Κυριακή, 29 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμός«Γκουέρνικα»: Ενας πίνακας φόρος τιμής στις θηριωδίες του πολέμου

«Γκουέρνικα»: Ενας πίνακας φόρος τιμής στις θηριωδίες του πολέμου

|

“Γκουέρνικα” ή “Γκερνίκα” – Αναμφίβολα ένας από τους πλέον εμβληματικούς πίνακες του 20ού αιώνα, από τους γνωστότερους του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο – Ολοκληρώθηκε στις 3 Ιουνίου του 1937 ως ανάμνηση της πρώτης ουσιαστικά επίθεσης εναντίον αμάχων στην διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου από τους Γερμανούς  και Ιταλούς συμμάχους του Φράνκο.

Ημέρα μνήμης η 26η Απριλίου για τους Βάσκους…. Στις 26 Απριλίου του 1937 γερμανικά και ιταλικά αεροπλάνα, οι πιλότοι των οποίων πολεμούσαν στο πλευρό των Ισπανών Εθνικιστών (βλ Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος) του στρατηγού Φράνκο, βομβάρδισαν την πόλη Γκερνίκα, στη χώρα των Βάσκων, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι. Πόλη που αν και μικρή το …δέμας, με ιδιαίτερη σημασία για τους Βάσκους γιατί εκεί βρίσκεται το Gernikako Arbola (το δέντρο της Γκερνίκα) που συμβολίζει τις ελευθερίες του λαού των Βάσκων. Συν τοις άλλοις είχε και στρατηγική  σημασία: ήταν στο δρόμο των εθνικιστών προς το Μπιλμπάο, η κατάληψη του οποίου θα οδηγούσε στο τέλος του εμφυλίου πολέμου στη βόρεια Ισπανία.

Ο βομβαρδισμός ξεκίνησε στις 4 και μισή το απόγευμα της 26ης Απριλίου 1937 και διήρκησε μέχρι τις επτά το απόγευμα της ίδιας μέρας και η επιχείρηση είχε την κωδική ονομασία: Επιχείρηση Επίπληξη (Operation Rügen).  Από το βομβαρδισμό καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της Γκερνίκα και έχασαν τη ζωή τους πολλοί άνθρωποι. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν είναι γνωστός ακόμα και σήμερα. Για πολλά χρόνια μετά τον πόλεμο γινόταν λόγος για περισσότερους από 1.500 νεκρούς. Τα ρωσικά αρχεία της 1ης Μαΐου 1937 έκαναν λόγω για 800 νεκρούς. Σύμφωνα με σύγχρονους ιστορικούς οι νεκροί από το βομβαρδισμό της Γκερνίκα ήταν περίπου 300.

Ομως, ο περισσότεροι από εμάς ξέρουμε την Γκουέρνικα ή Γκέρνικα λόγω του Ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο.  Τι σχέση έχει;  Καθώς πλησίαζε η παγκόσμια έκθεση του 1937, μέλη της ισπανικής δημοκρατικής κυβέρνησης ήθελαν το περίπτερο της Ισπανίας στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού που ήταν αφιερωμένο στην Τέχνη και την Τεχνολογία, να φιλοξενεί έναν πίνακα που θα εξέθετες τις θηριωδίες του αρχιστράτηγου Φράνκο και των συμμάχων του. Έτσι στράφηκαν σε έναν από τους πιο διάσημους ισπανούς ζωγράφους, τον Πάμπλο Πικάσο που είχε ήδη τύχει αναγνώρισης από τη δεκαετία του ’10 για την κυβιστική του καλλιτεχνική έκφραση.

Ο Πικάσο δεν χρειάστηκε να πάει μακριά για να φιλοτεχνήσει τον πίνακα για την έκθεση του Παρισιού, καθώς ζούσε στη Γαλλία από το 1904, από όπου και εξέφραζε τη διαφωνία του με το απολυταρχικό στρατιωτικό καθεστώς της χώρας του. Ο ζωγράφος δημιούργησε τη “Γκουέρνικα” σε διάστημα περίπου 40 ημερών… Στις 3 Ιουνίου του 1937 είχε παραδώσει τον πίνακα, για τον οποίο η κουβέντα ακόμη και σήμερα καλά κρατεί.

guernica_basque.jpg

Εντυπωσιακός σε διαστάσεις (3,54×7,82μ.) δεν αποτυπώνει αεροπλάνα ή βόμβες ή ερείπια.. Οι κυρίαρχες μορφές του έργου είναι ένας ταύρος και ένα πληγωμένο άλογο με διαμελισμένα κορμιά και τέσσερις γυναίκες που ουρλιάζουν κρατώντας νεκρά μωρά. Αρχικά ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο-μαύρο και αποχρώσεις του γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα. Πολλές φορές μετακίνησε φιγούρες και μορφές πριν καταλήξει στην οριστική τους θέση. «Η αφαίρεση του χρώματος και του αναγλύφου αποτελεί διακοπή της σχέσης του ανθρώπου με τον κόσμο: όταν διακόπτεται,δεν υπάρχει πια η φύση ή η ζωή» Όταν πρωτοεμφανίστηκε ο πίνακας, οι αντιδράσεις ήταν μάλλον αρνητικές. Ο Βάσκος τοιχογράφος Χοσέ Μαρία Ουτσενάι δήλωσε: «Για έργο τέχνης είναι ένα από τα φτωχότερα της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για πορνογραφία 7×3». Γερμανικό έντυπο έγραψε ότι πρόκειται για «σύμφυρμα από ανθρώπινα μέλη που θα μπορούσε να είχε ζωγραφίσει τετράχρονος» 

