Κυριακή, 8 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΠολιτισμός«Γκουέρνικα»: Ενας πίνακας φόρος τιμής στις θηριωδίες του πολέμου

«Γκουέρνικα»: Ενας πίνακας φόρος τιμής στις θηριωδίες του πολέμου

|

“Γκουέρνικα” ή “Γκερνίκα” – Αναμφίβολα ένας από τους πλέον εμβληματικούς πίνακες του 20ού αιώνα, από τους γνωστότερους του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο – Ολοκληρώθηκε στις 3 Ιουνίου του 1937 ως ανάμνηση της πρώτης ουσιαστικά επίθεσης εναντίον αμάχων στην διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου από τους Γερμανούς  και Ιταλούς συμμάχους του Φράνκο.

Ημέρα μνήμης η 26η Απριλίου για τους Βάσκους…. Στις 26 Απριλίου του 1937 γερμανικά και ιταλικά αεροπλάνα, οι πιλότοι των οποίων πολεμούσαν στο πλευρό των Ισπανών Εθνικιστών (βλ Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος) του στρατηγού Φράνκο, βομβάρδισαν την πόλη Γκερνίκα, στη χώρα των Βάσκων, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι. Πόλη που αν και μικρή το …δέμας, με ιδιαίτερη σημασία για τους Βάσκους γιατί εκεί βρίσκεται το Gernikako Arbola (το δέντρο της Γκερνίκα) που συμβολίζει τις ελευθερίες του λαού των Βάσκων. Συν τοις άλλοις είχε και στρατηγική  σημασία: ήταν στο δρόμο των εθνικιστών προς το Μπιλμπάο, η κατάληψη του οποίου θα οδηγούσε στο τέλος του εμφυλίου πολέμου στη βόρεια Ισπανία.

Ο βομβαρδισμός ξεκίνησε στις 4 και μισή το απόγευμα της 26ης Απριλίου 1937 και διήρκησε μέχρι τις επτά το απόγευμα της ίδιας μέρας και η επιχείρηση είχε την κωδική ονομασία: Επιχείρηση Επίπληξη (Operation Rügen).  Από το βομβαρδισμό καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της Γκερνίκα και έχασαν τη ζωή τους πολλοί άνθρωποι. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν είναι γνωστός ακόμα και σήμερα. Για πολλά χρόνια μετά τον πόλεμο γινόταν λόγος για περισσότερους από 1.500 νεκρούς. Τα ρωσικά αρχεία της 1ης Μαΐου 1937 έκαναν λόγω για 800 νεκρούς. Σύμφωνα με σύγχρονους ιστορικούς οι νεκροί από το βομβαρδισμό της Γκερνίκα ήταν περίπου 300.

Ομως, ο περισσότεροι από εμάς ξέρουμε την Γκουέρνικα ή Γκέρνικα λόγω του Ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο.  Τι σχέση έχει;  Καθώς πλησίαζε η παγκόσμια έκθεση του 1937, μέλη της ισπανικής δημοκρατικής κυβέρνησης ήθελαν το περίπτερο της Ισπανίας στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού που ήταν αφιερωμένο στην Τέχνη και την Τεχνολογία, να φιλοξενεί έναν πίνακα που θα εξέθετες τις θηριωδίες του αρχιστράτηγου Φράνκο και των συμμάχων του. Έτσι στράφηκαν σε έναν από τους πιο διάσημους ισπανούς ζωγράφους, τον Πάμπλο Πικάσο που είχε ήδη τύχει αναγνώρισης από τη δεκαετία του ’10 για την κυβιστική του καλλιτεχνική έκφραση.

Ο Πικάσο δεν χρειάστηκε να πάει μακριά για να φιλοτεχνήσει τον πίνακα για την έκθεση του Παρισιού, καθώς ζούσε στη Γαλλία από το 1904, από όπου και εξέφραζε τη διαφωνία του με το απολυταρχικό στρατιωτικό καθεστώς της χώρας του. Ο ζωγράφος δημιούργησε τη “Γκουέρνικα” σε διάστημα περίπου 40 ημερών… Στις 3 Ιουνίου του 1937 είχε παραδώσει τον πίνακα, για τον οποίο η κουβέντα ακόμη και σήμερα καλά κρατεί.

