Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΚυκλαδικά ειδώλια: Υμνος στην γυναίκα

Κυκλαδικά ειδώλια: Υμνος στην γυναίκα

|

Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν… Μία απίστευτη Εκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης όπου τα 200 περίπου εκθέματα αναδεικνύουν την ιστορία των Κυκλάδων μέσω των αιώνων…  

Αυτή η γυναίκα έχει πάνω της τις ρωγμές της ζωής. Στέκεται μπροστά σου μαρμάρινη, σιωπηλή και σχεδόν σε προκαλεί να προσέξεις τα σημάδια της δημιουργίας στο σώμα της. Το βλέμμα εστιάζει πάνω από το ηβικό τρίγωνο, στις οριζόντιες εγχαράξεις της κοιλιάς της, τις ραγάδες της λοχείας όπως τις λέμε σήμερα.  Είναι ένα από τα πιο συγκινητικά ειδώλια που θαυμάζει ο επισκέπτης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης σαν φτάσει στη Νεοφύτου Δούκα 4 για την έκθεση «Κυκλαδική κοινωνία 5.000 χρόνια πριν».

Το μαύρο χρώμα στους τοίχους της αίθουσας περιοδικών εκθέσεων σε ξαφνιάζει όταν μπαίνεις. Πώς ταιριάζει σε μια έκθεση για τα επιτεύγματα του κυκλαδικού πολιτισμού, για τις αιτίες και τις συνθήκες που γέννησαν αυτή την τέχνη; Oμως το φως από τις προθήκες ξεχύνεται σαν να ’ναι ανοικτά παράθυρα στο Αιγαίο. Oλα τα μελέτησε ο καθηγητής Αρχαιολογίας Νίκος Σταμπολίδης, διευθυντής του μουσείου εδώ και 21 χρόνια πια. Αλλωστε, είναι γνωστό πως τίποτα δεν αφήνει στην τύχη του.

Ο χάρτης που βλέπεις ξεκινώντας την περιήγηση σε προετοιμάζει για το τι συνέβαινε την ίδια περίοδο από τη Μικρά Ασία μέχρι την Αίγυπτο, θυμίζοντας πως η πρώτη πυραμίδα χτίστηκε στην κορύφωση του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, το 2500 π.Χ. Έπειτα είναι η βιτρίνα με τα ειδώλια που αναπαριστούν το αρσενικό και το θηλυκό και βέβαια την αναπαραγωγή. Τα στοιχεία εγκυμοσύνης πάνω στις μαρμάρινες γυναικείες μορφές δηλώνει η διογκωμένη κοιλιά. Από τα πιο όμορφα είναι ο κορμός ειδωλίου που κατασχέθηκε σε χέρια αρχαιοκαπήλων στη Νάξο και ήρθε από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σύρου για την έκθεση. «Μάλλον ήταν αγόρι το μωρό», αστειεύονται δύο κυρίες ενώ θαυμάζουν τα θηλυκά στοιχεία που τόνισε ο καλλιτέχνης στο ειδώλιο, κυρίως τη διογκωμένη κοιλιά και τους γλουτούς. Δίπλα της εκτίθεται η γυναικεία μορφή με τις ραγάδες στην κοιλιά κι ένα θραύσμα συμπλέγματος καθιστής μητέρας που κρατούσε όρθια τη μικρή της κόρη.

Εκθέματα με σημασία

«Με πέτρα πάνω στην πέτρα σκάλιζαν τα μικρά ειδώλια, με ό,τι λιτό προσέφερε η γη του τόπου τους». Οι παρέες των επισκεπτών όταν αναγνωρίζουν τον Ν. Σταμπολίδη ησυχάζουν για να τον ακούσουν όσο μιλάει για τη μορφή της γης-γυναίκας, που είναι κυρίαρχη εδώ. Εξυψώνεται σε βαθμό θεϊκό, όπως γυμνός γεννιέται και πεθαίνει ο άνθρωπος. «Άλλωστε, για τους αρχαίους Κυκλαδίτες η γυμνότητα ήταν κάτι ηρωικό». Στον Κυκλαδίτικο πολιτισμό η φύση, ο θεός και ο άνθρωπος «είναι ένα». Και αυτό το νιώθεις σ’ αυτή την ανθρωποκεντρική, με εκπαιδευτικό χαρακτήρα έκθεση. Λιτή, με τα εκθέματα (περίπου 200) να αφηγούνται την ιστορία τους, χωρίς να σε μπουκώνουν με τον επιβλητικό όγκο και τον αριθμό τους, σε μια εποχή που αναζητούμε το συναίσθημα παρά τον εντυπωσιασμό.

