Η ομιλία της Κατερίνας Καμπανέλλη – κόρη του Ιάκωβου Καμπανέλλη – στην πρεμιέρα του Φεστιβάλ και με αναφορές σε προσωπικά βιώματα.. Για τη Νάξο, το δάσκαλο που του είπε ότι θα γίνει συγγραφέας και η επιθυμία της Κατερίνας (video)
“Τελειώνοντας θα ήθελα να παραθέσω και να συμφωνήσω με την πρόταση του καθηγητή κυρίου Γιώργου Πεφάνη, την οποία περιλαμβάνει στον πρόλογο του στο βιβλίο του Γιάννη Σολδάτου: μία μικρή προσδοκία μένει μετά την κυκλοφορία του βιβλίου αυτού: να συγκεντρωθούν και να εκδοθούν σε ένα συγκεντρωτικό τόμο όλα τα καμπανελλικά σενάρια, τα άρθρα και οι συνεντεύξεις του για τον κινηματογράφο…”.
Ο επίλογος από την ομιλία της Κατερίνας Καμπανέλλη, το απόγευμα της Πέμπτης 2 Ιουνίου στο Cine Naxos.. Αφιέρωμα τριών ημερών στο κινηματογραφικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη με τίτλο «Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και ο κινηματογράφος»… Αφιέρωμα που ολοκληρώνεται σήμερα στο «Cine Naxos» όπου μέσα από ομιλίες, αναφορές, ντοκιμαντέρ και ταινίες οι Ναξιώτες έγιναν κοινωνοί του έργου που μας άφησε ο μεγάλος Ναξιώτης συγγραφέας και όχι μόνο…
Ανάμεσα στους ομιλητές της πρώτης ημέρας, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου Γιώργος Τσεμπερόπουλος και ο εκδότης Γιάννης Σολδάτος, ο οποίος και παρουσίασε το βιβλίο με «Ο Ι. Καμπανέλλης και ο κινηματογράφος». Σύντομο χαιρετισμό από τους Δημήτρη Λιανό (Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων) και Βαγγέλη Κατσαρό (αντιδήμαρχος Τουρισμού, Πολιτισμού και Αθλητισμού) ενώ είχαμε και την παρουσίαση των μελών της σχετικής επιτροπής…
Αναλυτικά, η ομιλία της Κατερίνας Καμπανέλλη, όπως την ακούσαμε το απόγευμα της Πέμπτης.
Χαιρετίζω την έναρξη των εκδηλώσεων στη Νάξο, στα πλαίσια του έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη που ανακήρυξε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για το 2022.
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στη Χώρα της Νάξου το Δεκέμβριο του 1921. Τον αποκάλεσαν “πατριάρχη” του νεοελληνικού θεάτρου, του απονεμήθηκε το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον επέλεξαν παμψηφεί μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα θεάτρου αλλά και επίτιμο διδάκτορα σε τρία πανεπιστήμια. Τα έργα του και η προσωπικότητά του έτυχαν παγκόσμιας αναγνώρισης. Όλα αυτά με ένα απολυτήριο Δημοτικού Σχολείου. Όμως υπήρχε η στόφα, το ταλέντο, το πείσμα και το πάθος.
Δεν ξέχασε ποτέ τις ρίζες του. Δεν ξέχασε το νησί που τον γέννησε και πάντα γυρνούσε σε αυτό κάθε καλοκαίρι, μέχρις ότου δεν μπορούσε πια. Από το σπίτι του στα Απλώματα αγνάντευε το Αιγαίο, ανέπνεε τον θαλασσινό αέρα, πατούσε το αγαπημένο του χώμα, έπινε τον καφέ του στην παραλία με τους φίλους του, έκανε βόλτες στη Γρόττα, μάζευε ξύλα και πέτρες, αναπολούσε τα παιδικά του χρόνια, τον πρώτο του δάσκαλο τον κύριο Μαϊτό. Ήταν ακόμα στο δημοτικό όταν σε μία έκθεση έγραψε τη φράση “μία μέρα που ο χειμώνας έκλεψε από τον Ιούλιο” και ο δάσκαλος του είπε “εσύ μία μέρα θα γίνεις συγγραφέας” και ο μικρός Ιάκωβος νόμιζε ότι τον μάλωνε και έβαλε τα κλάματα.
Στη Νάξο ήταν που έπιασε για πρώτη φορά βιβλίο στα χέρια του, το Παραμύθι χωρίς όνομα της Πηνελόπης Δέλτα και μαγεύτηκε. Στη Νάξο ήταν που έστησε μικρό παιδί ακόμα τα πρώτα θεατρικά, βάζοντας τους φίλους του να μιμούνται ήρωες από το “Παραμύθι”. Στην παραλία της Γρόττας και στα Απλώματα ήταν που κοιτάζοντας τη θάλασσα πέρα ως πέρα έκανε τα πρώτα του όνειρα. Αυτές και άλλες αναμνήσεις έχει αποτυπώσει στο έργο του Μία συνάντηση κάπου αλλού για αυτό και τις σκηνές του έργου τις ονόμασε “Αναμνήσεις”.
