Παρασκευή, 22 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμόςΚι όμως είχαμε ταξίδια στο Αιγαίο εδώ και 260.000 χρόνια

Κι όμως είχαμε ταξίδια στο Αιγαίο εδώ και 260.000 χρόνια

|

Άρθρο του συγγραφέα Γιώργου Λεκάκη στην εφημερίδα Kontra News (07/01) αναφέρεται στα ευρήματα της Στελίδας (Νάξου), στα ταξίδια των «πρωτανθρώπων» εδώ και 260.000 χρόνια και στις όποιες αλλαγές μπορεί να επέλθουν στη γνώση μας για αυτούς με βάση τα …ταξίδια αυτά στο Αιγαίο 

Για πολλά χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν είχαν ιστορία μεγαλύτερη των 10.000 χρόνων. Και μιλάμε κυρίως για αυτά της νησιωτικής Ελλάδας (πλην Κρήτης).. Κι αυτό γιατί θεωρούσαν ότι οι πρώτοι άνθρωποι δύσκολα έμπαιναν σε πλοία λόγω του φόβου στο νερό… Όμως, οι τελευταίες ανακαλύψεις και δη αυτές στη Νάξο αλλά και σε άλλη νησιά είτε του Ιονίου πελάγους είτε στη Κρήτη αλλάζουν τα δεδομένα. Και αποδεικνύεται ότι οι Νεάντερνταλ κυρίως μπορούσαν να κάνουν ταξίδια, όχι με πλοία όπως τα φανταζόμαστε αλλά με κανό..  Χθες, Σάββατο 7 Ιανουαρίου, ο συγγραφέας – αρθρογράφος και ιστορικός Γιώργος Λεκάκης ασχολείται με τα ταξίδια αυτά σε άρθρο του στην εφημερίδα Kontra News (**). Τίτλος του άρθρου «Ταξίδευαν με πλοία στο Αιγαίο, εδώ και 260.000 χρόνια!» και υπότιτλος «Αλλά και σε Ζάκυνθο, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Παξούς, Κέρκυρα, Κρήτη»…

Και με την άδειά του παραθέτουμε το συγκεκριμένο κείμενο…

« Λεπίδες – αιχμές δοράτων, ένα κλασικού τύπου εργαλείο των  Νεάντερταλ, της μουστιαίας περιόδου, βρέθηκαν σε ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Στελίδας (ενός λόφου ύψους 118 μ. στο ακρωτήρι Αγ.Προκοπίου της ΒΔ. Νάξου, 3 χλμ. νότια της Χώρας), από μια ομάδα αρχαιολόγων, με επί κεφαλής τον δρ.Tristan Carter (Πανεπ. McMaster). Η περιοχή Στελίδα είναι κρίσιμη για την επίλυση μιας μεγάλης διαμάχης: Εάν οι Νεάντερταλ (και άλλοι, προ αυτών) ήταν ικανοί για θαλάσσια ταξίδια!

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΚΑΚΗ (*)

Και το ταξίδι ξεκινά…

Υπήρχε πολύ καιρό η πεποίθηση ότι οι πρωτάνθρωποι, για να αποικίσουν αυτήν την συγκεκριμένη περιοχή στο κυκλαδονήσι, ήταν αγρότες (και μάλιστα από τους πρώτους) που έφθασαν με πλοίο, περίπου 9.000 χρόνια πριν! Αλλά αυτά τα αντικείμενα αποδεικνύουν κάτι πολύ-πολύ διαφορετικό: Ότι αυτό έγινε όχι 9.000 χρόνια πριν, αλλά…250.000 χρόνια πριν!

