Τρίτη, 13 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΝάξος - Αποψη: Ο Διαφωτιστής, Ο Αγιος και η αποβλάκωση

Νάξος – Αποψη: Ο Διαφωτιστής, Ο Αγιος και η αποβλάκωση

|

Οι σκέψεις του Καθηγούμενου της Ιεράς Μονής Φανερωμένης Νάξου, Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου με αφορμή σχόλια συγγραφέα για την τηλεοπτική σειρά με θέμα τη ζωή του Αγίου Παϊσίου 

Με αφορμή απαξιωτικά σχόλια και παρατηρήσεις συγγραφέα για τη μεταφορά στην οθόνη μέρους του βίου του συγχρόνου μας αγίου Παϊσίου γράφθηκαν οι παρακάτω σκέψεις, οι οποίες περιλαμβάνουν αδρή περιγραφή του ψυχολογικού τύπου που ο συγγραφέας αυτός αντιπροσωπεύει στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία αλλά και μια αναφορά στα επιχειρήματά του.

Αρθρο του Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου (*)

Αυτός που δεν έχει μάθει να σωπαίνει ποτέ, δεν είναι ο γενναίος, είναι μάλλον ο αγενής και θρασύς, ο bully που πιστεύει ότι υψώνοντας κορώνες θα επιβληθεί. Ο παλληκαράς αυτός φωνασκεί όχι από θάρρος αλλά από ανασφάλεια. Όσο λιγότερα ξέρει τόσο περισσότερο γλωσσαλγεί. Όταν μάλιστα έχει χτίσει το σοφιστικέ προφίλ του άνετου και ψαγμένου, κι όταν στερείται σοβαρών επιχειρημάτων, τότε επιστρατεύει την ειρωνεία. Όχι τη Σωκρατική ειρωνεία που στοχεύει στην εύρεση της αλήθειας, αλλά αυτήν που κάνει προσωπική επίθεση, ισοπεδώνοντας με βαρύτατους και υβριστικούς χαρακτηρισμούς τον θεωρούμενο ως αντίπαλο, ώστε να τον φιμώσει. Η σαρκαστική αυτή διάθεση, κατ’ επίφασιν ήρεμη, συνεχής και προκλητική, ούτε επιτρέπει τον διάλογο, ούτε οικοδομεί σχέσεις, ούτε προάγει την αλήθεια, απλώς αγωνίζεται να κερδίσει τις εντυπώσεις.

Τί γίνεται όταν ο άνθρωπος που περιγράψαμε ανήκει στην κατηγορία των σημερινών διαφωτιστών; Συνδυάζει τον γαλλικό αντικληρικαλισμό του 18ου αιώνα με την προσωπική του αθεϊστική φιλοσοφική θέση, την ιδεοληψία περί σκοταδισμού και τον επιλεκτικό σεβασμό στη διαφορετικότητα. Ειδικότερα,

α. Υιοθετεί τη ρητορική του μίσους και αναλαμβάνει τον ρόλο ιεροεξεταστή, καταδικάζοντας οτιδήποτε υπερβατικό ή οτιδήποτε δεν χωρά στο δικό του ιδεολογικό πλαίσιο, μιμούμενος τους παλαιούς ιεροεξεταστές της αναγεννησιακής Ευρώπης, των οποίων υποτίθεται ότι είναι ο ίδιος πολέμιος.

β. Οτιδήποτε σχετίζεται με τη θρησκευτική συνείδηση και την Εκκλησία το ειρωνεύεται ως εξ ορισμού σκοταδιστικό. Εικάζουμε ότι με τη λέξη «σκοταδιστικό» εννοεί αυτό που δεν έχει φως, αξίες, αρετές, ποιότητα, ανθρωπισμό και αλήθεια. Αγνοεί ή παραγράφει τη μαρτυρία της ιστορίας, η οποία πέρα από το θεϊκό και ανθρωπιστικό μήνυμα του Ευαγγελίου μιλά τουλάχιστον για δυο «βυζαντινούς ουμανισμούς» και αναδεικνύει μορφές ανδρών και γυναικών με γνώση, σοφία και αγιότητα, των οποίων το ύψος και το βάθος και το έργο ούτε μπορεί να συλλάβει ο νους του.