guernica_basque.jpg

Εντυπωσιακός σε διαστάσεις (3,54×7,82μ.) δεν αποτυπώνει αεροπλάνα ή βόμβες ή ερείπια.. Οι κυρίαρχες μορφές του έργου είναι ένας ταύρος και ένα πληγωμένο άλογο με διαμελισμένα κορμιά και τέσσερις γυναίκες που ουρλιάζουν κρατώντας νεκρά μωρά. Αρχικά ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο-μαύρο και αποχρώσεις του γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα. Πολλές φορές μετακίνησε φιγούρες και μορφές πριν καταλήξει στην οριστική τους θέση. «Η αφαίρεση του χρώματος και του αναγλύφου αποτελεί διακοπή της σχέσης του ανθρώπου με τον κόσμο: όταν διακόπτεται,δεν υπάρχει πια η φύση ή η ζωή» Όταν πρωτοεμφανίστηκε ο πίνακας, οι αντιδράσεις ήταν μάλλον αρνητικές. Ο Βάσκος τοιχογράφος Χοσέ Μαρία Ουτσενάι δήλωσε: «Για έργο τέχνης είναι ένα από τα φτωχότερα της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για πορνογραφία 7×3». Γερμανικό έντυπο έγραψε ότι πρόκειται για «σύμφυρμα από ανθρώπινα μέλη που θα μπορούσε να είχε ζωγραφίσει τετράχρονος» 

Όπως θα ανέμενε κανείς, ζητήθηκε από τον Πικάσο να εξηγήσει τη χρήση αυτών των πλασμάτων στον πίνακα του. Ωστόσο, ποτέ δεν προσέφερε τίποτα πιο αποκαλυπτικό από τη φράση ότι: «Αυτός ο ταύρος είναι ένας ταύρος και αυτό το άλογο είναι ένα άλογο», προσθέτοντας ότι «εάν δώσετε ένα νόημα σε ορισμένα πράγματα στους πίνακές μου, μπορεί να είναι απολύτως αληθές, αλλά δεν ήταν η πρόθεσή μου να δώσω αυτό το νόημα. Οποίες ιδέες και όποια συμπεράσματα έχετε, τα απέκτησα και γω, αλλά ενστικτωδώς, ασυνείδητα. Κάνω τη ζωγραφιά, για τη ζωγραφιά. Ζωγραφίζω τα αντικείμενα για αυτό που είναι».

Ο πίνακας με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου «φυγαδεύτηκε» στην Αμερική όπου έμεινε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης για πολλά χρόνια και ο Πικάσο είχε δηλώσει πως δε θα επέστρεφε στην Ισπανία προτού αποκατασταθεί πλήρως η δημοκρατία. Το 1974 υπήρξε συμβάν βανδαλισμού του έργου με κόκκινη μπογιά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σφαγή του Μι Λάι στο Βιετνάμ. Το 1981 η Γκερνίκα επιστράφηκε στην Ισπανία και εκτέθηκε αρχικά στο Casón del Buen Retiro και κατόπιν στο Μουσείο ντελ Πράδο, προστατευμένη με αλεξίσφαιρο τζάμι και οπλισμένους φρουρούς, για το φόβο νέου βανδαλισμού. Το 1992 ο πίνακας μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη, του οποίου έγινε το διασημότερο και σπουδαιότερο έκθεμα.

Και βέβαια κάθε έργο έχει και το δικό του μύθο … Οταν οι Ναζί κατέλαβαν το Παρίσι στην προσπάθειά τους να βρουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς και να τους κατασχέσουν, προσήγαγαν τον Πικάσο και ένας φασίστας αξιωματικός τού έδειξε μια φωτογραφία του πίνακα και τον ρώτησε: “Αυτόν τον πίνακα εσείς τον κάνατε;” και ο Πικάσο απάντησε με απάθεια ” Οχι, Εσείς!”

Με πληροφορίες από την wikipedia.org 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πρώτη Ολυμπιάδα ανθρωποειδών ρομπότ στην Ολυμπία

Μια νέα εποχή για την τεχνητή νοημοσύνη και τον αθλητισμό

Εκτακτο – Olympic Air: Καθηλωμένο στο διάδρομο το αεροσκάφος λόγω προβλήματος στον κινητήρα

Εκτακτο.. Καθηλώθηκε αεροπλάνο της Olympic Air στον διάδρομο καθότι πήρε φωτιά ο κινητήρας του λίγο μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της Νάξου

Νάξος – Σύλλογος Φιλωτιτών: Προσκύνημα στο Άγιον Όρος, μία πνευματική διαδρομή

Από το Φιλώτι στην «καρδιά» της Ορθοδοξίας – Ένα ταξίδι κατάνυξης και πνευματικής σύνδεσης με τις ιερές ρίζες της πίστης μας

Σεισμός 5,3 Ρίχτερ στο Άγιο Όρος, αισθητός σε πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας

Ακολούθησε δόνηση 3,8 Ρίχτερ – Δεν έχουν αναφερθεί ζημιές ή τραυματισμοί

6ο Νηπιαγωγείο Νάξου: «Όλα τα παιδιά είναι Καλλιτέχνες» (φωτογραφίες)

Μια μοναδική έκθεση ζωγραφικής από τους μικρούς δημιουργούς του νηπιαγωγείου που απέδειξαν πως η Τέχνη δεν έχει ηλικία (φωτογραφίες)

