Πρόσφατα εκδόθηκε και κυκλοφόρησε ο 5ος τόμος των Ναξιακών, της Επετηρίδας της Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων (Ο.ΝΑ.Σ.) – Το εισαγωγικό σημείωμα και τα περιεχόμενά του
Ο 5ος τόμος των «Ναξιακών», ενός βιβλίου σε περιοδική έκδοση που καταγράφει τον ιστορικό πλούτο της Νάξου είναι στα χέρια μας… Και με την βοήθεια της ιστοσελίδας που έχει η Μαρία Ξεφτέρη (xefteri.wordpress.com) παίρνουμε μία πρόγευση από την Επετηρίδα της Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων… Και αυτή η πρόγευση νομίζω ότι μας καλύπτει κάθε ανάγκη… Ας δούμε τι περιλαμβάνει ο 5ο τόμος για το 2015…
Ο Παντελής Η. Ζωιόπουλος σκιαγραφεί την εργοβιογραφία του Νάξιου Ακαδημαϊκού Ιωάννη Παπαδάκη, ο οποίος τεκμηριωμένα υπήρξε ο μεγαλύτερος Έλληνας γεωπόνος του 20ού αιώνα, με βάση τη συμβολή του στην επίλυση του μείζονος προβλήματος της Ελλάδας, αυτού της σιτάρκειας, ενώ παράλληλα χαρακτηρίστηκε ως ”οικουμενικός” γεωπόνος, θεμελιωτής του κλάδου της γεωργικής οικολογίας, κατά τη μακρά θητεία του στο εξωτερικό σε ερευνητικές και καθηγητικές θέσεις.
Η Ειρήνη Κορρέ εξετάζει τη συμβολή του Νικόλαου Εξαρχόπουλου στην παιδαγωγική επιστήμη και επισημαίνει τον καθοριστικό του ρόλο στην εκπαιδευτική πραγματικότητα της Ελλάδας από την αρχή έως τα μέσα του 20ού αιώνα.
Η Ειρήνη Λεγάκη εκθέτει την πρόσφατη ανασκαφική εμπειρία της στο νησί μας και τα ευρήματα που προέκυψαν για την αρχαία Νάξο, η οποία, παρά το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνεται στα περισσότερο ερευνημένα νησιά, συνεχώς αποκαλύπτει νέα στοιχεία που εκπλήσσουν τον ερευνητή.
Η Αλεξάνδρα Σ. Σφυρόερα διατρέχει την επιστημονική διαδρομή του ομότιμου καθηγητή Αρχαιολογίας Βασίλη Λαμπρινουδάκη, με αφορμή την τιμητική εκδήλωση της Ομοσπονδίας Ναξιακών Συλλόγων για τον καθηγητή, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 24.1.2015.
Η Εύη Δ. Σκληράκη υποστηρίζει ότι ο Ιερόθεος Β’ μητροπολίτης Παροναξίας (1820-1833), ο οποίος ύψωσε τη σημαία της επανάστασης στη Νάξο, ξεσήκωσε τους κατοίκους της και πολέμησε τους Τούρκους στην Αθήνα και την Πελοπόννησο (1822-1823), κατηγορήθηκε ως τουρκόφιλος και προδότης το 1824 από τον έπαρχο Αντώνη Μάρκου, κομματικό του αντίπαλο, για λόγους σκοπιμότητας και μισαλλοδοξίας.
Ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης – Σαραντηνός συνεχίζει την έρευνά του γύρω από την οικογένεια Καλλιβούρτση και παρουσιάζει άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία για τη ζωή και τις κατοικίες της οικογένειας του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη.
Ο Γιώργος Ε. Ροδολάκης αποκαλύπτει πληροφορίες για τους ναξιώτικους μύλους (15ος – μέσα 19ου αιώνα), πληροφορίες τις οποίες συνέλεξε από το ιστορικό υλικό που προέκυψε κατά την έρευνα και την επεξεργασία νοταριακών κωδίκων και εγγράφων, στο πλαίσιο της μελέτης του για την εφαρμογή του δικαίου.
