Δευτέρα, 30 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΚουφονήσια - Κέρος: Η αποκάλυψη του Πρωτοκυκλαδικού οικισμού

Κουφονήσια – Κέρος: Η αποκάλυψη του Πρωτοκυκλαδικού οικισμού

|

Η ανακοίνωση από το Υπουργείο Πολιτισμού για τις δράσεις που έγιναν στην Κέρο τα τέσσερα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα την αποκάλυψη αρχιτεκτονικών λειψάνων Πρωτοκυκλαδικού οικισμού 

Σημαντικό περιφερειακό κέντρο για όλες τις Κυκλάδες αποτελούσε το ιερό στον Κάβο της Κέρου, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, που με λεπτομέρεια αναφέρεται στο τετραετές ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο ολοκληρώθηκε πρόσφατα «με την αποκάλυψη εντυπωσιακών αρχιτεκτονικών λειψάνων ενός σημαντικού Πρωτοκυκλαδικού οικισμού».

Το ΥΠΠΟΑ αναφέρει, μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωσή του: «Στο πλαίσιο του πρόσφατου προγράμματος, που ολοκληρώθηκε το περασμένο φθινόπωρο, πραγματοποιήθηκαν ανασκαφικές έρευνες στο μικρό νησί του Δασκαλιού, που αρχικά συνδεόταν με μια στενή λωρίδα γης με την παρακείμενη θέση του Κάβου, και εντοπίστηκε ένας εξαιρετικά σημαντικός οικισμός, που, σύμφωνα και με τη ραδιοχρονολόγηση, άκμασε κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.

Οι έως τώρα ανασκαφές έφεραν στο φως μια σειρά εντυπωσιακών κλιμάκων, αποστραγγιστικών αγωγών και λιθόκτιστων κατασκευών που αποκαλύπτουν μια εξελιγμένη αστική αρχιτεκτονική άνευ προηγουμένου για τη συγκεκριμένη περίοδο.

Τα φετινά ευρήματα εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για τον οικισμό του Δασκαλιού. Απότομα μονοπάτια οδηγούσαν στην κορυφή του οικισμού, διασχίζοντας εκτενείς επίπεδες αναβαθμίδες, οι οποίες είχαν δημιουργηθεί για να παρέχουν χώρους κατάλληλους για δόμηση. Η περίπλοκη, διασυνδεδεμένη και πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική μαρτυρά την ύπαρξη ενός καλά οργανωμένου και καλοκτισμένου οικισμού, πάνω σ’ ένα απότομο ακρωτήριο.

Τα κτίρια στο Δασκαλιό ήταν κατά το πλείστον κτισμένα με καλής ποιότητας μάρμαρο, το οποίο ερχόταν από τη γειτονική Νάξο (περίπου 10 χλμ βορειότερα), καθώς η ίδια η Κέρος δεν διέθετε καλής ποιότητας μάρμαρο.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Colin Renfrew, συν-διευθυντή της ανασκαφής, στο Δασκαλιό παρατηρείται μια σειρά εξελιγμένων αρχιτεκτονικών τεχνικών που χρησιμοποιούνταν με έναν καλά προγραμματισμένο τρόπο, όπως αυτό μαρτυρείται από την ύπαρξη τεράστιων εισόδων, λίθινων κλιμάκων και ενός πολύπλοκου συστήματος αποστραγγιστικών αγωγών που καλύπτουν όλο το νησί.

Σύμφωνα με αυτή την ανάγνωση, τα παραπάνω φαίνεται να υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός εξειδικευμένου αρχιτέκτονα καθώς και ενός κεντρικού μηχανισμού σχεδιασμού και εκτέλεσης ενός οικοδομικού προγράμματος, το οποίο θα μπορούσε να συγκριθεί μόνο με εκείνο της Κνωσού στην Κρήτη κατά την ίδια περίοδο».

Η σημασία της μεταλλουργίας για τον οικισμό

Στη συνέχεια, το ΥΠΠΟΑ συμπληρώνει: «Η εισαγωγή μαρμάρου από τη Νάξο είναι μόνο μια ένδειξη των ναυτικών ικανοτήτων των κατοίκων του Δασκαλιού.

Επιπλέον, τα πολλά εργαλεία από οψιανό, ηφαιστειακό γυαλί εισηγμένο από τη Μήλο, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι νησιώτες ήταν δεινοί ναυτικοί.

Επίσης, όλα τα όστρακα κεραμικής τα οποία βρέθηκαν (101.313 στο σύνολο) ήταν εισηγμένα, υποδεικνύοντας την ύπαρξη ενός τεράστιου θαλάσσιου δικτύου που εκτεινόταν όχι μόνο σ’ ολόκληρο το κυκλαδικό αρχιπέλαγος αλλά και πέραν αυτού.