Ο αρχαιολόγος, Tr. Carter, παρατηρώντας τα εν λόγω αντικείμενα, είπε: «Τα λίθινα εργαλεία που ευρέθησαν στην Στελίδα, δεν μοιάζουν σε τίποτα με τα λίθινα εργαλεία που είχαν παλαιότερα βρεθεί σε “προϊστορικές” θέσεις στα Κυκλαδονήσια»

Αυτές οι αιχμές δοράτων αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι έφθασαν στα νησιά του Αιγαίου 260.000 χρόνια πριν – ίσως και ενωρίτερα! Άρα οι πρώτοι άνθρωποι στην Νάξο ήταν Νεάντερταλ, ή Homo-Heidelbergensis, ή Homo-Erectus ή «Αρχάνθρωπος» (τύπου Πετραλώνων). Και αφού οι Κρήτες ήσαν οι πρώτοι που αποίκησαν την Νάξο, ο πλους ήταν Κρήτη – Κυκλάδες (!) και οι μινωίτες είχαν τέτοια τεχνογνωσία 260.000 χρόνια πριν! Αλλά μπορούσαν αυτοί οι πρωτάνθρωποι να φτιάξουν πλοίο και να ταξιδέψουν;

Ποτέ πριν απ’ αυτήν την ανακάλυψη, οι επιστήμονες δεν θεωρούσαν τους Νεάντερταλ… ναυτικούς! Πόσο μάλλον ακόμα πιο «πρωτόγονοι» πληθυσμοί! Τώρα αυτό αναθεωρείται! Ανατρέπεται! Όλα ήταν λάθος! Διότι πλέον Νεάντερταλ, απεδείχθη ότι εχάρασσαν σύμβολα σε σπηλιές, ζωγράφιζαν με χρωστικές ουσίες, κατασκεύαζαν μουσικά όργανα και κοσμήματα, άναβαν ελεγχόμενη φωτιά και μαγείρευαν, έθαβαν εκ προθέσεως τους νεκρούς τους – πρακτικές που όλες, πιστευόταν ότι, ήταν αποκλειστικό χαρακτηριστικό των σύγχρονων ανθρώπων, θέλοντας ο σύγχρονος άνθρωπος να κρατήσει μόνο για την… αφεντιά του το επίθετο… σοφός (Homo Sapiens)…

O κ. Κάρτερ στηρίζεται σε μια μέθοδο που είναι γνωστή ως φωταύγεια. Σε αντίθεση με ραδιοχρονολόγηση, η «οπτικά διεγερμένη φωταύγεια» λειτουργεί σε εξαιρετικά αρχαία ευρήματα. Αλλά παίρνει μήνες για να επεξεργασθεί…

Θυμίζω, ότι παρόμοια ευρήματα (κοπίδια, λόγχες, εργαλεία κ.ά.) της ιδίας εποχής, έχουν ευρεθεί και σε άλλα ελληνικά νησιά (Ζάκυνθο, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Παξούς, Κέρκυρα) και αποτελούν σαφείς ενδείξεις ότι η προέλευση της ναυτοσύνης στην Μεσόγειο ξεκίνησε πολύ πριν από τον Homo sapiens, από το Αιγαίο και το Ιώνιο πέλαγος (βλ. G. Ferentinos – M. Gkioni – M. Geraga – G. Papatheodorou «Early seafaring activity in the southern Ionian Islands, Mediterranean Sea» στο «Journal of Archaeological Science», 2012).

Το έργο του δρ. Tr. Carter και του Πανεπιστήμιου McMaster ξεκίνησε το 2013, υπό την αιγίδα του Καναδικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των αντικειμένων που βρέθηκαν στην έρευνα του 2013 ήταν πελεκημένες πέτρες, κροκάλες (πέτρινα σφυριά) από σμύριδα (η πρώτη ύλη είναι τοπική στην Νάξο, αν και όχι από αυτό το δυτικό τμήμα του νησιού!), μικρότερες ποσότητες μαρμάρου (πέτρωμα που είναι επίσης γηγενής στο νησί) και κεραμική, αν και εξαιρετικά σπάνια.