Ο Ιωάννης Χατζάκης αποτυπώνει τη νοταριακή πρακτική που προκύπτει από τη μελέτη των δικαιοπραξιών των τελευταίων δύο αιώνων της λατινικής κυριαρχίας στη Νάξο. Οι προβληματικές που τίθενται είναι ο θεσμός των νοταρίων όπως εισήχθη από τους λατίνους κατακτητές, η γλώσσα των πράξεών τους και το εφαρμοζόμενο σε αυτές τις πράξεις δίκαιο. Αναφορά, επίσης, γίνεται σε ένα από τα σημαντικότερα αξιώματα στην ιεραρχία του μικρού κρατιδίου, αυτό του καγκελλαρίου.
Ο Γεώργιος Ι. Θανόπουλος προσεγγίζει σύγχρονους λαϊκούς ποιητές του Δανακού και διερευνά τη συμβολή τους στη διαφύλαξη της συλλογικής μνήμης και τη διαχείριση της τοπικής λαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Μαρία Μελισσουργού ανιχνεύει την παράδοση και τη νεωτερικότητα σε νεόδμητα ξωκκλήσια του Αγερσανιού των τελευταίων 20 χρόνων.
Ο Μανόλης Γ. Σέργης ανατέμνει την ταυτότητα της εφημερίδας «τα Δανακιώτικα νέα» και επεκτείνει τη θεώρηση και τον προβληματισμό του στη διατύπωση σκέψεων για τη σημερινή κατάσταση των ναξιακών «πολιτιστικών συλλόγων».
Η Ελευθερία Γιακουμάκη, βασιζόμενη σε στοιχεία προφοράς, σύνθεσης, δομής του απεραθίτικου λαϊκού λόγου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το ιδίωμα του χωριού είναι «και νότιο και ναξιώτικο και κυκλαδικό και κρητικό», πάντως δεν είναι κοινό νεοελληνικό.
Ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, με αφορμή την έκδοση του τελευταίου βιβλίου του Γιάννη Δημητροκάλλη «Ο ηγέτης μετά τον ηγέτη – Από τη Νέα Δημοκρατία του μεγάλου Κωνσταντίνου Καραμανλή στη μεγάλη και δημοκρατική του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη», αναφέρεται στη δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων και τις πηγές της πολιτικής ιστορίας μας, με έμφαση στις τοπικές πολιτικές πηγές.
Ο Γεώργιος Μ. Κορρές και η Αικατερίνη Κόκκινου διερευνούν και αναλύουν το πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού και της οικονομικής ανάπτυξης, με επικέντρωση στην ανάλυση και τις προοπτικές της τοπικής ανάπτυξης της Νάξου.
Ο Εμμανουήλ Β. Μαρμαράς εξετάζει το ζήτημα της πολιτιστικής κληρονομιάς στις οικουμενικές διαστάσεις του, μελετώντας το σύστημα των παγκόσμιων θεσμικών οργάνων που ασχολούνται με το θέμα.
Η Χάιδω Μουστάκη καταδύεται στα απομνημονεύματα του πρωτοπρεσβύτερου Νικολάου Στεφάνου Ημέλλου και καταθέτει ανεκτίμητες πληροφορίες για ιστορικά γεγονότα της εποχής του.
Η Μαρία Καλτσά και η Διαμάντω Κατσώνη επόπτευσαν και επιμελήθηκαν την ερευνητική εργασία του Γενικού Λυκείου Τραγαίας Νάξου με τίτλο «Τι βράζει στο καζάνι», στην οποία παρουσιάζονται κάποια από τα αποτελέσματα των ομαδικών εργασιών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Α’ τετραμήνου του σχολικού έτους 2012-2013 σχετικά με τη ρακή στην ορεινή Νάξο.
Ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, στο πλαίσιο της περιδιάβασής του στα τεκμήρια του ναξιακού συλλογικού βίου, παρουσιάζει τα γενέθλια στοιχεία, τα ίχνη πορείας και τους άξονες δράσης του Συλλόγου των απανταχού Δαvακιωτώv Νάξου «Η Ζωοδόχος Πηγή» έδραν έχοντος τας Αθήνας. Ο ίδιος, επίσης, επεξεργάζεται και παραθέτει πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που τέμνουν δικαστικά τις υποθέσεις προστασίας του Κούρου των Μελάvων και της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για την επιλογή της θέσης Κορφή Ξύδη προς κατασκευή Χ.Υ.Τ.Α.
