Κυριακή, 6 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΝαξιακά... Μεταξύ φίλων έγινε η παρουσίαση του 6ου τόμου

Ναξιακά… Μεταξύ φίλων έγινε η παρουσίαση του 6ου τόμου

|

Ο έκτος τόμος των “Ναξιακών” είναι εδώ… Οχι όμως και οι Ναξιώτες που απέφυγαν να τιμήσουν με τη παρουσία τους αυτή τη τόσο σημαντική εκδήλωση της ΟΝΑΣ 

Με την παρουσία ελαχίστων παρευρισκομένων  τελέστηκε η εκδήλωση παρουσίασης του 6ου τόμου των «Ναξιακών», την Τρίτη 22 Αυγούστου στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου Νάξου «Ιάκωβος Καμπανέλλης». Ο νέος τόμος των «Ναξιακών» παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όπως όλα έδειξαν το απόγευμα της Τρίτης, το ντόπιο στοιχείο αδιαφορεί για την ανάγνωση μελετών που ανυψώνουν τον τόπο μας.

Της Ελένη Μουστάκη (φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του κου Λογαρά)

Για να συνεχίσει να υπάρχει η Ομοσπονδία Ναξιακών Συλλόγων και άλλα τέτοιου είδους σωματεία πρέπει να υπάρχει η υποστήριξη όλων μας. Η συνδρομή στον περιοδικό επιστημονικό τύπο δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για στήριξη και συνέχιση των υψηλών εργασιών της ΟΝΑΣ, αποτελεί επιπλέον ευκαιρία για γνώση και κατανόηση πτυχών του ναξιακού παρελθόντος και παρόντος. Ο πρόεδρός της κ. Μάρκος Μαργαρίτης αναφέρθηκε στις οικονομικό φορτίο που απαιτείται για την έκδοση των «Ναξιακών», αλλά και στις σημαντικές δράσεις που υλοποιεί η Ομοσπονδία στην Νάξο και την Αθήνα.

Την παρουσίαση του 6ου τόμου των Ναξιακών ανέλαβαν η κα Ελένη Βελώνη, διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Ιάκωβος Ναυπλιώτης, δικηγόρος και ιστορικός ερευνητής, δίνοντας μας μια σύντομη περιγραφή για την κάθε μελέτη που περιλαμβάνεται στον τόμο. Στο ρόλο του …οικοδεσπότη της βραδιάς και συντονιστής της εκδήλωσης ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, ο οποίος έχει πλούσια συγγραφική δράση και εμπειρία σε δημοσιογραφικά ζητήματα… Η πλούσια θεματολογία των μελετών δίνει μια πνοή ανανέωσης στα «Ναξιακά». Μαθαίνουμε για θέματα γλωσσολογίας, όπως για τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από τα μυκηναϊκά χρόνια μέχρι σήμερα, χάρη στη μελέτη του καθηγητού κ. Ιωάννη Προμπονά, αλλά και για σύγχρονα ζητήματα που αφορούν την τουριστική ανάπτυξη στις Κυκλάδες μέσα από την εργασία του καθηγητού κ. Βασιλείου Γαβαλά.

Το παρών – ανάμεσα στους άλλους – έδωσαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Παροναξίας κκ Καλλίνικος, ο πρώην πρόεδρος της ΟΝΑΣ κος Μαϊτός (αμφότεροι κατέθεσαν την άποψή τους μέσα από μία σύντομη εισήγηση), καθηγητές πανεπιστημίου, λοιποί επιστήμονες, και δυστυχώς κάποιοι συμπολίτες μας.

Κι εάν θέλετε να πάρετε μία γεύση; Δεν έχετε πάρα να πάρετε μία ματιά, με βάση τα όσα αναφέρονται στον πρόλογο της έκδοσης…

 «Ο Ξενοφών Μουσάς, με αφορμή την εισήγησή του στο πρώτο «Πανηγύρι Επιστημών», με άξονα τις Φυσικές Επιστήμες, που έγινε στη Νάξο στις 10 και 11 Απριλίου 2016, απαντά στα ερωτήματα για τη σχέση του ανθρώπου με την αστρονομία, τη γέννησή της στην Ελλάδα και το πώς ο άνθρωπος από την προϊστορική  εποχή στην Θεσσαλία, στις Κυκλάδες, όπως διαβάζουμε στα μοτίβα που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα σκεύη, και όλο τον Ελληνικό χώρο φαίνεται ότι αναπτύσσει την αστρονομία και την χρησιμοποιεί τόσο για πρακτικούς λόγους, όσο και για πνευματική ικανοποίηση, ικανοποιώντας την περιέργειά του.

