Κυριακή, 27 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΝαξιακά... Μεταξύ φίλων έγινε η παρουσίαση του 6ου τόμου

Ναξιακά… Μεταξύ φίλων έγινε η παρουσίαση του 6ου τόμου

|

Ο έκτος τόμος των “Ναξιακών” είναι εδώ… Οχι όμως και οι Ναξιώτες που απέφυγαν να τιμήσουν με τη παρουσία τους αυτή τη τόσο σημαντική εκδήλωση της ΟΝΑΣ 

Με την παρουσία ελαχίστων παρευρισκομένων  τελέστηκε η εκδήλωση παρουσίασης του 6ου τόμου των «Ναξιακών», την Τρίτη 22 Αυγούστου στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου Νάξου «Ιάκωβος Καμπανέλλης». Ο νέος τόμος των «Ναξιακών» παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όπως όλα έδειξαν το απόγευμα της Τρίτης, το ντόπιο στοιχείο αδιαφορεί για την ανάγνωση μελετών που ανυψώνουν τον τόπο μας.

Της Ελένη Μουστάκη (φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του κου Λογαρά)

Για να συνεχίσει να υπάρχει η Ομοσπονδία Ναξιακών Συλλόγων και άλλα τέτοιου είδους σωματεία πρέπει να υπάρχει η υποστήριξη όλων μας. Η συνδρομή στον περιοδικό επιστημονικό τύπο δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για στήριξη και συνέχιση των υψηλών εργασιών της ΟΝΑΣ, αποτελεί επιπλέον ευκαιρία για γνώση και κατανόηση πτυχών του ναξιακού παρελθόντος και παρόντος. Ο πρόεδρός της κ. Μάρκος Μαργαρίτης αναφέρθηκε στις οικονομικό φορτίο που απαιτείται για την έκδοση των «Ναξιακών», αλλά και στις σημαντικές δράσεις που υλοποιεί η Ομοσπονδία στην Νάξο και την Αθήνα.

Την παρουσίαση του 6ου τόμου των Ναξιακών ανέλαβαν η κα Ελένη Βελώνη, διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Ιάκωβος Ναυπλιώτης, δικηγόρος και ιστορικός ερευνητής, δίνοντας μας μια σύντομη περιγραφή για την κάθε μελέτη που περιλαμβάνεται στον τόμο. Στο ρόλο του …οικοδεσπότη της βραδιάς και συντονιστής της εκδήλωσης ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, ο οποίος έχει πλούσια συγγραφική δράση και εμπειρία σε δημοσιογραφικά ζητήματα… Η πλούσια θεματολογία των μελετών δίνει μια πνοή ανανέωσης στα «Ναξιακά». Μαθαίνουμε για θέματα γλωσσολογίας, όπως για τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από τα μυκηναϊκά χρόνια μέχρι σήμερα, χάρη στη μελέτη του καθηγητού κ. Ιωάννη Προμπονά, αλλά και για σύγχρονα ζητήματα που αφορούν την τουριστική ανάπτυξη στις Κυκλάδες μέσα από την εργασία του καθηγητού κ. Βασιλείου Γαβαλά.

Το παρών – ανάμεσα στους άλλους – έδωσαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Παροναξίας κκ Καλλίνικος, ο πρώην πρόεδρος της ΟΝΑΣ κος Μαϊτός (αμφότεροι κατέθεσαν την άποψή τους μέσα από μία σύντομη εισήγηση), καθηγητές πανεπιστημίου, λοιποί επιστήμονες, και δυστυχώς κάποιοι συμπολίτες μας.