Όπως θα ανέμενε κανείς, ζητήθηκε από τον Πικάσο να εξηγήσει τη χρήση αυτών των πλασμάτων στον πίνακα του. Ωστόσο, ποτέ δεν προσέφερε τίποτα πιο αποκαλυπτικό από τη φράση ότι: «Αυτός ο ταύρος είναι ένας ταύρος και αυτό το άλογο είναι ένα άλογο», προσθέτοντας ότι «εάν δώσετε ένα νόημα σε ορισμένα πράγματα στους πίνακές μου, μπορεί να είναι απολύτως αληθές, αλλά δεν ήταν η πρόθεσή μου να δώσω αυτό το νόημα. Οποίες ιδέες και όποια συμπεράσματα έχετε, τα απέκτησα και γω, αλλά ενστικτωδώς, ασυνείδητα. Κάνω τη ζωγραφιά, για τη ζωγραφιά. Ζωγραφίζω τα αντικείμενα για αυτό που είναι».

Ο πίνακας με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου «φυγαδεύτηκε» στην Αμερική όπου έμεινε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης για πολλά χρόνια και ο Πικάσο είχε δηλώσει πως δε θα επέστρεφε στην Ισπανία προτού αποκατασταθεί πλήρως η δημοκρατία. Το 1974 υπήρξε συμβάν βανδαλισμού του έργου με κόκκινη μπογιά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σφαγή του Μι Λάι στο Βιετνάμ. Το 1981 η Γκερνίκα επιστράφηκε στην Ισπανία και εκτέθηκε αρχικά στο Casón del Buen Retiro και κατόπιν στο Μουσείο ντελ Πράδο, προστατευμένη με αλεξίσφαιρο τζάμι και οπλισμένους φρουρούς, για το φόβο νέου βανδαλισμού. Το 1992 ο πίνακας μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη, του οποίου έγινε το διασημότερο και σπουδαιότερο έκθεμα.

Και βέβαια κάθε έργο έχει και το δικό του μύθο … Οταν οι Ναζί κατέλαβαν το Παρίσι στην προσπάθειά τους να βρουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς και να τους κατασχέσουν, προσήγαγαν τον Πικάσο και ένας φασίστας αξιωματικός τού έδειξε μια φωτογραφία του πίνακα και τον ρώτησε: “Αυτόν τον πίνακα εσείς τον κάνατε;” και ο Πικάσο απάντησε με απάθεια ” Οχι, Εσείς!”

Με πληροφορίες από την wikipedia.org 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

ΑΟ Μυκόνου: Ο Δημήτρης Ερμείδης φέρνει ταλέντο και εμπειρία

Ο 25χρονος γκαρντ με θητεία σε Λαύριο, Προμηθέα και Βίκο Ιωαννίνων ενισχύει το ρόστερ του ΑΟ Μυκόνου ενόψει της σεζόν 2025/26 στη Stoiximan Basket League

Σύρος: Ο Γιώργος Πρίντεζης ζήτησε, Ο Γιάννης Βρούτσης υποσχέθηκε και το κλειστό μπάσκετ γίνεται πραγματικότητα

Συγκινητική ανακοίνωση στη μέση της πλατείας Μιαούλη – 2,5 εκατομμύρια ευρώ για την ανέγερση του κλειστού γηπέδου μπάσκετ στη Σύρο, ύστερα από προσωπική παρέμβαση Πρίντεζη και πολιτική πράξη Βρούτση

BLUE STAR 1: Με καθυστέρηση και αλλαγές το αποψινό δρομολόγιο, χωρίς προσέγγιση στην Ανάφη

Λόγω του απαγορευτικού απόπλου, το πλοίο αναχωρεί τελικά στις 22:00 από Πειραιά, με τροποποιημένες ώρες άφιξης και χωρίς στάση στην Ανάφη

Σχοινούσα – Ιωαν. Μαργαρίτης: Η γη της φάβας, η καρδιά των Κυκλάδων (video)

Μια μέρα στη γιορτή που τιμάει τη γεύση, τη γη και τους ανθρώπους της – Το παρόν έδωσε ο Έπαρχος Ιωάννης Μαργαρίτης μαζί με τον Αντιπεριφερειάρχη Φ. Ζαννετίδη

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Golden Star Ferries: Ανεκτέλεστα σήμερα τα δρομολόγια του “Άνδρος Κουίν” λόγω απαγορευτικού

Οι θυελλώδεις άνεμοι κρατούν δεμένο το πλοίο "Άνδρος Κουίν" – Ποια δρομολόγια ακυρώνονται και τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Μεγάλη επιτυχία για τη “Λυσιστράτη” στα Ύρια – Μια νύχτα θεάτρου κάτω από τα αστέρια της ιστορίας (video)

Η «Λυσιστράτη» ζωντανεύει στη Νάξο, μεταφέροντας μηνύματα αγάπης, ειρήνης και συλλογικής φωνής στο σήμερα.