Το τριήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα που θα παρακολουθήσετε και που τόσο άρτια διοργάνωσε η κινηματογραφική λέσχη Νάξου με την αρωγή του δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων και την αιγίδα και υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό και αυτό γιατί πρέπει να γνωρίσουμε τον Ιάκωβο Καμπανέλλη και σαν σεναριογράφο.
Παρόλο που ο πατέρας μου θεωρούσε τον εαυτό του σχεδόν αποκλειστικά θεατρικό συγγραφέα, το πλήθος των σεναρίων που έγραψε ή επιμελήθηκε, αποδεικνύει ότι ο κινηματογράφος τον απασχολούσε έντονα κυρίως κατά την περίοδο 1954 – 1970. Βέβαια σε αρκετές περιπτώσεις ασχολήθηκε με τα σενάρια για βιοποριστικούς λόγους, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το έκανε και αναγκαστικά. Τον ενδιέφερε και μάλιστα πολύ. Βαθιά επηρεασμένος από τον νεορεαλιστικό ιταλικό κινηματογράφο και σκηνοθέτες όπως ο Βισκόντι, ο Ντε Σίκα, ο Φελίνι και άλλοι, τους οποίους θαύμαζε απεριόριστα και γοητευμένος από ταινίες όπως Θαύμα στο Μιλάνο και Κλέφτης ποδηλάτων έδωσε δείγματα σεναριακής γραφής ιδιαίτερα και πρωτοποριακά για τα ελληνικά δεδομένα.
Ο ίδιος ο Ιάκωβος Καμπανέλλης σε ένα σημείωμα του για την παράσταση του Οδυσσέα στο Θέατρο Τέχνης αναφέρει: “Είχα γράψει τότε ή είχα μισογράψει έργα που οι φίλοι μου τα αγαπούσαν αλλά τα βρίσκανε περίεργα. Ήταν κάπως πρωτοποριακά και κάπου-κάπου παράλογα. Όμως το στοιχείο του παραλόγου δεν ήταν στον “λόγο” αλλά στις καταστάσεις. Μου ταίριαζε πιο πολύ το έργο με δημόσιο χώρο, με δημόσιο θέμα, με πρόσωπα διάφορα, αλλά με μοίρα κοινή μεταξύ τους και τέτοια που, λίγο ή πολύ, μπορούσε να είναι και η μοίρα του θεατή”.
Ακόμη, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στο σπουδαίο βιβλίο του Γιάννη Σολδάτου “ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και ο κινηματογράφος”. Ο αγαπητός Γιάννης Σολδάτος σε αυτό το βιβλίο κατέγραψε τα κινηματογραφικά Άπαντα του Καμπανέλλη, όλες τις ταινίες δηλαδή των οποίων το σενάριο έγραψε ο πατέρας μου και κάποιες από αυτές μάλιστα σκηνοθέτησε. Είναι ένα ολοκληρωμένο σύγγραμμα με άρθρα, συνεντεύξεις, παράλληλα κείμενα, φωτογραφικό υλικό, τις πλοκές των σεναρίων, κριτικές, ένα “Ευαγγέλιο” δηλαδή για το κινηματογραφικό σύμπαν του Καμπανέλλη.
Από όλες τις ταινίες η πιο καμπανέλλη θεωρώ ότι είναι το κανόνι και το αηδόνι. Σε αυτή την ταινία που σκηνοθέτησε με τον αγαπημένο του αδελφό Γιώργο, νομίζω ότι ξεδίπλωσε και φανέρωσε όλα αυτά που προανέφερα: την αγάπη του για τον νεορεαλισμό,το πρωτοποριακό και το παράλογο.
Τελειώνοντας θα ήθελα να παραθέσω και να συμφωνήσω με την πρόταση του καθηγητή κυρίου Γιώργου Πεφάνη, την οποία περιλαμβάνει στον πρόλογο του στο βιβλίο του Γιάννη Σολδάτου: μία μικρή προσδοκία μένει μετά την κυκλοφορία του βιβλίου αυτού: να συγκεντρωθούν και να εκδοθούν σε ένα συγκεντρωτικό τόμο όλα τα καμπανελλικά σενάρια, τα άρθρα και οι συνεντεύξεις του για τον κινηματογράφο”.
Την εκδήλωση διοργανώνουν η Επιτροπή Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων με τη συνεργασία της Κινηματογραφικής Λέσχη Νάξου και του κινηματογράφου «Cine Naxos», τελεί υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων και εντάσσεται στις εκδηλώσεις του «Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης»