Η πηγή πυριτόλιθου στην Στελίδα ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1981 από την Γαλλική Σχολή Αθηνών, υπό την διεύθυνση του R. Treuil, και από τον Μιχ. Σεφεριάδη (1983). Τότε εργαλεία από πυριτόλιθο δεν είχαν ποτέ ξαναβρεθεί πριν σε κυκλαδίτικες ανασκαφές… Η χρονολόγησή τους στην παλαιολιθική εποχή σκόνταφτε στο ότι υπήρχε εδραιωμένη η πεποίθηση ότι τα μικρονήσια της Μεσογείου δεν είχαν κατοίκηση προ της ύστερης νεολιθικής (5η χιλιετία π.Χ.) – βλ. Cherry, 1981. Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτό ήταν εσφαλμένο: Ευρήματα της Κάτω/Μέσης Παλαιολιθικής ευρέθησαν στην Μήλο, και της χαμηλότερης Μεσολιθικής στην Κύθνο (9ης χιλιετίας π.Χ.) – βλ. Sampson, et al. 2010. Από την δεκαετία του 1980 η Στελίδα έχει υποστεί σημαντική… εξέλιξη: Κτίσθηκαν μια σειρά από ιδιωτικές κατοικίες και ξενοδοχειακά συγκροτήματα, που καταπάτησαν τον λόφο και «διατάραξαν» τον αρχαιολογικό χώρο… Το 2002, η ΚΑ’ Εφ.Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων έκανε έρευνα της δυτικής Στελίδας (Ό. Φυλανιώτου), και στις χαμηλότερες ανατολικές και νότιες πλαγιές (Ειρ. Λεγάκη).

Υπενθυμίζω ότι στο Ιόνιο έχουν ευρεθεί πολύ παλαιότερα εργαλεία (λ.χ. 1.100.000 χρόνων στην Κέρκυρα), αλλά και στο Αιγαίο (λ.χ. 700.000 χρόνων στον Πλακιά Κρήτης). Άρα έφτιαχναν πλοία και εταξείδευαν με αυτά, πολύ παλαιότερα. Αυτό σημαίνει ότι μιλούσαν. Αυτό αλλάζει όσα πιστεύουν οι επιστήμονες έως σήμερα και για την νευροφυσιολογία του εγκεφάλου των πρωτανθρώπων…

ΠΗΓΕΣ:

https://stelida.mcmaster.ca, journal.antiquity.ac.uk/antplus/projgall

Boleti A. «L’Exploitation de l’Émeri en Égée et en Méditerranée Orientale a l’Age du Bronze», αδημοσίευτη διδ.διατριβή, Πανεπ.Παρισιού I, 2009.

Λεγάκη Eιρ. «H αρχαιολογική έρευνα για την Προ-Νεολιθική, Νεολιθική και Πρωτοκυκλαδική Νάξο ως προνομιακός μοχλός ανάπτυξης», στο «Ναξιακά Γράμματα», 1(2), 6-17, 2009.

Σάμψων Aδ.-Kaczanowksa M.-Kozlowski J.K. «The Prehistory of the Island of Kythnos and the Mesolithic Settlement at Maroulas», στο «Polish Academy of Arts and Sciences/The University of the Aegean», Κρακοβία, 2010.

Σεφεριάδης M. «Un centre industriel préhistorique dans les Cyclades: Les ateliers de débitage du silex à Stélida», στο G. Rougement (ed.) «Les Cyclades: Matériaux Pour une Étude de Géographie Historique», εκδ. CNRS, Λυών, 67-73, 1983.

(*) Ο Γ. Λεκάκης (www.lekakis.com) είναι συγγραφέας.