Κι εάν θέλετε να πάρετε μία γεύση; Δεν έχετε πάρα να πάρετε μία ματιά, με βάση τα όσα αναφέρονται στον πρόλογο της έκδοσης…

 «Ο Ξενοφών Μουσάς, με αφορμή την εισήγησή του στο πρώτο «Πανηγύρι Επιστημών», με άξονα τις Φυσικές Επιστήμες, που έγινε στη Νάξο στις 10 και 11 Απριλίου 2016, απαντά στα ερωτήματα για τη σχέση του ανθρώπου με την αστρονομία, τη γέννησή της στην Ελλάδα και το πώς ο άνθρωπος από την προϊστορική  εποχή στην Θεσσαλία, στις Κυκλάδες, όπως διαβάζουμε στα μοτίβα που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα σκεύη, και όλο τον Ελληνικό χώρο φαίνεται ότι αναπτύσσει την αστρονομία και την χρησιμοποιεί τόσο για πρακτικούς λόγους, όσο και για πνευματική ικανοποίηση, ικανοποιώντας την περιέργειά του.

Ο Μιχάλης Κοκολάκης δημοσιεύει ανέκδοτα έγγραφα της Φραγκοκρατίας που απόκεινται στο Ιστορικό Αρχείο Νάξου και συγκεκριμένα Πράξεις από τον κώδικα της Καπέλλας Καζάτζας. Η εργασία συμπληρώνει ανάλογη που φιλοξενήθηκε στα «Ναξιακά» 3-4 (2013-2014). Δημοσιεύονται τέσσερα έγγραφα στα Ιταλικά από τα έτη 1521-1565, τα οποία είχαν αντιγραφεί μεταγενέστερα στον κώδικα της Καπέλλας από τους Ιησουίτες κατόχους της.

Ο Θανάσης Κωτσάκης μάς ταξιδεύει στο 1912-1913, τότε που η Ελλάδα, μαζί με τα άλλα χριστιανικά κράτη των Βαλκανίων, αγωνιζόταν για την απελευθέρωση των Ελλήνων της «δούλης Ελλάδος» από τον τουρκικό ζυγό. Ανάμεσα σε αυτούς που πολέμησαν σε αυτόν τον τιτάνιο αγώνα ήταν και ο Γιάγκος Γρατσίας από το Φιλώτι, ο οποίος σε έμμετρη διήγησή του περιγράφει τις περιπέτειές του, τις μάχες στα πεδία των μαχών της Μακεδονίας και της Ηπείρου και τέλος τον τραυματισμό του, την αιχμαλωσία του από τους Τούρκους και την απελευθέρωσή του.

Η Αγγελική Πανοπούλου στη μελέτη της αρχικά παρουσιάζει συνοπτικά την οργάνωση, την κοινωνική σύνθεση και τη λειτουργία της καθολικής αδελφότητας του Aγιωτάτου Σώματος του Xριστού κατά τους 16ο και 17ο αιώνες, η οποία έδρευε στην Καπέλα Καζάτζα, στο Κάστρο της Νάξου. Στη συνέχεια επιχειρείται να ερμηνευτεί η προέλευση της ονομασίας της εκκλησίας-έδρας της και η μετονομασία της ίδιας της αδελφότητας με βάση την ιστορία των δυτικών αδελφοτήτων, την πολιτική της καθολικής εκκλησίας, αλλά και τον ηγετικό ρόλο της τοπικής καθολικής κοινότητας.

Ο π. Μάρκος Φώσκολος ανατέμνει την εποχή που έζησε στη Νάξο ο μητροπολίτης Παροναξίας Ιωάσαφ (1685-1695), μια ταραγμένη για τη μητρόπολη αλλά και όλο το Αιγαίο ιστορική περίοδο.

Ο Ιωάννης Χατζάκης, στο πλαίσιο του νοταριακού συστήματος της Νάξου κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας, αποδελτίωσε συστηματικά όλο το δημοσιευμένο μέχρι στιγμής πηγαίο υλικό, το οποίο φαίνεται να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των υπαρχουσών πηγών. Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα στους ερευνητές μίας πιο εμπεριστατωμένης μελέτης των επιμέρους θεσμών, όπως τουλάχιστον αυτοί περιγράφονται ότι λειτουργούσαν στην καθημερινή νοταριακή και διοικητική πρακτική.