Σχοινούσα: Το φάβα, η ψυχή τους, παρουσία Ζαννετίδη – Μαργαρίτη τίμησαν τον καρπό της γης με γιορτή και χαμόγελα

Στη μικρή, περήφανη Σχοινούσα των Μικρών Κυκλάδων, η 12η Γιορτή Φάβας ένωσε παραγωγούς, επισκέπτες και ανθρώπους της αυτοδιοίκησης σ’ ένα αυθεντικό κυκλαδικό γλέντι

Συμπλεύσεις στη Σίφνο: MuSifanto – Όταν η μουσική αγκαλιάζει το Αιγαίο

Το MuSifanto γίνεται 10 ετών και μας προσκαλεί σε μια γιορτή πολιτισμού και φωτός στα σοκάκια, τα μοναστήρια και τα κύματα του νησιού

Happy Traveller στην Ανάφη: Ένα τηλεοπτικό προσκύνημα στην αυθεντικότητα των Κυκλάδων (video)

Ο Ευτύχης Μπλέτσας περπατά στα σοκάκια της Χώρας, ανεβαίνει στις κορυφές του Καστελιού και ταξιδεύει με βάρκα γύρω από τον επιβλητικό Κάλαμο, συστήνοντάς μας την αθέατη πλευρά της Ανάφης.

Blue Star Ferries: Ακινητοποιημένα αύριο τα πλοία στο Νότιο Αιγαίο λόγω καιρικών συνθηκών

Δυσμενείς καιρικές συνθήκες φέρνουν ακυρώσεις σε όλα τα κυριακάτικα δρομολόγια των Blue Star Naxos, Myconos, Delos και Paros – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες

Νάξος – ΕΠΑΛ: Ο Ιορδάνης Κυριακίδης και ο Νικήτας Θεολογίτης αφήνουν πίσω τους μία τεράστια παρακαταθήκη

Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες αφοσίωσης στην Τεχνική Εκπαίδευση, οι δύο διευθυντές συνταξιοδοτούνται, αφήνοντας πίσω τους ένα σχολείο ανοιχτό στη γνώση, στην καινοτομία και στις αξίες της τοπικής κοινωνίας.

Νάξος: Ο Νέστορας Νέστορας, ο νέος MasterChef 2025, ξεκινά μαγειρικό ταξίδι στο “Avaton 1739”

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού μαγειρικής ξεκινά συνεργασία με το εστιατόριο "Avaton 1739" στο εμβληματικό Κάστρο της Νάξου.

Νάξος – Τρίποδες: “Sea Breeze”, μια νέα επιχείρηση με άρωμα καθαριότητας

Στηρίζουμε τη νέα προσπάθεια στο χωριό μας – Ένα καθαριστήριο με επαγγελματισμό, αγάπη και ρίζες στον τόπο

Λυσιστράτη στη Νάξο: Όταν το θέατρο γίνεται υπόθεση όλων (video)

Ο σκηνοθέτης Θανάσης Αντωνίου μιλά για την τέχνη, την ελευθερία και το κοινό όραμα του θεάτρου.

Πάρος: Αποχαιρετισμός με δάκρυα για την Πρεσβυτέρα Ευαγγελία Βιώνη – Ανουσάκη

Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νάουσα – Συγκλονιστικά λόγια από τον Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως

Ακυρώνονται τα δρομολόγια των HighSpeed 3 και 4 λόγω κακοκαιρίας

Η Hellenic Seaways ενημερώνει για την αναστολή των δρομολογίων της Κυριακής 29 Ιουνίου και τις προσωρινές αλλαγές στη ροή του προγράμματος των ταχυπλόων

Ρευματοκλοπές σε τουριστικά νησιά: Ξενοδοχεία, καφέ και σούπερ μάρκετ «φούσκωσαν» το ταμείο τους σε βάρος όλων

Eκατοντάδες παραβάσεις σε Κρήτη, Ρόδο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη και άλλα νησιά – Ηλεκτρική ενέργεια αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ κλάπηκε από επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης

Ουρές για μια αλλαγή εισιτηρίου στο λιμάνι της Νάξου, η κακοκαιρία φέρνει ταξιδιωτικό… μποτιλιάρισμα

Η απαγόρευση απόπλου λόγω των θυελλωδών ανέμων φέρνει αναστάτωση σε εκατοντάδες επισκέπτες που σχηματίζουν ουρές στα πρακτορεία της Νάξου για να αλλάξουν τα δρομολόγιά τους

Algérie Ferries: Καθησυχαστική ανακοίνωση για την κράτηση του “El Venizelos” στη Μασσαλία

Η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι οι θερινές διαδρομές δεν επηρεάζονται – Πρόκειται για προγραμματισμένο τεχνικό έλεγχο.