Ο Μιχάλης Κοκολάκης δημοσιεύει ανέκδοτα έγγραφα της Φραγκοκρατίας που απόκεινται στο Ιστορικό Αρχείο Νάξου και συγκεκριμένα Πράξεις από τον κώδικα της Καπέλλας Καζάτζας. Η εργασία συμπληρώνει ανάλογη που φιλοξενήθηκε στα «Ναξιακά» 3-4 (2013-2014). Δημοσιεύονται τέσσερα έγγραφα στα Ιταλικά από τα έτη 1521-1565, τα οποία είχαν αντιγραφεί μεταγενέστερα στον κώδικα της Καπέλλας από τους Ιησουίτες κατόχους της.

Ο Θανάσης Κωτσάκης μάς ταξιδεύει στο 1912-1913, τότε που η Ελλάδα, μαζί με τα άλλα χριστιανικά κράτη των Βαλκανίων, αγωνιζόταν για την απελευθέρωση των Ελλήνων της «δούλης Ελλάδος» από τον τουρκικό ζυγό. Ανάμεσα σε αυτούς που πολέμησαν σε αυτόν τον τιτάνιο αγώνα ήταν και ο Γιάγκος Γρατσίας από το Φιλώτι, ο οποίος σε έμμετρη διήγησή του περιγράφει τις περιπέτειές του, τις μάχες στα πεδία των μαχών της Μακεδονίας και της Ηπείρου και τέλος τον τραυματισμό του, την αιχμαλωσία του από τους Τούρκους και την απελευθέρωσή του.

Η Αγγελική Πανοπούλου στη μελέτη της αρχικά παρουσιάζει συνοπτικά την οργάνωση, την κοινωνική σύνθεση και τη λειτουργία της καθολικής αδελφότητας του Aγιωτάτου Σώματος του Xριστού κατά τους 16ο και 17ο αιώνες, η οποία έδρευε στην Καπέλα Καζάτζα, στο Κάστρο της Νάξου. Στη συνέχεια επιχειρείται να ερμηνευτεί η προέλευση της ονομασίας της εκκλησίας-έδρας της και η μετονομασία της ίδιας της αδελφότητας με βάση την ιστορία των δυτικών αδελφοτήτων, την πολιτική της καθολικής εκκλησίας, αλλά και τον ηγετικό ρόλο της τοπικής καθολικής κοινότητας.

Ο π. Μάρκος Φώσκολος ανατέμνει την εποχή που έζησε στη Νάξο ο μητροπολίτης Παροναξίας Ιωάσαφ (1685-1695), μια ταραγμένη για τη μητρόπολη αλλά και όλο το Αιγαίο ιστορική περίοδο.

Ο Ιωάννης Χατζάκης, στο πλαίσιο του νοταριακού συστήματος της Νάξου κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας, αποδελτίωσε συστηματικά όλο το δημοσιευμένο μέχρι στιγμής πηγαίο υλικό, το οποίο φαίνεται να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των υπαρχουσών πηγών. Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα στους ερευνητές μίας πιο εμπεριστατωμένης μελέτης των επιμέρους θεσμών, όπως τουλάχιστον αυτοί περιγράφονται ότι λειτουργούσαν στην καθημερινή νοταριακή και διοικητική πρακτική.

Η Ελένη Γιαννούλη προσεγγίζει τα χοιροσφραΐσματα που αποτελούσαν ένα ξεχωριστό γεγονός της τοπικής κοινωνίας στ’ Απεράθου, αφού επιτελούσαν οικονομικές πρακτικές και συμβολικές λειτουργίες στη ζωή του χωριού.

Ο Μανόλης Γ. Σέργης αναλύει την περίπτωση του φιλωτίτη εμπόρου Νικόλα Θεωνά. Το παράδειγμά του αποτελεί ένα εγκώμιο στους ξεχωριστούς εκείνους ανθρώπους του «παραδοσιακού» μας πολιτισμού, οι οποίοι με την στάση και τη συμπεριφορά τους σε ποικίλα ζητήματα και την εν γένει δράση τους άλλαξαν την κοινωνική ιστορία του οικείου τους κοινωνικού περίγυρου, ανέδειξαν τις ελλειμματικές του δομές, αμφισβήτησαν τους κυριαρχικούς λόγους του, όταν αυτοί ήταν ακόμη ισχυροί και καθοριστικοί στη διαμόρφωση κοινωνικών μνημών.

Η Κατερίνα Πολυμενοπούλου καταγράφει με ακρίβεια σαράντα επτά δίσκους 45΄ στροφών με νησιώτικα και λαϊκά τραγούδια του Γιώργου Κονιτόπουλου, που βρίσκονται στην κατοχή της οικογένειάς του.