Η Ελένη Γιαννούλη προσεγγίζει τα χοιροσφραΐσματα που αποτελούσαν ένα ξεχωριστό γεγονός της τοπικής κοινωνίας στ’ Απεράθου, αφού επιτελούσαν οικονομικές πρακτικές και συμβολικές λειτουργίες στη ζωή του χωριού.

Ο Μανόλης Γ. Σέργης αναλύει την περίπτωση του φιλωτίτη εμπόρου Νικόλα Θεωνά. Το παράδειγμά του αποτελεί ένα εγκώμιο στους ξεχωριστούς εκείνους ανθρώπους του «παραδοσιακού» μας πολιτισμού, οι οποίοι με την στάση και τη συμπεριφορά τους σε ποικίλα ζητήματα και την εν γένει δράση τους άλλαξαν την κοινωνική ιστορία του οικείου τους κοινωνικού περίγυρου, ανέδειξαν τις ελλειμματικές του δομές, αμφισβήτησαν τους κυριαρχικούς λόγους του, όταν αυτοί ήταν ακόμη ισχυροί και καθοριστικοί στη διαμόρφωση κοινωνικών μνημών.

Η Κατερίνα Πολυμενοπούλου καταγράφει με ακρίβεια σαράντα επτά δίσκους 45΄ στροφών με νησιώτικα και λαϊκά τραγούδια του Γιώργου Κονιτόπουλου, που βρίσκονται στην κατοχή της οικογένειάς του.

Ο Αλέκος Φλωράκης αναφέρεται στο ανενεργό σήμερα λατομείο της αγγλικής εταιρείας Grecian Marbles στον Απόλλωνα της Νάξου. Το λατομείο ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στο χώρο των εκεί αρχαίων λατομείων. Οι εργασίες του σταμάτησαν με τον πόλεμο του 1940 και επαναλήφτηκαν στη δεκαετία του 1960. Δημοσιεύονται και σχολιάζονται τρία έγγραφα για την εν λόγω εταιρεία και το λατομείο (1912, 1918, 1960) και άλλα δύο (1928) για κλοπές που σημειώθηκαν σε αυτό και τον αφορισμό που εξέδωσε ο τότε Μητροπολίτης Παροναξίας Ιερόθεος.

Ο Ι. Κ. Προμπονάς ασχολείται με τον ετυμολογικό/σημασιολογικό σχολιασμό λέξεων που απαντούν διαχρονικά στην ενιαία ελληνική γλώσσα, εκκινώντας από τα μυκηναΐκά χρόνια και φθάνοντας ως τις μέρες μας.

Η Μαρία Ξεφτέρη με το άρθρο της κάνει μια πρώτη απόπειρα φωνητικής και φωνολογικής ανάλυσης του φωνήματος /l/ και των συνδυαστικών του παραλλαγών πριν από τα οπίσθια φωνήεντα /a/, /o/ και /u/ (αλλόφωνα [ɻ], [ʟ], [w], [Ø]) και πριν από τα πρόσθια φωνήεντα /e/ και /i/  (αλλόφωνο [ʎ]), όπως αυτές απαντούν στα γλωσσικά ιδιώματα της Νάξου.

Ο Βασίλειος Γαβαλάς επιχειρεί να διερευνήσει τις σχέσεις που μπορεί να συνδέουν το μορφωτικό επίπεδο και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των Κυκλάδων.  Από τις επίσημες στατιστικές προκύπτει ότι παρόλη τη θεαματική οικονομική ανάπτυξη που βίωσαν οι Κυκλάδες τις τελευταίες δεκαετίες, το μορφωτικό επίπεδο του μέσου Κυκλαδίτη είναι χαμηλότερο από αυτό του  μέσου Έλληνα

Ο Λάζαρος Ν. Θεόφιλος ανατρέχει στις δημοτικές εκλογές του 1887 στο Δήμο Νάξου, δημοσιεύοντας τη σχετική δικαστική απόφαση για τα αποτελέσματα των εκλογών, απόφαση που δεν επικυρώνει την εκλογή του Δημάρχου,  θεωρώντας ότι αυτή η εκλογή είναι προϊόν καλπονοθείας.