Τέλος, η Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου παρουσιάζει το βιβλίο του Αλέκου Φλωράκη «Η μαρμαρογλυπτική στη Νάξο από τον 150 αιώνα μέχρι σήμερα».
Ας δούμε τα περιεχόμενα του 5ου τόμου των Ναξιακών
ΑΝΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ιωάννης Παπαδάκης, ο «εθνικός μαs γεωπόνοs » 15
ΠΑΝΤΕΛΗΣ Η. ΖΩΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Νάξιος Ιωάννns Παπαδάκns ωs Εθνικός και Οικουμενικός γεωπόνος περιωπής 21
ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΡΡΕ
Ο Νικόλαοs Εξαρχόπουλος και n Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα 43
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
ΕΙΡΗΝΗ ΛΕΓΑΚΗ
Νεότερα για τnν αρχαία Νάξο 53
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Σ. ΣΦΥΡΟΕΡΑ
Βασίλns Κ. Λαμπρινουδάκns, εμπνευσμένος αρχαιολόγος – φωτισμένος δάσκαλος 73
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΥΗ Δ. ΣΚΛΗΡΑΚΗ
Η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του μητροπολίτη Παροναξίαs Ιερόθεου Β’ (1820-1833) 95
IΑΚΩΒΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ – ΣΑΡΑΝΤΗΝΟΣ
Οικογένεια Καλλιβούρτσn : Κατοικίες και άλλα στοιχεία 105
ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ΡΟΔΟΛΑΚΗΣ
Μύλοι στn Νάξο μέσα από νοταριακούs κώδικες και έγγραφα (15os-19os αι.) 151
lΩΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΑΚΗΣ
Αναζnτώνταs τουs νοτάριουs τns Νάξου του 15ου και του 16ου αιώνα. Σκέψεις και παρατηρήσεις με αφετnρία το πnγαίο υλικό 169
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Διαφύλαξn τns συλλογικής μνήμης και διαχείριση τns τοπικής λαϊκής και πολιτισμικής κλnρονομιάs σε σύγχρονους λαϊκούς ποιητές του χωριού Δανακόs Νάξου 189
ΜΑΡΙΑ ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΟΥ
Νεόδμnτα ξωκλήσια (1994-2014) στο Αγερσανί Νάξου: Παράδοσn και νεωτερικότnτα 221
ΜΑΝΟΛΗΣ ΣΕΡΓΗΣ
Η εφnμερίδα «τα Δανακιώτικα νέα» Η ταυτότnτά τns. Σκέψεις για τnν παρούσα κατάστασn των ναξιακών «πολιτιστικών συλλόγων» 241
ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ
Απεράθου – Νάξοs – Κυκλάδες – Κρήτn 277
ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΉΜΗ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Η δnμοκρατική λειτουργία των κομμάτων και n διαχείρισn των πnγών τns ναξιακής πολιτικής ιστορίας 287
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ. ΚΟΡΡΕΣ – ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΚΚΙΝΟΥ
Χωροταξικός σχεδιασμός & Οικονομική ανάπτυξn: Η περίπτωσn Της Νάξου 305
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Β. ΜΑΡΜΑΡΑΣ
Η προστασία τns πολιτιστικήs κλnρονομιάs ωs οικουμενικό ζήτnμα 317
ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΧΑΙΔΩ ΜΟΥΣΤΑΚΗ
Πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Στεφάνου Ήμελλοs (Ανιχνεύοντας τα Απομνnμονεύματά του) 327
ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ
MAPΙA ΚΑΛΤΣΑ, ΔΙΑΜΑΝΤΩ ΚΑΤΣΩΝΗ (επιμ.)
Τι βράζει στο καζάνι; Ερευνnτική, εργασία του Γενικού Λυκείου Τραγαίαs για τn ρακή 337
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΞΙΑΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΒΙΟΥ
ΒΑΣlΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ο φωτοδότns Δανακόs και ο Σύλλογος των εν Αθήναις Δανακιωτών 353
ΝΑΞΙΑΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Αποφάσεις του Συμβουλίου τns Επικρατείας που αφορούν τn Νάξο 373
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΉ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΓΑΡΥΦΑΛΑΙΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ
Αλέκος Φλωράκns, Η μαρμαρογλυπτική, στn Νάξο από το 150 αιώνα μέχρι σήμερα 409