Ο Αλέκος Φλωράκης αναφέρεται στο ανενεργό σήμερα λατομείο της αγγλικής εταιρείας Grecian Marbles στον Απόλλωνα της Νάξου. Το λατομείο ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στο χώρο των εκεί αρχαίων λατομείων. Οι εργασίες του σταμάτησαν με τον πόλεμο του 1940 και επαναλήφτηκαν στη δεκαετία του 1960. Δημοσιεύονται και σχολιάζονται τρία έγγραφα για την εν λόγω εταιρεία και το λατομείο (1912, 1918, 1960) και άλλα δύο (1928) για κλοπές που σημειώθηκαν σε αυτό και τον αφορισμό που εξέδωσε ο τότε Μητροπολίτης Παροναξίας Ιερόθεος.

Ο Ι. Κ. Προμπονάς ασχολείται με τον ετυμολογικό/σημασιολογικό σχολιασμό λέξεων που απαντούν διαχρονικά στην ενιαία ελληνική γλώσσα, εκκινώντας από τα μυκηναΐκά χρόνια και φθάνοντας ως τις μέρες μας.

Η Μαρία Ξεφτέρη με το άρθρο της κάνει μια πρώτη απόπειρα φωνητικής και φωνολογικής ανάλυσης του φωνήματος /l/ και των συνδυαστικών του παραλλαγών πριν από τα οπίσθια φωνήεντα /a/, /o/ και /u/ (αλλόφωνα [ɻ], [ʟ], [w], [Ø]) και πριν από τα πρόσθια φωνήεντα /e/ και /i/  (αλλόφωνο [ʎ]), όπως αυτές απαντούν στα γλωσσικά ιδιώματα της Νάξου.

Ο Βασίλειος Γαβαλάς επιχειρεί να διερευνήσει τις σχέσεις που μπορεί να συνδέουν το μορφωτικό επίπεδο και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των Κυκλάδων.  Από τις επίσημες στατιστικές προκύπτει ότι παρόλη τη θεαματική οικονομική ανάπτυξη που βίωσαν οι Κυκλάδες τις τελευταίες δεκαετίες, το μορφωτικό επίπεδο του μέσου Κυκλαδίτη είναι χαμηλότερο από αυτό του  μέσου Έλληνα

Ο Λάζαρος Ν. Θεόφιλος ανατρέχει στις δημοτικές εκλογές του 1887 στο Δήμο Νάξου, δημοσιεύοντας τη σχετική δικαστική απόφαση για τα αποτελέσματα των εκλογών, απόφαση που δεν επικυρώνει την εκλογή του Δημάρχου,  θεωρώντας ότι αυτή η εκλογή είναι προϊόν καλπονοθείας.

Ο Νίκος Τζ. Σέργης κάνει μια απόπειρα φιλοσοφικής – αισθητικής ανάλυσης τριών έργων του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με εφαλτήριο τρεις, φιλοσοφικού νοήματος, έννοιες: υποκείμενο, χώρος και χρόνος.

Ο Αντώνης Τζιώτης, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τον θάνατο της διαλεχτής ποιήτριας Διαλεχτής Ζευγώλη-Γλέζου, καταγίνεται με την ποιητική μελωδία των στίχων της, την οποία αποτυπώνει η λογοτέχνις με απλούς εκφραστικούς τρόπους και ανεπιτήδευτο ύφος.

Ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, στο πλαίσιο των νομο-λογικών της Νάξου (τουτέστιν της δημοσίευσης δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στη Νάξο και έχουν ευρύτερο ενδιαφέρον), αναδεικνύει μια πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το κτήριο της πρώην Σχολής Ουρσουλινών, επ’ ευκαιρία μιας διαφοράς που ανέκυψε για μια παραδοσιακή οδό στο Κάστρο της Νάξου.

Ο ίδιος, στο πλαίσιο της περιδιάβασής του στα τεκμήρια του ναξιακού συλλογικού βίου, παρουσιάζει γενέθλια στοιχεία, ίχνη  των πρώτων βημάτων κατά τον Μεσοπόλεμο και το αρχικό καταστατικό του Συλλόγου Δαμαριώνα της Αθήνας, ως χρήσιμο αρχειακό υλικό που αξίζει να διασωθεί και να μελετηθεί.