Είναι πολλά αυτά που προσέχει ο επισκέπτης. Την πλάκα που απεικονίζει μάλλον σκηνή κυνηγιού η οποία βρέθηκε σε θέση που ανέσκαψε το 1962 ο αρχαιολόγος Χρίστος Ντούμας. Δείχνει ένα ζώο με κέρατα που μοιάζει με ελάφι και πίσω του ακολουθεί ανθρώπινη μορφή η οποία κρατάει κάποιο αντικείμενο στο χέρι. Είναι, όμως, και πολλά μικρά ζωόμορφα ειδώλια, πυξίδες και σκεύη που εντυπωσιάζουν. Ο καθιστός σκαντζόχοιρος με τις γραμμές στην κοιλιά και τη διχτυωτή διακόσμηση στην πλάτη, που μπροστά στα πόδια του κρατάει μια φιάλη. Τα ενωμένα πουλιά που στο κάτω μέρος της ουράς τους κρύβουν μια οπή. Οι λεπίδες οψιανού, επίσης το χαλαζιακό πέτρωμα με το οποίο έφτιαχναν πριονωτά εργαλεία. Ανάμεσα στα αντικείμενα κι ένα αγκίστρι 4.000 ετών, μια βελόνα που διακρίνεις την οπή της κεφαλής της, αγγεία με χρώμα, μπλε και ώχρα, τηγανόσχημα στα οποία εικονίζονται αστέρια και πλοία σε αφρισμένες θάλασσες που μαρτυρούν ότι υπήρχε τότε ναυσιπλοΐα και ναυπηγική.

Κυκλαδικό Μουσείο: 30 χρόνια ζωής

Μια «συντροφιά» από μουσικούς, πότες, θεατές και χορευτές ξεσηκώνει τον θαυμασμό όλων. Τα ειδώλια μουσικών, ο «Αρπιστής» και ο «Αυλητής», είναι μέλη της παρέας όπως οι καθιστές γυναικείες μορφές και ο «Εγείρων πρόποσιν» που κρατάει κύπελλο στο δεξί χέρι. Ενα όμορφο σύμπλεγμα αγκαλιασμένων μορφών που σαν να σέρνουν τον χορό. Το εντυπωσιακό γυναικείο άγαλμα ύψους 1,40 μ. (ίσως από την Κέρο) που δεσπόζει στην αίθουσα αυτή, έχει στην πίσω πλευρά του, κάτω από τη μέση, ίχνη από βαθύ τραύμα. Είναι τα σημάδια που άφησε ένας αρχαιοκάπηλος στην προσπάθειά του να το κόψει στη μέση ίσως και σε περισσότερα κομμάτια, προκειμένου να το πουλήσει ακριβότερα. Οποιος αγόραζε ένα απ’ αυτά θα ήθελε πάση θυσία να αποκτήσει και τα υπόλοιπα.

Το μουσείο με αυτήν τη συγκινητική έκθεση γιορτάζει τα γενέθλια των 30 του χρόνων. Μια έκθεση-αφήγημα για τη ζωή στις Κυκλάδες 5.000 χρόνια πριν. Έχει σημασία, όμως, ότι μαζί θίγει και ένα μεγάλο ζήτημα: της αρχαιοκαπηλίας και της λεηλασίας του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Το τι συνέβη με τα κυκλαδίτικα ειδώλια στις διεθνείς αγορές τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 είναι ένας επιπλέον λόγος για να μην τη χάσετε.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Δημοσκόπηση: Πλειοψηφία Βρετανών υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα

Αυξανόμενη στήριξη καταγράφεται στο Ηνωμένο Βασίλειο για την επιστροφή των Γλυπτών, ενώ ένας στους τρεις ζητά να επαναπατριστούν όλα τα αμφιλεγόμενα εκθέματα.

Τουρκία – Μεγάλη του Γένους Σχολή: Καμία εγγραφή νέων μαθητών στην Α΄ Γυμνασίου για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες

«Καμπανάκι» για τον ελληνισμό της Πόλης – Συνολικά 302 μαθητές φοιτούν φέτος στα ελληνικά σχολεία Κωνσταντινούπολης και Ίμβρου.

Γαύδος: 578 μετανάστες σε λιγότερο από 24 ώρες – Συναγερμός για τις τοπικές αρχές

Με 9 βάρκες έφτασαν εκατοντάδες μετανάστες στο ακριτικό νησί. Πλέον οι φιλοξενούμενοι στην Αγυιά Χανίων φτάνουν τους 1.139, με τις συνθήκες να χαρακτηρίζονται επικίνδυνες.

Αμοργός: Προβολή της ταινίας «Σινεμά ο Παράδεισος» με μουσική του Έννιο Μορρικόνε

Ο Σύλλογος «Νήσος Αμοργός» σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς τιμούν τον κινηματογράφο με την αριστουργηματική ταινία του Τζουζέπε Τορνατόρε στα Κατάπολα.

Φιλώτι -Εκκλησιαστικό και Λαογραφικό Μουσείο: Στην καρδιά της Νάξου, εκεί όπου οι παραδόσεις ζωντανεύουν

Ανάμεσα στις πλαγιές του Ζα, το κεφαλοχώρι αποκαλύπτει τη γοητεία των Κυκλάδων μέσα από τα σοκάκια, τις γιορτές και το Λαογραφικό του Μουσείο.

