Μεσημέρι Κυριακής 16 Φεβρουαρίου και από τις 12 και μετά στην Απείρανθο, όλοι κινούνται σε ρυθμούς και εικόνες από τα “χοιροσφραϊσματα” – Ποιοι θα πάρουν μέρος
Στην Απείρανθο και δη στο σύνολο της Ορεινής Νάξου το τριώδιο έχει ανοίξει κυρίως με κέφι, δράσεις που έχουν σχέση με παραδοσιακά έθιμα και τα οποία συνοδεύονται από χαμόγελο, φαγητό και κρασί. Αααα και χορό. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι σε όλη τη Νάξο ελάχιστοι είναι αυτοί που δεν χορεύουν… Και οι μόσκαροι έχουν την τιμητική τους…
Και στην Απείρανθο έχουμε αύριο τα χοιροσφραϊσματα… Μετά τις 12 το μεσημέρι στη πλάτσα του χωριού, όπου όπως αναφέρει και η σχετική πρόσκληση «ελάτε να φάμε, να πιούμε και να χορέψουμε».. Κια για να μην νιώθουμε μόνοι, θα έχουμε τη παρουσία τόσο των παιδιών από τον Πολιτιστικό σύλλογο ΑΠΑΣ τα Φανάρια, όσο και από αυτόν (Προοδευτικός), Γλυνάδου… Α κι εάν δείτε και τίποτα κορδελάτους μην φοβηθείτε… Δικά μας παιδιά είναι. Το καλούν οι ημέρες…
Όσο για το τι είναι τα χοιροσφραϊσματα ή χοιροσφάγια; Σίγουρα, πάντως δεν θα δούμε την όλη διαδικασία (το σφάξιμο του χοίρου καθότι υπάρχει ρητή απαγόρευση από τις αρμόδιες αρχές) αλλά από εκεί και πέρα θα απολαύσουμε όλα τα υπόλοιπα… κοινώς τους μεζέδες και το κρασί αλλά και το χορό..
Και η ιστορία; Πρόκειται για ένα παραδοσιακό αποκριάτικο έθιμο της Νάξου. Έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, όταν το κρέας ήταν λιγοστό και η διαδικασία της σφαγής των ζώων ήταν ομαδική δουλειά. Τα χοιροσφάγια έχουν θυσιαστικό χαρακτήρα και απηχούν αρχαίες εξιλαστήριες και καθαρτήριες θυσίες που συνοδεύονται από προσπάθεια πρόβλεψης του μέλλοντος (μάντεμα). Στη Νάξο οι εκδηλώσεις της λαϊκής λατρείας ενσωματώθηκαν στην αγροτική οικονομία. Η εκτροφή του χοίρου εξασφάλιζε στην οικογένεια κρέας και λίπος για ολόκληρη τη χρονιά. Για τη σφαγή του οι άνδρες κάθε χωριού ακολουθούσαν ιδιαίτερη εθιμοτυπία.
Τοποθετούσαν μεγάλα κομμάτια χοιρινού στα καζάνια που έβραζαν στο λίπος τους και αποθηκεύονταν στη συνέχεια σε δοχεία μέσα σε αυτό (γλίνα). Από τη διαδικασία αυτή παράγονταν συχνά λουκάνικα και ζαμπόν επίσης.
Με τον τρόπο αυτό το κρέας αποθηκευόταν για πολύ καιρό. Σε παλαιότερες εποχές στη διαδικασία συμμετείχε όλο το χωριό και η συνοδεία της μουσικής ήταν απαραίτητη. Σχηματίζονταν παρέες στα σπίτια και δοκίμαζαν τους χοιρινούς μεζέδες και παρασκεύαζαν τα λουκάνικα.