γ. Κάθε άλλο παρά ανεκτικός, ανέχεται μόνο όσους χωρούν στον στενό του ορίζοντα, ενώ χλευάζει και υβρίζει αυτό που αγνοεί.

δ. Αποκαλεί αδιακρίτως «μεσαίωνα» οτιδήποτε πλησιάζει τις θέσεις και τη ζωή της Εκκλησίας, παραβλέποντας, μεταξύ άλλων, ότι οι μεγάλοι σοσιαλιστές κεντροευρωπαίοι φιλόσοφοι του 20ου αιώνα αναζήτησαν στον Μεσαίωνα πρότυπα κοινωνικής και πνευματικής ζωής ενάντια στη φιλοσοφία της «προόδου» και τα ορθολογικά στρατόπεδα εξόντωσης.

ε. Χαρακτηρίζει αποβλάκωση τη δημόσια προβολή Αγίων της χριστιανικής παράδοσης, λησμονώντας ότι το αποβλακωμένο τοπίο είναι μάλλον καρπός του τηλεοπτικού σκουπιδαριού που βρέχει ολημερίς, και μέρους της νέας τεχνολογίας που επιβάλλει μια εικονική πραγματικότητα, όχι μόνο αποβλακωτική αλλά και άκρως επικίνδυνη.

Ο συγκεκριμένος μάλιστα συγγραφέας είναι απαρχαιωμένος και σε τούτο: αγνοεί μια θεμελιώδη αρχή της φαινομενολογίας. Σύμφωνα με αυτήν, ο ιστορικός ή κριτικός επιστρέφει στα πράγματα καθεαυτά, σε αυτό που αποτέλεσε εμπειρική πραγματικότητα, και για το οποίο υπάρχουν μαρτυρίες, χωρίς να αφήνει τις δικές του φιλοσοφικές προϋποθέσεις να το ερμηνεύσουν ή απορρίψουν. Το να πω λοιπόν ότι τα θαύματα δεν είναι ιστορικά γεγονότα επειδή απλά δεν πιστεύω στα θαύματα, αποτελεί λογικό σφάλμα και ιδεοληψία. Έργο και έγνοια όλων των σοβαρών ιστορικών είναι να αντλήσουν και να κατανοήσουν τα γεγονότα της υπερβατικής εμπειρίας, όπως μαρτυρούνται στις πηγές, και όχι να τα επιβεβαιώσουν ή να τα βάλουν σε προκρούστεια ιδεολογική κλίνη.

Ούτε το θαύμα ούτε ο βίος ενός Αγίου είναι «θρησκευτικό παραμύθι». Τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι ιστορικά βιβλία, ακόμη κι αν εισάγουν ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος, το ίδιο και οι βίοι των Αγίων. Το ότι σε μερικούς από τους τελευταίους εισχώρησαν ανά τους αιώνες κάποια μυθικά στοιχεία είναι άλλη υπόθεση που αφορά την επιστήμη της κριτικής αποκατάστασης των κειμένων. Το να ταυτίζεις, όμως, το άχρονο παραμύθι-αλληγορία με τον βίο ενός ιστορικού προσώπου δείχνει απλώς βαθειά σύγχυση. Πολύ περισσότερο όταν το πρόσωπο αυτό ανήκει στην εποχή μας, και τον γνωρίσαμε πολλοί και από όλον τον κόσμο. Επιπλέον – και τούτο επίσης αγνοεί ο φωταδιστής – δεν είναι τα θαύματα το βασικό κριτήριο με το οποίο αναγνωρίζουμε έναν άγιο, δηλαδή έναν άνθρωπο που ζει μέσα στη χάρη και ενέργεια του Θεού.