Η Σίκινος επενδύει στον βιώσιμο τουρισμό με δημιουργία οργανισμού διαχείρισης προορισμού

Υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας με το Υπουργείο Τουρισμού – Στόχος η ολοκληρωμένη και στρατηγική ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος του νησιού

ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ: Το Ελικοδρόμιο Θηρασιάς, επανέρχεται στην υπηρεσία των πολιτών

Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες αναβάθμισης – Έτοιμο να εξυπηρετήσει ανάγκες ΕΚΑΒ, Σωμάτων Ασφαλείας και Πολιτικής Προστασίας

Κατερίνα Μονογυιού: “Αναγκαία η Δίκαιη Αναμοριοδότηση των Σχολείων στις Κυκλάδες”

Παρέμβαση της Κατερίνας Μονογυιού για τη στήριξη των εκπαιδευτικών σε Θήρα και Νησιά – Έκκληση για άμεση αναθεώρηση μοριοδότησης με γνώμονα την ισότιμη εκπαίδευση

Με την Υπουργό Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη συναντήθηκε ο Φίλιππος Φόρτωμας

Συζητήθηκαν εκτενώς οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά των Κυκλάδων αναφορικά με ζητήματα εκπαίδευσης

Τα νησιά της σιωπής. Εκεί όπου ακόμα μπορείς να ακούσεις τον εαυτό σου – Ηρακλειά και Σίκινος ανάμεσά τους

Κι όμως υπάρχουν ακόμα νησιά στο Αιγαίο που δεν τα έχει αγγίξει η τουριστική λαίλαπα.

Νάξος: Πυρκαγιά σε ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο καθοδόν προς τη Χώρα

Με ψυχραιμία και συνεργασία πολιτών και Πυροσβεστικής αποφεύχθηκε σοβαρό περιστατικό στο δρόμο Γλυνάδου – Χώρας

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Η 15χρονη Τόνια Κορρέ από τη Νάξο κατακτά τις πίστες των Βαλκανίων!

Με εντυπωσιακές επιδόσεις στο BMU στις Σέρρες, η νεαρή αναβάτρια ανεβαίνει στο βάθρο και στοχεύει σε διεθνείς διακρίσεις.

Εκτακτο – Olympic Air: Καθηλωμένο στο διάδρομο το αεροσκάφος λόγω προβλήματος στον κινητήρα

Εκτακτο.. Καθηλώθηκε αεροπλάνο της Olympic Air στον διάδρομο καθότι πήρε φωτιά ο κινητήρας του λίγο μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της Νάξου

Νάξος – Κόρωνος: Μια προσφορά από καρδιάς στη μνήμη του Νικόλα Μανωλά

Οι γονείς των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Κορώνου Νάξου ευγνωμονεί την οικογένεια του Νικόλα Μανωλά για μια δωρεά που θα δώσει φωνή στις μαθητικές εκδηλώσεις

Νάξος – “Φάρος του Αλυκού”: Θαλασσινές λιχουδιές με την υπογραφή του Σταμάτη Μαργαρίτη

Μια ξεχωριστή συνεργασία με τον ψαρά Σταμάτη Μαργαρίτη και τη Φάρμα Ρότα δίνει άλλη νοστιμιά στο καλοκαίρι στο Αλυκό.

Θηρασία: Σημαντική ανακάλυψη (σφραγίδες) που αλλάζει την ιστορία της γραφής στο Αιγαίο

Σφραγίδες 4.500 ετών φέρνουν στο φως ένα άγνωστο κεφάλαιο επικοινωνίας και εμπορίου ανάμεσα σε Κυκλαδικά νησιά – Με προέλευση από τη Νάξο το πήλινο αγγείο

Mission (Not) Possible: Νορβηγοί, με ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο από Νάξο “πιάστηκαν” στα σύνορα

ζευγάρι τουριστών αποφάσισε να... κάνει εξαγωγή ενοικιαζόμενου αυτοκινήτου, αλλά το ταξίδι τους σταμάτησε λίγο πριν τη "μεγάλη έξοδο".

Νάξος: Η μουσική στήνει σκηνή στο Χαλκί, η Ευρωπαϊκή Γιορτή επιστρέφει για 12η χρονιά!

Ρυθμοί, χαμόγελα και παλμός στο πιο μελωδικό διήμερο του καλοκαιριού – 21 & 22 Ιουνίου, το Χαλκί γίνεται η καρδιά της μουσικής στη Νάξο.

Νάξος: Σε κίνδυνο ο ξύλινος πεζόδρομος του Αγίου Νικολάου

Παρά τις επίσημες προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα, παραμένει ακάλυπτος ο περίπατος στην Αγία Άννα – Έκκληση κατοίκων για παρέμβαση