Αλλά ίσως το πιο αξιοσημείωτο απ’ όλα τα εισηγμένα υλικά ήταν η πρώτη ύλη για κατεργασία μετάλλων. Μεταξύ των πιο σημαντικών ευρημάτων που βρέθηκαν φέτος είναι οι εγκαταστάσεις για τη χύτευση χάλκινων τεχνουργημάτων, όπως πελέκεις, σμίλες και περόνες, καθώς και αιχμές δοράτων και εγχειρίδια (σ.σ. είδος ξίφους).

Ίχνη σκωρίας, τα οποία βρέθηκαν σε όστρακα κεραμικής σε πολλές περιοχές της θέσης, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι μεταλλουργικές εργασίες λάμβαναν χώρα σε πολλά σημεία του οικισμού».

Όπως σημειώνει ο Δρ. Michael Boyd,  συν-διευθυντής της ανασκαφής, ένα από τα μοναδικά χαρακτηριστικά της θέσης αυτής ήταν το γεγονός ότι η μεταλλουργία φαίνεται να έπαιζε σημαντικό ρόλο καθόλη τη διάρκεια της ζωής του οικισμού.

«Είναι μία από τις πιο αναγνωρίσιμες δραστηριότητες στη θέση, η οποία παρατηρείται σ’ όλες τις περιοχές που ανασκάφτηκαν. Μεταλλουργία σε τέτοια κλίμακα προϋποθέτει μια συνεχή προμήθεια πρώτων υλών από τις δυτικές Κυκλάδες ή από την Αττική, καθώς και κοινωνικές δομές που επιτρέπουν την εκμάθηση και διατήρηση των τεχνικών δεξιοτήτων.

Αλλά το πιο σημαντικό ερώτημα, σύμφωνα με τον Δρ. Boyd,  είναι το πού κατέληγε το τελικό προϊόν και υπό αυτή την έννοια θεωρεί πιθανόν ότι ο λόγος ύπαρξης των θαλάσσιων δικτύων όπου το Δασκαλιό αποτελούσε κεντρικό σημείο ήταν η ανταλλαγή μετάλλινων αντικειμένων, όπως λ.χ. τα εγχειρίδια», προσθέτει στην ανακοίνωσή του το ΥΠΠΟΑ.

«Σύμφωνα με τους ανασκαφείς, οι έρευνες στο Δασκαλιό φαίνεται να δίνουν απάντηση στο αίνιγμα που προκάλεσαν οι εκτενείς λαθρανασκαφές στον Κάβο της Κέρου πριν από το 1963, καθώς με τις πρώτες οργανωμένες αρχαιολογικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή, το θραυσμένο υλικό που ανακτήθηκε θεωρήθηκε έργο των λαθρανασκαφέων.

Σήμερα, με την ολοκλήρωση της εμπεριστατωμένης εξέτασης του παραπλήσιου οικισμού του Δασκαλιού, η φύση του ιερού στον Κάβο της Κέρου γίνεται σαφέστερη. Μπορεί πλέον να θεωρηθεί ότι η συγκεκριμένη θέση αποτέλεσε σημαντικό περιφερειακό κέντρο για όλες τις Κυκλάδες», συνεχίζει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.

Κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου του 2018 πραγματοποιήθηκε η τέταρτη και τελευταία περίοδος έρευνας πεδίου στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Θαλάσσιοι δρόμοι Κέρου-Νάξου», το οποίο υλοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, υπό την αιγίδα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Το πρόγραμμα διευθύνουν ο καθηγητής Colin Renfrew, o Δρ. Michael Boyd και η Ειρήνη Λεγάκη, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ως αναπληρώτρια διευθύντρια.

Το τετραετές πρόγραμμα (2015-2018) αποτελεί συνέχεια των ανασκαφών που διεξήχθησαν από το 2006 έως το 2008 στη θέση Κάβος Δασκαλιού, στο δυτικό άκρο της Κέρου, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή C. Renfrew του Πανεπιστημίου του Cambridge και της Δρ. Ο. Φιλανιώτου, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, και των ερευνών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του 1963 και 1967, υπό την διεύθυνση των καθ. Χρ. Ντούμα και της Δρ. Φωτεινής Ζαφειροπούλου αντίστοιχα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Αμοργός: Μεγάλη επιτυχία στη Γιορτή του Ψαρά στα Κατάπολα, τι δηλώνει ο Λευτέρης Καραϊσκος

Παραδοσιακό γλέντι, φρέσκα θαλασσινά και ηχηρό μήνυμα για τη βιώσιμη αλιεία στην Αμοργόραμα, με συμμετοχή ντόπιων και επισκεπτών.