Η Μαρία Καλτσά και οι μαθητές που συμμετείχαν σε ένα σχολικό πρόγραμμα ερευνούν τις καταναλωτικές συνήθειες των κατοίκων της ορεινής Νάξου σε σχέση με τα παραδοσιακά τυριά του νησιού

Τέλος, ο Ι. Κ. Τουμπακάρης παρουσιάζει το βιβλίο του Ορέστη Βαβατσιούλα, Το Κάστρο της Νάξου (The Castle of Naxos), Οικοδομική ιστορία (The construction history), 13ος – 20ος αι., ο Αλέκος Φλωράκης το βιβλίο του Μανόλη Σέργη «Για μια λαογραφία των τοπωνυμίων: τοπωνύμια («μικρο-τοπωνύμια») μιας αγροτικής κοινότητας της Νάξου ως «μελέτη περίπτωσης» και ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος το βιβλίο του Αλέκου Φλωράκη Παναγία Ατταλειώτισσα Γαλήνης Νάξου.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Η Ρίκα Μάασε ενισχύει τον Α.Ο. Θήρας, μία διεθνής μεταγραφή με βλέμμα στο μέλλον

Η ταλαντούχα Γερμανίδα διαγώνια, με πλούσια εμπειρία σε Ελλάδα και Ευρώπη, έρχεται στη Σαντορίνη για να δώσει δύναμη και ποιότητα στην επίθεση του Α.Ο. Θήρας για τη σεζόν 2025-2026.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έξι χρόνια διακυβέρνησης και το βλέμμα στο μέλλον

Από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και τη στεγαστική πολιτική έως τις παρεμβάσεις στην εργασία και την ασφάλεια, ο Πρωθυπουργός καταγράφει τα επόμενα βήματα διακυβέρνησης

Ο Δημήτρης Μπάκουλης ανοίγει τον Μουσικό Περίβολο στη Νάξο

Μετά τις sold out εμφανίσεις του, ο ταλαντούχος τραγουδοποιός έρχεται την Παρασκευή 11 Ιουλίου για μια μοναδική ατμοσφαιρική συναυλία στο Γυμνάσιο Νάξου – με ελεύθερη είσοδο.

Η Αμοργός καθαρίζει τα μονοπάτια της: Ολοκληρώθηκε η 14η δράση του συλλόγου “Νήσος Αμοργός”

Με τη δύναμη των εθελοντών, καθαρίστηκε πλήρως το μονοπάτι Άγιος Ιωάννης Λευκών – Κάτω Ακρωτήρι Καταπόλων. Έρχεται οργανωμένος περίπατος για την ανάδειξή του.

Απεραθίτικοι σκοποί και τραγούδια της πατινάδας: Ένα βιωματικό μουσικό δρώμενο στην αυλή της Παναγιάς

Την Κυριακή 13 Ιουλίου 2025, η Απείρανθος γεμίζει νότες και μνήμες – Τρεις γενιές μουσικής παράδοσης ζωντανεύουν σε μια βραδιά αφιερωμένη στους σκοπούς της πατινάδας.

Ευρωπαϊκό κύμα επενδύσεων 5,5 δισ. ευρώ για τα νησιά: Διασυνδέσεις, «πράσινη» ενέργεια και ανανέωση στόλου στο επίκεντρο

Από τη Νάξο μέχρι το Αγαθονήσι και από τη Σίφνο έως την Ικαρία, η νησιωτική Ελλάδα προετοιμάζεται για μια μεγάλη «πράσινη» μετάβαση με τρία νέα ευρωπαϊκά ταμεία που φέρνουν έργα 8 δισ. ευρώ – με έμφαση στις διασυνδέσεις, τις ΑΠΕ και την ακτοπλοΐα.

Γιάννης Πάριος: Το θαλασσινό του ταξίδι με 16 τραγούδια-ανάσα Ελλάδας και καρδιάς (video)

Ο αγαπημένος ερμηνευτής παρουσίασε το νέο του άλμπουμ «Τα Θαλασσινά του Πάριου» με ένα αξέχαστο νησιώτικο γλέντι στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, με αναφορές στον πατέρα του, την καταγωγή του και τις ρίζες της μουσικής του πορείας.

Φινλανδία: Χάκα – Ίντερ Τούρκου, δεν… (Χ)αλιούνται στο 3.85!

Με αντίθετους στόχους αλλά κοινή διάθεση για… συμβιβασμό, η ισοπαλία «παίζει δυνατά» στο μεγάλο ματς της Veikkausliiga ανάμεσα σε Χάκα και Ίντερ Τούρκου.

Νάξος – Η Πηγή του Ακεψιμά: Το νερό που “μίλησε” στην ιστορία του νησιού

Ένα ταξίδι στο Φυλλαδάκι, στην ξεχασμένη πέτρινη πηγή του Αγίου Ακεψιμά, μέσα από τη μαρτυρία του Αντώνη Σαλτερή και την ευαισθησία του Γιώργου Καρνέζη.

