Η βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Κυριακής Απειράνθου στη Νάξο ήταν ανάμεσα στους νικητές των σημαντικότερων βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη, Europa Nostra Awards 2018, στην κατηγορία «Διαφύλαξης» – Ποια αλλά βραβεία δόθηκαν και στις 22 Ιουνίου στο Βερολίνο η σχετική απονομή
Οταν κάποιος αναφέρεται στην Εκκλησία της Αγίας Κυριακής στην θέση Καλλονή στην Απείρανθο Νάξου θα πρέπει να έχει στο μυαλό του ότι μιλάμε για έναν ξεχωριστό Ναό που εντυπωσιάζει από το γεγονός ότι διατηρεί ανεικονικό διάκοσμο (!!!) Και στη λέξη “ανεικονικός” διάκοσμος, αμέσως έχουμε παραπομπή στην εποχή της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με τη λατρεία των εικόνων, που συντάραξε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αιώνα. Κάτι που αν μη τι άλλο είναι ξεχωριστό… Μοναδικό θα λέγαμε καθότι ελάχιστες εκκλησίες έχουν αυτόν τον διάκοσμο…Περιλαμβάνει σταυρούς, γεωμετρικά και φυτικά θέματα, καθώς και μοναδικές παραστάσεις πτηνών.
Με βάση εικονογραφικά κριτήρια χρονολογείται μάλλον στην εποχή του Αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842) και όπως σημειώνεται «όταν με διαταγή του, «εντεύθεν ουν καθηρούντο μεν κατά πάσαν εκκλησίαν αι θείαι μορφαί, θηρία δε και όρνιθες αντί τούτων ανεστηλούντο και ενεγράφοντο» (Συνεχιστής Θεοφάνη Χρονικόν ΙΙΙ, 10)». Διασώζεται, επίσης, μία μεταγενέστερη εικονιστική φάση τοιχογραφιών του 13ου αιώνα, όπως η παράσταση της Δεήσεως στο παρεκκλήσιο. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και το κτιστό τέμπλο.
Το ευχάριστο; Μετά από μάχη με το χρόνο και την προσπάθεια εθελοντών από όλο το κόσμο και την αρωγή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η εκκλησία όχι μόνο διασώθηκε, αλλά πραγματοποιήθηκαν στις 8 Οκτωβρίου του 2017 και τα θυρανοίξια χοροσταντούντος του Μητροπολίτη Παροναξίας κκ Καλλινίκου… Και δεν αποκλείεται φέτος η εκκλησία να είναι ανοιχτή για το κοινό…
Ομως υπάρχει κι ένα ακόμη πιο ευχάριστο γεγονός … Η Αγία Κυριακή ήταν ανάμεσα στους νικητές των σημαντικότερων βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη, Europa Nostra Awards 2018, στην κατηγορία «Διαφύλαξης». Παράλληλα, βραβείο στην ίδια κατηγορία απέσπασε η συνεργασία Ελλάδας, Αιγύπτου και Ιταλίας στη διαφύλαξη του μωσαϊκού στη Βασιλική του Μοναστηρίου Αγ. Αικατερίνης στο Σινάι.Συνολικά αναδείχθηκαν 29 νικητές από 17 χώρες για τα εντυπωσιακά επιτεύγματά τους στους τομείς διαφύλαξης, ερευνών, αποκλειστικών υπηρεσιών, εκπαίδευσης και ενημέρωσης του κοινού.
Τα φετινά βραβεία, ως φόρο τιμής στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θέτουν ιδιαίτερη έμφαση στην προστιθέμενη αξία που έχουν επιλεγμένα επιτεύγματα πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Οι νικητές θα βραβευθούν σε τελετή απονομής που θα διεξαχθεί στις 22 Ιουνίου στο Βερολίνο, κατά τη διάρκεια της πρώτης Συνόδου Κορυφής για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά.
Αναλυτικά τα βραβεία
Κατηγορία “Διαφύλαξη”
▪ St. Wenceslas Rotunda, Prague, Τσεχία
▪ Poul Egede’s Mission House, Ilimanaq, Greenland, Δανία
▪ Dr. Barner’s Sanatorium, Braunlage/Harz, Γερμανία
▪ The Winzerberg: Royal Vineyard at Potsdam-Sanssouci, Γερμανία
▪ Byzantine Church of Hagia Kyriaki, Νάξος, Ελλάδα
▪ Collaborative Conservation of the Apse Mosaic of the Transfiguration in the Basilica at St. Catherine’s Monastery, Σινάι, Αίγυπτος/ Ελλάδα/ Ιταλία
▪ The Botanical Garden of the National Palace of Queluz, Sintra, Πορτογαλία
▪ The Pavilion of Prince Miloš at the Bukovička Spa, Arandjelovac, Σερβία
▪ The Bač Fortress, Bač, Σερβία
▪ Façade of San Ildefonso College, Alcalá de Henares, Ισπανία
▪ Sorolla’s Sketches for “Vision of Spain”, Valencia, Ισπανία
Κατηγορία “έρευνα”
▪ EPICO: European Protocol in Preventive Conservation, coordinated in Versailles, Γαλλία
▪ Textile from Georgia, Tbilisi, Γεωργία
▪ CultLab3D: Automated Scanning Technology for 3D Digitisation, Darmstadt, Γερμανία
▪ Research and Cataloguing of the State Art Collection, Belgrade, Σερβία
Κατηγορία “εξειδικευμένες υπηρεσίες”
▪ The Wonders of Bulgaria Campaigners, Βουλγαρία
▪ Mr. Stéphane Bern, Γαλλία
▪ Association of the International Private Committees for the Safeguarding of Venice, Ιταλία
▪ The Hendrick de Keyser Association, Ολλανδία
▪ Mrs.Tone Sinding Steinsvik, Νορβηγία
▪ Private Water Owners of Argual and Tazacorte, Canary Islands, Ισπανία
Κατηγορία “εκπαίδευσης και ενημέρωση κοινού”
▪ Ief Postino: Belgium and Italy Connected by Letters, Βέλγιο
▪ Culture Leap: Educational Programme, Φινλανδία
▪ National Institute of Cultural Heritage: Educational and Training Programme for Conservators, Γαλλία
▪ The Alka of Sinj Museum, Κροατία
▪ The Rising from Destruction Campaign, coordinated in Rome, Ιταλία
▪ Open Monuments, Ιταλία
▪ GeoCraftNL: Minecraft Heritage Project by GeoFort, Ολλανδία
▪ Plečnik House, Σλοβενία
Κατηγορία “Διαφύλαξη”
▪ Zografyon Greek School, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία
Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα protothema.gr
