου Σαντορίνης»

Ο πρόεδρος Μάρκος Καφούρος παρουσίασε το νέο προϊόν υγείας στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Τουρισμού Πολυτελείας

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Στα ύψη οι τιμές κατοικιών στα ελληνικά νησιά – Πρωταθλήτρια η Μύκονος με 7.143 €/τ.μ.

Ανοδικές οι τάσεις σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και Ιόνιο – Άλματα έως και 50% μέσα σε έξι χρόνια (πίνακας)

Επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Παπασταύρου στην Αμοργό και τα ακριτικά νησιά Λιάδια, Κίναρο και Λέβιθα

Στο επίκεντρο το νέο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο «Νότιο Αιγαίο 1 – Νότιες Κυκλάδες» και η πρωτοβουλία «Αμοργόραμα»

Φιλώτι Νάξου: Βραδιά μνήμης (22/08) για την ποιήτρια Ειρήνη Μαστοροπούλου – Ναυπλιώτη

Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου τιμά την ποιήτρια που ύμνησε με τους στίχους της τη ζωή, την αγάπη και τον τόπο της

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Συλλήψεις δύο εργαζομένων για την πυρκαγιά στη Νάξο, αυτανάφλεξη η αιτία

Δύο εμπλεκόμενοι με το χώρο του ΧΥΤΑ συνελήφθησαν ενώ βοήθησαν στην κατάσβεση – Ερωτήματα για την εφαρμογή του Νόμου και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας.

Ο Μάριο Τότσι αποθεώνει τη Νάξο: «Έτσι πρέπει να είναι οι παραλίες!»

Ο Ιταλός γεωλόγος και παρουσιαστής συγκρίνει Ελλάδα και Ιταλία, βάζοντας τη Νάξο στο κέντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης για την πρόσβαση στις παραλίες.

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι

Νίκος Οικονομίδης: Από τα πανηγύρια στο TikTok, το «Γλέντι» που κατέκτησε τη νέα γενιά (video)

Ο σπουδαίος δημιουργός μιλά για την ξαφνική viral επιτυχία, τη δύναμη των social media, την αγάπη των νέων και τις πιο προσωπικές του στιγμές.

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»