Διακοπές στην Ευρώπη; Πρόσεξε τι φοράς, πού καπνίζεις και… πού πατάς!

Από το Πορτοφίνο μέχρι την Πράγα, νέοι κανόνες και τσουχτερά πρόστιμα περιμένουν τους απρόσεκτους ταξιδιώτες του καλοκαιριού.

Νάξος: “Σιωπή” στην τοπική κοινωνία, έφυγε πρόωρα ο Γεώργιος Λαΐος

Η Νάξος αποχαιρετά έναν νέο άνθρωπο με έντονη κοινωνική παρουσία και ανθρώπινη προσφορά – Κηδεύεται την Πέμπτη 3 Ιουλίου στον Ιερό Ναό Κοιμητηρίου Άνω Λιοσίων

Ο παππούς της Σχοινούσας που δεν σταματά να χορεύει – Ο 92χρονος Γιώργος Κωβαίος ξανά στη Γιορτή Φάβας (video)

Με την εγγονή του στο πλευρό, ο Γιώργος Κωβαίος, 92 ετών, συγκίνησε και φέτος στη Γιορτή Φάβας της Σχοινούσας, κρατώντας ζωντανή την ψυχή της παράδοσης (video)

Νάξος – Κωμιακή: «Έφυγε» ο Δημήτρης Ιωάννου Καρούσης, θλίψη για τον αγαπημένο “Τζήμα”

Αποχαιρετισμός σε έναν ήσυχο και αγαπητό συγχωριανό που δεν ξέχασε ποτέ τον τόπο του – Το χωριό τον τιμά με συγκίνηση

Αμολήθηκαν τα θηρία να φάνε ακόμα ένα καπετάνιο

Η πρόσκρουση του Champion Jet 3 στην Πάρο φέρνει ξανά στο φως την επικινδυνότητα των λιμανιών και την ανάγκη για θεσμική στήριξη των πλοιάρχων – Όχι άλλο στοχοποίηση των ανθρώπων της θάλασσας

«Εκεί που η θάλασσα είναι ζωή» – Φόρος τιμής στους ναυτικούς της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων (video)

Με αφορμή τη Ναυτική Εβδομάδα, ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων τιμά με συγκίνηση τους ανθρώπους που ζουν, εργάζονται και αγαπούν τη θάλασσα (video)

Ο θρυλικός Σκοπελίτης: Το πλοίο που δεν ξέχασε ποτέ τις Μικρές Κυκλάδες (video)

Από το 1956 μέχρι σήμερα, ο Σκοπελίτης συνεχίζει να συνδέει ζωές και νησιά, με κάθε καιρό και σε κάθε ανάγκη – ένα συγκινητικό αφιέρωμα στην εκπομπή «Όπου Υπάρχει Ελλάδα»

Η Σχοινούσα, η Δονούσα και η Ηρακλειά στο φως του ΣΚΑΪ – Εκεί που «υπάρχει Ελλάδα» (video)

Η εκπομπή «Όπου Υπάρχει Ελλάδα» ταξιδεύει ξανά στις Μικρές Κυκλάδες με ζωντανές εικόνες, ιστορίες ανθρώπων και χρώματα Αιγαίου που συγκινούν.

ΔΕΔΔΗΕ: Προσωρινή διακοπή ρεύματος αύριο Τετάρτη 2 Ιουλίου σε περιοχές της Νάξου

Σύντομη διακοπή ρεύματος νωρίς το πρωί σε Άγιο Γεώργιο, Παραλία, Στελίδα και άλλες περιοχές της Χώρας – Μια απαραίτητη τεχνική παρέμβαση για την ασφάλεια του δικτύου.

«Όπου Υπάρχει Ελλάδα»: Η Νάξος στο επίκεντρο της πρώτης εκπομπής του Ιουλίου (video)

Η Ευλαμπία Ρέβη και ο Γιώργος Κουρδής ξεκινούν τον Ιούλιο από τη Νάξο – Τοπία, πολιτισμός, προβλήματα και πρόσωπα στο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων. (video)

Ο Κώστας Μακεδόνας στη Νάξο, μία καλοκαιρινή βραδιά γεμάτη συναίσθημα και τραγούδι

Στις 16 Ιουλίου, το Γυμνάσιο Νάξου υποδέχεται τον Κώστα Μακεδόνα και τη Χριστιάνα Γαλιάτσου σε μια συναυλία με άρωμα Ελλάδας και μελωδίες που μιλούν στην ψυχή