Μπορεί κανείς να εντρυφά, αν θέλει, στα νάματα ενός παρωχημένου διαφωτισμού, χωρίς ωστόσο να προβάλλει ασέβεια, η οποία μάλιστα εθεωρείτο έγκλημα στην αρχαία Δημοκρατία. Η σεμνότητα είναι οντολογικό και όχι απλώς ηθικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου που ζητά την αλήθεια, και τούτο σε καμιά εποχή δεν άλλαξε. Και ο σεμνός άνθρωπος γνωρίζει τί γνωρίζει, όπως γνωρίζει και τί αγνοεί, γι’ αυτό έχει μάθει και να μιλά και να σωπαίνει. Όταν μάλιστα βρεθεί μπροστά στην αγιότητα, όσο διαφωτιστής και να’ ναι, οπωσδήποτε θα θελήσει να αντλήσει κάτι από το φως της. Ώστε να έχει πραγματικό νόημα και περιεχόμενο ο ίδιος ο διαφωτισμός. 

(*) Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος
Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Φανερωμένης Νάξου 

Ιστοσελίδα faneromeninaxos.com


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Καταγγελίες πολιτών στη Σίφνο: «Νόμοι υπάρχουν, αλλά δεν εφαρμόζονται»

Πολίτες καταγγέλλουν πολεοδομικές και περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες στο νησί – Ζητούν αναστολή αδειών και απόδοση ευθυνών σε αρμόδιες υπηρεσίες.

«Habemus Papam»: Από την τιάρα στο πάλλιο – Οι τελετές στέψης και ενθρόνισης του Πάπα από τον 9ο αιώνα μέχρι σήμερα

Την Κυριακή 18 Μαΐου ο νέος Πάπας Λέων ΙΔ΄ αναλαμβάνει επισήμως τη διακονία του Επισκόπου Ρώμης – Από τη χλιδή του παρελθόντος στη λιτότητα της σύγχρονης τελετής.

Αμοργός: Το Αμοργιανό Φεστιβάλ επιστρέφει 7–9 Ιουνίου με χορωδίες, συναυλίες και τιμητικές εκδηλώσεις

Ένα τριήμερο αφιερωμένο στη μουσική, την παράδοση και τη μνήμη με ελεύθερη είσοδο σε όλο το νησί – Συμμετέχουν σύλλογοι από Τρίπολη και Αμοργό.

Πρόταση ημέρας: Ζυμαρικά με μπάμιες και κεφαλοτύρι Πιτταρά

Πρόταση ημέρας από τον Γαστρονόμο. Για τους φίλους των ζυμαρικών και των τυροκομικών ... Αα και της μπάμιας

Δυνατό μήνυμα ενάντια στα αιολικά στις νησίδες: Ευχαριστήριο της Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων Νάξου

Ενεργή συμμετοχή συλλόγων και πολιτών στις πρόσφατες δράσεις για την προστασία των νησιών – Κάλεσμα για συνέχιση του αγώνα.

Δώρο ζωής από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Νέο αεροσκάφος για το ΕΚΑΒ ενισχύει τις αεροδιακομιδές σε όλη την Ελλάδα

Με στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής και την κάλυψη απομακρυσμένων περιοχών, το ΙΣΝ προσφέρει νέο υπερσύγχρονο αεροσκάφος στο ΕΚΑΒ – Η παράδοση έγινε στην 112 Πτέρυγα Μάχης στην Ελευσίνα.

Eurovision 2025: Σήμερα (13/05) ο πρώτος ημιτελικός με Κύπρο, την Πέμπτη η Ελλάδα

Ημιτελικός Eurovision 2025: Τι ώρα ξεκινάει σήμερα στο κανάλι της ΕΡΤ - Πότε είναι η εμφάνιση της Ελλάδας

Ρήγμα Ανυδρου: Σεισμός μεγέθους 4.6 R μεταξύ Αμοργού – Σαντορίνης

Σεισμός 4,6 Ρίχτερ στα ανοιχτά Αμοργού και Σαντορίνης - Υπάρχουν αναφορές ότι ο σεισμός έγινε αισθητός από την Κω και την Ίο μέχρι και την Αττική

«Ο μίτος της Αριάδνης» στη Νάξο: Ξετυλίγοντας 200.000 χρόνια ιστορίας από τη Στελίδα μέχρι τον κόσμο

Η διεθνής έκθεση του Αρχαιολογικού Προγράμματος Στελίδας παρουσιάζεται στις 16 Μαΐου στη Σχολή Ουρσουλινών – Ομιλία του Καθ. Tristan Carter και διάλογος με το κοινό.