Ο Νίκος Τζ. Σέργης κάνει μια απόπειρα φιλοσοφικής – αισθητικής ανάλυσης τριών έργων του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με εφαλτήριο τρεις, φιλοσοφικού νοήματος, έννοιες: υποκείμενο, χώρος και χρόνος.

Ο Αντώνης Τζιώτης, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τον θάνατο της διαλεχτής ποιήτριας Διαλεχτής Ζευγώλη-Γλέζου, καταγίνεται με την ποιητική μελωδία των στίχων της, την οποία αποτυπώνει η λογοτέχνις με απλούς εκφραστικούς τρόπους και ανεπιτήδευτο ύφος.

Ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, στο πλαίσιο των νομο-λογικών της Νάξου (τουτέστιν της δημοσίευσης δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στη Νάξο και έχουν ευρύτερο ενδιαφέρον), αναδεικνύει μια πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το κτήριο της πρώην Σχολής Ουρσουλινών, επ’ ευκαιρία μιας διαφοράς που ανέκυψε για μια παραδοσιακή οδό στο Κάστρο της Νάξου.

Ο ίδιος, στο πλαίσιο της περιδιάβασής του στα τεκμήρια του ναξιακού συλλογικού βίου, παρουσιάζει γενέθλια στοιχεία, ίχνη  των πρώτων βημάτων κατά τον Μεσοπόλεμο και το αρχικό καταστατικό του Συλλόγου Δαμαριώνα της Αθήνας, ως χρήσιμο αρχειακό υλικό που αξίζει να διασωθεί και να μελετηθεί.

Η Μαρία Καλτσά και οι μαθητές που συμμετείχαν σε ένα σχολικό πρόγραμμα ερευνούν τις καταναλωτικές συνήθειες των κατοίκων της ορεινής Νάξου σε σχέση με τα παραδοσιακά τυριά του νησιού

Τέλος, ο Ι. Κ. Τουμπακάρης παρουσιάζει το βιβλίο του Ορέστη Βαβατσιούλα, Το Κάστρο της Νάξου (The Castle of Naxos), Οικοδομική ιστορία (The construction history), 13ος – 20ος αι., ο Αλέκος Φλωράκης το βιβλίο του Μανόλη Σέργη «Για μια λαογραφία των τοπωνυμίων: τοπωνύμια («μικρο-τοπωνύμια») μιας αγροτικής κοινότητας της Νάξου ως «μελέτη περίπτωσης» και ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος το βιβλίο του Αλέκου Φλωράκη Παναγία Ατταλειώτισσα Γαλήνης Νάξου.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

45 βαθμοί στη σκιά: Ο καύσωνας «ψήνει» τη Δυτική Ελλάδα – Ασφυκτική η κατάσταση και στην Αττική (πίνακας)

Από τη Σκάλα Μεσσηνίας έως την Αμφιλοχία, οι θερμοκρασίες σπάνε τα όρια – 24 σταθμοί κατέγραψαν πάνω από 42°C, σύμφωνα με το meteo.gr – Πού λειτουργεί το μελτέμι ως «καταβάτης»

Εθνική μάχη με τις φλόγες: Σπίτια καίγονται, χωριά εκκενώνονται σε 6 περιοχές της Ελλάδας

Αττική, Εύβοια, Μεσσηνία, Κύθηρα, Θεσσαλονίκη και τώρα και η Ήπειρος βρίσκονται στο έλεος της φωτιάς – Εικόνες απόλυτης καταστροφής, αγώνας επιβίωσης από πολίτες και Πυροσβεστική

Η Δονούσα και ο θησαυρός της: Η παραλία Κέδρος στις κορυφαίες παγκοσμίως

Ο Κέδρος της Δονούσας γοητεύει παγκόσμια, κατακτώντας μια θέση ανάμεσα στις ωραιότερες παραλίες του κόσμου σύμφωνα με το Forbes — ένας τόπος φυσικής μαγείας, ιστορίας και απόλυτης ηρεμίας.

