Με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου φαίνεται ότι κατασκευάστηκε το μοναδικό αυτό ταφικό μνημείο για τον επιστήθιο φίλο και στρατηγό Ηφαιστίωνα.
Το δεδομένο είναι ότι πλέον δεν μιλάει κανείς για έναν απλό μακεδονικό τάφο, έστω κι εάν ο «ένοικος» ήταν βαθύπλουτος ή εξέχων πρόσωπο της κοινωνίας της Αμφίπολης και της Μακεδονίας. Κι αυτό γιατί όλα συντείνουν το γεγονός ότι οι αρχαιολόγοι βρίσκονται μπροστά σε ένα μοναδικό μεγαλειώδες μνημείο – ηρώο που έχει ακόμη πάρα πολλά κρυμμένα μυστικά για να αποκαλύψει… Και όπως ισχυρίζεται ο Θ. Μαυρογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας και αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Κύπρου, πρόκειται για ένα μνημείο – ηρώα που έγινε κατά παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου με σκοπό να τιμήσει τον επιστήθιο φίλο του και στρατηγό Ηφαιστίωνα, ο οποίος είχε χάσει τη ζωή του λίγο πριν τον θάνατο και του ίδιου του Μακεδόνα Στρατηλάτη. Μάλιστα, ο καθηγητής δηλώνει βέβαιος ότι πρόκειται για ένα μνημείο του τελευταίου τετάρτου του τετάρτου π.Χ. αιώνα.
Οι ενδείξεις, είπε μιλώντας στην χθεσινή εκπομπή του Mega, “Ανατροπή” ο καθηγητής οδηγούν σε ένα πρόσωπο και μόνο. Τον Ηφαιστίωνα που θα ήταν και ο μόνος που θα μπορούσε να ταφεί με τέτοιου είδους τιμές, καθώς πιθανότατα επρόκειτο για εντολή που δόθηκε από τον ίδιο τον Μ. Αλέξανδρο. Στο ερώτημα ποιες είναι οι ενδείξεις που οδηγούν στον Ηφαιστίωνα ο κ. Μαυρογιάννης δείχνει τις Καρυάτιδες. Η καταγωγή του Ηφαιστίωνα ήταν Αθηναϊκή, πολλοί κάτοικοι της Αμφίπολης ήταν Αθηναϊκής Καταγωγής λέει ο ιστορικός και ο φίλος του Μ. Αλεξάνδρου ένας από αυτούς.
Σύμφωνα με τον κ. Μαυρογιάννη, δεν υπάρχει καμία ιστορική ένδειξη που να οδηγεί σε ταφή του Ηφαιστίωνα στη Βαβυλώνα “Αυτός πέθανε το Νοέμβριο του 324 π.Χ. στα Εκβάτανα της Μηδίας και εμείς διαθέτουμε από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, τον Αρριανό και τον Πλούταρχο τα της κηδείας του, τα οποία κατέληξαν στην καύση του σώματός του νεκρού, σε ένα συγκεκριμένο οικοδόμημα, το οποίο ονομαζόταν ‘Πυρά’. Κανένας αρχαίος συγγραφεύς δεν λέει ότι ο τάφος του Ηφαιστίωνος είναι στη Βαβυλώνα”.
Ουσιαστικά ο κ. Μαυρογιάννης είναι υπέρμαχος της θεωρίας που λέει ότι ο Μ. Αλέξανδρος έδωσε την εντολή ενταφιασμού του φίλου του στην Αμφίπολη της οποία προόριζε για πρωτεύουσα της αχανούς αυτοκρατορίας που είχε δημιουργήσει. Μάλιστα, εκτός από τις Καρυάτιδες που παραπέμπουν σε νεκρό με αθηναϊκή καταγωγή υπάρχει και ο τύμβος που βοηθά στη χρονολόγηση του μνημείου και που παραπέμπει στην περίοδο που έχασε τη ζωή του ο Ηφαιστίωνας:
Και κατέληξε λέγοντας: “Εγώ εκτιμώ ότι το μνημείο πρέπει να οικοδομήθηκε μεταξύ του 322 και του 318 π.Χ. Φυσικά πρέπει να περιμένουμε την επιβεβαίωση από τυχόν κεραμικά κ.λπ. Εδώ όμως υπάρχει μια ψευδοϊσόδομη τοιχοποιία, η οποία χρονολογείται με ακρίβεια. Αυτή η τοιχοποιία δεν είναι περίβολος, δεν είναι αναλημματικός τοίχος, είναι το κρηπίδωμα με την επίστεψη του Τύμβου και υπάρχει παρόμοιο δείγμα των τοίχων του οικοδομήματος της Σαμοθράκης που ονομάζεται ‘Ιερό’. Εκεί χρονολογείται. Υπάρχει επιγραφή, 323-317 π.Χ.”, Παράλληλα, δήλωσε απόλυτα σύμφωνος με τις εκτιμήσεις της Κ. Περιστέρη για τη χρονολόγηση του τάφου: “Εγώ συμφωνώ απολύτως με τη χρονολόγηση του τάφου στο 325-300 π.Χ.”
Να σημειωθεί επίσης, ότι ο καθηγητής Μαυρογιάννης είχε υποστηρίξει τη θεωρία του σε διάλεξη που έδωσε πριν από ένα μήνα (10/09) με θέμα τον τύμβο της Αμφίπολης, η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα διαλέξεων στην Πανεπιστημιούπολη, και είχε τίτλο: «Ο τύμβος της Αμφιπόλεως: Έλεγχος των γεγονότων και των πηγών της περιόδου 324-294 π.Χ.». Και είχε ως στόχο να φωτίσει πτυχές των ανασκαφών, πάντα με το δέοντα σεβασμό στις ανασκαφικές εργασίες που επιτελούνται από την αρχαιολόγο της 28ης Εφορείας Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη και την ομάδα της.