Χώρα Νάξου: «Πάγωσε» το αίτημα κατοίκων για αλλαγή κυκλοφοριακού στη Μικρασιατών Προσφύγων

Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες κατοίκων για επικίνδυνες συνθήκες, ο Δήμος Νάξου απάντησε αρνητικά στο αίτημα αλλαγής κατεύθυνσης της ημικεντρικής οδού.

Κηφισιά – Παναθηναϊκός: Για το πρώτο «τρίποντο» στο 1.91!

Η Σούπερ Λιγκ συνεχίζεται με ενδιαφέρον ματς στο ουδέτερο γήπεδο του Βόλου, όπου οι «νεοφώτιστοι» φιλοξενούν τους «πράσινους» που ψάχνουν την πρώτη τους νίκη.

Ημέρα Γιορτής: 14 Σεπτεμβρίου, η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού

Μια από τις μεγαλύτερες δεσποτικές εορτές της Ορθοδοξίας – Η ιστορία της ανεύρεσης και της ύψωσης του Σταυρού

Σίκινος: Ιερόσυλη κλοπή ταμάτων από την εικόνα της Παντάνασσας

Αναστάτωση στη μικρή κοινωνία του νησιού μετά την αφαίρεση πολύτιμων ταμάτων το απόγευμα του Σαββάτου. Σε εξέλιξη οι αστυνομικές έρευνες.

Κουφονήσια: Σκληρή απάντηση των επιχειρηματιών στον αντιδήμαρχο Οικονομικών

Ο Σύνδεσμος Τουριστικών Επιχειρήσεων καταγγέλλει «λαϊκισμό και κακοδιαχείριση» – Αμφισβητεί την «κοινωνική πολιτική» του Δήμου και ζητά δίκαιη τιμολόγηση στο νερό

«Έφυγε» ο Γιώργος Κωβαίος – Ο χορευταράς παππούς της Σχοινούσας που έγινε σύμβολο ζωής και παράδοσης

Μέχρι τα 92 του χρόνια χόρευε με πάθος στη Γιορτή Φάβας, δίπλα στην εγγονή του Ποθητή – Ένας άνθρωπος που ένωσε γενιές μέσα από τη μουσική και την αγάπη για τον τόπο του.

Νάξος – Εντοπίστηκε ζωντανός ο αγνοούμενος στο Προφήτη Ηλία μετά από 4 ημέρες

Συγκλονιστική διάσωση από το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Νάξου – Στο σημείο σπεύδει ελικόπτερο για τη μεταφορά του στο Νοσοκομείο.

Το στυγερό έγκλημα του Φλώριου Σοϊλέ «Σκιά» στο Φιλώτι

Πώς μια ερωτική ιστορία κατέληξε σε βασανιστήρια, δολοφονία και λαϊκή εξέγερση στη Νάξο του 1902

Στη Δράμα κάνει πρεμιέρα σήμερα το ντοκιμαντέρ «Σμύριδα, μάρμαρο και αμπέλι» με επίκεντρο τη Νάξο (video)

Η μικρού μήκους ταινία του Ορέστη Ρούσκα καταγράφει ιστορίες ανθρώπων που αντιστέκονται στον υπερτουρισμό και δείχνουν τον δρόμο για έναν βιώσιμο τουρισμό στο νησί.

Κακαβιά: Συνελήφθη 37χρονη με ένταλμα από τον Ανακριτή Πλημμελειοδικών Νάξου

Η γυναίκα, υπήκοος Βουλγαρίας, εντοπίστηκε στο συνοριακό σημείο ελέγχου Κακαβιάς και οδηγήθηκε στην Εισαγγελία Ιωαννίνων

Κωμιακή: «Έφυγε» η «Κούλα του Σταματοβασίλη» που σημάδεψε με την παρουσία της το χωριό

Συγκινητικό αντίο στην Κυριακή Πρεβενιού, από τον Γιώργο Κρητικό μέσα από τα social media

Minoan Lines: Δύο νέα πλοία στη γραμμή Ηράκλειο–Μήλος–Πειραιάς μέχρι το 2028

«Στολίδια για το Ηράκλειο» τα χαρακτήρισε ο διευθύνων σύμβουλος Λουκάς Σιγάλας – Στόχος η αύξηση της επιβατικής κίνησης και η πράσινη μετάβαση στη ναυτιλία

ΒΙΟ.ΚΑ. Απόλλωνα: Μήνυση του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κατά της “Κίνησης Πολιτών”

Η Δημοτική Επιτροπή αποφάσισε την άσκηση μήνυσης για ψευδή καταμήνυση, δυσφήμηση και διασπορά ψευδών ειδήσεων – Αντιδράσεις μετά το Δελτίο Τύπου της Κίνησης «Σώστε τις Παραλίες της Νάξου».

Μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά με λιγότερους από 20.000 κατοίκους – Εκτός σχεδιασμού οι Κυκλάδες

Η εξαγγελία από τη ΔΕΘ και ο πίνακας με τα νησιά που εντάσσονται - Δείτε ποια νησιά εντάσσονται και συνολικά κερδισμένοι είναι 67.000 κάτοικοι