Σ.Α.Ε.Κ. Νάξου στο Φιλώτι: Γεφυρώνοντας το σχολείο με την αγορά εργασίας

Ανώτερη Επαγγελματική Κατάρτιση στον τόπο μας με ειδικότητες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Νάξου – Μια μοναδική ευκαιρία για νέους και νέες

Αμοργός – Γιορτή Ψημένης Ρακής: Μια νύχτα γεμάτη παράδοση, χορό και αρώματα του νησιού!

Το Σάββατο 26 Ιουλίου 2025 στα Κατάπολα η Αμοργός στήνει ένα γλέντι που μυρίζει ψημένη, ακούγεται σαν βιολί και χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά του καλοκαιριού.

Η Νάξος έγινε ξανά πανεπιστημιακή πολιτεία, oλοκληρώθηκε το 22ο Θερινό Σχολείο «Μανώλης Μαρμαράς»

Για 22η συνεχή χρονιά, φοιτητές και επιστήμονες συνάντησαν τη γεωγραφία, τον πολιτισμό και τον τουρισμό στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου Νάξου – Φέτος με αφορμή τα 30 χρόνια του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Νίσυρος – Μήλος – Κίμωλος ενωμένες: Κατηγορηματικό “όχι” στη γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας

Με ομόφωνη απόφαση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, οι νησιωτικές κοινωνίες απαιτούν την εξαίρεση από κάθε σχεδιασμό εξόρυξης λιθίου, επικαλούμενες σοβαρούς κινδύνους για περιβάλλον, τουρισμό και δημόσια υγεία.

Διπλή θαλάσσια εμπειρία για παιδιά από το Naxos Water Sports με κολύμβηση & ιστιοπλοΐα!

Από 28 Ιουλίου έως 8 Αυγούστου, μικροί Ναξιώτες και επισκέπτες μαθαίνουν τα μυστικά της θάλασσας μέσα από δημιουργικά καλοκαιρινά προγράμματα.

Lennart Neubauer: Η μάχη στη Fuerteventura, ο τραυματισμός και η υπόσχεση επιστροφής

Ο παγκόσμιος πρωταθλητής από τη Νάξο πάλεψε με πόνο, έγραψε την υψηλότερη βαθμολογία του event και αποχαιρέτησε την Καναρία με ένα μεγάλο “θα επιστρέψω”.

«Ζωολογικός Ήχος»: Παιδιά, τραγούδια και φαντασία στον Πύργο Μπαζαίου με τον Γιώργη Χριστοδούλου

Μια γιορτή για μικρούς και μεγάλους με τα ωραιότερα παιδικά τραγούδια για ζώα στην ελληνική γλώσσα, έρχεται την Τετάρτη 30 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Νάξου.

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Έκτακτα μέτρα στη Σέριφο λόγω υπερκατανάλωσης νερού – Απαγορεύσεις και πρόστιμα

Ο Δήμος Σερίφου καλεί τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση νερού λόγω αυξημένης κατανάλωσης και περιορισμένων αποθεμάτων – Πρόστιμα έως και 1.000€ για παραβάτες.

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Νάξος -“Ξόβορα 2025”: Μουσικά σεμινάρια, χορός και παράδοση στην καρδιά της Απειράνθου

Από 26 έως 31 Ιουλίου, η Απείρανθος φιλοξενεί για τέταρτη χρονιά τα Ξόβορα — με δασκάλους τον Γ. Ζευγόλη, Ν. Αγγελόπουλο, Δ. Παππούλη και Στ. Γανωτή — σε ένα πενθήμερο γεμάτο μουσική, χορό, παραμύθι και εξορμήσεις