Social Media: Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία και Ιρλανδία συμμαχούν κόντρα στην ανεξέλεγκτη χρήση

Προωθούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο νομοθεσία, η οποία θα υποχρεώνει τα social media να επαληθεύουν την ηλικία κατά τη δημιουργία ενός λογαριασμού

Νάξος – Κυρ. Σκληράκη: “Οι καθηγητές να νιώθουν αγάπη για τα παιδιά” (video)

«Θα ήθελα να πω στους καθηγητές πως πρέπει να νιώθουν αγάπη για τα παιδιά και να δουλεύει το μυαλό τους για το τι θα τους προσφέρουν» είναι η συμβουλή της κυρίας Κυριακής Σκληράκη προς τους νέους συναδέλφους της.

Άνδρος: 68χρονη έπεσε με το αυτοκίνητό της στη θάλασσα και ανασύρθηκε νεκρή

Η γυναίκα από το Γαύριο έχασε τη ζωή της καθώς το όχημά της κατέληξε στη θάλασσα από ύψος 25 μέτρων ενώ προσπαθούσε να παρκάρει

Νάξος: Επιτέλους, τελειώνει της χερσαίας ζώνης, ας αναλογιστούν… «νηστεύσαντες καί μή νηστεύσαντες», τις ευθύνες που τους αναλογούν

Φτάνουμε στο τέλος της διαδρομής.. Το 3Α που πέφτει και οι ..στάσεις έως να ολοκληρωθεί ένα έργο σημαντικό για τη πόλη της Νάξου

Το “Highspeed 3” αλλάζει το τοπίο στις θαλάσσιες συγκοινωνίες Κρήτης – Κυκλάδων;

Η Hellenic SeaWays ενισχύει τη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Ηράκλειο με το ταχύπλοο "Highspeed 3", φέρνοντας νέο ανταγωνισμό και πιθανές μειώσεις τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. (πίνακας δρομολογίων)

Θλίψη στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την απώλεια του Κώστα Αρτσάνου, το “αντίο” από τον Δήμαρχο Δημήτρη Λιανό

Συγκλονισμένος ο Δήμαρχος Δημήτρης Λιανός αποχαιρετά τον ακούραστο υπάλληλο του Δήμου και αγαπητό συμπολίτη

Μια δεύτερη ζωή για το “Πρέβελης”; Μετατρέπεται σε πλωτό ξενοδοχείο;

Το ιστορικό πλοίο της ΑΝΕΚ ίσως μετατραπεί σε πλωτό ξενοδοχείο στη Σάμο, χαρίζοντας του έναν νέο ρόλο γεμάτο μνήμες και φιλοξενία.

Εκτακτο: Τέλος στα σουβλάκια της θείας Τασίας, ήρθε ο νόμος, πάει το πανηγύρι

Ήρθε ο νόμος, πάει το πανηγύρι Με catering και τιμολόγιο, το κοψίδι πλέον θα έχει και ΦΠΑ...

Μ. Κατσούλης: “Οταν πάρω σύνταξη θα μετρήσω τα Κύπελλα που έχουμε πάρει”

Ο γυμναστής του ΓΕΛ Νάξου Μανώλης Κατσούλης μιλάει για την πορεία του, τον ρόλο του εκπαιδευτικού, τις αθλητικές επιτυχίες του σχολείου και την «αθλητομάνα» Νάξο

Νάξος – Νοσοκομείο: Λαπαροσκοπικός Πύργος μπαίνει σε λειτουργία μέσω δωρεάς

Με τη δωρεά του Κωνσταντίνου Μαρτίνου, το Νοσοκομείο Νάξου αποκτά σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό που αλλάζει τα δεδομένα στις χειρουργικές επεμβάσεις

Νάξος – Lennart Neubauer: Ο παγκόσμιος πρωταθλητής που έγινε το πρόσωπο του νέου windsurfing

Μια ζωή πάνω στα κύματα, ένα μέλλον γεμάτο διακρίσεις – Ο Lennart από τη Νάξο εμπνέει με ταλέντο, ήθος και διεθνή αναγνώριση