Κυκλάδες: «Σφυροκόπημα» του μελτεμιού, Ριπές 119 km/h και απαγορευτικό απόπλου (πίνακας)

Τήνος, Σχοινούσα και Αμοργός στο έλεος των ισχυρών ανέμων – Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι κορυφαίες ριπές ανά νησί, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Ξεκινούν οι Ηλεκτρονικές Εγγραφές στο Εσπερινό ΕΠΑΛ Νάξου (δείτε αφίσα)

Από 30 Ιουνίου έως 8 Ιουλίου οι εγγραφές για το νέο σχολικό έτος – Μάθε πώς μπορείς να αποκτήσεις πτυχίο ειδικότητας και πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση!

«Τέμπη του Αιγαίου»: Συναγερμός στην ακτοπλοΐα μετά την πρόσκρουση του Champion Jet 3 στην Πάρο

Η πρόσκρουση του Champion Jet 3 στην Πάρο φέρνει στο προσκήνιο την κρίσιμη κατάσταση στην ακτοπλοΐα. Καταγγελίες για εξαντλημένα πληρώματα και πίεση χρόνου. Παρέμβαση του Υπουργείου Ναυτιλίας.

Επίσκεψη της ΕΛΝΑ στην Ίο, δέσμευση στήριξης από Δήμο και Λιμενικό Ταμείο για τη Λιμενική Αρχή

Ο Δήμαρχος Ιητών και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο εξέφρασαν την πρόθεσή τους να ενισχύσουν έμπρακτα τις ανάγκες του Λιμεναρχείου Ίου, όπως τέθηκαν από την Ένωση Λιμενικών Νοτιοανατολικού Αιγαίου.

Κίνημα Δημοκρατίας – Κατ. Γιαννακά: «Η θάλασσα δεν συγχωρεί προχειρότητες»

Με αφορμή τις πρόσφατες προσκρούσεις πλοίων σε Πάρο και Κουφονήσι, ζητούνται άμεσες παρεμβάσεις για την ασφάλεια στα νησιωτικά λιμάνια

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο στον ΝΟΒΕ: Με φρέσκο αέρα, όραμα και Ναξιώτικη καρδιά

Με Πρόεδρο τον Γιάννη Βλασερό και στόχο την ενίσχυση της σχέσης Νάξιων πολιτών με τον ιατρικό κόσμο, ο Ναξιακός Οργανισμός Βιοϊατρικών Επιστημών χαράζει νέα πορεία με επιστημονική ακρίβεια και κοινωνική ευθύνη.

ΑΟ Μυκόνου: Ο Δημήτρης Ερμείδης φέρνει ταλέντο και εμπειρία

Ο 25χρονος γκαρντ με θητεία σε Λαύριο, Προμηθέα και Βίκο Ιωαννίνων ενισχύει το ρόστερ του ΑΟ Μυκόνου ενόψει της σεζόν 2025/26 στη Stoiximan Basket League

Σύρος: Ο Γιώργος Πρίντεζης ζήτησε, Ο Γιάννης Βρούτσης υποσχέθηκε και το κλειστό μπάσκετ γίνεται πραγματικότητα

Συγκινητική ανακοίνωση στη μέση της πλατείας Μιαούλη – 2,5 εκατομμύρια ευρώ για την ανέγερση του κλειστού γηπέδου μπάσκετ στη Σύρο, ύστερα από προσωπική παρέμβαση Πρίντεζη και πολιτική πράξη Βρούτση

BLUE STAR 1: Με καθυστέρηση και αλλαγές το αποψινό δρομολόγιο, χωρίς προσέγγιση στην Ανάφη

Λόγω του απαγορευτικού απόπλου, το πλοίο αναχωρεί τελικά στις 22:00 από Πειραιά, με τροποποιημένες ώρες άφιξης και χωρίς στάση στην Ανάφη

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Νάξος – ΕΠΑΛ: Ο Ιορδάνης Κυριακίδης και ο Νικήτας Θεολογίτης αφήνουν πίσω τους μία τεράστια παρακαταθήκη

Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες αφοσίωσης στην Τεχνική Εκπαίδευση, οι δύο διευθυντές συνταξιοδοτούνται, αφήνοντας πίσω τους ένα σχολείο ανοιχτό στη γνώση, στην καινοτομία και στις αξίες της τοπικής κοινωνίας.

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Νάξος – Τρίποδες: “Sea Breeze”, μια νέα επιχείρηση με άρωμα καθαριότητας

Στηρίζουμε τη νέα προσπάθεια στο χωριό μας – Ένα καθαριστήριο με επαγγελματισμό, αγάπη και ρίζες στον τόπο

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Λυσιστράτη στη Νάξο: Όταν το θέατρο γίνεται υπόθεση όλων (video)

Ο σκηνοθέτης Θανάσης Αντωνίου μιλά για την τέχνη, την ελευθερία και το κοινό όραμα του θεάτρου.

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Πάρος: Αποχαιρετισμός με δάκρυα για την Πρεσβυτέρα Ευαγγελία Βιώνη – Ανουσάκη

Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νάουσα – Συγκλονιστικά λόγια από τον Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.