(**) Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Κυριακάτικη Κόντρα News», στο φ. της 7.1.2017

(***). Να σημειώσουμε εδώ ότι οι εργασίες στη Στελίδα της ομάδας του καθηγητή κου Κάρτερ έγιναν υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με επικεφαλής την κα Ειρήνη Λεγάκη 
 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ο Δήμος Αμοργού απαντά

Ο Δήμος Αμοργού δεν διώκει ποινικά και δεν ασκεί καμία καταγγελία κατά του κ. Ιάσωνα Αποστολόπουλου ή τρίτου

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Παρά την πτώση της τιμής του Dogecoin, οι χρήστες του PAXMINING εξακολουθούν να κερδίζουν 6.800 δολάρια ημερησίως — Κυκλοφόρησε νέο συμβόλαιο εξόρυξης DOGE

Σε οριακό σημείο οι αγρότες με το ΟΣΔΕ 2025 – Κίνδυνος απώλειας ενισχύσεων τον Οκτώβριο

Γραφειοκρατία, τεχνικά προβλήματα και το «αγκάθι» του ΑΤΑΚ απειλούν την έγκαιρη πληρωμή – Οργή στον αγροτικό κόσμο

Φεστιβάλ Νάξου 2025: «Ο Γιάννης το Βούδι» στον Πύργο Μπαζαίου

Η συγκλονιστική παράσταση της Ναξιώτισσας Ευαγγελίας Γατσωτή ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Νάξου την Κυριακή 24 Αυγούστου

Τουρκία: Άδεια για Θεία Λειτουργία (23/08) στην Παναγία Σουμελά

Οι τουρκικές αρχές επέτρεψαν ξανά τη Λειτουργία στα «Εννιάμερα της Παναγίας» – Θα προεξάρχει ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών

Σαντορίνη: Πρώτη παρουσίαση του «Ελαιολάδου Σαντορίνης»

Ο πρόεδρος Μάρκος Καφούρος παρουσίασε το νέο προϊόν υγείας στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Τουρισμού Πολυτελείας

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Στα ύψη οι τιμές κατοικιών στα ελληνικά νησιά – Πρωταθλήτρια η Μύκονος με 7.143 €/τ.μ.

Ανοδικές οι τάσεις σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και Ιόνιο – Άλματα έως και 50% μέσα σε έξι χρόνια (πίνακας)

Επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Παπασταύρου στην Αμοργό και τα ακριτικά νησιά Λιάδια, Κίναρο και Λέβιθα

Στο επίκεντρο το νέο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο «Νότιο Αιγαίο 1 – Νότιες Κυκλάδες» και η πρωτοβουλία «Αμοργόραμα»

Φιλώτι Νάξου: Βραδιά μνήμης (22/08) για την ποιήτρια Ειρήνη Μαστοροπούλου – Ναυπλιώτη

Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου τιμά την ποιήτρια που ύμνησε με τους στίχους της τη ζωή, την αγάπη και τον τόπο της

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος: H “βασίλισσα των Κυκλάδων” αύριο (17/08) θα μας μαγέψει …χωρίς πυξίδα (video)

Η Πηνελόπη και ο Γιάννης έδεσαν στο λιμάνι, άφησαν την καρδιά τους ελεύθερη και αφέθηκαν στη μαγεία ενός τόπου που σε καλεί να τον ανακαλύψεις ξανά και ξανά.

Νάξος: Εγγαρίτικο πανηγύρι με κέφι και παράδοση (video)

Χορός, μουσική και τραγούδια μέχρι το πρωί στο πανηγύρι του Συλλόγου Εγγαριτών «Άγιος Τρύφων», με τον Νίκο Οικονομίδη και κορυφαίους καλλιτέχνες.

Συλλήψεις δύο εργαζομένων για την πυρκαγιά στη Νάξο, αυτανάφλεξη η αιτία

Δύο εμπλεκόμενοι με το χώρο του ΧΥΤΑ συνελήφθησαν ενώ βοήθησαν στην κατάσβεση – Ερωτήματα για την εφαρμογή του Νόμου και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας.

Ο Μάριο Τότσι αποθεώνει τη Νάξο: «Έτσι πρέπει να είναι οι παραλίες!»

Ο Ιταλός γεωλόγος και παρουσιαστής συγκρίνει Ελλάδα και Ιταλία, βάζοντας τη Νάξο στο κέντρο της ευρωπαϊκής συζήτησης για την πρόσβαση στις παραλίες.

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι